De Zwolsche baan (Emplacement station Zwolle medio jaren 50)

[thijs]

In de jaren zestig, begin jaren zeventig was hier de firma Spanhaak gevestigd. Toen was een wat oudere dame de eigenaresse. Zij had een keur aan Trix Intrernationaal en wat andere minder gangbare merken in het assortiment (1973). Na haar (1977 ?) nam de heer Keuzekamp de zaak over. En die verkocht het aan Noveki, de importeur van Roco, en noemde het MC. Toen kwam ook de heer Jans in beeld (1979). Maar Jans verdween en kwam weer een vrouw in de winkel te staan. De zaak redde het niet. De Wit in de binnenstad draaide beter.   

Jans heeft nadien nog een periode bij De Wit gewerkt.

[Rico [momfer]]

In de archieven van de onze vereniging bevinden zich nog de originele tekeningen op Calqueerpapier, zoals dat vroeger in tekenkamers werd gebruikt. Met behulp van een goede scanner en de juiste tekenprogramma's deze uitgelijnd en tot één tekening samengevoegd.


klik op de afbeelding voor een grotere weergave

De baan is uitgetekend en opgedeeld voor het gebruik van 12 eettafels. In de tekening zijn deze scheidingen met rood zichtbaar. De kleine tekening zijn ook nog de (later in de grote tekening weggepoetste) tekeningkaders en tafelnummers waarneembaar.

De linkerzijde (Oost), de sporen daar leiden naar Olst-Deventer (IJssellijn) , Heino-Raalte, Dalfsen-Ommen, Meppel-Leeuwarden en Meppel-Groningen.  De rechterzijde (West), de sporen daar leiden naar Wezep-'t Harde en Kampen.

De westzijde heeft rond 1950 nog de spoorhaven en de veeverlading en aan de bovenzijde is het schaduwstation te zien. Deze zat achter een beschilderde afscheiding op hetzelfde niveau als  het emplacement:
 

Van beide foto's is mij helaas onbekend wie deze heeft genomen en wie er zichtbaar is. Mocht iemand dat weten, dan word ik graag bijgepraat, zodat ik e.e.a. kan toevoegen aan het verhaal. 

Wordt vervolgd...

[AlbertG]

Hoi Rico,
Mooi om helemaal bij het begin te beginnen. Ik weet uit ervaring dat de baan nog steeds op eettafels staat 

[Rico [momfer]]

1979, het baanplan is uitgewerkt en de eerste stappen worden genomen om de rails uit te leggen:



De totale lengte wordt uiteindelijk 14,5 meter en het oppervlak is 37m². Er wordt 15km draad verwerkt, 124 wissels, 19 kruisingen, 900 meter bovenleiding. In totaal wordt er door alle bouwers zo'n 50.000 manuren ingestoken.

[AlbertG]

Enorm respect voor al die mensen die dat (neem ik aan) vooral in hun vrije tijd hebben gedaan.
Weet je ook hoe lang ze er qua doorlooptijd over hebben gedaan?

[Rico [momfer]]

De bouw van de baan heeft plaatsgevonden tussen 1978 en de tentoonstelling in 1980.

Na het overbrengen van de tafels van het Refter naar het provinciehuis is er nog een paar weken gewerkt om het daar volledig werkend en ingericht te krijgen.

[Rico [momfer]]

Na de tentoonstelling in het Provinciehuis kreeg de club een plekje in de Enkschool aan het Assendorperplein in Zwolle. Onderstaande foto's van de Zwolsche Baan zijn daar gemaakt tijdens een opendag van de VVMRZ.

[Rico [momfer]]

Dan nu toch echt wat meer over de renovatie van de techniek/elektronica:

De ombouw naar Dinamo heeft dus ergens rond 2010 plaatsgevonden. De club was toen al gevestigd op de zolder van de Elbertsschool aan de Veemarkt in Zwolle. De baan begon de laatste jaren steeds meer en steeds vaker kuren te vertonen. Logisch natuurlijk, de ouderdom van de materialen begon steeds meer een rol te spelen.

Op een gegeven moment moet je dan een (zeer lastige) beslissing nemen: reparaties en noodoplossingen blijven doorvoeren of uithuilen en van de grond af aan alles opnieuw opbouwen. Eind 2023 heeft de werkgroep van de Zwolsche Baan de knoop doorgehakt en voor het laatste gekozen.


De besturing van de baan is verdeeld over drie kasten met Dinamo Hardware.




Kast 1 staat het dichtst bij de computer en herbergt dus de RM-U die verantwoordelijk is voor de communicatie in het Dinamosysteem.



Kast 2 staat in het midden, ter hoogte van het station. De meest complexe situaties (wisselstraten) bevinden zich in dit gedeelte van de baan.



Kast 3 staat uiterst rechts van het station en is het verst verwijderd van de computer en de RM-U.


De tekeningen laten goed de inhoud van de verschillende kasten zien in de oude situatie. De foto's laten goed zien dat het foutzoeken en de bijbehorende oplossingen in de loop der jaren zo hun sporen hebben achtergelaten.

