0-0 Hoekselijn 1864--2017 rev.2024

[Hans Reints]

De Hoekse Lijn                                                                             revisie 2023/24

NAM later SHELL
Olievervoer van Den Haag naar Vlaardingen, dat klinkt ons nu vreemd in de oren maar in de jaren zestig van de vorige eeuw was Nederland nog een olieproducerend land. In het Drentse Schoonebeek en in Den Haag, bij de locatie Loolaan, werd olie gewonnen. Dagelijks kwamen er twaalf spoorketelwagens uit Den Haag, achter een 2200/2300-loc naar het emplacement van Vlaardingen om behandeld te worden op het raccordement van de NAM. Op Vlaardingen liep de loc om en duwde de trein, in twee delen, naar de sporen van de NAM/Shell in het industrie gebied “de Vergulde Hand”. Hier werden de spoorketelwagens van hun lading verlost die dan weer werd opgeslagen in de op het terrein staande aanwezige tanks. Vanuit deze opslagtanks en pompkamer liep er een pijpen bundel onder het water van de Nieuwe Maas door naar de raffinaderij van SHELL in Pernis. Via die zelfde bundel retourneerde Pernis Benzine en Kerosine naar Vlaardingen. Shell Vlaardingen was het distributiepunt voor benzine en kerosine voor heel westelijk Nederland. Schiphol werd d.m.v. de binnenvaart vanuit Vlaardingen van de nodige brandstof voorzien. Benzine ging met een oneindige stroom tankauto’s over de weg naar de afnemers. Zoals eerder gezegd was Vlaardingen het eindpunt voor de “Loolaan crude” De olieboot uit Schoonenbeek ging meestal linea recta naar Shell Pernis. Het was ook niet vreemd dat de beroemde ‘olieboot’ uit Schoonenbeek omgeleid werd naar Vlaardingen, maar dat kwam niet zo heel veel voor. Helaas werd in 1988 de olieproductie en het daarmee verbonden olievervoer uit Drenthe en Den Haag beëindigd. Incidenteel is er nog enkele jaren vervoer van losse wagens via de buurtgoederentrein geweest, maar dat mag geen naam hebben. De aanleg van de primaire Deltadijk was voor Shell, die het NAM transport overgenomen had, een goede reden om met het vervoer van ketelwagentreinen naar Vlaardingen te stoppen. Het terrein aan de Deltaweg heeft na de ophoging van de dijk nooit meer een aansluiting op de nieuwe stamlijn gekend.


323 Een luchtfoto van na 1935. Midden over de foto loopt de Hoekselijn met daar parallel aan de stamlijn West. Links is in de middel of nowhere de Super Fosfaat fabriek van de ENCK te zien, in het midden de opslagtanks van de BPM en rechts een voor mij onbekende haven? ^{NIHM KLM foto via een BNLS-forumlid}


324 Overladen van aardolie in de bekende 4 assige ketelwagens in Schoonenbeek. De Loolaan kende het zelfde principe. ^{NJ.v WJ}


325 Een van de VTG gehuurde ketelwagen die regelmatig in Vlaardingen te zien was <sup>Rob Kramer


326 Op het laats waren deze 2 assers van het verhuurbedrijf EVA te gast op Vlaardingen Rob Kramer


327 Net zoals deze CSD Uabs RahRob Kramer


328 Een rangerende 2514 (1 pit) met een ketelwagentreinRob Kramer


329 De 2514 gereed voor vertrek naar Rotterdam Noord.Rob Kramer


330 Als bijlage het kaartje waarop duidelijk is aan geven wat de benamingen zijn van de stukken water. verderop naar zee toe veranderd de rivier nog een paar keer van naam, zoals Nieuwe Waterweg, Doorgraving en Maasmond. Maasmond</sup>

[j.ossebaar]

toen ik in 1968 bij NS kwam op Rotterdam Zuid goederen hadden we 2 olietreinen voor Pernis . De eene was die uit Schonebeek , tot/vanaf IJsselmonde gereden/getrokken door een E-loc , dus loc wissel ,op het spoor gelegen tussen dienstgebouw en hoofdbaan . De andere met minder wagens ,was de olieboot uit/van de Loolaan , getrokken door een DE loc .

