Type wissels bij industrie spoor

[MB6400]

Ik ben bezig met een opzet voor een nieuw module baantje met een industrieel thema.
Aangezien de keuze van het type wissel bepalend is voor het sporen plan en de mogelijkheden vroeg ik me af welke type wissels normaal gesproken worden gebruikt op industriesporen.

Zo zit ik te denken aan 1:6,6 wissels van bv Weinert of Tillig maar vraag me af of dit type slanke wissels wel gebruikt wordt op industriesporen ?!

Alvast bedankt voor de hulp,
Marc

[Machinist Johan]

In het echt zullen er 1:9 wissel gebruikt worden die geschikt zijn voor max. 40km/h

[guest7823]

Marc,

Een 1:6,6 wissel is juist GEEN slank wissel ( tenzij je een 6^o wissel bedoelt, dat is juist wel weer een slank wissel)

Op (hedendaagse) emplacementen is 1:9 wel echt het minimum, al was de oorspronkelijke wisselkam in Hoorn volgens mij 1:8

Hoe slankere (/langer) een wissel hoe hoger het getal: 1:10, 1:12.

Wisselhoek en snelheid
 
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wissel_(spoorweg)

De hoekverhouding van een wissel bepaalt de snelheid waarmee het in de afbuigende stand bereden mag worden. In de rechtdoorgaande stand is de snelheid over het algemeen begrensd tot de plaatselijke snelheid. Veel voorkomende wisselverhoudingen in Nederland zijn de 1:9, 1:12 en 1:15. Dit is de tangens van de wisselhoek. Voor hogere snelheden worden wissels met een nog kleinere hoek toegepast: 1:34,7 en 1:39. Van deze laatste liggen er momenteel drie in Nederland, alle zijn onderdeel van de Utrechtboog. Het 1:9-wissel is een wissel met scherpe boog (195 m). Dit wissel mag maximaal met 40 km/h bereden worden. 1:9-wissels komen veel voor op stationsemplacementen. Het 1:34,7-wissel heeft een minder scherpe boog voor het afbuigende spoor. De maximale snelheid op zo'n wissel in afbuigende richting bedraagt 140 km/h.
 
Er zijn ook hogesnelheidswissels met op het afbuigende spoor een maximumsnelheid tot 220 km/h.
 
Wissels met een hoek van 1:34,7 en kleiner hebben een bewegend puntstuk waardoor overrijden zonder onderbrekingen in het spoor gebeurt. Het beweegbare puntstuk heeft het nadeel dat er bij openrijden grote schade ontstaat. Dat houdt in dat het puntstuk met de punt mee wordt bereden terwijl het wissel in de verkeerde stand staat. Ook bij andere wissels is openrijden niet toegestaan, maar de schade valt dan meestal wel mee

Hoe lager de wisselgetal, hoe lager de snelheid. Op industriesporen kon je soms heel scherpe wissels tegenkomen. Dit kon echter alleen wanneer daar geen "standaard / openbare" wagens overheen gingen. Ik ben redelijk recent op het voormalige RDM terrein nog een straatspoorwissel tegen gekomen waarvan de hoek in mijn herinnering duidelijk kleiner was dan 1:8, maar ik kan me vergissen.

Kortom, in de werkelijheid zit je met 1:8 wel aan een minimum. Punt is alleen dat we in de modelbouw vaak wissels gebruiken die kleiner dan 1:9 zijn. Wil je het onderscheid tussen hoofdspoor en industriespoor een beetje in verhouding houden kan/mag/moet je dus ruim onder de 1:8 zitten.

Helpt dit 

[Edgar]

Er is natuurlijk wel een verschil tussen modelspoor-slank en grootspoor-slank. Die lange tillig en weinertwissels met een boogstraal van 2 meter zijn voor modelspoor bijzonder lang, maar een model van relatief kleine grootspoorwissels.

Voor model zou ik me twee dingen afvragen: wat vind ik mooi? En wat heb ik technisch nodig (afhankelijk van te gebruiken koppelingen, wielen en voertuiglengten)

[hubertus]

Volgens mij waren flinke delen van Amsterdam CS en Utrecht CS met 1:8 wissels uitgerust. In Utrecht zal dat inmiddels wel allemaal verdwenen zijn, in Amsterdam weet ik het niet.
Prorail gaat zelfs nog iets lager, 1:7. Voor straatspoor lijkt dit het standaardwissel te zijn (zie deze link, p.6).

Maar zoals opgemerkt, 1:9 wissels zie je al nauwelijks op modelbanen, voor industriespoor zou ik nog een stuk krapper gaan.

Huub

[guest7823]

(zie deze link, p.6).

Thanks for that one!

 

[Klaas Zondervan]

Huub, dat is een hele interessante link. Ik dacht dat ik al het een en ander van wissels wist, maar deze kende ik nog niet.
Zo had ik b.v. nog nooit gehoord van wissels 1:8, wel van 1:7 en 1:9.

