Oude ongevallenwagens, ex NS D 6001-6055, ex HSM D 1901-1914, 1916-1956.

[ingenium]

Op het moment ben ik weer fijn aan het tekenen aan een etsplaat en de wagen heb ik in de basis af. Echter lonkt de ambitie om ook een ongevallen wagen ermee te kunnen bouwen. Ik heb al veel informatie via Arjen van der Donk mogen ontvangen, waarvoor dank. Maar ik wil het proberen iets breder te trekken.

Wat ik heb gedaan: Van de serie HSM D 1901-1914 (NS D 6001-6014) heeft Philotrain al een (naar de huidige maatstaven niet meer voldoende) kit geproduceerd ooit. Maar goed, die is er al en ik heb er zelfs al eens een gebouwd. Wat ik heb gedaan is een kit getekend van de tweede serie, welke zich onderscheidde van de eerste serie door een steviger frame met schetsplaten in de hoeken, ipv schoren over de wagenbak. Schuifdeuren met wielen naast de deur, ipv er onder (wat Philotrain dus al fout heeft gedaan), een boller dak en standaard hondenhokken. (de eerste levering 1912, van de eerste serie gebouwd door Werkspoor had geen hondenhokken. De kit van Philotrain heeft geen hondenhokken, dus feitelijk kun je alleen de HSM D 1901-1908 (NS D 6001-6008) bouwen.

De tweede serie dus, de HSM D 1916-1956 (de 1915 is er tussenuit geplukt en direct tot leswagen gebouwd) of NS D 6015-6055. Fijn dat ze bij de NS alles aan elkaar geplakt hebben, moet je steeds omdenken...

Hier de oorspronkelijke HSM versie.


En hier heb ik de ongevallenwagen 157 088 getekend nav foto 529 91723L uit de collectie van de NVBS. (1970)


En dit hieronder is de 157 082 omstreeks 1968.


Maarrrr, er waren meer wagens, mij zijn bekend uit de tweede serie: 157 204 (ex NS D 6046), 145 003 (ex NS D 6052, maar in "De Erfenis" staat 6053), 157 082 (x NS D 6055) en reeds vermelde 157 088 (ex NS D 6040).

Waar ben ik naar op zoek? Foto's natuurlijk. Wat heb ik al?

157 088 waarbij de zijde zichtbaar is zoals hierboven getekend. De andere kant heb ik ingevuld, naar eer en geweten met kennis van andere wagens. Maar de wagens zijn, heb ik het idee in elke lokale werkplaats gebouwd adv een beschrijving en met wat men voor handen had en dus niet uniform.

157 082 de niet hondenhokken zijde zo te zeggen. Er zijn 3 foto's online in te zien bij de NVBS (zoek op 157082), allemaal van dezelfde kant helaas.

Het liefst heb ik een foto van beide wagens van de andere zijde. Alle gegevens rondom opschriften is ook welkom.

En als we toch bezig zijn, ik ben eigenlijk wel benieuwd naar het verdere verloop van deze wagens. Daarbij is meer informatie over de wagens uit de eerste serie ook zeer welkom. Eea. heb ik al op een rijtje gezet. Maar ergens las ik dat minstens 10 wagens niet meer uit Duitsland teruggekeerd zijn. Welke waren dat dan? Dat moet toch ergens beschreven staan.



PS. Let niet op de Pruissische draaistellen onder de wagens in mijn tekeningen, die heb ik ooit getekend en prak ik gemakshalve overal onder. Ik weet dat er Engelse ofwel type "J" onder horen.

[Tomasso]

Gaaf! Tsja, die Philo is een samentrekking van verschillende versies. Mooi dat je de details nu goed krijgt Ben benieuwd...

Verstuurd vanaf mijn SM-G736B met Tapatalk

[TonM]

En als we toch bezig zijn, ik ben eigenlijk wel benieuwd naar het verdere verloop van deze wagens. Daarbij is meer informatie over de wagens uit de eerste serie ook zeer welkom. Eea. heb ik al op een rijtje gezet. Maar ergens las ik dat minstens 10 wagens niet meer uit Duitsland teruggekeerd zijn. Welke waren dat dan? Dat moet toch ergens beschreven staan.

Heb even zitten bladeren in het boek "Hummel Hummel Zugen en zo" van Sander Ruys. Daarin staat een foto uit 1963 van de ex- D6007 in dienst van de DR. Die kan dus alvast op je lijstje.
Ook staat in dat boek een tabel van wagens die na WO2 in Polen zijn achtergebleven, waaronder de D6014 en de D6016. Die zouden tot 1962 resp. 1972 bij de PKP in dienst zijn geweest.
Hoe die vermelding van de D6014 te rijmen valt met jouw lijstje weet ik ook niet.