[spoorzeven]

De lege ketelwagens werden gereden met één loc, de volle trein met twee. De Loolaan zat in de omloop van de serie 2200.

[meino]

Als oud Vlaardinger, is dit altijd een feest der herkenning.

Groet Meino

[Hans Reints]

De Hoekse Lijn                                                                             revisie 2023/24

De Eerste Wereldoorlog doet de Vlaardingse vissersvloot geen goed. De Vlaardingse economie draait om de visserij, dit houdt in dat aanverwante bedrijven het ook slecht hebben: scheepswerven, touwslagerijen, zeilmakerijen e.a. Na de Eerste Wereldoorlog maakt de industrie in Vlaardingen een grote ontwikkeling door. Grote bedrijven zoals de Bataafse Petroleum Maatschappij (BPM), Eerste Nederlandse Coöperatieve Kunstmestfabriek (ENCK) en de Levers Zeepfabrieken vestigen zich in het westelijke buitengebied van Vlaardingen. In de loop der jaren is de naam van de ENCK diverse malen veranderd De laatst mij bekende naam is nu Hydro Agri. Tessenderlo Chemie.

Begin jaren ’80 werden bij de E.N.C.K.-Windmill dagelijks gasketelwagens met ammoniak en incidenteel ketelwagens met koolzuur aangevoerd. Kunstmest verliet de fabriek in gesloten wagens (Hbis) en zelflossers (Tads). Fosfaten (voedingssupplement voor pluimvee) werden getransporteerd in de bekende bollenwagens (Ucs-y). In 1988 kon je veelvuldig een NS2400 met vier ketelwagens ammoniak en vier zelflossers de poort van de dan Hydro Agri uit zijn rijden. In de eerste jaren van 1990, begint de Deltadijk ook wel Delftlandsedijk zijn vorm te krijgen. Deze primaire zeedijk loopt aan de noordzijde van de rivier en volgt deze tot aan zee. De dijk loopt om het spoor en het emplacement heen en daarom moesten de sporen tussen Oost en Centrum met ruim 1 meter tot op Deltahoogte verhoogd worden. Daar alle te bedienen bedrijfsterreinen buitendijks gelegen zijn moet de westelijke stamlijn, net zoals de oostelijke, over de dijk heen getild worden. Deze dijk en ophogingen zal voor de diverse bedrijven met een spoor aansluitingen vergaande consequenties hebben.

In de jaren ’90 van de vorige eeuw daalde het spoorgoederenvervoer over heel de line snel, zo ook in Vlaardingen. De laatste bollenwagens verlieten in 1994 voorgoed het terrein van de Windmill. Hydro Agri stuurde tot 1999 nog enkele wagens kiezelzuur naar Zweden, en af en toe enkele bulkwagens naar Duitsland. In 1999 werd het vervoer definitief beëindigd. In 2003 was er nog een marginaal vervoer (enkele wagens per jaar) van “gezakte lading” in schuifwandwagens.  Op het laatst was er nog een pendeldienst van de Sunlight en Crossfield Chemie in Eijsden, Limburg. Tussen 2002 en 2006 leefde het spoorvervoer weer wat op en kon je enkele keren per maand Franse zelflossers  zien die beladen waren met voederfosfaten bestemd voor Carhaix in Bretagne. Met de ombouw naar een Metrolijn verloor Vlaardingen zijn emplacement en was het voorgoed gedaan met het goederenvervoer via de westelijke stamlijn
Diverse openbare bronnen.


