Verlichting umbau rijtuigen Fleischmann

[Donny95]

Hallo,

Ik heb een vraagje over de binnenverlichting van de Fleischmann umbau rijtuigen. Hoe komt het dat de verlichting alleen gaat branden als de treinen bijna volgas gaan en niet gewoon de hele tijd( ze rijden op Fleischmann profi rails (gelijkstroom dus)) Is daar iets aan te veranderen dat het wel blijft branden?

Met vriendelijke groet,

Donny Hofmans

[Menno]

Nu heb ik totaal geen ervaring met de genoemde rijtuigen, maar ik heb zo'n vermoeden dat het gewoon aan het feit ligt dat er gloeilampjes inzitten met een nominale spanning van 14 of 16 Volt: die zullen inderdaad pas voldoende licht gaan geven bij volgas.

Een alternatief is een HF-regelaar bouwen: naast de gewone gelijkstroom wordt er een hoogfrequente wisselspanning op de baan gezet: de motor zal er niet van gaan draaien (de gemiddelde spanning is immers 0) maar de lampjes gaan er prima van branden.

Met de komst van digitaal rijden is deze techniek wat achterhaald.

[Donny95]

Hallo,

Zou u dat misschien nader kunnen toelichten? ik heb daar namelijk niet veel verstand van...

Alvast bedankt,

Donny Hofmans

[Menno]

De motor in een modeltrein gaat draaien door een gepolariseerde gelijkspanning: dat heeft een stroom in een bepaalde richting tot gevolg waardoor de motor in een bepaalde richting gaat draaien.

Als er echter naast de gelijkspanning ook een hoogfrequente wisselspanning op de baan gezet wordt gebeurt er het volgende:
Als de gelijkspanning 0 is, staat er (laten we zeggen) 12 Volt wisselspanning op de baan met een frequentie van 20 of 30 kHz (20.000 - 30.000 Hz)

De spoelen van de motor kunnen hier niets mee (behalve eventueel een beetje opwarmen) omdat de polariteit veel te snel wisselt.
Voor de lampjes is dat een veel minder groot probleem: die zullen prima gaan branden op die hoogfrequente wisselspanning.
Bij het verhogen van de gelijkspanning om de motor te laten draaien zal de motor in beweging gezet worden en blijven de lampjes branden.

Er zullen vast op internet schema's rondzwerven van dergelijke regelaars, maar ik heb ze nog niet gevonden. Ik heb wel electronica-tijdschriften waar zo nu en dan modeltrein-regelaars in besproken werden, waarvan me een HF-regelaar bijstaat: in 30x Schakeling van Elektuur zal een dergelijke schakeling vast ook eens de revue gepasseerd zijn.

Feit blijft wel dat de techniek wat in onbruik geraakt is met de komst van digitaal.

[Donny95]

Misschien een stomme vraag, maar bij een fleischmann trafo (6735) zitten 4 contacten, een witte, zwarte en 2 gele. de gele zijn voor het spoor en de witte + zwarte zijn voor lampjes en wissels, zou je die niet op de baan ook aan kunnen sluiten dat er een constante spanning op staat.. (ik ben nog maar 16, en dus weet ik nog niet veel van de elektronica af...  )

[Menno]

Nee, dat gaat helaas niet werken: niet alleen weet ik de interne opbouw van de transformator niet, en dus is er een kans dat je daarmee je trafo naar de knoppen helpt, maar de wisselspanning van de trafo is te laag in frequentie: van 50 Hz wisselspanning zullen de motoren gaan brommen, en behoorlijk opwarmen (doorbranden lijkt me niet eens zo'n gek scenario)

[Marc Riswick]

Hallo Donny,

je kan natuurlijk ook gewoon overstappen van analoog naar digitaal rijden, dan doen de lampjes het sowieso ook bij stilstand. Je huidige locs kunnen omgebouwd worden en je hebt meteen de overige voordelen van het digitaal rijden.

groet Marc
(die geen geld meer zou steken in een HF-oplossing die ook nog eens een leuke stoorzender kan zijn voor de radio's in de buurt)

[Menno]

Dat antwoord wou ik vermijden

Als je met je modelteinregelaar met HF-lichtvoorziening de radio's in de buurt stoort doe je wel iets heeel erg fout: het aantal middengolfluisteraars is erg laag tegenwoordig, en zoveel vermogen dat je de FM-band stoort is er niet aanwezig.

