Wissel automatisch omzetten

[Te 2/2]

In een van de oudste Seinboeken die ik tegen kwam, staat dit schema al. Schat in uit de jaren '50. Echt heel oud dus. 
In dat boek wordt aangeraden om op een bloklengte (in dit geval 90+ cm) voor het (meegebogen) wissel de 1e schakelrails te leggen, en direct na het wissel de 2 andere schakelrails.

Voor die bloklengte extra afstand bestaat een reden. Als je een trein hebt met meerdere slepers (b.v. sluitlicht of wagonverlichting), dan moet je niet willen dat de laatste sleper het wissel schakelt nadat de eerste sleper in de trein het hulprelais al heeft omgezet.


De puls van de eerste schakelrails gaat via het hulprelais naar wissel recht of wissel afbuigend.
De 2 andere schakelrails zetten het hulprelais heen en terug.

Onderstaand schema verschilt alleen in het gebruikte relais:


Als je in plaats van de 7045 of 7245 een Viessmann 5552 neemt, kun je de seinen weg laten:

[buurtspoorweg]

Dank voor de reactie. Dit ziet er veelbelovend uit. Ik heb maar een sein gepakt als voorlopige vervanging van de 7045 en de blauwe draden aangesloten. Echter: waar sluit ik de (rode) draad van de contactrail (die van vóór de wissel) aan?

[Te 2/2]

waar sluit ik de (rode) draad van de contactrail (die van vóór de wissel) aan?

Ik begrijp je even niet, geloof ik. Dat komt omdat je de draadkleur "rood" noemt.

Rode draden (in de Märklin filosofie) staan uitsluitend voor rijspanning-aansluiting. Een rode draad (en een bruine) aan een rails betekent dat het een aansluitrails moet zijn, waarover je het hebt. Bovendien noem je die rails een "contactrails", maar een contactrails heeft altijd alleen maar een bruine draad (die schakelt namelijk tegen de massa).

Contactrails gebruik je nooit voor seinen en wissels omdat ze geen korte puls geven, maar een te lange om een relais mee te schakelen. Seinen en wissels schakel je uitsluitend met schakelrails, en sluit je aan met blauwe draden om aan te geven dat het schakeldraden zijn, en niet zomaar rijspanning of massa. Wel kun je aan die blauwe draad een rode, groene of oranje stekker zetten om aan te geven dat zo'n schakelrails een sein op rood (of wissel op afbuigend) gaat zetten, of op oranje of op groen (sein groen, wissel recht).

Kortom: "(rode) draad van de contactrail"
betekent dat je of de kleurcode niet volgt, of dat we langs elkaar heen praten,
en elkaar dus zo niet gaan begrijpen.

[Te 2/2]

Ik heb even wat rijrichting pijlen in je foto geplaatst:


Hierbij hoort mijn aanpak om de 2 schakelrails te gebruiken om het wissel om te zetten, nadat de trein over het wissel is gereden, en voordat de trein bij het sein stopt. De seinen zet je handmatig op rood of groen. Een en ander hangt af van de voorrang op de wisselstraat.
Meestal wijst het spel uit waar treinen heen gaan, waar ze vandaar komen, en welke er voorrand hebben, en extra beveiligingen bouw je dan pas later in.
 

Hierbij hoort de aanpak van het signaalboek. Maar dan wat uitgebreider.
Uitgaand van 4 seinen, een hulprelais en 6 schakelrails, ten behoeve van ten minste 3 treinen, in plaats van 2.

De schakeling uit het handboek legt de rijrichting vast, indien je de schakeling meteen zo bouwt dat treinen ombeurten automatisch verder rijden. Want dan moet het spoor dat erbij komt ook beveiligd zijn, en de seinen moeten automatisch rood of groen kunnen worden.


Stel, je neemt dit schema, en je breidt dat uit, wat heb je dan nodig?

Een sein voor de schakelrails (S3) voor het meegebogen wissel. S3 zet meteen het inrijsein op rood, maar ook meteen het andere extra sein op rood (in de binnenste boog), want als er een trein S3 passeert, dan schakelt deze het meegebogen wissel en lanceert een trein die mag vertrekken vanaf het andere spoor.
Dan moet je bedenken waar, en onder welke condities elk sein groen mag worden.

Van 2 seinen weet je dat al: als de trein het meegebogen wissel afbuigend zet (=binnenspoor), dan mag het buitenste spoor vertrekken (=dat sein op groen), en als de trein het meegebogen wissel op rechtuit (=buitenste spoor) zet, mag de trein op het binnenspoor vertrekken(=sein op groen). Een extra schakelrail (in de wisselstraat) zet alle seinen altijd op rood.

Dat derde spoor wat er bij komt (de binnenste boog), wat ga je daarmee doen? Omdat die twee seinen beurtelings groen worden, mag daar alleen een trein vertrekken als ...