331 Emplacementtekening van Vlaardingen Goederen
^{www.sporenplan.nl}


332 Op deze tussen 1935-1940 door de KLM genomen luchtfoto is te zien dat het hele industriëlecomplex van Vlaardingen West, met de Superfosfaat en de BPM ver buiten de woonkern van Vlaardingen lag. In het midden van de foto loopt in het midden van rechts naar links, de Hoekselijn met daar parallelle aan de westelijke stamlijn. Als je goed kijkt zie je de kenmerkende driepunts portalen staan! Rechtsboven vanaf de “Super” gezien loopt de Maassluissedijk De bewaakte overweg is te herkennen aan de wachter en dienst woningen bij de overgang. Links, net buiten de foto, is tegenwoordig het station Vlaardingen-West gesitueerd. Curieus is ook de haven die rechtsonder aan de Stadsekant gelegen is. Ik kan mij deze haven niet herinneren en hij is op de naoorlogse kaarten ook niet terug te vinden
  ^{NIMH via een BNLS medeforumlid}


333 Op deze oriëntatiekaart die uitgegeven is door het Gemeentelijkhavenbedrijf Rotterdam GHD/Port of Rotterdam en die als leidraad mocht dienen voor loodsen en sleepboten, is van voornoemde haven geen spoor terug te vinden. Wel wordt hier de “Boerenhaven” aangeduid als “Hydro-Agri haven”. Nu, in 2024, staat deze haven als Zevenmanshaven te boek.
^GHD


334 Het fosfaat of Guano voor de kunstmest werd met zeeschepen aangevoerd. De lading werd met eigenmiddelen op een eigen steiger gelost. ^ENCK


335 Van wege de verraderlijke stromingen op de rivier en door het weinige vermogen wat sleepers en zeeschip konden leveren, ging het ook wel eens fout bij het afmeren. Hier heeft het ss “Oder” schade gevaren aan het ENCK steiger


336 Niet alleen op de rivier kon het fout gaan, maar ook op het fabrieksterrein. Regelmatig was “Murphy” aanwezig op de terreinen van de Super. In dat geval haalde Vlaardingen weer eens de wereldpers!
^{Brand bij de Delta-Chemie}


337 De Hoofdingang van de ENCK in stemmig avondlicht.


338 Portiersloge in de jaren van de wederopbouw.


339 Op het emplacement staan de lege bollenwagens klaar om hun lading di calciumfosfaat bij de fabriek op te halen.


340 Zomer en winter, weer of geen weer ze stonden altijd paraat. Op de achtergrond het nieuwe Unilever Research Laboratorium. ^{Rob Kramer}


341 Usc-y depot Vlaardingen


342 In detail! (voor een modelspoor variant?)


343 Windmill Vlaardingen had zijn eigen Ammoniakwagens rijden. ^{Rob Kramer}


344 Als er nier genoeg eigenwagens beschikbaar waren, dan huurde men bij de VTG gas/ammoniawagens met zonnedak in, zoals op de foto te zien. ^{Rob Kramer}


345  Niet alleen de DB was leverancier van deze wagens, ook VTG France had wel enkele Uahs-en in de aanbieding.^{Rob Kramer}


346 Nog twee Franse ammonia wagens. ^{Rob Kramer}


347 De2505 heeft op 24 september 1980 net zijn wagens afgeleverd en gaat weer richting Vld-C. Het spoor tussen de lage woonhuizen is ook terug te vinden op de luchtfoto (332)
 ^{Albert Sas}


348 Op 24 september 1980 verlaat de 2405 met een sleep zelflossers de kunstmestfabriek over het oude spoor de ENCK
^{Foto Albert Sas}


349  Van de ammoniak sporen die aan de kop van de “Parel 1”, dat is Delta Chemie, gelegen waren verlaat de 6408 met een sleep lege ammoniak wagens. Het terrein van de Windmill. Het hoge gebouw achter de trein is het hoofdkantoor waar wij van Brandweer Vlaardingen regelmatig te gast waren (maar dit terzijde)
^{Foto ?}


350  Op de wachtsporen van Vlaardingen C. ^{Rob Kramer}


351 Het was zo mooi! ^{Rob Kramer}


352. Op het laatst was er nog een pendeldienst van de Sunlight en Crossfield Chemie in Eijsden, Limburg, maar dat heeft niets met de “Super” te maken.  .

