Artitec DE-I, h0

[Materieeltest]

Artitec DE-1, H0
Door: Dirkjan Kaper

Het voorbeeld

Na de Tweede Wereldoorlog werd de de vervanging van de stoomlocomotieven ter hand genomen. Voor de lijnen met een geringe verkeersdichtheid werd naar een vervanging gezocht in de vorm van dieselelectrische motorrijtuigen. IN 1952 werd een bestelling geplaatst bij de NV Allan te Rotterdam voor uiteindelijk 46 tweewagentreinstellen DE-2 en 30 motorrijtuigen DE-1. Tussen 1952 en 1955 werden ze alle in dienst gesteld.

De treinstellen werden in een blauwe kleurstelling in dienst gesteld, met rode banden op de kop die langs de zijwand doorliepen. Het dak en de schortplaten waren zilvergrijs. Na 1957 werden de rode banden vervangen door een gele snor. In de jaren 60 werd deze kleur vervangen door de standaard kleur rood, met gele biezen en snor.  Eind jaren zestig verschenen de treinstellen met blauwe banden met daarop regelmatig reclame.

In tegenstelling tot de DE-2 werden die DE-1 niet grootschalig gerenoveerd. Zij bleven de zijlijnen in het noorden, oosten en zuiden trouw tot de laatste in 1985 overbodig werd. Van de serie is de 41 museaal bewaard gebleven.


_{DE 37, Alphen a/d Rijn, zomer 1957*}

Het Model

Het heeft al met al meer dan 4 jaar geduurd voordat het Artitec is gelukt een model in de winkels te krijgen. Een aantal prototypen in steeds betere kwaliteit werd de modelspoorder in de loop van de jaren in vitrines en etalages getoond. Maar nu is ie dan echt beschikbaar. Natuurlijk zijn daarmee de verwachtingen hooggespannen. Een mooi (slechts een paar dagen verlaat) kerstgeschenk dus.



De eerste indruk is goed. Het model ligt stevig verpakt in een van de Plan E en W al bekende verpakking. In de doos zitten tevens een aantal extra onderdelen, zoals koersborden, een bodem voor een speaker voor de geluidsversie en losse, functionerende, Scharfenberg koppelingen. Details zijn extra ingezet, zoals de huishaken en ruitenwissers op de neus en trapjes op het draaistel. Helaas passen niet alle opstapjes precies in de gaten in het draaistel, waardoor ze er wat los inzitten. De gaatjes opboren en de trapjes erin vastlijmen lost dat snel op. Aan de onderkant van het draaistel zijn al de gaatjes voor de latere variant met Indusi (voor de trein naar Aken) te herkennen.



Na het uitpakken staat de DE-1 dan eindelijk op de rails. De uitvoering betreft de situatie af-fabriek, dus met 2e en 3e klasse en de oorspronkelijke kleurstelling. De algehele indruk is prima, de kleuren komen op mij natuurgetrouw over en hebben een zijdematte uitstraling. Een knelpunt bij eerder getoonde prototypes was altijd het stel kopramen. Deze zien er bij het uiteindelijke model nu wel goed uit. Wat echter mist is de grijze bies rond de kopramen, die de zijramen wel hebben. Maar eerlijk gezegd stoort mij dit minder dan ik zou hebben verwacht. Ook de binneninrichting is een plaatje, inclusief de bestuurderscabines met stuurtafel. De ramen in de kop zijn apart ingezet en zien er mooi uit. Helaas sluiten ze echter niet overal tegen de kap aan. Het NS embleem eronder ziet er echter zeer scherp uit. De totale indruk van de neus verslaat met vlag en wimpel alle vorige pogingen in model.



De opschriften zijn allemaal goed leesbaar (met een loupe of camera) en scherp gedrukt. In tegenstelling tot eerdere berichten is als eerste treinstel 22 in plaats van het museumstel 41.
De plastic glans van de draaistellen wijkt iets af van de kleurstelling van de rest van het onderstel. Maar bij het voorbeeld was dit al gauw niet meer te zien, dus mijn model krijgt op het onderstel ook een lichte waas die dit verschil doet verdwijnen.