Op mijn eigen spoorbaan zijn de meeste wissels 1:5, en dat ziet er als een stuk slanker uit dan de gebruikelijke wissels van de modelspoorfabrikanten. Eén wissel is 1:9. Toen ik dat op een tentoonstelling aan het bouwen was, waren er heel wat bezoekers die dachten dat ik een hogesnelheidswissel aan het maken was.
Dat heb ik ook wel eens gedaan, 1:34,5 of zo iets, de tongen op 4 plaatsen aangedreven en met een beweegbaar puntstuk. Totale lengte meer dan 1 meter.

[guest7823]

Het grote punt is dat straatspoor eigenlijk bijna overal verdwenen is, zeker daar waar het straatspoor in gebruik betreft. D'r zijn her en der nog wel stukken te vinden, echter die zijn veelal al niet meer met het openbare net verbonden.

In het recente verleden was er ooit een oproep op een van de railfora naar een bruikbaar stuk straatspoor. Ik kon er toen nog wel een paar noemen, echter ik betwijffelde of veel daarvan nog wel met het openbare net verbonden waren. Den Haag Laakkwartier (als je van Rotterdam CS naar Den Haag gaat net voor HS rechts) was er eentje, maar die lag toen in ieder geval los van het net. Ook in de Rotterdamse haven ligt her en der nog wel wat, maar ook veel daarvan zijn losse stukken.

Ik had bewust het stuk spoor bij Mbk niet genoemd, omdat dit in mijn ogen nauwelijks als straatspoor (grotendeels een asfaltvlakte met het perron op "net niet" afstand) kwalificeerd en waar worden uiteindelijk de opnamen gemaakt .......

Yep in Medemblik bij de SHM   

Indien het om 1:1 straatspoor gaat dan ben je met 1:7 wel uitgekinderd. Indien het om industriespoor gaat, zoals op de oudere scheepswerven en andere zware industrie dan zal je wel weg komen met IETS scherper, maar ook niet al te veel. Bij de lage getallen loopt de scherpte gauwer op als bij de hoge getallen.

In model moet je domweg kijken naar de verhouding tussen hoofdspoor - emplacementen - industrie. Daar moeten zichtbare verschillen tussen zitten (en je karretjes moeten er over heen kunnen). Maar als je met hoofdspoor al onder de 1:9 zit wordt het al rap lastig bij je hoek voor de industriewissels

PS ik heb geen idee op welke hoek de ouderwetse Minitrix wissels eigenlijk zitten. Deels is die discussie zinloos omdat het daarbij niet gaat om een wisselhoek, maar een cirkelsegment (niet voorkomend in 1:1), maar hij zou terug te rekenen moeten zijn op de puntstukhoek. Is voor als ik een avond niets te doen heb 

[guest7823]

Als aanvulling:

Je minimale boogstraal wordt grotendeels bepaald door de radstand van je vast assen

• wagen met twee assen
• draaistel
• vast frame (stoomloc's bv)

Hoe kleiner je radstand, hoe kleiner je minimum boogstraal, hoe kleiner je wisselhoek kan worden.

Daarom kom je bij (stads)tram weg met zulke scherpe wissels. Bij trams wordt de minimumboogstraal veelal niet eens beperkt door je draaistellen/radstand maar door de bakconstructie. De draaistellen zelf kan je bij een tram vaak "haaks" de bocht om krijgen, echter je kan de bakken niet zo ver mee laten buigen t.o.v. elkaar.

Voor de rest: bij industriespoor in de straat kan je ook nog eens veel ruimer klieren met je spoorverwijding en of bredere wielbanden.

In het TEE/RAm boek staan plaatjes van een stel dat door een hele scherpe boog (met wissel) wordt gedrukt om te kijken of het past (blz 172). D'r zijn wel meer gevallen bekend waarbij fabrieken rollend materieel hebben afgeleverd dat eigenlijk net niet door de wissels / bogen van hun aansluitsporen heen kon. De NSM 3737 is ook door de Holenweg gekomen en d'r schijnt nog een VSM frame rond te zwerven waar de sporen van een SHM bezoek nog in staan 

Maar goed indien jij je houdt aan standaard spoorwagens kom je weg met de scherpst verkrijgbare wissels in jou schaal.
Tenslotte heb je de vraag ook gepost in de rubriek (her)beginners. Mocht je over een tijdje tot de vakidioten gaan behoren die Engels/Amerikaanse rangeerdiorama's gaat bouwen kom je nog maar eens terug voor het vervolg van de cursus railgeometrie 

Waarschijnlijk blijkt dan ook dat mijn kennis ook maar beperkt is en krijg ik links en rechts om mijn oren van de spoorprofessionals

[Ronald Halma]

De NSM 3737 is ook door de Holenweg gekomen en d'r schijnt nog een VSM frame rond te zwerven waar de sporen van een SHM bezoek nog in staan 

Paul, hoe bedoel je dat? Werden de wielen dan tegen het frame gedrukt? Kon/kan dat?