Het vervoer daalt in de jaren ’90 snel. Hydro Agri stuurt tot ’99 nog enkele wagens kiezelzuur naar Zweden, en af en toe zijn er bulkwagens voor Duitsland en de laatste bollenwagens verlaten in 1994 het terrein van de Windmill. Het is over en uit voor de Bollenwagens op Vlaardingen. In 1995 neemt Tessenderloo de veevoederproductie van Hydro Agri over en in 2002 is er een korte opleving als Tessenderloo enkele malen per maand een paar wagens met voederfosfaten naar Frankrijk stuurt. Een jaar later is er nog een marginaal vervoer (enkele wagens per jaar) van “gezakte lading” in schuifwandwagens van over. In augustus 2006 werden voor het laatst wagens met fosfaten verzonden


353. Tussen 2002 en 2006 leefde het spoorvervoer weer wat op en kon je enkele keren per maand Franse zelflossers  zien die beladen waren met voederfosfaten bestemd voor Carhaix in Bretagne. In 2014 was er weer een kleine opleving in het goederenvervoer en kon ik een transport met franse zelflossers bij de Hydro Agri vast leggen.


354 Het transport steekt de Deltaweg over


355 Het konvooi stopt onderaan de Deltadijk, maar voor het wissel naar de Unilever. De rangeerder/Machinist lopen langs de trein


256 De loc word los gekoppeld en laat de wagens staan. Het hoe en waarom is mij niet duidelijk.
 

358 Wat velen niet weten, of niet willen weten, is dat er naast de ENCK een interneringskamp heeft gelegen. De Duitsers gebruikten het om politieke gevangenen in op te bergen, en wij om na de oorlog de NSB-ers te huisvesten.


359 We zijn weer terug op Vlaardingen. De laatste goederentrein heeft zojuist het wachtspoor verlaten en daarmee was het vervoer op de westelijke stamlijn ten einde. ^{Rob Kramer}

[bigboynl]

Mostert (met een t overigens) Absorbents heet tegenwoordig Tolsa Nederland B.V. Onveranderd is dat ze alles alleen nog maar over de weg doen, zo te zien met uitzondering van (een deel van) de aanvoer van kleikorrels. Daar is nog een steiger voor te zien op het satellietbeeld.

Dirk Mostert was mijn oom. Ik ben een paar keer in zijn fabriek voor kattengrit wezen kijken, eerst in een oud pakhuis aan de KW haven, later aan de Deltaweg. Nooit geweten dat hij klei via het spoor liet aanvoeren. Wel dat er klei met een schip uit West-Afrika kwam..

En voor mij zijn de oude foto’s van Vlaardingen ook een feest van herkenning

[Hans Reints]

Sterker nog, in mijn verlof van Smit heb ik voor hem in de haring (aanslaan), zout en magnesiet (tremmen) gezeten. Werk was allemaal in de KW haven in het oude pakhuis/rokerij van Brobbel. Kattegrit kwam per Lashbakkies uit de States (Missourri). Hij zelf woonde later in de oude Ambswoning van de Burgemeester naast het Delta Hotel

[bigboynl]

Inderdaad, hij woonde daar prachtig aan het water

[Hans Reints]

We vervolgen onze reis verder naar het Westen



360 Een laatste blik op de hoofdsporen van Vlaardingen-C. De twee seinpalen langs het spoor wijzen erop dat we hier in de richting van Maassluis te maken hebben met dubbel enkelspoor. . Heel ver weg, aan het einde van deze dia, zien we de drie brugkranen aan de Vulcaanhaven in op getopte positie staan.


361 De gesloten overweg in de van Beethovensingel. Rechts, door zijn eigen hek, loopt het raccordementspoor naar de Sunlight zeepfabrieken en die van de Unilever. Naar achteren kijken we ook hier tot aan de Vulcaanhaven toe. ^{Rob Kramer}


362 Een losse 1110 passeert hier de bovengenoemde overweg. Links zijn de gebouwen van de dan nog in volbedrijf zijnde Sunlight. Achter de 1110 zien we de opslagtanks van de Shell.


363 Tussen de Vettenoordese polder en het bedrijventerrein de Groote Lucht vinden we “De boog bij Vlaardingen”. met de oude driepuntsportalen en 4 lichts seinen Een 2400 onderweg naar Key & Kramer in Maassluis om een buizentrein op te halen.. Rechts de gebouwen van de Unilever en links de poten van een booreiland bij Wilton-Feyenoord.


