Soldeerangst?

[Hookies]

Een van mijn volgende stappen voor Hookyville (zie baanplan en wat zijnw eaan het bouwen) is het solderen van de nodige bedrading, zowel aan elkaar (ringleiding) als aan de rails. In mijn leven heb ik welgeteld één keer gesoldeerd en dat was 35 jaar terug op de lagere school aan het handje van de juf. Heb dus geen idee hoe dit nu aan te pakken en wanneer het goed is. Daarom durf ik het ook niet aan om zo maar eens te beginnen en wat te proberen. Bij mij is het meer van 'goed voorbeeld doet goed volgen'. Op die wijze heb ik ook de nieuwe spiraal zelf kunnen maken. Wie o wie zou mij eens een soldeertraininkje kunnen geven? Het meeste materiaal heb ik wel in huis. Natuurlijk kunnen we altijd eens kijken wat er tegenover deze training van een uur (ofzo) kan staan. Aanmelden kan hier, maar ook via PM. Nu maar hopen dat iemand zich geroepen voelt om deze dubbele linkshander te helpen.

[GertB]

Op de website van nproject staat wat mij betreft nuttige informatie. Je zou eens op  de volgende link kunnen klikken: http://www.nproject.nl/modelspoor/solderen-van-rails.html

[Peter H]

Misschien is het ook slim om op een los stukje rails eerst een paar dingen te proberen

[Hookies]

Die site heb ik ook gezien, maar dat zegt mij nog niet over wat goed is, hoe je het fysiek doet, want ze gaan er vanuit dat je dat wel kunt. Het proberen op een los stukje rail is mij ook voorgehouden, maar wanneer is dat dan goed? Theoretisch klinkt het makkelijker dan in de praktijk. Laat staan dat ik me aan het soldeerwerk van terugmelddecoders of wisseldecoders ga wagen.

[Louis Holleman]

Hookies, als je in de buurt van Oss woont, wil ik best een uurtje "les" geven. Doe ik op de club hier bij tijd en wijlen ook.

[Hookies]

Louis, ik woon in de Randstad, maar ik zal het zeker in mijn achterhoofd houden als ik geen reacties krijg van mensen dichterbij.

[Marcel (BR643 Talent)]

Hookies,

Ik wil je ook best een uurtje ofzo helpen om te leren solderen, maar ik woon in Eindhoven (niet dichterbij dan Oss, dus). Ik ben ook geen pro op het gebied van solderen, maar ik heb al wel een behoorlijk aantal schakelingetjes in elkaar gesoldeerd en decoders in locs gebouwd, en de laatste tijd ook een aantal draadjes aan rails en raillassen gesoldeerd en deze draden dan weer verbonden met een ringleiding. Echt moeilijk is het niet, maar ik kan me voorstellen dat je even een drempel over moet.


Groeten, Marcel

[St00mboy]

Ik zal proberen om een voorzet te geven om een draadje aan een rail te solderen.

1. Neem een soldeerbout met voldoende vermogen om de rail heet te krijgen. Ik denk aan 25W of meer. Koop soldeertin met harskernflux dat geschikt is voor elektro, het wordt bijv. bij de DHZ of anders bij de elektronicazaak verkocht. Zorg ervoor dat je een bakje met een natte spons klaar hebt staan om de soldeer tip af en toe schoon te vegen.
Succes heb je alleen als het object schoon (daarvoor is de harskernflux die in de soldeer zit) en heet genoeg is. Desnoods ontvet je het van te voren. Gebruik nooit S39.

2. Zet de soldeerbout alleen aan als je moet solderen. Zodra je klaar bent zet je hem uit, anders wordt de soldeertip ongelooflijk smerig.

3. Laat de bout warm worden, zodat het tin gemakkelijk smelt. Vertin de soldeertip, na hem even over de natte spons schoon gewreven te hebben.