Eigenschappen
Op de rails gezet rijdt de DE-1 kalm en bedaard van haar plaats. De verlichting is niet te fel en het is leuk om eens een model in handen te hebben dat direct al het omgekeerde-L frontsein kan tonen.

De DE-1 rijdt rustig bij alle snelheden en gaat door bochten zonder te wringen. Gelukkig zijn mijn bochten ruim genoeg, want een DE-1 door een bocht met een radius R2 ziet er niet uit.

De koppeling die als reserveonderdeel in de verpakking zit maakt koppelen tussen DE-1-en en hopelijk straks DE-2-en mogelijk. De koppelingen koppelen zacht in elkaar en zijn ook eenvoudig weer de splitsen. Bij gebrek aan een tweede DE-1 heb ik dat echter niet met 2 treinstellen kunnen uitproberen.



Digitalisering
Een eerste vereiste bij mij is een decoder. Artitec verwijst in de gebruiksaanwijzing naar de site voor een uitleg daarvoor. Openen gaat, met gepaste voorzichtigheid en gereedschap, zonder problemen. Eenmaal open zie je de kabel die tussen kap en chassis loopt en waarvan je de stekker los kunt halen. Geen solderen of moeizaam kabels friemelen is nodig. Het analoge stekkertje in de kap is snel vervangen door een decoder, in mijn geval een Lokpilot.

In het chassis is de ruimte te zien waar straks bij een soundversie de speaker plaats kan vinden. Een ESU 20x40 speaker klikt er makkelijk in. Met het bijgeleverde vervangende bodemdeel met gaatjes kan dan de speaker voldoende geluid produceren. De bijbehorende Loksound zorgt echter voor problemen. Als deze is bevestigd, past de kap niet meer op het chassis. De scheidingswand tussen passagierscompartiment en bagageruimte is dan te hoog. Wil je dus een sounddecoder inbouwen zul je die in moeten korten. Ik hou het voorlopig maar op een Lokpilot.



Rij je met de DE-1 digitaal is meteen duidelijk, dat Artitec de voordelen van de 21-polige plug heeft benut. De sluitseinen zitten op FL, de frontseinen op F1 en F2 en de binnenverlichting op F3. Deze kunnen dus alle apart worden geschakeld. Eindelijk een fabrikant die begrijpt wat digitaal aan voordelen biedt! Mocht je net zoals bij analoog wisselende sluit- en frontseinen willen hebben, kun je binnenkort bij Artitec voor de meest gebruikte decoders de instellingen vinden om dat in te stellen.

Conclusie
Een heel mooi treinstel waarop het wachten zeker heeft geloond. Artitec heeft een aantal andere varianten aangekondigd, dus er is er straks éen voor ieders tijdperk.

De Details:

Algemeen
Merk: Artitec
Type: DE-1
Schaal: H0
Tijdperk: IIIb
Catalogusnr: 20.126
= 2-rail analoog

Frame: Kunststof
Opbouw: kunststof
Gewicht:
Min. Radius: 36cm
Koppeling: Scharfenberg, niet functioneel
Prijs: € 239

Testuitvoering: 20.126
Stroomafname: alle wielen
Motor: Mashima
Verlichting: 3-punts (omgekeerd-L) frontverlichting, sluitseinen, binnenverlichting
Decoder: geen, 21-polige decoderstekker
Krachtoverbrenging: via cardan en worm op 1 draaistel, beide assen aangedreven, geen antislipbanden

Vliegwiel: 2
Trekkracht: genoeg voor realistische inzet op modelbaan

Demontage:
Spreiden van de kap.
Zelf aan te brengen onderdelen: koersborden, werkende koppelingen

Maten (1:1;1:87;model, in mm)
Lengte over de koppelingen: 27050/310,9/311
Hoogte: 3450/39,6/39,5
Breedte: 2780/31,95/31,8
Wieldiameter: 950/10.9/10.7
Afstand tussen de assen van een draaistel: 3000/34,5/34,5
Afstand draaistellen h.o.h.: 18350/210,9/211