364 Deze dia die is iets verder naar het westen is genomen laat nagenoeg een zelfde situatie zien als op dia 363. Het hoge witte gebouw links is het bij vele geliefde GAK kantoor


365 Een sprinter van de nieuwe generatie is aan zijn laatste jaar op de Hoekselijn bezig. ^{Teun van der Zee}


366 Hier kijken we in westelijke richting, onder de oude portalen door de polder in. Rechts is het industrieterrein Vettenoordpolder waar in een ververleden de nette drogerijen, boeterijen en de taanderijen van de Vlaardingse visserij reders gevestigd waren. Links zijn nog net boven de dijk enkele woonhuizen van de Super ENCK te zien. Rechts van het midden, bij de overweg in de Maassluissedijk, is een voor mij niet onder te brengen overheidsgebouw te zien.


367 Een afkomende Sprinter heeft net de overweg in de Maassluisedijk gepasseerd en gaat richting Vlaardingen C. Rechts is een gedeelte van het (elektriciteitsgebouw) te zien. Links van de Sprinter is net voor de overweg een van de vele dagelijkse wegtankers van Shell te zien die net zijn lading bij het distributie en opslagdepot heeft ingenomen. In het midden doemt station Vlaardingen West al op.


368 De veel genoemde overweg in de Maassluissedijk. Het is 1963 en de overweg had nog een overwegwachter(es). Deze overweg was door de jaren heen, tot dat de A20 gereed kwam, een belangrijk obstakel in de doorgaande route naar Hoek van Holland. ^{Oud Vlaardingen}


369 Afspanportaal uit een nu heel ver verleden. Het is een onderdeel van het bovenleiding Systeem uit 1935, het jaar waarin de lijn geëlektrificeerd werd en voor het eerst door het Mat’24 bediend werd. Later werd deze overgenomen door het speciaal voor deze lijn ontworpen Mat,35.

[Hans Reints]

De Hoekse Lijn                                                                             revisie 2023/24

Vlaardingen werd na de Tweede Wereldoorlog een stad van wederopbouw. Zichtbare projecten uit deze periode van opbouw zijn de Westwijk, Zuidwijk en de Babberspolder-Oost. Bekende architecten werden aangetrokken om voor Vlaardingen gebouwen te ontwerpen. Gezichtsbepalende gebouwen uit die periode zijn o.a.: het Holyziekenhuis (inmiddels gesloopt), de technische school (ook gesloopt), het Cincinnatigebouw bij de Vulcaanhaven en Station Vlaardingen Oost. In 1941 annexatie de gemeente Vlaardingen de dan nog autonome gemeente Vlaardinger-Ambacht (Daar waar MTE nu zit). Deze gebiedsuitbreiding opende voor de Gemeente Vlaardingen nieuwe perspectieven om de zo gewenste stadsuitbreiding te realiseren. De Westwijk was hier een uitvloeisel van. Alvorens met de bouw van de Westwijk kon worden begonnen, moest de grond eerst bouwrijp gemaakt worden. Hiervoor moesten enorme hoeveelheden zand worden aangevoerd.


370 Dit ophoog zand werd met zandhazen aangevoerd. Jarenlang bepaalden de grote zandtrechters aan de Westhavenkade het aanzien van de Oude Haven.


371 Het vervoer van ophoogzand moest onder alleomstandigheden doorgaan, ook onder winterse omstandigheden moet het blijven werken. Onder de trechter een Dump GMC van Lensveld.


372 Het is zaterdagmiddag en dan moet alles schoon, ook het stoepie!….


373 Het leeuwendeel van het zandvervoer gebeurde door de plaatselijke transporteur “Lensveld” Deze ondernemer heeft onmiskenbaar een greep in een Amerikaanse legerdepot gedaan. Die GMC-s waren onverwoestbaar in het onbegane terrein.