4. Verwarm de rail, en laat een beetje (niet veel, net genoeg voor het draadje) soldeer op de rail smelten. De kunst is om de rail zo heet temaken, dat de soldeer smelt, zonder de bout aan te raken. Je kan het natuurlijk een beetje helpen door het soldeer toch met je bout aan te raken. Als de rail ter plekke niet heet genoeg is zal de soldeer niet hechten. Dat is eigenlijk het hele probleem.

5. Vertin het draadje.

6. Hou het draadje tegen de vertinde rail, verhit het met de bout en laat het samen samensmelten. Dit gaat heel snel, en moet ook heel snel.

7. Nu het draadje aan de rail vastzit , wrijf je je tip schoon op de spons, zet de bout uit, en laat hem afkoelen, vooral op een veilige plek.

Probeer het eerst maar eens op een stukje rail zonder bielzen. Je zult zien hoe makkelijk het is.

Om te voorkomen dat  je plastic bielzen smelten kun je een metalen knijper op de rail zetten, vlak (1 of 2 cm) naast de plek waar je soldeert. Die neemt dan de ergste hitte weg voor het plastic.

Hopelijk heb je hier iets aan.

Leen.

[acela]

Hookies, steek ook je licht eens op bij Railz Miniworld. Zij geven een aantal workshops waarbij solderen soms een vast onderdeel is. Zij hebben geen specifieke workshop solderen voorzover ik weet, maar leg je probleem eens aan hen voor. Je bent beslist niet de enige die de kunst van het solderen ontbeert en wellicht is het een mooie aanleiding om voor een groep belangstellenden zo'n workshop op te starten.
http://www.railzminiworld.com/NLworkshop.htm

sterkte, Peter

[Marcel (BR643 Talent)]

Ik zal proberen om een voorzet te geven om een draadje aan een rail te solderen.

1. Neem een soldeerbout met voldoende vermogen om de rail heet te krijgen. Ik denk aan 25W of meer. Koop soldeertin met flux dat geschikt is voor elektro, het wordt bijv. bij de DHZ of anders bij de elektronicazaak verkocht. Zorg ervoor dat je een bakje met een natte spons klaar hebt staan om de soldeer tip af en toe schoon te vegen.

Niet te nat, want anders koelt de punt van je soldeerbout te snel af en dat is niet echt goed voor je punt.

Verder is het niet alleen zaak om te zorgen voor een geschikte solderbout, maar ook een geschikte punt. Voor het solderen van schakelingen is een potloodpunt het handigst, maar voor solderen aan de rails vind ik een iets bredere (beitelvormige) punt prettiger werken.

Succes heb je alleen als het object schoon (daarvoor is de flux die in de soldeer zit) en heet genoeg is. Desnoods ontvet je het van te voren. Gebruik nooit S39.

2. Zet de soldeerbout alleen aan als je moet solderen. Zodra je klaar bent zet je hem uit, anders wordt de soldeertip ongelooflijk smerig.

Even voor de volledigheid: je hoeft de soldeerbout natuurlijk niet na elke soldering uit te zetten. Als je een aantal draadjes aan rails wilt solderen of een hele schakeling wilt solderen, dan laat je de soldeerbout gewoon aan staan. Het kan dus wel eens zo zijn dat de soldeerbout een langere tijd aan staat. Dan wel telkens even voordat je soldeert even de punt afvegen aan het sponsje.

3. Laat de bout warm worden, zodat het tin gemakkelijk smelt. Vertin de soldeertip, na hem even over de natte spons schoon gewreven te hebben.

...

Om te voorkomen dat  je plastic bielzen smelten kun je een metalen knijper op de rail zetten, vlak (1 of 2 cm) naast de plek waar je soldeert. Die neemt dan de ergste hitte weg voor het plastic.

Als je gewoon (redelijk) snel soldeert, dan smelten de bielzen / de bedding niet. Ik moet mijn Fleischmann piccolo rails toch wel heel lang verwarmen voordat het plastic smelt. Het is wel belangrijk dat je soldeerbout warm genoeg is. Het nadeel van een metalen knijper op de rails is weer dat de rails minder snel warm wordt en sneller afkoelt, waardoor je weer langer moet solderen.

