TV antennes

[Eric B]

De huizen zagen er nog slecht onderhouden uit. Materiaalgebrek en/of personeelsgebrek zullen wel de oorzaak zijn.

Kijkend naar dit prachtige plaatje van Willem, viel mijn oog in ene op de voor die tijd onmisbare (TV)antennes op de daken.
Wat mij vaak opvalt op modelbanen is dat deze antennes in willekeurige richtingen wijzen.
Dit klopt niet met de werkelijkheid, de antennes zouden naar 1 punt moeten wijzen, namelijk naar de dichtstbijzijnde zendmast.
Beetje vergelijkbaar met het "verdwijnpunt" op een perspectieftekening :-)

[ex44]

Is dat wel zo?



 

[Eric B]

Jan, dat is een foto van de schroothoop van de aluminiumsmelterij 

Maar... je hebt wel een beetje gelijk, het hangt wel af van de frequentie(band) en de te ontvangen zender

Als daar behoefte aan is, wil ik dat graag hier wat verder proberen toe te lichten.

[ex44]

Hmmm.. ik vind dat wel interessant... er schijnen setjes met antennes (in H0) te bestaan, en het zou leuk zijn wat meer achtergrondinfo te hebben. Je kunt ze natuurlijk lukraak neerzetten, maar...

[Hans Reints]

Ook in onze tijd moesten we de antenne richten op "Hilversum"en/ of het REM eiland.....

[Menno]

Dit klopt niet met de werkelijkheid, de antennes zouden naar 1 punt moeten wijzen, namelijk naar de dichtstbijzijnde zendmast.

Dat hoeft niet: als je in een grensgebied woonde, waarbij 2 zendmasten min of meer even sterk konden zijn, kon het zo zijn dat bepaalde antennes naar Lopik gedraaid werden en (zoals hier in Noord-Holland) ook de Wieringermeer grote kans maakte op goede ontvangst. Wieringermeer was vaak dichterbij, maar daar Lopik een enorm sterke zender was/is, kon ook daar naar toe gedraaid worden.

De dichtstbijzijnde gaat dus niet altijd op

Een op de 300 antennes of zo kan je ook wel extra hoog monteren of in een idiote richting laten wijzen: er waren altijd hobbyisten (mijn pa en zijn vader waren er daar 2 van) die met allerhande constructies Duitse zenders probeerden te ontvangen of (inderdaad) het REM-eiland.

Overigens is extra hoog monteren niet eens een hobbyisten dingetje: antennes kunnen elkaar beïnvloedden en de ontvangst voor een buurman belemmeren als jouw antenne toevallig voor die van hem stond. Dan was hoger monteren vaak de enige optie als er geen andere locatie voor een mast gevonden kon worden.

Ik meen me te herinneren dat TV-zenders vroeger voornamelijk horizontaal gepolariseerd waren, wat betekent dat de harkantenne met zijn sprieten horizontaal gemonteerd moest worden. Er waren geloof ik wel uitzonderingen (volgens mij was Markelo verticaal gepolariseerd)

Moest het signaal van ver opgevangen worden, dan kon een reflector helpen: dan zat er extra element (soms alleen een staaf) en soms een een soort rooster ACHTER de hark-antenne, die de antenne ongevoeliger maakte voor signalen die vanachter de antenne kwamen en daarnaast de gevoeligheid voor de signalen die wél opgevangen moesten worden, verhoogde.

En dan had je nog het probleem dat je niet altijd met 1 antenne alles wat je wou zien kon ontvangen en dus een tweede hark nodig had

@ 44: Ik denk dat je met zorgvuldig solderen of messing etswerk al een heel eind komt.