374 Gelukkig behoefde de aanpassing van het grondwerk voor de nieuwe wijk niet meer handmatig te worden uitgevoerd. Voor het eerst werd in Vlaardingen een dragline gebruikt. In 1954 maakte men een begin met de bouw van de gloednieuwe wijk, die huisvesting zou moeten geven aan 20.000 personen. Een grote wijk dus, die een eigen station of halteplaats waard is.
De nieuwe wijk bestaat uit een mix van hoog- en laagbouw en was voornamelijk opgezet voor jonge arbeidersgezinnen, en in mindere maten voor middenstanders. De eerste bewoners kregen in 1957 de sleutel van hun nieuwe woning. Pas na 1960 kwamen er meer definitieve voorzieningen zoals scholen, kerken en winkels en in 1969 een eigen spoorwegstation “Vlaardingen West”. Vlaardingen West is ook het het begin/eindpunt van buslijn 56 die de wijk verder ontsluit en verbindt met het centrum van Vlaardingen, Vlaardingen Oost, Holy en de Vijfsluizen. Heden ten dage kent de wijk meer dan 12.000 inwoners en is na vijftig jaar aan vernieuwing toe. Hiervoor werd in 1995 het "Stedenbouwkundig Plan Westwijk 2005" opgesteld.


375 De stad is volop in beweging. Op het voorplein staat de net geopende sextant met de fietsenstalling. Het is zeker een feestdag gezien de vlaggen en de drukte op het perron richting het centrum?


376 het nog kale stationsplein met de halte van RET buslijn 56. Op de achtergrond de zojuist behandelde industrie van Vlaardingen West. Direct achter het spoor het nieuwe industrieterrein “De Vergulde Hand”(daar waar Overbeek/Lima zijn domicilie had) en op de achtergrond de Windmill-Delta Chemie.


377 De sextant in volle glorie. Het is nu nog mogelijk een kaartje bij een persoon die zich in het plaatskaartenkantoor ophoudt te kopen. Ook is er een verwarmde wachtruimte aanwezig!


378 Vijfwagentrein mat’40 802 onderweg naar Hoek van Holland. Links achter het wachthuisje is de clubruimte van de NMRA-Netherlands te zien. Dit is het voormalige clubgebouw van de Wielrenvereniging “De Coureur”


379 Achteruitgang met overwegbomen aan de kant van de Vergulde Hand Afsluitbomen zijn hier helaas nodig daar aan de voorzijde van Station Vlaardingen West een grote scholengemeenschap gevestigd is. Regelmatig vindt hier een aanrijding met persoon plaats.


380  Vooral tijdens examentijd was het voor de Mch van de passerende treinen extra goed opletten. Voor de hulpdiensten was het ook een stressvolle periode


381  In het late najaar van 2000 is de oude fietsenstalling vervanging door overkapte kluizen en klemmen. Op 1 April 2004 is het NS loket gesloten en vervangen door automaten. In september 2005 is het complete parkeerplein/bushaltes vernieuw en kwam er nieuwbouw voor het versleten Snackhok. De sextant is in 2006 gesloopt.


382 Er kwam een compleet nieuw en modern haltegebouw voor terug, maar wel met automaten!. Kijkende in westelijke richting zien we de stopper uit Maassluis aan komen.


383 Het zijn niet alleen komers, maar ook gaanders op Vlaardingen. Als je goed kijkt zie je op de achtergrond de gieken opstaan van s-werelds grootste kraaneiland afgemeerd in de Europoort.


384 De stopper nader bekeken. Het waren niet alleen Sprinters, vlaflippen en ander gekleurd materieel wat de laatste jaren dienst heeft gedaan op de Hoekselijn.

Na de sloop van de Hoekselijn en de ombouw tot Metrolijn word halteplaats Westwijk omgebouwd naar een driesporige halte met een keerspoor. Hierna kan de reiziger in de spits elke 5 minuten van Vlaardingen West naar Schiedam en Rotterdam reizen en vica versa. De gemeente Vlaardingen houdt zich bezig met de inrichting van buitenruimte.

[Hans Reints]

10-0 Alkeet/Buitenpolder


385 Na Vlaardingen West gaan we in een streep de Alkeet/BuitenPolder in. Deze polder vult de ruimte op tussen Vlaardingen en Maassluis in. Bij helderweer kijken we van hier tot aan zee toe! Recht vooruit over het spoor kijkend, zien we aan de einder het grootste kraaneiland van de wereld in de  Put= Europoort liggen.


