DaPeet's Fleischmann baan

[DaPeet]

Hallo allemaal!

Al heel wat jaren geleden (schrik er bijna van, 7 jaar!) heb ik al eens een baanplan hier geplaatst, waar destijds de nodige input op gekomen is. Toch heeft het starten van de bouw op zich laten wachten, maar inmiddels ben ik daar al 2 jaar mee bezig. Ik heb hierover echter nooit iets gepost en dat wil ik nu wel gaan doen. Vooral om alle informatie uit alle draadjes, internetsites en handleidingen te verzamelen in 1 topic, zodat ik ook kan terugvinden hoe ik dingen heb gedaan.

De voortgang gaat niet snel (bekend probleem?), vooral door een fulltime baan en vele andere bezigheden. Maar ik heb ook een achterstand van 2 jaar met voortgang posten, dus de komende tijd zal ik hier wel een en ander aan toevoegen. Have fun!

Gaat om dit baanplan, die is inmiddels wat aangepast: https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=56179.0.

Creatief met een naam ben ik nog niet, dus die is er nog niet :-)

Peter

[DaPeet]

Het baanplan
Voordat met de bouw is begonnen, heb ik een plan gemaakt van de modelbaan met behulp van Wintrack. De rails die daarbij gebruik wordt, is de Fleischmann Profi-rails.

Uitgangspunten
De baan zal min of meer Nederlands zijn, met enkele hoogteverschillen om wat meer dynamiek te krijgen. Een paradespoor biedt treinen de mogelijkheid om een stuk op volle snelheid voorbij te rijden. Een zo realistisch mogelijke baan met landschap is niet het meest belangrijke.

Eenrichtingsverkeer
Alle treinen rijden slechts één richting op, op een enkele rangeerbeweging van een pendeltrein na.

Boogstraal en wissels
Tegen het advies van sommige mensen in heb ik de krapste boogstraal (R1) binnen het Fleischmann profiel toegepast in het ontwerp. Aangezien Fleischmann treinen hier bij mij altijd zonder problemen doorheen hebben kunnen rijden, veel voorbeeldplannen van Fleischmann zelf ook deze straal gebruiken en het geheel toch binnen een beperkt beschikbare ruimte moet passen, heb ik daar voor gekozen.

Daarnaast heb ik ook driewegwissels en Engelse wissels gebruikt, ook dit wordt soms afgeraden, maar werkt in de praktijk prima.

Hellingen
De baan kent drie verschillende niveaus, de hellingen blijven allemaal binnen een stijging van maximaal 3%, ook erg belangrijk bij het gebruik van de R1 bogen. Boven elkaar liggende sporen houden wat hoogte betreft overal voldoende afstand van elkaar.

Afmetingen
De lengte van het ontwerp is 360cm, bij 140cm diep. Bij de bouw van de baan kan aan de voorkant en achterkant gewerkt worden, zodat de diepte van 140cm prima te doen is.

[Hans Grasmaijer]

Hallo Peter,
Leuk weer een nieuwe bouwer.
Prima layout, daar heb je lang over nagedacht.
Succes met bouwen.

[DaPeet]

Dank Hans! De bouw is al een heel eind ondertussen, ik heb voorlopig nog wel genoeg om deze draad te vullen :-)

[DaPeet]

Aangezien de modelbaan op vier verschillende niveau’s is ontworpen, is het niet handig om met een vlakke plaat te beginnen met het opbouwen van de baan. Daarom heb ik er voor gekozen om een open frame te gebruiken voor de constructie.

Het frame bestaat het 10cm hoge stukken berken multiplex van 9mm dik, dit zorgt voor een stevige basis. De lengte van 360cm is verdeeld in drie gelijke stukken van 120cm.

Tussen twee latten van 120cm zitten vier van dezelfde latten van elk 138cm (en dus 10cm hoog en 9mm dik). Waar de latten elkaar kruisen, zijn ze beide half ingezaagd, zodat een kruisverbinding ontstaat, hier is bij het in elkaar schuiven ook houtlijm tussen gedaan.


Op de hoeken zijn de latten met elkaar verbonden met een vurenhouten balkje van ook 10cm hoog en 4x4cm dik, vastgelijmd aan elkaar met houtlijm en geschroefd met spaanplaatschroeven. Op 8 plekken is dit vurenhouten hoekbalkje 80cm lang, dat zijn de poten van de tafel. Hieronder zijn kleine zwenkwieltjes geschroeft, zodat de hele tafel verreden kan worden, zodat er makkelijk aan alle kanten aan de baan gewerkt kan worden.


De drie delen zijn aan elkaar gezet door schroeven met moeren en kunnen dus weer van elkaar afgehaald worden.

Het hout is gezaagd uit een grote plaat berken multiplex. Deze heb ik gekocht bij Pontmeyer, daar liggen deze platen vlak en zijn dus niet kromgetrokken. Bovendien hebben zij geholpen om alle stukken op maat te zagen, zo snel en strak krijg ik het zelf niet voor elkaar!

[Rolando]

Kijk, dat is nog eens vak(maat)werk
En slim om bij Pontmeyer te halen, beter recht hout en iets duurder als krom.

[DaPeet]

Thnx! Ja met dit soort dingen betaal ik liever wat meer, goed gereedschap, recht hout en goede schroeven die niet dol draaien.