Verder helemaal met je eens, Leen. Goede uitleg.

[PietvW]

het is niet erg moeilijk solderen.  Als je bezig bent met printjes solderen, raadt ik je wel aan om aan de ene kant van draadje je soldeerbout te houden en aan de andere kant je soldeer. anders vloeit er te veel en het blijft aan je bout hangen en niet aan je draadje.

Verder uurtje les geven gaat voor mij ook lastig, woon wel in de buurt van jouw woonplaats, maar het Ov is hier kwaliteit uitermate teleurstellend, en rijdt niet jouw kant op. (net ff gekeken, doe dr anderhalf uur over). heb verder wel een jaar ervaring opgedan op HBO elektrotechniek.

[henk]

Op de website van nproject staat wat mij betreft nuttige informatie. Je zou eens op  de volgende link kunnen klikken: http://www.nproject.nl/modelspoor/solderen-van-rails.html

Ben ik eigenlijk niet zo kapot van. Met name dat geklieder met extra vloeimiddelen is meestal volstrekt overbodig. Alleen wie per se op staal wil solderen heeft een speciaal vloeimiddel als RVS S39 nodig. Voor de rest kan alle bedrading probleemloos met harskernsoldeer worden gesoldeerd.

En inderdaad, het is gemakkelijker dan je denkt. Gebruik de tips op deze site om wat te oefenen en binnen een paar minuten kun je draadjes solderen.

[Sven Kerkvliet]

Hi "Hookies" ,

Zoals met alles is ook solderen gewoon een kwestie van stap voor stap er langzaam in rollen:

Probeer je allereerst een beetje in de materie in te lezen; er staat genoeg op het world wide web wanneer je "leren solderen" o.i.d. in google invoert.

Vervolgens ga je na of je alle benodigdheden hebt om te gaan oefenen.
Denk daarbij niet alleen aan de uitrusting om een soldeerverbinding te maken maar ook aan iets waarop je kunt oefenen. Je hebt bijv. vast wel iets in de omgeving wat je niet meer gebruikt waar een stukje printplaat in zit; een stukje defekt kinderspeelgoed of een oud kapot radiootje of zo.
Sloop het item open en haal de printplaat tevoorschijn.
Trek wat draadjes los en probeer deze aan de hand van de reeds opgedane theoretische kennis deze weer op hun plek vast te solderen.
Je zult op een gegeven moment zelf gaan merken/zien wat een goede of een slechte soldeerverbinding zal zijn (vergelijk de door jou  gemaakte soldeerverbinding maar eens met dat van de andere op de print gesoldeerde draadjes). Wanneer je aan een goed gesoldeerd draadje trekt, trek je óf het draadje in tweeën of de print uit het object, maar de soldeerverbinding houdt stand. Trek je de draad direct bij de soldeerverbinding los dan was je gemaakte soldeerverbinding niet goed.    

Op een gegeven moment durf je door de met het door jou opgedane ervaring door oefenen ook dingen als draadjes aan rail o.i.d. aan. Je zult het zien.

Solderen is een kwestie van veel oefenen; uiteindelijk zul je zien dat het écht niet zo moeilijk is als dat het je nú lijkt.

Om maar een voorbeeld te noemen; je kunt wel alleen gaan kijken naar iemand die goed basgitaar kan spelen, maar daarmee leer je het nog niet. Je zult het toch zelf moeten doen.

Een paar jaar geleden kon ik ook niet solderen. Ben toen begonnen met wat oefenen zoals omschreven (met een 15W boutje) en nu soldeer ik (inmiddels in het bezit van een soldeerstationnetje) van allles en nog wat aan elkaar; van stukken spoor, printjes met front-/sluitseinen, decoders tot en met hele stukken van bovenleiding aan toe...  

Gaat jou ook heus wel lukken, gewoon rustig beginnen...