Op het moment ben ik weer fijn aan het tekenen aan een etsplaat en de wagen heb ik in de basis af.

Ga je die ook als kit te koop aanbieden? Dan mag je mij vast noteren als belangstellende. 

Grtz, Ton

[Sikje248]

Mogelijk dat je de onderstaande foto's al kent, zo niet hopelijk helpen ze

Van Eelco Storm's Flickr-pagina onderstaande foto, zou betekenen dat de D6017 nog na de oorlog is ingezet.

Ledig materieeltrein Hoek van Holland 12 augustus 1953 by spoorwegarchief, on Flickr

En deze vanuit de map '47-'57:

Werkzaamheden Eindhoven by spoorwegarchief, on Flickr

Nummer niet zichtbaar, maar enkele opschriften wel.
https://www.museumperronoost.nl/wp-content/uploads/2015/08/Hippel_BvM-839kb.jpg
Zou mogelijk kunnen gaan om ongevallenwagen NS 30 84 971 1 504-5 met andere opschriften, zie ook NVBS-foto NEG5190-06033.

De D1921 is betrokken geweest bij het baanafschuiving van Weesp in 1918, doordat deze een NS-nummer heeft gekregen neem ik aan dat deze gerepareerd is. Paar foto's waarbij de onderkant zichtbaar is.
https://www.nicospilt.com/bolle/weesp.htm

In het boek De Zeeuwse Lijn is op pagina 204 een foto te zien uit 1965 in Kapelle van een ongevallentrein met daarin een D, nummer niet bekend.

[martijnhaman]

En als we toch bezig zijn, ik ben eigenlijk wel benieuwd naar het verdere verloop van deze wagens. Daarbij is meer informatie over de wagens uit de eerste serie ook zeer welkom. Eea. heb ik al op een rijtje gezet. Maar ergens las ik dat minstens 10 wagens niet meer uit Duitsland teruggekeerd zijn. Welke waren dat dan? Dat moet toch ergens beschreven staan.

NS D 6007 (HSM D 1907) -> DR
NS D 6014 (HSM D 1915) -> DR (nu BIJ SHM)
NS D 6016 (HSM D 1917) -> PKP (foto in Polen op https://www.martijnhaman.nl/diversen_houtenrijtuigenpkp.htm)
NS D 6028 (HSM D 1929) -> vermist
NS D 6031 (HSM D 1932) -> vermist
NS D 6041 (HSM D 1942) -> vermist
NS D 6044 (HSM D 1945) -> DR (nu bij SGB)
NS D 6045 (HSM D 1946) -> vermist
NS D 6048 (HSM D 1949) -> vermist
NS D 6052 (HSM D 1953) -> vermist

Martijn

[MathynK]

Wat een gave ontwikkeling! 
Heb je al op de Facebook pagina met foto’s van NJvWJ gezocht? Je kan daar op de pagina zelf zoeken met zoektermen. De zoekfunctie is helaas niet krachtig genoeg om met een gedeeltelijke omschrijving alles te vinden, dus met de zoekterm ‘ongeval’ vind je andere foto’s dan met de zoekterm ‘ongevallenrijtuig’. Je zal dus verschillende termen moeten gebruiken. Ik tik ook meestal alle rijtuignummers een keertje in. Ik zag al een paar goede foto’s langskomen. Doe ik overigens ook bij de NVBS. Daar loop ik soms tegen dezelfde beperking van de zoekfunctie aan.

Ennneee, waar kunnen we intekenen?

Succes met je zoektocht.
Groet, Mathyn

[odaoda]

DIV 6014 moet 6015 zijn en geen DR.

[odaoda]

De HSM'ers in Polen.

[odaoda]

En de afvoerdatums van de reeks DIV 6001-6055. Gegevens via Bert S. +

[ingenium]

Heren, alvast bedankt! Sowieso de status van die wagens is goeddeels afgedekt nu. Ik heb het document aangevuld en opnieuw in de openingspost ververst, maar ik krijg voorlopig nog de oude te zien, zal wel met het geheugen van de website te maken hebben.

@Mathyn, zeker zit ik in de genoemde Facebookgroep, en die had ik al aardig doorgespit. Ik heb je naam met potlood alvast op het lijstje gezet. 

@Laurence, die foto bij die Hippel had ik ook gevonden. Echt zo'n gave plaat! Maar ja, geen nummer. Sowieso een uit de eerste serie.

@Ton, ook jouw naam staat in potlood op het lijstje. 

Ik heb dan wel heel braaf in de oorspronkelijke HSM versie het ventilatierooster voor de hondenhokken getekend, maar of dat rooster ook daadwerkelijk uitgevoerd is, kan ik eigenlijk niet staven nav. de bekende foto's. Iemand een idee hierover?