386 Onder de oude portalen door is de hoogbouw van Maassluis al waar te nemen.


387 Deze 2400 heeft in Maassluis, bij Key&Kramer, een geloste buizentrein opgehaald. Het transport op de dis gezet vlak voor station Vdw


388 Hoe mooi kan de polder zijn. Boottrein Plan V, Amsterdam-Hoek van Holland, kan de belangstelling van o.a. Klara 12 en Wilhelmina 4 niet krijgen.


389 2 x Sprinter in de oude kleuren met op de achtergrond de hoogbouw van de Vlaardingse Zuidwijk


390 Ergens in 1993 heb ik de laatste reguliere Nord-Westexpres in de Alkeet/BuitenPolder tussen Vlaardingen en Maassluis vast kunnen leggen. De dag ervoor was ik met deze trein, zonder slaapplaats, ontbijt en verwarming (was de agent vergeten te regelen) uit Kopenhage gekomen. Moest wel in Schiedam/Rotterdam West overstappen voor de stopper naar Vlaardingen Oost


391 Vlaardingen West heeft landelijke bekendheid gekregen als onderdeel van Vlaardingen “Stinkstad”. In de zomer  van 1992. Had de Provincie Zuid Holland het plan opgevat  om een afvalstortplaats in het recreatiegebied 'De Lickebaert' te realiseren. Voor veel inwoners van Vlaardingen en Maassluis  was de maat vol.


392 Op de plaats van de beoogde vuilstort kwam onder de bezielde leiding van SP-er Remy Pope een echt volksbos tot stand. Alle meer dan 1000 bomen hebben een persoonlijke eigenaar. Dit kom er op neer dat een eenmaal geplante boom niet gekapt of verplaatst mag worden!!!l  Als het eens zover zou komen dat er door de overheid gekapt danwel onteigend gaat worden, dan moet de overheid tegen alle eigenaren persoonlijk gaan procederen [Vlaardingsdagblad


393 Groepsfoto van de planters van de Koningsboom!


394 Een Vlaflip onder de nieuwe portalen. De oude driepunts waren in 2015 al jaren passé  ^{Teun van der Zee 29-4-2015}


395  Net de overweg gepasseerd die onderdeel uitmaakt van de wandelroute door het bos!


396 Het ingetekende trace van de Blankenburgtunnel loopt zo grillig daar de overheid geen heil zag om tegen al de eigenaren van een boom te gaan procederen. Het volksbos is net zichtbaar boven de eerste bocht vanuit de tunnel. ^{[Groot Vlaardingen}


397  Aan het volksbos kon de overheid niet komen, dit ging helaas niet op voor het Oeverbos wat tussen de Nieuwe Waterweg en de Maassluise/Vlaardingerdijk gelegen was.

398 Sfeerplaatje, en dat in de Randstad.!


399  Na het passeren van het Volksbos en de fietsoverweg bij het Wielrenparkoers, gaat het over de Boonervlietbrug naar Maassluis. Deze brug was van het HSM-Type en uitgevoerd als stalenboogbrug en lag net voor de overloper en de overweg.


400 Later is deze HSM brug over de Boonervliet, net zoals die over de Poldervaart in Schiedam, vervangen door een moderne betonnen exemplaar. Regelmatig kon je op de Hoekselijn speciale treinen tegen komen. Hier de Rheingold van een duitse vriendenclub


401 Direct na de brug is de overweg in de Vlaardingerdijk. Hier gaat het spoor voor de derde keer de Primaire zeedijk over. In het wegdek is het derde spoor naar van Gent&Loos en de kolenboeren te zien Hier achter is de overloop naar Key&Kramer te vinden. Dit is ook de achteruitgang van Key&Kramer naar de opslagterreinen aan de Vlaardingerdijk.