Groet,

Sven


  

[Louis Holleman]

Ik heb hier inmiddels een aantal goede tips gelezen, o.a. die van de te natte spons die je bout kan ruineren.
Nog wat, en met name dat wordt door veel mensen vergeten: een warme boutpunt brandt geleidelijk aan in. Maak in principe na een soldeerklus je (nog hete) boutpunt schoon met een droge lap. Voorkom ook blazen of water gebruiken om af te koelen: dit leidt tot koude lassen of het ruineren van je punt. Koude lassen ontstaan door trillen tijdens het afkoelen dan wel extreme lokale krimp tijdens afkoelen.
Schoonhouden: nooit met een vijl. Of je moet een ouderwetse koperen stift hebben.
Koop bij een bout zo mogelijk meerdere punten, niet alleen als reserve maar ook zoals gezegd een potlood of beitelpunt. Bij fatsoenlijk onderhoud gaat een bout lang mee en een punt ook. Af en toe ook eens de punt van de bout verwijderen om de "kruimelkoek" ertussen te verwijderen.
En voor de rest: oefening baart kunst. Vergeet ook niet dat het vertinnen zo ongeveer 90-95% van de hele soldeerklus is. En vertinnen doe je NIET door een klont tin op de punt te gooien en dat vervolgens aan je koperdraden te strijken, zoals diverse mensen denken. Vertinnen is je draadje heet stoken, dan de tin er aan de andere kant tegenaan (niet via de hete bout dus), die tin lekker laten vloeien en bout weg. Twee vertinde delen tegen elkaar, opstoken zodat ze in elkaar overvloeien en weer bout weg en liefst onbeweeglijk laten stollen, liefst ook zonder blazen.
Nogmaals: oefening baart kunst. Gewoon wat restmateriaal in en aan elkaar solderen, met 1 kWuur en een klosje tinsoldeer kun je heel wat oefenen 
Succes!!!

[Menno]

Tja, wat zal ik zeggen: ik ben begonnen met solderen op m'n 8ste. Omdat ik het niet van een vreemde heb (zowel mijn vader als overgrootvader hebben een electro-opleiding gedaan) had mijn vader het nodige in huis.
Ik ben dan ook begonnen met het solderen van onderdelen die je vrijwel onmogelijk stuk kan solderen: denk hierbij aan vermogens-weerstanden van 5 Watt en dergelijke, en flinke elco's.

Toen dat goed ging kreeg ik wat draadjes te vertinnen, en daarna dé basisschakeling in de electrotechniek in elkaar gezet: de astabiele multivibrator.
Sindsdien ben ik steeds complexere dingen gaan solderen, en zodoende doe je steeds meer ervaring op.

De angst om te solderen was in het begin bij mij vooral het risico van je branden aan de bout: iets wat de eerste keer dan ook meteen gebeurde: het scheelt wel, want je weet dan tenminste hoe het voelt, en je leert (ik althans wel) niet van schrik de soldeerbout op tafel te donderen, maar deze rustig weg te zetten en even de vinger onder de kraan te houden.

Nog een tip: de soldeerbouten waarbij de punt vastgezet wordt met een schroefje lijken leuk, maar naarmate de bout wat ouder wordt word het thermische contact tussen verwarmingselement en punt steeds slechter, tot je zelfs een simpele LED niet meer kan solderen omdat de punt niet warm genoeg meer is.

Laatste tip: ben je echt bedreven in aan het raken, en wil je verder komen, schaf dan een weller magnastat boutje aan... mocht ik 4 jaar geleden voor het eerst mee werken. Meteen verkocht: ze zijn duur, maar zijn wel altijd goed op temparatuur, en warmen zo wat extra op als het te solderen onderdeel wat grotere afmetingen heeft, en dus wat meer warmte dissipeert.

En als je maar lang genoeg oefent, dan kan je op een gegeven moment dit:

SMD LED's van in dit geval 1,6 bij 0,8 mm, maar laat je niet afschrikken, ook met gewone onderdelen kan je al hele leuke dingen beleven.