De tijd was rijp voor rigoureuze maatregelen: Alle bedrading en elektronica loshalen, controleren, herstellen waar nodig en opnieuw opbouwen.

[AlbertG]

Mooi weergegeven, Rico.
Het laat ook mooi de ernst van de situatie zien. Spaghetti met teveel ketchup.

[Rico [momfer]]

Dus: alle elektronica uit de kasten verwijderd, dat resulteert in de volgende verzameling printplaten:


NB: Alle modules (op de RM-U na) zijn als bouwpakket aangeschaft, Leon van Perlo/VPEB valt dus niets te verwijten!

RM-U: 1x TM-H: 12x CD-16: 20x DR-04: 10+ (ik weet het exacte aantal niet meer) OM32: 4x PM32: 4x MDDEC: 6x, (exclusief de exemplaren onder de baan) SWDEC: 1x

1. De RM-U (communicatie) is gebouwd aangeschaft en daar is alleen de voorziening aangebracht om de firmware te kunnen updaten.

2. en 3. De TM-H's (Track Master; zorgt voor de juiste spanning op de baan) en de CD-16's (Current Detection, 2 x stroomdetectie per blok=16) zijn allemaal gereinigd, gedesoldeerd, opnieuw gesoldeerd en weer gereinigd. Tevens de TM-H's voorzien van een resetmogelijkheid, waardoor de firmware naar de laatste versie kon worden gebracht. Per printplaat is circa 6-8 uur nodig.

4. DR-04 en de andere relaismodules.  Alle solderingen onderhanden genomen. Een aantal printbanen waren kapot, evenals een paar relais. Waarschijnlijk zijn een aantal secties ook verkeerd aangesloten, want ook een hadden een defecte diode en en/of signaleringsled.

   

5. en 6. OM32(aansturing van de relais) en PM32(magneetartikelen). Ook hiervan alle solderingen onderhanden genomen. De PM32's vzv resetmogelijkheid en de firmware daarna bijgewerkt. Eén van onze PM32's heeft nog een oude  processor, die moeten we nog omruilen voor een nieuwe.
De OM32 heeft geen mogelijkheid om op deze manier de firmware te vernieuwen. Al onze OM32's hadden al de laatste firmware.

7. De MDDECs zijn ook allemaal opnieuw gesoldeerd en gereinigd.

8. De SWDEC is nog niet onderhanden geweest. Het is de vraag of we die nog nodig gaan hebben in de nieuwe situatie.


Hieronder zal ik met wat foto's laten zien wat we zoal zijn tegengekomen.


NB: Alle modules (op de RM-U na) zijn als bouwpakket aangeschaft, Leon van Perlo/VPEB valt dus niets te verwijten!

[Rico [momfer]]

Om de herstelde hardware te testen, moet er natuurlijk getest worden. Daarvoor moet er natuurlijk ook duidelijk zijn hoe e.e.a. met elkaar samenwerkt in Dinamo. Gelukkig is er op de website van VPEB veel informatie te vinden. Met een klantaccount komt er zelfs nog meer beschikbaar. Mocht dat nog niet genoeg zijn, is Leon van Perlo vaak bereid om vragen te beantwoorden of te helpen bij problemen of met foutzoeken via het forum.

Onderstaande schema geeft schematisch de samenhang van de onderdelen weer, die wij in onze situatie gebruiken: RM-U, TM-H gecombineerd met een CD16, OM32 en PM32.  Verbonden via USB met de computer voor de aansturing en met RS485 onderling verbonden. Elke kast heeft een eigen voeding.


(bron: VPEB)


Ombuiten de baan op een bureau de losse onderdelen te kunnen testen, werken we met de onderstaande weergave: Een RM-U voor de communicatie, zodat we met de computer en het programma (dinamoConfig) tests kunnen uitvoeren. Een oude printerswitch is voorzien van een gele en een rode led per kanaal om de verandering in rijrichting te kunnen zien en tevens geeft deze aan of de detectiespanning van de CD16 aanwezig is (daar kwamen we later achter ). Door op de 25polige uitgangen connectoren met per kanaal een weerstand van 8k2 te zetten, kunnen we door te schakelen tussen A en B, van 8 kanalen per kant de werking van de stroomdetectie testen.



Tijdens de eerste pogingen kwamen we erachter het noodzakelijk is om ALTIJD een master TM-H in de opstelling te hebben.  Een TM-H als slave ingesteld alleenstaand testen zorgt voor foutieve uitlezing van de stroomdetectie. Daar om hebben we op de testplank een (Master) TM-H extra zitten, zodat we de andere combinaties direct op het juiste adres en als slave kunnen instellen.

Vorige week kwamen we er opnieuw achter waarom. Een deel van de middag lopen zoeken waarom een TM-H niet goed werkte, doordat die als master was ingesteld, terwijl de master op testplank ook actief was.