[ruudns]

Hier in het zuiden had je in de jaren 60 drie antenne elementen. één voor de NL1 en NL2, één voor Belgë en een voor de Duitse zenders ZDF, WDR en SWF.
Of je had een antennemast met rotor en dan zat er één of twee elementen op. Meestal één grote Yagi antenne. Die bestond uit een lange drager met een stel directors dan een gevouwen dipool met daar achter een reflector. Feitelijk is er voor elke uitzend frequentie een eigen antenne nodig voor optimale ontvangst. De beste ontvangst krijg je nl als je dipool een halve golflengte is.
Over het algemeen zag je alleen lange masten als de antenne over opstakels heen moest kijken.
Vroeger zat er inderdaad vaak een antenne in de huisjes bouwpakketten. Het Geleen huis van Kibri was er een voorbeeld van.
@44: foto uit Spanje, Valentia? Daar zag ik nl ook zo'n woud aan antennes, zelfs nu nog.

[Tulpendaal]

Heeft er iemand plaatjes van de standaard nederlandse harken en van wanneer tot wanneer waren die op de huizen te vinden.
Ik meen me te herinneren dat ze verboden werden ergens in de 90tiger jaren???
Gr Joke

[VFR]

Hmmm.. er schijnen setjes met antennes (in H0) te bestaan

Auhagen in ieder geval.

[henk]

Uit het ANP-archief de typische antenne voor de ene tv-zender die in de jaren zestig (1964) in het Westen was te ontvangen.



Daarvoor was een tv een zeldzaamheid en bestond het woud nog niet. Eind jaren zestig kwam vaak het type van de eerdere foto erbij vanwege een tweede net en/of de REM-eiland gekte.

In de jaren zeventig begonnen gemeenten met de aanleg van de CAI en rond 1980 was Nederland al flink bekabeld. Dat betekent dat de periode van de echte antennewouden in grote delen van Nederland eigenlijk maar kort heeft geduurd, hooguit een jaar of 20. Grote flatgebouwen hadden al veel eerder een centrale antenne. Staat tegenover dat het proces van verkabeling in dorpen langer duurde en mijn schoonvader had een antenne op het dak totdat de uitzendingen een paar jaar geleden werden gestaakt. CAI was niet verplicht. 

[Ferry As]

De foto van Henk laat antennes zien in midden Nederland voor Nederland 1.

Lopik gebruikte voor Nederland 1 de VHF band, zo rond de 55Mhz.
Later, met ingebruikname van Nederland 2, is voor Lopik gebruikt gemaakt van de UHF band, ik meen me te  herinneren kanaal 27 , ongeveer rond de 500 Mhz.

Toen kwamen er ook combi antennes.  Antennes voor de UHF band zijn een stuk kleiner dan voor de VHF band.

Nu zijn / waren er vele steunzenders naast Lopik  ; Smilde, Goes, Arnhem, Hulsberg, enz. Deze steunzenders gebruikte allen de UHF band voor zowel NL1 als NL2

Het is afhankelijk van de plaats die je wilt uitbeelden welke antennes gebruikt worden.

In mijn jeugd, in Hilversum, stonden daken vol met antennes, veelal pylonenmasten waar je makkelijk in kon klimmen, om de duitse zenders te kunnen ontvangen.

De antennes voor NL " keken " naar het zuiden voor Lopik terwijl voor Duitsland deze naar Wesel gericht stonden.

Ik heb wat uurtjes in deze masten gehangen vroeger.... 

Eerst voor illegale Radio in het weekend omdat popmuziek op Hilversum 3 moest wijken vooreen sportprogramma op zaterdag,  later als officieel zendamateur ( PB0AHZ )

Grt.

Ferry

[elt-178.516]

Bij mijn ouders op het dorp in west Brabant is de CAI begin 1990 aangelegd. Na de zomer heeft mijn vader de antenne van het dak gehaald. Een paar jaar later waren in het dorp de meeste antennes van de daken verdwenen.

