Spoorviaduct De Haar 1886

[Station W]

Hallo mede spoorliefhebbers

Kan iemand mij helpen?
Al een tijdje ben ik bezig om een spoorviaduct te maken op een plek in mijn modelbaan waar een enkelsporige lijn en een dubbelsporige lijn elkaar schuin kruisen. Historisch geïnteresseerd als ik ben, wilde ik me laten inspireren door een voorbeeld in de regio: het viaduct bij de Haar, waar destijds de HSM-lijn Amersfoort - Kesteren de NRS-lijn Arnhem – Utrecht kruiste.

Lastig hierbij is dat ik alleen een fotootje heb gevonden waaruit ik min of meer “het karakter” van het viaduct kan afleiden en daar houdt het dan mee op. Het viaduct is in 1944 of 1945 vernield en dus even gaan kijken is er niet bij. In 1946 is er een nieuwe brug gekomen en bij de aanleg van de nieuwe Rhenense aansluiting in 1981 is alles, inclusief de landhoofden weggehaald.

uit: Tram en trein tussen Eem en Rijn, G.A. Russer

Er zijn enige bijzonderheden over deze brug op te merken. Omdat het een schuine kruising is, zijn de bogen ten opzichte van elkaar verschoven aangelegd en ook de landhoofden overeenkomstig afgeschuind, evenwijdig aan het onderliggende spoor. Met daarbij nogal een diversiteit aan vakwerk is deze brug naar mijn smaak wel een curiositeit. Blijkbaar had de HSM grootse plannen met deze lijn, want de brug is gemaakt voor dubbelspoor. Een deel van de lijn is ook dubbelsporig alleen juist niet ter plaatse van deze brug.

Met zo’n verhaal erachter kon ik deze brug niet meer weerstaan. Echter ik moest het model wel behoorlijk aanpassen om het in de baan te laten passen. Bijvoorbeeld de afgeschuinde einden moesten in spiegelbeeld en ook de lengte-breedte verhouding is geheel anders geworden. Genoeg hierover, anders word ik depressief. Daarnaast heb ik veel details zelf ingevuld, niet altijd met kennis van zaken.


Hier en daar heb ik het vakwerk "iets" vereenvoudigd.
Het frame is al jaren eerder gemaakt en is nu in de herkansing. De linkerboog is nog onbewerkt.
 

Ik heb nog iets geprobeerd met klinknagels. Zie hier een detail, de foto is onverbiddelijk.


Iets meer van boven af voor de asymetrische vorm.

Waar ik nu tegenaan loop: Het brugdek met de spoorrails zit volgens de foto een stuk hoger dan de onderste langsliggers. Heeft iemand meer informatie over de constructie van deze brug en kan iemand mij vertellen hoe de constructie is vanaf de onderliggers naar de spoorrails? Ook kun je over de gehele lengte van de brug een soort H-profiel zien lopen aan de binnenkant van het vakwerk op ongeveer een kwart van de hoogte. Zou die er iets mee te maken hebben?

Wie kan mij helpen? Alvast mijn grote dank.

Groeten Henk

[Gert1]

Wellicht ga ik nu dingen roepen die je allang gedaan hebt, maar al eens gekeken op de website van het Utrechts archief?
En anders al een geweest naar het museum het Kleine Veenlo?

Ik zal zaterdag of zondag eens bladeren door de boekjes van Rik Valkenburg (historicus uit de betreffende omgeving).
Wellicht staat daar iets in. Vind ik iets, dan zal ik het voor je inscannen.

mvg,
Gert

[ronald1956]

Bij Nootdorp ligt (nog steeds) net zo'n brug , maar dan schuin over de A12.
Vroeger reed daar de Hofpleinlijn overheen , nu is dat de Randstadrail.

[Gert Arkema]

Henk, Mooi resultyaat, het is een leuk en karakteristiek bruggtje geworden!

Maar om op je vraag in te gaan; het brugdek / de rails liggen inderdaad nogal wat hoger dan de bovenzijde van de onderrand. Je moet je voorstellen dat de boog de overspanning maakt. Aan die boog hangen hangstaven, die dragen de dwarsdragers onder de brug door. De rails zijn te slap om de last van een passerende trein te torsen, dus liggen over de dwarsdragers en onder de beide railstaven nog langsliggers. Die hebben ook een forse maat, want er rijdt een heel variabele belasting overheen. Eerst een loc van ettelijke tonnen en daarna wat lichere rijtuigen. Om die langsliggers niet te laten wegzakken en de kracht over zoveel mogelijk dwarsdragers te verdelen is die langsligger vrij zwaar ( lees; hoog profiel) uitgevoerd.
Hoewel de brug niet heel breed en niet heel lang is, is er nog een lastigheidje; de brug ligt in een boog. Hierdoor is het gedrag van de krachten wat moeilijk te voorspellen. Dat kunnen we nu wel berekenen, maar toen eigenlijk niet. Om nu die zijdelingse krachten in bedwang te houden zonder eraan te rekenen is alles wat zwaarder uitgevoerd dan standaard.

Dus je waarneming klopt; de afstand tussen onderrand brug en brugdek is vrij hoog. Dat komt door de overdimensionering van de dwarsdragers en door de overdimensionering van de langsliggers waarop eerst de dwarsliggers en daarna de rails zijn gemonteerd. Een eventueel houten brugdek ( meestal wel) wordt dan weer over de uiteinden van de dwarsliggers gelegd. De optelling in maat; dwarsdrager-langsligger-dwarsligger-brugdek is vrij veel.

[Station W]

Dank voor de reacties.