In dit schema staat een 7245 afgebeeld in plaats van een 7045, dat zijn universele (bistabiele) relais:

Dit relais kan 1 ding meer dan de 7045. De 7045 heeft 1x "change over" en 1x aan/uit.
De 7245 heeft 1x "change over" en 2x aan/uit. Zoals ik al aangaf: je hebt meer aan een relais dat voor iedere stroomkring 2x  "change over" heeft, want die kun je ook gebruiken voor aan/uit. Andersom is dat niet zo: een aan/uit stroomkring kun je nooit gebruiken als "change over". Een Viessman 5552 relais bestaat uit twee relais met 2 stroomkringen, en elke stroomkring is "change over".

Wat is dat nou eigenlijk, zo'n "change over"? De term komt uit het Märklin handboek, en ermee bedoeld wordt dat je 3 aansluitingen hebt, bijvoorbeeld 1 aanvoerdraad naar 2 afvoerdraden, of 2 aanvoerdraden, met 1 afvoerdraad.

Het simpelste voorbeeld (Faller 650) ziet er zo uit:


met als bedradingsvoorbeeld
 

Bij de Viessmann 5552 ziet zo'n stroomkring er zo uit:


De aansluiting om het Viessmann 5552 relais te laten schakelen, ziet er zo uit:


En een voorbeeld van de bedrading van de stroomkringen bij Viessmann 5552:

De rode kruisjes betekenen dat daar niets is aangesloten; en daardoor schakelt zo'n stroomkring tussen iets of niets, en is daardoor gebruikt als aan/uit schakeling.

Met "change over" bedoelt Märklin dat je 3 aansluitingen hebt voor 2 standen.
De middelste draad heeft ofwel contact met de linker ofwel met de rechter aansluiting.

[buurtspoorweg]

Geen rode draad - logisch natuurlijk. Toch nog de vraag: waar sluit ik de draad van de eerste schakelrails aan?

[Te 2/2]

waar sluit ik de draad van de eerste schakelrails aan?

Ik zie nu pas wat je bedoelt: in dit oude schema is de draad van de eerste schakelrails (contactrails 5105?, ik neem zelf altijd een schakelrails 5146) naar het hulprelais rood getekend! In de jaren '60 had Märklin nog geen schakelrails, uitsluitend contactrails.
Dat lijntje is rood getekend om goed op te vallen, door de bewerker van de handleiding, in het Duitse origineel is dat lijntje niet rood maar blauw, en bepaalt de stekkerkleur de uiteindelijke functie van de puls.


Je gebruikt het sein als 7045 vervanger. Het sein heeft 2 blauwe draden.
De ene zet het sein op onveilig, de andere op veilig.

Antwoord: dat kan niet. Je kunt een 7045 (die als "change over" gebruikt wordt)  niet nabouwen met een hoofdsein !!!!

De eerste schakelrails geeft de puls via een stroomkring van het hulprelais naar het meegebogen wissel. Die stroomkring moet "change over" zijn, omdat de stroomkring de pulsgestuurde opdracht splitst in de twee mogelijke toestanden, namelijk recht of afbuigend (en dus moeten er ook 3 draden zijn, een blauwe erin, 2 blauwe eruit).

De enige "change over" stroomkring die je in een Märklin hoofdsein hebt, is al in gebruik voor de  seinstanden: veilig of onveilig, en die wordt omgezet in een mechanische beweging van de seinarm. Het is precies die functie (stroomkring) die je nodig had om de puls door te geven naar het wissel. Maar die is al in gebruik, en daarover kun je dus niet meer vrij beschikken.
 
De 2e stroomkring is een aan/uit schakelaar die wordt gebruikt voor de rijspanning op de pukkeltjes van de benedenleidingtrafo (en dus ongeschikt hiervoor).
 
De 3e stroomkring is een aan/uit schakelaar, normaal gesproken bedoeld vooraansluiting van de bovenleiding op de bovenleiding trafo  (en dus ongeschikt hiervoor).

Ik ga dan even uit van een Märklin hoofdsein zoals 7039,  7040 of 7188, en niet de 7041 (die ook een tussenstand heeft, met een oranje stekker). Maar ook met dat sein kan het niet.
Dat sein heeft wel 3 blauwe draden (met stekkers rood, groen en oranje), maar 2 relais, in plaats van 1. Enfin, dat compliceert het verhaal alleen wat meer ...

[buurtspoorweg]

Helder. dan ga ik nu zorgen voor een 7045 of 7245. Dank zover.

[Te 2/2]

zorgen voor een 7045 of 7245

Zorg dan meteen voor 2 of 3 in plaats van 1!

Als je en het meegebogen wissel, en de 2 extra seinen wilt schakelen, heb je in ieder geval een 2e hulprelais nodig, en als je uitgaat van 2-richtingverkeer op de rest van de sporen op de foto een derde hulprelais.

[buurtspoorweg]

Het is toch gelukt!