Rijeigenschappen
Vmax model: niet gemeten
V voorbeeld: 120 km/h
Vmin model : minder dan stapvoets

Tijdperk indeling volgens NEM 818

bron: http://www.nproject.org/nl/diversen/nem-normen-downloaden.html

Bronnen
Dieseltreinen in Nederland, Carel van Gestel/Bert van Reems, De Alk 1997
Blauwe Engelen en Rode Duivels, Carel van Gatsel/Peter van der Meer, De Alk 2007

Fotos:
Alle foto's: auteur Dirkjan Kaper
* Grootspoorfoto DE 37: Harrie Hoekstra, ansicht Stibans

Zie ook: DE-I draadje

[Railhopper]

in 1 woord GEWELDIG

[Hans sprinter]

Mooi verslag.
Zit er standaard interieur verlichting in?
Is het treinstel daarop voorbereid?
Beter lezen, excuus!
Hans

[Ronald Halma]

Mooie reportage Dirkjan. Wel zijn er 2 plaatjes niet zichtbaar. In IE zelfs niet eens een kruisje. Uitgeprobeerd in IE, FF en Chrome. Nergens te zien.

[jakop]

Hier idem wat die plaatjes betreft... trouwens ook idem voor het verslag.

Is er onder het niet-aangedreven draaistel ruimte voor een sleper?

Groet,

Jakop

[oosta06]

Kan niet langer wachten, prachtig verhaal. BEDANKT

[HuibertDeVerschrikkelijke]

Ronald, dank voor de tip: is aangepast!

[RobbertJan]

Zo te zien zit er standaard interieurverlichting in die bij de analoge versie
gewoon gaat branden zodra er spanning op komt.
Dit zal waarschijnlijk wel met de decoderplug geintegreerd zitten, lijkt mij althans.

[jakop]

5e foto is nog steeds een x-je..

[HuibertDeVerschrikkelijke]

Jakop, done... pffff

[Hans sprinter]

EH, op risico van weer een domme vraag, en onwetendheid, maar ik kan op de website van Artitec nog niet vinden hoe de kap open moet. Is er wellicht de mogelijkheid een link te plaatsen waar het wel te zien is??
Het blijft een mooi model. Hans

[Re 6/6]

Fraai verslag en een geweldig super model

Groet,

Ron

[TonM]

Dirkjan,

Bedankt voor dit goede verslag. En het model ziet er inderdaad heel mooi uit, maar...

Laat ik dan de eerste zijn die de jubelstemming doorbreekt: Wat een ongelofelijke tegenvaller dat de grijze omlijsting van de frontramen ontbreekt. Het hele aanzicht van het model wordt hierdoor in mijn ogen verstoord.
Ik vind het echt onbegrijpelijk dat Artitec na bijna vier jaar van verbeteringen en correcties, steeds het model niet op de markt willen brengen omdat het niet goed genoeg was, nu alsnog komt met een model waarop zo'n storende fout zit.
En dat terwijl het die omlijsting op de eerder getoonde handmonsters wel aanwezig was!

Ik ben benieuwd of Artitec naar haar klanten toe nog met een reactie komt op deze fout en zo ja, wat die reactie dan is.

Heel erg jammer van een model dat er verder zo goed verzorgd uitziet.

Grtz,
Ton

[MopperSmurfje]

Tja, het glas is half vol of half leeg. Maar net hoe je t bekijkt en hoe je t wil bekijken 

[Spoors]

Ton,
Denk dat de reactie vrij simpel is en dat je het ook zelf kan bedenken ...

Het reliëf bij de ramen is vrij smal en daardoor is het bijna onmogelijk om met tampondruk naast het blauw ook nog de grijze omlijsting aan te brengen. Zoals je aan eerdere proefmodellen heb gezien, heeft men geprobeerd om het iets breder aan te brengen, maar dan wordt het detail weer te grof en verstoort het helemaal het aangezicht van het model. Het blijft een model he ... een benadering van de werkelijkheid en niet de werkelijkheid zelf.

Ach ... en dan koop je hem toch gewoon niet als het je zo tegenvalt ...

Groet,

Jeroen