@Gert 1: Ik heb vanmorgen het Utrechts Archief op het www doorgespit maar niks gevonden. Wel over het tegenwoordige viaduct. Evengoed dank voor de tip. Mocht je nog wat vinden in de boeken van de heer Valkenburg dan houd ik mij zeer aanbevolen.

@Ronald: Het viaduct bij Nootdorp geeft wel een zelfde indruk, maar volgens mij is het veel nieuwer. Hetzelfde verschijnsel van het hoogteverschil tussen onderste ligger en hoogte van het spoor lijkt zich wel voor te doen. Ook een mooie brug trouwens.


Google maps

@Gert2: Mooi dat je in de lucht komt als de Rhenen-expert (hetzelfde baanvak). Ik kan me voorstellen dat met het stapelen van de forse langs- en dwarsdragers inderdaad een behoorlijk hoogteverschil kan ontstaan. Maar het leek me in dit geval dat er meer aan de hand zou zijn.

Hierbij een schetsje van de brug wat ik in een boek tegenkwam. Misschien lijkt het hoogteverschil alleen groot omdat de brug zelf verder vrij laag is.

Groeten Henk

[Gert Arkema]

Look and see Henk;



Rood= constructie brug
geel= dwarsliggers en rails
blauw = landhoofd ( met rechts de pos van verschoven liggende oplegging)

[Gert1]

@Gert 1: Ik heb vanmorgen het Utrechts Archief op het www doorgespit maar niks gevonden. Wel over het tegenwoordige viaduct. Evengoed dank voor de tip. Mocht je nog wat vinden in de boeken van de heer Valkenburg dan houd ik mij zeer aanbevolen.

Ik heb vandaag zeven boeken van mijn moeder en wijlen mijn vader opgehaald.
Die ga ik allemaal eens doorbladeren op zoek naar foto's. Er staat me bij dat ik ooit in één van die boeken iets heb gelezen over dat viaduct. Er was immers een halte, waar passagiers konden overstappen van de ene spoorlijk op de andere.
Ik meen zelf gelezen te hebben dat de concurrentie destijds zo erg was dat men er voorzorgde dat de aansluiting niet gehaald werd... Als ik dat verhaaltje boven water krijg, dan zal ik het hier plaatsen.

mvg,
Gert

[Station W]

Hallo Gert en Gert (hoe doen jullie dat?)
Wat betreft de brugconstructie: naar aanleiding van je eerdere bericht was ik ook al aan het meten gegaan. Het verhaal lijkt me inderdaad logisch. Door je ingekleurde plaatje wordt het wel heel aanschouwelijk. Ik denk dat ik er wel uitkom met de constructie. Hartelijk dank voor het meedenken.

Inderdaad schijnt er een halte "de Haar" geweest te zijn. Ik denk dat het viaduct zelf niet veel aandacht kreeg van fotografen. Even verderop lag tenslotte een veel indrukwekkender brug.
Ondertussen zou ik wel willen weten of nu het oostelijk dan wel het westelijk spoor van deze dubbelsporige brug werd gebruikt. Als ik heel goed naar foto 1 kijk dan lijkt het me dat het spoor aan de nabije kant ligt, omdat ik achteraan tussen de spanten door kan kijken, maar... in welke richting is de foto gemaakt? Zie de schaduwen: is het ochtend, dan kijk ik naar Utrecht. Of is het middag dan kijk ik naar Arnhem. De telegraaf palen staan links van de NRS spoorweg. Geeft dat uitsluitsel: noord of zuid? En meer van die vragen.
Gert mocht je nog wat vinden laat mij svp weten.

Groeten Henk

[Gert1]

Ik heb inmiddels vijf van de zeven boeken doorgenomen en helaas nog geen resultaat.
Nog twee te gaan en dat zijn de twee dikste. Dus wie weet vind ik het alsnog.

mvg,
Gert


PS: http://nl.wikipedia.org/wiki/Station_De_Haar  en  http://www.stationsweb.nl/station.asp?station=Dehaar

[Gert1]

Ook de laatste boeken helemaal doorgenomen en helaas geen foto gevonden.
En dat is jammer, want er staat me echt bij dat ik die foto ooit gezien heb.

mvg,
Gert

[Station W]

Hallo Gert,
In ieder geval hartelijk dank voor het zoeken. Van sommige dingen kom je er nooit meer achter. Blijft over eigen interpretatie.

Wel een risico voor als er later toch info boven water komt.

Groeten Henk

[Gert1]

Ik kan jou wel in contact brengen met locale historici.
Stuur me maar een PB met je email-adres als je dat wilt.

mvg,
Gert

[Station W]

Hallo spoorwegliefhebbers,
Ik zie dat het al even geleden is dat ik dit bouwplan heb voorgesteld. Maar toch heb ik niet stil gezeten.

Hier enkele foto's van het ontstaan van de voetpaden. Luciferstokjes zijn niet ideaal heb ik inmiddels ervaren:





De brug is nu bijna klaar. Hierbij enkele foto's van het resultaat tot nu toe:





De schroefgaten zijn helaas wat groot uitgevallen. Jammer volgende keer beter.



Op deze foto's heb ik nog geen vervuiling aangebracht. De roestsporen zijn hier nog behoorlijk vel. Op de foto is dat nogal opvallend.

Als het viaduct op de baan is ingebouwd en op de bruggenhoofden ligt zal ik nog een fotootje plaatsen, maar dat kan wel weer een jaar duren.

Groeten Henk
 

[Ronaldk]

Hallo Henk,

Dat is wel heel mooi geworden! Een mooi resultaat! 

Groet Ronald.

[Station W]

Hallo Ronald,
Dank voor je compliment. Van jou is dat een dubbelteller.

Groeten Henk