En deze heerlijke plaat vond ik ook nog. Helaas geen nummer, maar gezien de lampen aan de zijwand doet de 157 082 vermoeden. Leuk om te zien dat de wagens in de jaren '50 nog weinig verbouwd zijn.

https://hetutrechtsarchief.nl/collectie/D18A911BD2435B1F9434BB2403FB3CD1

[odaoda]

DIV 6007 -> 1944 DRB (DR) -> 1949 DR (DDR) -> Pw 600-005
DIV 6044 -> 1944 DRB (DR) -> 1949 DR (DDR) -> Pw 600-008 -> 60 50 99-52 601-0 -> SGB

[ingenium]

Beste allemaal, de tekeningen zijn digitaal naar Schotland verhuisd en komen hopelijk met een 3-4 weken als messing etsplaten terug. Ben elke keer toch weer benieuwd hoe het geworden is.

Omdat ik nooit echt tevreden was met de Philotrain versie (HSM D 1901-1926) ben ik die nu ook maar aan het tekenen. De bodem kan ongewijzigd overgenomen worden en de opbouw vraagt alleen maar (nog een hoop werk hoor) om verandering van de dakbolling en indeling van de zijwanden.

Vanaf 1914 heeft men toch in de blinde WC een klapraampje aangebracht. De eerste wagens zijn van 1912/13 (HSM D 1901-1915), de latere zijn van 1914 dus ik vermoed dat die meteen al een raampje op de juiste plek kregen.

Wat me intrigeert is het feit dat je niet zomaar een raampje kan plaatsen zonder de integriteit van het bakgeraamte te schaden. Hoe zit dit? Zie foto's hieronder. Eerst de tekening. Het bakgeraamte bestaat uit vertikale stijlen en een horizontale hemelbalk verbonden met gebogen dakprofielen. Zoals bekend is iets pas stevig als je er een driehoek van maakt, dus zijn er aan de binnenkant van de bak kruislings schoren aangebracht.



Ik heb ingetekend waar dat raam moet komen. Vreemd toch?

Zie hieronder het bewijs dat dat raam er toch echt gekomen is.





Zou men een schoor weggehaald hebben? De bakken waren al niet echt stevig om te beginnen, want de HSM D 1927-1956 kregen een andere constructie met opgeklonken schetsplaten in de hoeken.

Andere vraag van mijn kant is, hoewel de fabrieksfoto duidelijk de verbinding van de planken aan de schoren weergeeft, en dit is in latere foto's van andere bagagewagenseries, de dubbelbuik en de wagen met middenuitkijk (duidelijke foto's in het boek de erfenis), nog altijd duidelijk zichtbaar, is dat niet het geval bij deze serie wagens. Ik kan me ook niet voorstellen dat ze het keurig gestopt en gladgeschuurd hebben, want het is maar een bagagewagen. Anderzijds, heb ik aardig wat "recente" foto's van tot werkwagen omgebouwde wagens en daarbij is dat al helemaal niet meer zichtbaar. Nou hebben die ook externe schuine verstevigingen gekregen, waardoor de interne schoren niet meer nodig zouden zijn geweest. De wagen in het NSM is geheel opnieuw bekleed, en heeft intern geen schoren (meer) is ook een oude werkwagen geweest uiteindelijk.

Dit is mijn idee van de zijwand, maar zoals ik nu kan overzien is dit alleen voor de HSM D 1901-1908 correct, mogelijk ook voor de 1909-1915. Dit heeft dan weer te maken met de opmerking dat de laatste wagens vaste hondenhokken kregen. Waarvoor ik overigens nergens fotografisch bewijs heb kunnen vinden. In de zin van een rooster in het vlak naast de schuifdeur in het kwadrant van de WC.



Wat is jullie gedachte? Ik zit eraan te denken ook een zijwand te maken met WC raam, maar zonder de zichtbare bevestiging van de interne schoren.

[AB 7216]

Ik zie op de fabrieksfoto's van de D 1901 de schoren zoals op de tekening zijn aangegeven.
Bij de foto's van wagens in de oorlog en van na de oorlog zie je de schoren niet meer, maar wel de hoekverstevigingen.

Helaas heb ik geen overzicht van de wijzigingen aan deze wagens, maar het beeld is dat deze wijziging voor de oorlog al heeft plaatsgevonden.
en zonder de schoor, is het wc raam ook simpel aan te brengen.

Groeten Arjen   

[ingenium]

Het lijkt erop dat ze inderdaad op een gegeven moment technisch gelijk gemaakt zijn aan de tweede serie.

[j.ossebaar]

Als storingsmonteur materieel en lid ongevallenploeg te Amsterdam Cs  , weet ik nog dat het model 157088 dienst deed als ongevallen wagen te Amsterdam Goederen , , en stond in de Watergraafsmeer , tegen over het kantoor /wachtruimte van de hoofdmachinist . .