Flexrail jaren '60, kartonnen bielzen

[Klaas Zondervan]

In de jaren '60 kwam ik voor het eerst in aanraking met flexrail. Maar dat was niet met plastic dwarsliggers zoals we het nu kennen. Bielzenmat en spoorstaven werden los geleverd. De bielzenmat was van zwart karton en daarin waren lipjes omhoog geponst. De spoorstaven moest je daar zelf in schuiven. Het kostte wat tijd om daar handigheid in te krijgen.

In die tijd ben ik een keer op bezoek geweest bij de AMC (Amsterdamse Modelbouwersclub). Daar gebruikten ze die rails ook en ik herinner me nog dat een paar mannen aan een tafel bezig waren om spoorstaven in de bielzenmatten te schuiven. Bij de AMC gebruikten ze tientallen meters van dat spul.
Zelf kocht ik deze rails bij mevrouw Glasius in Badhoevedorp. Zij was zo'n beetje de hofleverancier van de AMC.

Herinnert iemand zich die flexrails nog? Bestaat het nog steeds? En wie was de fabrikant?
Het is niet dat ik die rails weer wil gaan gebruiken, maar ik moest er in een vlaag van nostalgie aan denken.

[JoopSpoort]

Flexrails met kartonnen bielzen kan ik me niet herinneren. Ik weet wel dat Trix Expres kartonnen bielzen leverde. Later werd dat kunststof en kon je een overgangsrail gebruiken.

[Klaas Zondervan]

De Trix Express rail was van een heel andere constructie. Dat waren holle blikken spoorstaven die met metalen lipjes aan de bielzenmat waren bevestigd.
Bij de flexrail die ik bedoel waren het massieve spoorstaven die je onder de omhoog geponste lipjes moest schuiven.

[henk]

Al in de boeken van Dorgelo gekeken?

[Klaas Zondervan]

Ik heb één boek van Dorgelo. Volgens mij de oereditie van het handboek voor Modelspoorwegbouw. Met een handgeschreven opdracht van de schrijver zelf, met een datum in 1948.
In dat boek wordt wel aandacht besteed aan het zelf fabriceren van rails, maar het begrip flexibele rails of iets wat daar op lijkt komt er niet in voor. Daarvoor was 1948 ook te vroeg, toen had nog niemand van flexrail gehoord.

[Lobomotion69]

Ik weet niet of het hetzelfde is. Maar Peco heeft in zijn beginjaren flexrails op kartonnen bielzen geproduceerd. Volgens mij waren dat toen messing railstaven.

[henk]

De oerversie is van 1941 Klaas. De opzet was gebaseerd op wat er in de jaren dertig kant-en-klaar te koop was. De versie van 1948 is compleet anders, omdat er weinig meer te koop was, zodat zo ongeveer alles zelf moest worden gemaakt.

Ik zal vanavond eens in de edities van de jaren vijftig en zestig kijken.

[HuubvG]

Het is niet dat ik die rails weer wil gaan gebruiken, maar ik moest er in een vlaag van nostalgie aan denken.

Meelezende, voor een bos railstaven van een meter zoek ik (nieuwe) bielzenmatten, omdat de oude eraf gesmolten zijn in een hete zomer op een H0 baan in de tuin.

Er zijn wel losse kunststof matten, maar die gaan per lengte van plm 20 cm en zijn bijna duurder dan losse rails. In mijn geval paste deze ook nog niet eens op de staven.

Ik las op mijn eerdere vraag ook eens dat bielzenmatten 'op rol' zouden bestaan, maar nooit gevonden.

Bielzenmatten of losse bielzen met railstoelen her-ontwerpen voor de 3d printer, is dat een idee? Bielzen zijn meestal het eerst de pineut als er iets stuk gaat.

Verder ben ik benieuwd of de kartonnen matten nog bij de AMC in gebruik zijn, Klaas zou zijn antwoord dan hebben.

[Klaas Zondervan]

Ik denk niet dat ze die rails nog hebben bij de AMC. Intussen zijn ze al 2 keer verhuisd, als het niet vaker is.
Even wachten tot schipcas dit topic ontdekt. Hij is lid van de AMC en van mijn leeftijd. Misschien heeft hij dit nog meegemaakt.

