NS 'Wagen voor los gestort graan'

[NS-freak]

In 1982 kreeg ik op mijn verjaardag een NS CHGZ 13806 'Wagen voor los gestort graan' van Roco (4310B). Zelfs toen al vond ik het ontbreken van treeplanken e.d. een beetje kaal, maar vooral dankzij de graanopschriften op gele ondergrond, sprak het model mij aan.
Later volgden ook de bruine versie zonder graanopschriften, en de grijze idem (resp. 4310A en C).
Volgens de catalogus van die tijd zou er ook een grijze met graanopschriften moeten zijn (4310D), maar het wilde maar niet lukken om die te vinden.
Ik begon er zelfs aan te twijfelen of die variant wel ooit was gemaakt, tot ik in november 2000 op Eurospoor plotsklaps een exemplaar zag liggen. Nota bene nog geen minuut nadat ik tegen mijn zoon mijn twijfels over het bestaan van het model had geuit.
Het leek wel of met deze aanschaf het hek van de dam was, want sindsdien kan ik geen beurs meer bezoeken of ik vind er wel een.
Kort en goed, nadat ik zes exemplaren heb aangeschaft - in uitstekende staat en OVP - vind ik dat ik er wel genoeg heb 
Tot ik deze zomer een afgeprijsde Piko-vertolking tegenkwam, en wilde aanschaffen. Dat model zag er echter zo jaren zestig uit, dat ik het zelfs de gevraagde € 9,95 niet waard vond, en in plaats daarvan een exemplaar van de Brawa-vertolking kocht. Iets duurder, ja, maar ook in andere opzichten een wereld van verschil.
Op modelgebied ben ik wat graanwagonnetjes betreft dus een tevreden mens 

Wat alleen niet wil lukken, is achterhalen welke typen graanwagons de NS nu werkelijk heeft gehad.
In de treinenbijbel uit mijn kindertijd, De Kilometer-Kampioen van A.D. Hildebrand, staat op blz. 14 een plaatje van het lossen van los gestort graan, echter uit een open wagon met dekzeil, en op blz. 24 een - bij mij ontbrekend - plaatje wat blijkens het onderschrift over het beladen van graanwagens gaat.
Verder staat er in Amsterdam Goederen van Hans Kaas op blz. 45 een foto van NS CHDG 10139. Gezien het hoofdstuk moet die grijs geweest zijn, maar verder komt hij aardig overeen met de Brawa-vertolking.

Blijft dus de vraag of de Roco-varianten op de werkelijkheid zijn gebaseerd, of nog echt jaren tachtig produkten in de zin van 'je zet er NS op en het verkoopt wel'.
In die hoek plaats ik het Piko-wagentje ook, maar ik kan me natturlijk vergissen.

Mocht iemand hierover meer informatie hebben dan ik tot nu toe heb kunnen ontdekken, dan houd ik mij aanbevolen.

Eric

[tothebeach]

Ik heb geen antwoord op je vraag (zelf heb ik de roco versie), ik vraag mij af hoe deze wagens gelost werden. Het laden kan ik me nog wel iets bij voorstellen, maar het lossen?

Groet,
Michel

[Gert Arkema]

De wagen met het betreffende opschrift heeft wel degelijk bestaan, maar ik vraag me af of één van de fabrikanten de tekst op het 100% juiste model heeft uitgebracht.
Ik vind in het Utrechts Archief drie twee afbeeldingen bij de zoekterm CHGZ:

http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/beeldmateriaal/fotografische_documenten/1950-1960/168372

http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/beeldmateriaal/fotografische_documenten/1950-1960/167602
_{Het derde plaatje is gelijk aan het eerste.}


In grote lijnen is de bak gelijk aan je model, qua hoofdopzet en dakbolling en ook de roosters zitten op de juiste plek. Wat opvalt is dat er verstijvingsprofielen aan de bak zitten, in het eerste en laatste vak van de zijwand. Of enkel schuin, of dubbel en kruislings. Daarnaast is de radstand ook groter dan bij het model.

Overigens vraag ik me zeer af of deze wagens in het grijs hebben rondgereden, ik meen te weten dat de wagens in de 50-er jaren geschikt gemaakt werden voor dit vervoer. In die tijd kunnen er nog wel grijze wagens hebben rondgereden, maar gezien de wijzigingen werden naar mijn idee de wagens ook geheel geschilderd. En de standaardkleur was toen bruin.

