Lampje aan, andere lampje uit

[gijsk]

Mijn eerste decodergebruik waar het gewoon inpluggen van een 6-pin decoder in een "voorbereidde" H0 stoomlocomotief nogal wat gedoe opleverde, is inmiddels goed afgelopen (kleinere ESU micro decoder aangeschaft, die past goed).

Vol goede moed ben ik toen aan een wat avontuurlijker project begonnen. Ik heb een tijd terug een Fleischmann 4028 ("Carl") locje via eBay op de kop getikt, en wilde die naar digitaal ombouwen. Daar heb ik een ander (geïsoleerd) motorschild voor moeten aanschaffen, maar dat lijkt redelijk gelukt te zijn. Dat allemaal aangesloten op een 6-pins harnas, dat ging ook goed (met veel dank aan deze link).

Toen de verlichting. Er zit standaard zowel voor als achter een gloeilampje in, wat via lichtgeleiders 3-punts verlichting aan beide kanten van de lok verzorgt. Omdat ik benauwd was dat de oorspronkelijke gloeilampjes het niet leuk zouden vinden om via DCC een hoger voltage stroom te krijgen, besloot ik ze te vervangen door LEDjes. Omdat dat nog niet ingewikkeld genoeg was, besloot ik dat ik ook graag sluitverlichting wilde kunnen voeren. Ik ben zeg maar het tegenovergestelde van een expert qua prototypes, en met enig zoekwerk kwam ik er eigenlijk niet uit (a) of die locomotief überhaupt op een "echt" prototype gebaseerd is, en (b) hoe sluitverlichting er daar uitziet. Dus wat ik nu gedaan heb "klopt" vast niet, maar dat maakt mij uiteindelijk niet al te veel uit (sorry!).

Ik heb eea gefröbelt. De lichtgeleiders bestaan uit 3 delen:



Ik heb het plastic in tweeën geknipt, een scheidingswandje aangebracht (op maat geknipt dik papier en wat black tack om kieren tegen te gaan), en zowel voor het bovenste als het onderste gedeelte een wit LEDje geplaatst, en alleen onder een rood LEDje. Alle LEDjes zijn van die SMD LEDjes, voorgesoldeerd met micro-litz draad - dus erg klein, en dat past dus relatief makkelijk. (Helaas kennelijk geen foto's van gemaakt... het heeft verscheidene pogingen gekost, een paar doorgebrandde LEDjes, e.d. dus toen het uiteindelijk goed kwam ben ik dat vergeten!)

Toen de individuele lampjes getest, en de lichtgeleiders weer dichtgemaakt. Daarna met erg veel gevloek en uren gepruts draadjes aan de soldeerplekken op de 6-pins decoder gesoldeert. Voor zover ik kan opmaken uit het feit dat de decoder nog steeds reageert enz. heeft de decoder dat overleeft.

Tot mijn grootte blijdschap werken de lampjes, en kan ik ze met de decoder goed aan en uit doen:



(ja, het rechter rode licht is merkbaar minder fel - dit ligt aan een al bestaande imperfectie in het plastic van de lichtgeleider.)

De kap ligt er nog af want ik wilde alles niet proberen weer in elkaar te stoppen/proppen vóór ik tevreden was met hoe het werkt.

Het probleem is: als ik voor of achter het witte licht aan heb, en ik zet dan de sluitverlichting aan de andere kant aan (via functie-uitgang F1 / F3) dan gaat het witte licht aan de andere kant uit. Dit geldt voor beide kanten van de loco.

De decoder (ZIMO mx617) staat (weet ik bijna 100% zeker) op fabrieksinstelling. Het schakelschema ziet er ongeveer zo uit:



Ik moet eerlijk zeggen dat ik het niet goed weet. Mijn natuurkunde is toch wel een paar decennia geleden, maar ik nam aan dat 1 weerstand en vervolgens de lampjes "in parallel" schakelen, goed zou gaan (want de LEDjes eten misschien 20mA per stuk of zo, dat kan de decoder wel hebben), en dat het dan verder niet uitmaakte of ik 1 of 4 stuks LEDs erachter had hangen. Ik nam aan dat de decoder "gewoon" via transistor oid de verbinding voor de verschillende uitgangen onderbreekt.

De rode lampjes nemen volgens de verpakking 2V per stuk, de witte lampjes 3V, dus de twee witte lampjes in totaal 6V. Maar omdat het parallel geschakelt is, dacht ik eigenlijk dat dat niet zo veel uit zou maken...

Ligt dit aan de decoder en/of een instelling? Moet ik de boel anders aansluiten? Ik mis vast iets doms, ik weet alleen niet wat het is!