[Keska]

Herinnert iemand zich die flexrails nog? Bestaat het nog steeds? En wie was de fabrikant?
 


Advertentie in het decembernummer van het toen nieuwe maandblad Doe Het Zelf.
Redacteur..... R. Zondervan.
Het eerste nummer van DHZ kwam in october 1957 uit.

Ik kan mij niet herinneren dat je zelf de railstaven in de mat moest wurmen.
Volgens mij was de meterrail gewoon kant en klaar te koop.
De rail schoot wel snel uit de mat en dan was het ook wurmen om de lipjes netjes om de railvoet te krijgen...
Dus met dat sijsteem had je wèl buigproblemen...

[henk]

De oerversie is van 1941 Klaas. De opzet was gebaseerd op wat er in de jaren dertig kant-en-klaar te koop was. De versie van 1948 is compleet anders, omdat er weinig meer te koop was, zodat zo ongeveer alles zelf moest worden gemaakt.

Ik zal vanavond eens in de edities van de jaren vijftig en zestig kijken.

Even gekeken.
In de uitgave van 1948 gaat het alleen over losse bielzen, railstaven en railstoeltjes.

In de twee uitgaven uit de jaren vijftig worden de bielzenmatten genoemd in zowel fiber als carton (met een c). Geen merk erbij alleen dat de matten in de handel verkrijgbaar waren. Dat doet vermoeden dat het er meedere fabrikanten waren. Vooral in karton waren de matten natuurlijk ook niet moeilijk te maken. Er wordt niet gesproken over al gemonteerde stoeltjes. Bevestigen van de rails met eveneens verkrijgbare losse railstoeltjes of railspijkers. Voor bogen aan één kant de verbindingen tussen de bielzen verwijderen.

In de twee uitgaven uit de jaren zestig is de tekst bijna gelijk. Alleen wordt nu gesproken over fiber en kunststof. In carton (met een c) kennelijk minder gebruikelijk geworden.

[Keska]

Of er bij de introductie van modelrail al direct overgangrails oud/nieuw waren weet ik niet, hierbij een zelf zestig jaar gefabriceerde...


In de advertentie van Eric's worden wisselspoelen aangeboden...  Was niet echt succesvol, poging Fleischmann engels wissel...
Stootblok met blikrail en kartonnen biels, wissel blik spoor met kunstof biels.

[Klaas Zondervan]

De naam Ericflex laat wel een herinnering boven komen. Dat zou het wel eens kunnen zijn.
Overigens waren daar geen losse railstoelen bij nodig, de omhoog gedrukte lipjes dienden als railbevestiging.

En die redacteur, ik ken uit mijn naaste omgeving twee personen met de naam R. Zondervan, maar die waren het niet.

[odaoda]

Eric-shop was gevestigd tegenover het RTM-station in de Rosestraat. Zij adverteerden ook in het toenmalige Miniatuurbanen en Hobby-bulletin. Ik heb slechte ervaringen gehad met deze flex-rail, na eenmalig leggen diende heel secuur te worden gewerkt als iets moest worden opgebroken of verlegd (1959). De staven sprongen zo uit hun fiber-stoeltjes. De middenrail van Peco was nauwelijks in het midden vast te zetten en toen heb ik de messing-rail maar gebruikt ter vervanging van de Märklin omgezette blikkenrails met, uiteraard, gebruikmaking van de blikken Märklin-railstoelen.

[Peter Kleton]

In het begin van de jaren 60 ,of eerder? heb ik fiber dwarsligger matten gehad. Die hadden gaatjes voor de spoorspijkertjes.Je moest dus mat + railstaaf ergens op vast spijkeren
Ik heb ook complete flexrail gehad met midden rail.
Er zat dan  onder de dwarsliggermat een blikken  kam waarvan de uiteinden door een gaatje in de dwarsligger stak.
 Leverancier ? Vellekoop? Het Winkeltje (Dordrecht)   of mss zelfs Ericshop aan de Rosestraat ?
Het was mijn eerste poging om  aan wat ruimere boogstralen te komen dan die van  de Marklin rails.
Peter