Dat betekent dat de Brawa (G10) al geen CHGZ zal heten, die serie was 13 801 - 850, de Brawa heet 10 109 en is dus een CHDG, maar wel voor losgestort graan, kijk maar naar deze foto;

http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/beeldmateriaal/fotografische_documenten/1920-1930/163215

of die tekst op de deur heeft gezeten is even de vraag.

EDIT: @tothebeach; op de laatste foto ( van de G10) is te zien dat bij openschuiven van de deur er een schot met losklep zichtbaar ( en bruikbaar) wordt. In hoeverre de wagenvloer vlak bleef en de laatste kilo's nog met de hand uitgeschept of -geschoven moesten worden weet ik niet.

[Jeronimos]

Lossen: http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/beeldmateriaal/fotografische_documenten/1930-1940/807326
of: http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/beeldmateriaal/fotografische_documenten/1930-1940/169856

en

Laden: http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/beeldmateriaal/fotografische_documenten/1950-1960/806686

[Railroadtycoon]

Leuk "modelspoortafreeltje"

 

[tothebeach]

Dank voor de info. Mijn bedoeling was dat deze wagon ingezet zou worden als leverancier voor de Coöperatieve Landbouwvereniging. En dat kan dus 
foto's zijn duidelijk, bedankt!

Groet,
Michel

[Gert1]

@Jeroen: Dank voor de link naar die foto's. Zie ik nou goed dat die wagons hooguit tot de helft van de hoogte afgevuld waren?

mvg,
Gert

[NS-freak]

Thx allen,
De Roco blijkt dus redelijk te kloppen, en de foto's laten zien dat er inderdaad geen treeplanken onder horen, maar een kleinere opstaptrede. In plaats daarvan moet ik er een spanwerk onder fabrieken, en het remwerk verwijderen. Mooie klus voor de komende winter  

Eric

[Deka]

Eric,
Het ontbrekende plaatje uit "De Kilometerkampioen" kan je hier zien:
klik

[NS-freak]

@ Dick,

Thx! Lijkt aardig op het Roco-model.
Ooit hoop ik in Houten o.i.d. nog eens een complete (en niet stukgelezen) Kilometer-Kampioen te scoren.

Eric

[Klaas Zondervan]

Zie ik nou goed dat die wagons hooguit tot de helft van de hoogte afgevuld waren?

Op die hoogte zaten ze waarschijnlijk op hun gewicht.
Graan weegt ongeveer 800 kilo per kubieke meter, dus reken maar uit.

[Tjalling]

Leuk "modelspoortafreeltje"

 

Mwjoa, net niet eigenlijk.
Het lossen gebeurd steeds vlak tegen een gebouw, dat kun je haast niet in beeld brengen!

Het is wel verkeer dat je makkelijk in beeld kunt brengen, je moet er voor zorgen dat de wagens naar de Coöperatie gebracht worden, en daar eventueel nog een keer doorgedrukt.

Het is wel geweldig dat er zo snel een aardig beeld ontstaat hoe deze wagens gebruikt werden.

Groet,
Tjalling

[Gert Arkema]

..... Lijkt aardig op het Roco-model.

Gevonden, ik heb eens een X-CHG gebouwd vanaf een artikel in De Modelbouwer (blz 374 jg 1983), en deze lijkt veel op de CHGZ;



Basis = Roco ( kijk maar naar de roosters) maar er is een treeplank vervangen, een verstijvingsschoor en spanwerk aangebracht en de radstand is vergroot. Vooral dat laatste scheelt enorm in het aanzicht.

De wagons werden in 1948 door Tatra voor de NS gebouwd, 500 stuks, later nog een nabestelling.

[Falkenberg]

Vacek heeft ook ooit de Gm 39 uitgebracht die met minder moeite naar de NS variant kon worden omgebouwd. Maar helaas bestaat de firma niet meer. Op ebay vind je ze nog wel eens.

dirkjan

[NS-freak]

En het goede nieuws is, Brawa nu ook met de grijze variant komt. Heb er gelijk maar een besteld bij mijn hofleverancier, de fa. W. te A.