[Klaas Zondervan]

Ja dat kan. Bij de Bluebell Railway heb ik ook eens een stoomloc gezien waar de slijtsporen van de wielbanden in de verf van de frameplaten stonden.

[Ronald Halma]

Oke Klaas, dank je. Ik dacht altijd dat daar wel een of andere mechanische begrenzing in zou zitten die dat niet mogelijk zou kunnen maken. Weer iets geleerd

[guest7823]

Die mechanische begrenzing is zonder meer aanwezig. In het uiterste geval is dat dus de frameplaat 

Punt is dat tegen de tijd dat de wielband (want die is het meestal) tegen de frameplaat komt je al een aantal andere zaken de vernieling in gedrukt hebt zoals lagers en andere geleidingen. Had gisteren op FB een leuke discussie met iemand van de VSM over de nieuwe 50-er. Wou niet komen omdat die niet door de boog op de Holenweg kon. Helaas spreken ze bij de VSM uit ervaring. Waarschijnlijk als je heeeeeel langzaam rijdt dat alles net genoeg tijd en gedoseerde kracht krijgt om zich net zo te zetten dat e.a. gaat, maar echt goed is het niet voor e.a. Ook zaken als koppelstangen e.d. zijn domweg niet ontworpen om onder dergelijke hoeken te werken.

Alles wat tussen "normale" positie en "frameplaat- wielbandcontact" zit is allemaal relatief zwak. Frameplaat - wielband is het eerste point of no return van voldoende sterkte. Daarna loopt de loc domweg uit het spoor of drukt zij (bij voldoende gewicht) de railstaven uit elkaar. Beiden valt in de catergorie "best to be avoided"


"In the old days" met veel werkplaatsen en afdoende hoeveelheden reserveonderdelen kon en deden ze wel eens wat wilds, maar met enkel stuks, krap bemenste werkplaatsen en torenhoge materiaal en arbeidsloonkosten geldt "better safe then sorry" Dus nee, geen 50-er in Mbk, en ja wel aanloopplaatsen op diverse loc's.

PS weet het van de NSM 3737 niet zeker en ik weet ook niet of als het al zo is of het van de Holenweg komt. Verder is de Holenweg ten tijde van de spoorverdubbeling naar Hnk nog eens krapper geworden ( spoor moest een meter of vijf opzij en midden in de boog ligt een zeer vastzittend bruggetje  ). Dus het kan dat de NSM 3737 voor de boogverkleining er door is gegaan terwijl de VSM er door is gegaan na de boogverkleining

[guest7823]

Ja dat kan. Bij de Bluebell Railway heb ik ook eens een stoomloc gezien waar de slijtsporen van de wielbanden in de verf van de frameplaten stonden.

Ooit bij de NYMR op grondniveau bij sir Nigel Gresley gestaan. De toleranties / ruimtes daar bij frame, wielen en botten zijn echt KLEIN. Als je dan bedenkt dat dit allemaal ontworpen was om +100 mph te doen krijg je diep respect voor de mannen die dat allemaal in het papieren tijdperk ontwerpen hebben. Voeg daar aan toe dat de eerste loc van die serie (A4) "af fabriek" een week lang in zijn eentje ALLE diensten Londen - Schotland heeft gedaan, domweg omdat de andere loc's nog niet beschikbaar waren, dan wordt die bewondering alleen maar groter.

Dan krijg ik echt de neiging om die mannen van Ansaldo een enkeltje 1935 / Doncaster te geven  

Maar goed, inmiddels zitten we
- in de rubriek vergevorderen
- op het onderwerp stoomlokketiefjes ontwerp

Boeiend maar een beetje OT, al is de kern van het verhaal welk boogstraal / wisselhoek gerelateerd  .

Gelukkig had Doncaster ook z'n portie scherpe wisseltjes _Phewwww Als je maar genoeg kennis hebt red je je bijna overal uit 

[MB6400]

Paul en anderen, bedankt voor de duidelijke uitleg. Ik heb met jullie uitleg een heleboel geleerd !

Modelspoor banen zijn natuurlijk een compromis maar ik had me niet besefd dat zelfs een 1:6,6 wissel (8,3 graden) een hele krappe wissel is vergeleken met het grootspoor.

Kortom ik denk dat ik de 1:6,6 wissels ga gebruiken. Een 1:9 wissel wordt simpelweg te lang. De lange wissels en meer realistische wissels passen ook beter bij de rest van de plannen.

Daarnaast wordt het een op zich staand module baantje. Misschien ooit nog eens verbonden aan een reguliere baan, maar dat zien we dan wel.

Bedankt voor jullie hulp.

Gr,
Marc