[NL-modelspoor]

Geef elke 'serie' aan leds hun eigen weerstand.
Kan een heel technisch antwoord gaan geven met verschillende doorlaatspanningen van de leds voor de verschillende kleuren en aantallen. Maar denk dat ik het dan al snel te moeilijk ga maken.

[Klaas Zondervan]

Het punt is dat de spanningsval over een  rode led kleiner is dan over een witte led. Ruwweg ongeveer 2 volt voor rood en 3 volt voor wit. Als je een rode en een witte parallel zet dan zal de spanning gelijk worden aan die over de rode, en voor de witte is dat te weinig.
Je hebt twee weerstanden nodig. Eén voor de rode leds en één voor de witte.

[ROn30]

idd twee weerstanden.
Indien de lichtopbrengst van de rode te fel is dan kan je deze vermoedelijk met de decoder dimmen of een grotere weerstand waarde nemen.

[bellejt]

standaard elke led of led kring zijn eigen weerstand.Nooit problemen en gebruik verschillende waarden per kleur

[Klaas Zondervan]

Elke led een eigen weerstand is niet nodig. Rood voor en rood achter branden nooit tegelijk, dus die kunnen samen met 1 weerstand. Hetzelfde voor wit voor en wit achter.

[Fritsprt]

Plaatje bij de tekst van Klaas

[Jelmer]

Elke led een eigen weerstand is niet nodig. Rood voor en rood achter branden nooit tegelijk, dus die kunnen samen met 1 weerstand. Hetzelfde voor wit voor en wit achter.

Goed, misschien een beetje theoretische opmerking hier, het gaat in dit draadje tenslotte om een stoomlok. Bij weinig ruimte zou ik het ook zo doen, wit brandt niet tegelijk aan beide kanten.
Wil je bij een moderne lok rangeerverlichting (wit aan beide kanten), dan zou ik het anders doen.
Nogmaals, hier niet van toepassing, maar maak te opmerking even voor hen die ook zoiets overwegen maar dan wel rangeerverlichting willen.

Groeten,
Jelmer

[Klaas Zondervan]

Je moet het inderdaad per geval bekijken.
Ik vermoed dat ze in het stoomtijdperk ook al met rangeerverlichting werkten. Dat zou dan een mooie optie zijn om in te bouwen. Je krijgt dan 2 identieke leds parallel, en dat werkt meestal wel met een gezamenlijke weerstand.
Maar bij een rode en een witte parallel zal vrijwel zeker de witte niks doen vanwege het te grote spanningsverschil.

De vraagsteller heb ik niet meer teruggezien. ik vraag me af of hij geholpen is met de gegeven reacties.

[gijsk]

De vraagsteller heb ik niet meer teruggezien. ik vraag me af of hij geholpen is met de gegeven reacties.

Ik lees dit maanden later - waarvoor excuus - maar wilde toch maar even toevoegen dat ja, de gegeven reacties hielpen mij wel degelijk, waarvoor dank aan jullie allemaal. Ik kreeg alles uiteindelijk aan de praat zoals ik dat graag wilde, en dat was mooi.

Waarom schreef ik dat destijds niet? Nou ja, de minder leuke afsluiting van dit verhaal was dat, toen ik alles eindelijk werkend had, ik met mijn neus op de werkelijkheid gedrukt werd dat de stekkertjes, weerstanden, decoder, en stukken draad (met krimpkous e.d.) allemaal niet goed weer in de loc passen. In het begin hoopte ik daar op korte termijn een oplossing voor te vinden en dan een antwoord te schrijven. Maar alles losknippen, hersolderen (waarschijnlijk met nieuwe ledjes omdat de micro-litz draadjes voor deze al verkort zijn, en dat zou allemaal ook weer opnieuw in de lichtbehuizing e.d. geplakt moeten) maar dan zonder stekkers, daar zonk me de moed een beetje bij in de schoenen. Te meer omdat ik benauwd ben dat alleen de stekkers weghalen niet genoeg zal zijn om dingen passend te krijgen. Ik heb wel gezocht naar kleinere weerstandjes en/of ik misschien stukken uit het gewicht in de loco moet halen, maar ben er uiteindelijk niet verder mee gekomen. Ik heb geen dremel oid en omdat ik de locomotief daadwerkelijk als tandradlok wil gebruiken is de lok lichter maken sowieso niet al te aanlokkelijk.

Vooralsnog ligt deze lok dus nog steeds uit elkaar, wachtend op een lang weekend waarin ik dit project hervat...