Groeten, Johnnie

[Eric B]

Ga je even een dagje werken, schrijven ze je hele topic vol 

Maar wat er staat klopt gelukkig voor het grootste deel 

Reguliere televisie uitzendingen begonnen in Nederland zo halverwege de vijftiger jaren van de vorige eeuw.
Men begon met 1 net, Nederland 1 en 1 zender in VHF band I (47-68MHz) , vanuit Lopik (later IJsselstein), later kwamen daar zenders bij in VHF band III (174-230MHz) in o.a. Hoogersmilde, Markelo, Mierlo, Goes, Roermond en die andere plaatsen waar van die typische betonnen torens staan, al dan niet voorzien van een stalen buis- of constructie mast.
In 1964 kwam Nederland 2 in de lucht en tegelijk hiermee werden in verband met het beperkte aantal beschikbare kanalen in de VHF banden I en III, de UHF banden IV en V (470-582MHz) en (582-960MHZ) in gebruik genomen.
Enkelen van u herinneren zich wellicht nog het extra kastje wat naast de TV geplaatst was om ook deze zenders te kunnen ontvangen.
Dit was een UHF-VHF convertor, die het mogelijk maakte om ook met een TV die eigenlijk alleen maar VHF kon ontvangen, de UHF kanalen te bekijken.
Zoals al eerder geschreven waren de eerste jaren de lage band VHF antennes, waar al een prima afbeelding van geplaatst is, vooral gericht op Lopik, later toen de overige zenders in de lucht kwamen, bleef dat voor deze band ook zo, alleen voor de ontvangst van Ned.2 op band III was het soms ook in midden Nederland gunstiger om een andere zender locatie op te zoeken, vandaar dat de antennes voor deze band dan in een andere richting wees dan de band I antenne.


Kleine band III antenne



Grote band III antenne (als met verder van de zender woonde, of de ontvangst om andere redenen moeilijker was)

Bron afbeeldingen: www.radiomuseum.org

Het zal u opvallen dat deze band III antennes een stuk kleiner zijn dan de antenne voor band I, dit heeft alles te maken met de al eerder in het topic genoemde verhouding tussen frequentie en golflengte.
Golflengte in meters  is 300 gedeeld door de frequentie in MHz, waarbij 300 voor de afgeronde snelheid van het licht staat.
Voor een FM radio omroep zender is dit dus bijvoorbeeld 300/100 = 3m, vandaar dat de FM omroepband ook wel bekend staat als de 3 meterband.
De tot nu toe getoonde antennes voor band I en III zijn, zoals eerder door iemand al aangegeven, antennes op basis van een halve golf dipool, waaraan een reflector (een aantal % langer dan de dipool) en 1 of meerdere directoren (een aantal % korter dan de dipool) zijn toegevoegd.
De afmetingen voor een band I of III antenne zou u nu aan de hand van de formule en met de afbeeldingen, zelf wel ruwweg moeten kunnen bepalen.

U kunt zich nu waarschijnlijk ook wel voorstellen hoe een antenne voor de UHF banden IV en V er ongeveer uitziet



Bron afbeelding: www.triax.com

Dit is echter maar één van de vele uitvoeringen die hiervan bestaan, een zoekslag op afbeeldingen met band IV/V antenne of UHF TV antenne als zoeksleutel levert veel meer plaatjes op

Een antenne die echte hier niet mag ontbreken is het welbekende rastertje...



Bron afbeelding: http://www.tvtrade.ie

Die vaak op plaatsen waar de signaalsterkte ruim voldoende was de daken/schoorstenen sierden.

Over het algemeen kan worden aangenomen dat rond de grote agglomeraties de signaalsterkte meestal wel voldoende was om met één of meerdere antennes net boven het dak of aan de schoorsteen een goed beeld te ontvangen van alle netten.
Daarbuiten waren vaak hogere, tot zelfs echt hoge masten nodig om dit te bewerkstelligen, zeker als men ook nog eens in een wat heuvelachtig landschap woonde.

@Ferry: 73 es gud dx de pe7eb kn



 

[HOllandsBouwwerk]

Pas nog een aantal schoorstenen met een antenne gemaakt in H0, alle zenders waren te ontvangen 

[Hendrik Jan]

Alle zenders;

nederland 1
nederland 2
NDR
ARD
ZDF met sneeuw

En als we bij kennissen in het westen langsgingen, hadden die geen Duitsers.
Maar wel de Belg en de Brit.
Dus ook toen kon je al zappen. Het duurde alleen wat langer

Ziet er geinig uit. Vooral die verroeste bevestiging
Nou die stoorduiven nog.

groeten
Hendrik Jan