[Marc Riswick]

Hallo Menno,

ik neem zonder meer aan dat het probleem tegenwoordig wat minder is, maar ik mocht vroeger de treinen niet gebruiken als ze TV gingen kijken, kregen ze lelijke strepen van in beeld. Was wel een zelfgebouwde HF. Ik vond het toen best meevallen, als ik reed keek ik toch geen TV 

Maar ik wilde ook voornamelijk erop wijzen dat digitaal rijden misschien wel de juiste stap zou zijn, anders gaat hij nu geld steken in de oude oplossingen en over één of twee jaar misschien om alles digitaal te maken. Twee keer geld uitgeven zou ik niet doen.

Marc

[Donny95]

Hallo,

Ik ben erachter gekomen dat mijn fleischmanntrafo gewoon iets te zwak is, want die lampjes zijn iniedergeval 14-16 volt, dus daar licht het aan. Die HF laat ik iniedergeval ook zitten. Ik kijk wel of ik een keer een sterkere trafo kan krijgen.

bedankt voor de reacties trouwens,

Donny

[Menno]

Uhm, ik hoop dat je begrijpt dat je bericht wat apart overkomt: je schrijft dat de trafo te licht is, en daarna dat het aan de spanning van de lampjes ligt.

Het zou kunnen dat het de lampjes zijn, maar je vermeld niet hoe lang je trein is en hoeveel lampjes er in zitten.

Een sterkere trafo wordt waarschijnlijk moeilijk: ik ken weinig treintrafo's die het regelgedeelte voor de motoren sterker hebben dan 0,8 of 1 Ampère en nog wat.

[theokersten]

voor mijn verlichting gebruik ik de grote viessmann trafo.
goedkoop is hij niet,maar wel goed.
heb er veel plezier van.
gr.theo

[Alex Langenkamp]

Donny,

Het probleem dat jij hebt met te zwakke binnenverlichting bij normale snelheid is een normale eigenschap van analoog gelijkstroombedrijf. Het gaat namelijk als volgt:

De motor in de locomotief begint te draaien bij ongeveer 3 Volt (V). De locomotief rijdt echter dan heel langzaam.
Door met de draaiknop op de trafo te draaien gaat de trein sneller rijden. De spanning op de rail wordt namelijk hoger naarmate je meer aan de draaiknop draait. Hierdoor gaat het motortje dus sneller draaien. Draai je de knop helemaal voluit, dan pas komt de 14-16 V spanning op je baan. Het motortje draait dan echter als een dolle, waardoor de locomotief eigenlijk veel te snel draait. Dus draai je de knop precies zo dat je vindt dat de locomotief een mooie snelheid heeft. Het kan goed zijn dat dit ergens op een middenstand is. De trafo geeft dan bijvoorbeeld 10V aan het motortje.

Allemaal logisch.... nog te volgen?

Het gevolg is dat verlichting in locomotief en ook de binnenverlichting in de umbauers met ditzelfde voltage te maken krijgen. De lampjes zijn dus geschikt voor de maximale spanning van 14-16V. Zou dit niet zo zijn zouden ze bij de maximale snelheid (knop op maximale stand) doorbranden. Dit is niet de bedoeling. Omdat de lampjes voor dit maximale voltage zijn gemaakt, branden ze op dat moment ook op maximale sterkte. Ze geven dan ook een mooi licht op volle spanning (= volle snelheid). Op de hierboven genoemde 10V, dus wanneer de locomotief op mooie snelheid rijdt, branden de lampjes dus veel zwakker.

Tegenwoordig wordt er echter gebruik gemaakt van LEDs in zowel locomotieven als rijtuigen. LEDs branden al op volle sterkte bij ongeveer 1,5V schat ik. Een hogere spanning wordt door weerstanden terug gezet tot die 1,5V. Daardoor branden de LEDs mooi sterk bij lage snelheid (3V in bovenstaande voorbeeld) en branden ze niet door bij 14V vanwege de weerstand.

Verlichting bij stilstand is echter veel lastiger in analoog bedrijf. Als de trein stilstaat, staat er immers geen stroom op de rails! Dit is op te lossen door speciale schakelingen of om te schakelen op digitale aansturing. Digitale aansturing is de toekomst. Dus het overwegen waard.

Een andere trafo zal dus niet de oplossing zijn van je probleem, reden heb je hierboven kunnen lezen.

Groeten Alex.

[Alex Langenkamp]

@Theo, jij bedoeld waarschijnlijk verlichting op je baan, zoals straatlantaarns, huisjes, seinen e.d
Donny heeft het over binnenverlichting in wagons! Dit gaat niet met een aparte transformator (trafo)

Alex

[theokersten]

klopt alex,fout van mijn kant .
gr.theo