[Rolando]

Ik heb als Timmerman ook altijd mijn spullen gehaald bij groothandels, en nu doe ik dat nog steeds.
Het probleem met bouwmarkten is dat ze vaan het iets mindere spul hebben, en als je dan hout uitpakt schiet het letterlijk alle kanten op.
En zeker als je iets kaars recht wilt hebben is het toch wel fijn als je plaat niet van te voren al bol staat.

Maar je hebt je frame mooi en stevig gemaakt, daar gebeurt straks niks meer mee.

[DaPeet]

Een mooier compliment kan ik niet krijgen van een timmerman, dank! 

[Rolando]

En dan vergeet ik je nog te zeggen dat je baanplan ook TOP is.
Mooi als je zoveel ruimte hebt om te bouwen.
Ik werk zelf met modules omdat ik helaas de ruimte niet heb.

Maar ooit komt het er nog eens van

[DaPeet]

Het spoor aanleggen
Met een solide frame op wieltjes als basis, kan gestart worden met het leggen van het spoor zelf. De ondergrond van het spoor bestaat uit berkenmultiplex van 6mm dik, met daarop een laag kurk van 4mm dik gelijmd. Het schaduwstation komt direct op de onderbouw te liggen, daar waar de 6mm dikke plaat op de ribben van het frame komt te liggen, heb ik eerst stroken glasband (van de bouwmarkt) geplakt, om nog iets extra demping te realiseren. Geen idee of het veel effect heeft (ook omdat het sommige plekken de plaat wordt vastgeschroefd aan het frame en dus direct contact maakt via de schroef), maar het kan ook geen kwaad.

Het was even uitvogelen hoe ik het makkelijkst het ontworpen baanplan nu over kon nemen naar de echte baan. Eerst heb ik een deel van het plan op het werkelijke formaat afgedrukt, deze optie kent Wintrack. Maar dat worden uiteindelijk wel heel veel A4-tjes, die je nog iets moet bijsnijden en (recht!) elkaar moet plakken, een enorme klus op zichzelf…

Dat idee heb ik snel laten varen. In plaats daarvan heb ik de rails uitgelegd op de multiplex plaat en met een marge van +/- 3-4cm aan de kanten van de rails met potlood een lijn getrokken. Vervolgens dat met de decoupeerzaag uitgezaagd, zodat je daarmee een ondergrond hebt die net iets breder is dan het spoor zelf.

Meten is weten
Om precies te weten waar welk spoor moet komen te liggen, kun je in Wintrack een lijn trekken van bijvoorbeeld de rechter driewegwissel naar de rand van het baanplan, zowel naar rechts als naar boven. Daar wordt dan de werkelijke afstand in millimeters bijgezet, zodat je met een rolmaat op de werkelijke baan precies kunt meten waar de wissel moet komen te liggen.

Om de afstand tussen twee sporen goed te kunnen bepalen, heb ik een soort malletje gemaakt door vier kleine gleufjes met de decoupeerzaag in een blokje hout te zagen. Deze kun je precies op vier railstaven zetten, waarmee de afstand tussen de twee sporen op 63,5mm uitkomt, zoals het volgens het Fleischmann Profi-railprofiel hoort te zijn.
Fleischmann railprofiel

Om bochten goed te leggen kun je ook gebruik maken van de maten van het Fleischmann railprofiel: een R1 boog heeft een straal van 356,5mm, een R2 boog een straal van 420mm, gemeten vanuit het hart van de rails tot het middelpunt van de boog. Begin- en eindpunt van een kwart boog kun je op hout met een rolmaat bepalen en met potlood aftekenen. Dan de rails leggen (voor een kwart R1 boog 2x Fleischmann Profi-rail 6120 en 1x 6122) en met potlood aan beide kanten van de rails de contouren volgen en op het hout aftekenen. Vervolgens met het zagen weer links en recht een ruime marge nemen en je hebt de onderplaat van een bocht!

Rails leggen

Om het geluid te dempen wordt aangeraden om de rails niet direct op het hout te liggen. Daarom heb ik ook kurk gekocht om als dempende laag te gebruiken, deze is verkrijgbaar op rol, ik nam een dikte van 4mm. Door de uitgezaagde plaat op kurk te leggen en met een stanleymes de contour te volgen, sneed ik een stuk kurk uit wat precies paste op de multiplex plaat. Vervolgens bracht ik speciale lijm aan op de kurk en dat moet je laten drogen tot je het niet meer ziet. De houten ondergrond nam ik nog even af met een sopje van warm water met ontvetter. Zodra de lijm voldoende was gedroogd, kon het op het hout geplakt worden. Stapel boeken erop om aan te drukken en lekker een paar uur zo laten liggen.

Vervolgens kan daar bovenop de rails gelegd worden. Eventuele afgetekende punten op het hout zijn natuurlijk onder de kurklaag verdwenen, dus soms moet je dat even opnieuw uitmeten. Als later de stroomdraden en wisselaandrijvingen zijn aangesloten, kan de rails op kurk gelijmd worden met boekbinderslijm.

[Rolando]

Nou, dat gaat al een mooie vorm krijgen, lekker bezig.
Ziet er allemaal netjes uit hoor en leuk dat je aan het bouwen bent.
Ben benieuwd naar de vorderingen met al je ideeën en plannen. 

[DaPeet]

Aangezien ik het andersom heb gedaan (eerst bouwen en dan pas er over schrijven), kan ik voorlopig nog wel updates plaatsen Heb wel veel te weinig foto's gemaakt tijdens de bouw helaas...