De praktijkversie van de testopstelling ziet er uiteindelijk uit als hierboven. Deze is gebruikt om de 10 herstelde combinaties afzonderlijk op de werkbank te testen. Daarna is/wordt deze plank gebruikt om per kast de blokaansturing te testen op hun werking. De plank staat dan bij de kast waarvan de aangesloten blokken worden getest en kunnen we met Rocrail de eerste tests doen en blok voor blok controleren of alles functioneert.

[Rico [momfer]]

Een pittige klus bij een grote baan is het uitdokteren van de aansturing van wisselstraten. Een aantal jaar geleden heeft ProRail de situatie op dit emplacement enorm vereenvoudigd, maar in de situatie rond 1950 was dit nog niet het geval. In deze bijdrage laten we een aantal van die stappen zien.

In het begin hebben we geprobeerd om het op papier te zetten, maar die methode hebben we gauw achter ons gelaten. Het vele weggummen maakte het onoverzichtelijk, verwarrend en frustrerend.

Dus in Rocrail aan de slag om een weergave van de wisselstraat in te tekenen. Eerst alleen het sporenplan, daarna links en rechts de bloknummers opgenomen. In het midden de secties die via relais van spanning moeten worden voorzien.



Vervolgens bedacht om het opensource ontwerpprogramma Fritzing hiervoor te gebruiken. Daar kun je in het onderdeel schema de relaiscontacten aan elkaar verbinden en bij het ordenen van de relaisblokjes blijven de verbindingen netjes in stand. Zo kun je schuiven met de opstelling tot je voldoende overzicht hebt.

In eerste instantie geprobeerd om de secties vanaf 1 kant te voorzien van spanning, maar dat idee snel losgelaten.



Uiteindelijk krijg je dan zoiets:



Tezamen met het sporenplan ziet het er dan zo uit. In dit schema hebben de baanssecties die onderdeel van de wisselstraat zijn, dezelfde kleur als de draad die er naartoe loopt. Zo is duidelijk te zien wat er van spanning wordt voorzien door welk relais:



Uiteindelijk is het gebied wat we hebben opgenomen in het Dinamo-systeem wat verder uitgebreid en zijn de diverse onderdelen in een beeldbewerkingsprogramma verder samengevoegd voor latere documentatie. De paarse bolletjeslijn geeft de scheiding aan tussen de voeding vanaf kast 1 (links) en kast 2.

[Joz]

Indrukwekkend 

[AlbertG]

Mooi beschreven Rico.
Ik wil er nog aan toevoegen dat er op ons verzoek een aanpassing in Rocrail is gemaakt die ons erg veel werk gaat besparen. In Koploper moet je de relais toevoegen aan de rijwegen om de wisselstraten van rijspanning te voorzien. In Rocrail kunnen we de relais aansturen via de wisselstanden. Dus op basis van bovenstaande schema's valt een relais af of komt het op, op basis van de stand van het wissel. Dat scheelt uren aan invoerwerk met daardoor veel minder kans op fouten.

[Rico [momfer]]

DINAMO IN ROCRAIL KOPPELEN ALS CENTRALE

Rocrail is geïnstalleerd, we openen het programma met het pictogram op het bureaublad.

Menu Bestand, Rocrail Eigenschappen openen

In het openingsscherm openen we links bovenin met de muiscursor het menu Bestand en klikken daarna op Rocrail Eigenschappen, waarna het volgende scherm wordt getoond:

Dialoogvenster Rocrail Eigenschappen, selecteer tabblad Centrale

Open het tabblad Centrale en open linksonder met de muiscursor de lijst met centrales:

Tabblad Centrale, open linksonder de selectielijst met centrales

Scroll door de lijst met centrales totdat je dinamo hebt gevonden. Bevestig de keuze met de linkermuisknop. Het scherm komt er dan als hieronder uit te zien:

Tabblad Centrale, Dinamo geselecteerd, klik op Toevoegen

Klik op Toevoegen, waarna een nieuw dialoogvenster wordt geopend om de eigenschappen van de Dinamo-koppeling in te stellen:

Dinamo instellingen

    • Interface ID: vul een duidelijke, zelfgekozen benaming in voor de centrale (zonder spaties);
    • Poort: de communicatiepoort waarop de RM-U met de computer is verbonden;
    • Switch time: standaard schakeltijd voor magneetartikelen (b.v. wissels, ontkoppelaars);
    • HFI: instelling voor permanente verlichting (bij twijfel:  0=uit);
    • Baudrate: communicatiesnelheid, meestal 19200.

Na het invullen bevestigen met OK. Het volgende scherm wordt nu getoond:

Tabblad Centrale, Dinamo RM-U is toegevoegd

De basisinstellingen voor het gebruik van Dinamo met Rocrail zijn nu klaar. Met OK komen we terug in het hoofdscherm. (NB: Dinamo moet de eerste centrale in de lijst zijn).

De koppeling tussen Dinamo (RM-U) en Rocrail is tot stand gebracht.


Wordt vervolgd