[Hans Reints]

Geschiedenis van Maassluis
Zo rond 1340 moeten mensen van onbekende herkomst in deze contreien zijn neergestreken om mee te helpen aan de bouw van een zeewering tussen de Noordzeekust en Rotterdam. Op een kaart uit 1346, getekend op een geprepareerde koeienhuid, komt de zeewering al voor. Met deze 'Maasdijk' werd het land beschermd tegen de zee. In de Maasdijk werden aanvankelijk dertien sluizen aangelegd. De geschiedenis van de Monstersche Sluis gaat terug tot 1343. Deze sluis ligt aan de bakermat van Maassluis. Want 'dat er weleer bij de Monstersche sluis niet meer dan twee Hutjes van leem en riet stonden, die door Luiden bewoond werden, welken het opzicht over deeze sluis aanbevolen was'. De nederzetting Maeslantsluys was geboren! Blijkbaar groeide zij snel, want in 1365 was er al een veerverbinding met Brielle en in 1489 was de bevolking al zó in aantal en welstand toegenomen dat Jonker Frans van Brederode het de moeite waard vond om hier met 300 man van zijn troepen aan land te komen om er aan het plunderen te slaan. Marnix van St. Aldegonde dacht de plaats voor verder oorlogsgeweld te kunnen vrijwaren door buitendijks een schans te laten bouwen. Maar vóór dat bouwwerk klaar was werd het in 1573 al door de Spanjaarden veroverd. Een jaar later gebeurde nog iets dergelijks, waarbij de Spanjaarden muiterij gingen bedrijven en Maeslantsluys platbrandden. In 1572 zochten watergeuzen als kapers voor de Hollandse kust de confrontatie met Spaansgezinden. Genoodzaakt tot aanvulling van hun voorraden besloten ze een stad in te nemen, voornamelijk met het doel die te plunderen. In dat jaar was Jan Pieterszoon Coppelstock uit Den Briel pachter van het veerrecht op Maassluis. Hij bracht dagelijks met zijn zeilschip, een ‘hengst’, personen en goederen naar de overkant van de Maas. Coppelstock zag op 1 april 1572 de watergeuzen vanuit zee de rivier op varen. Hij voer ze tegemoet en vertelde hen dat de Spanjaarden tijdelijk weg waren uit Den Briel. Dank zij deze informatie konden de watergeuzen op 1 april van dat jaar de stad in nemen en zo verlor op deze i april Alva zijn bril!.
Verlangend naar het einde van de Tachtigjarige Oorlog ging men in 1624 over tot sloop van de schans, omdat men op die plek een Nieuwe Kerk wilde bouwen. De bouw werd aanzienlijk vertraagd, omdat de Duinkerker kapers herhaaldelijk roet in het eten kwamen gooien. Pas op 9 oktober 1639 kon dominee Johannes Fenacolius op de plaats die van bloedige worstelingen tussen Spanjaarden en Geuzen zou blijven getuigen, de Nieuwe of Groote Kerk inwijden. Tussen al deze bedrijven door woedde er een koud oorlogje tussen de inwoners van Sluis en het bestuur van de moeder-gemeente Maeslant. Pas na felle strijd schonken de Staten van Holland Maassluis de fel begeerde zelfstandigheid. Op 16 mei 1614 ondertekende Johan van Oldenbarnevelt de akte. Tweehonderd jaar later verleende Koning Willem 1 Maassluis het recht zich “stad” te noemen. De visserij en haar toeleverende bedrijven hebben Maassluis tot grote bloei gebracht. Na het totstandkoming van de Nieuwe Waterweg in 1872 kreeg het Loodswezen een vaste plaats in de Haven en vestigde zich ook een bedrijf dat later uitgroeide tot L.Smit & Co's Internationale Sleepdienst, waardoor de naam Maassluis wereldwijd bekend werd. Het doortrekken van de spoorweg tot Hoek van Holland was op 1 juni 1893 gereed; de status werd toen hoofdspoorweg. Tussen 1903 en 1905 werd de spoorweg dubbelsporig en in 1935 geëlektrificeerd. In april 1944 heeft de bezetter het noordelijke spoor tussen kilometer 12.9 (Maassluis) en 22.0 (Hoek van Holland) verwijderd. In april 1947 werd dat stuk spoor weer aangelegd zodat het weer een dubbelsporige lijn werd.


402 Maassluis noemt zich graag de 1e stad aan de Nieuwe Waterweg. Het is maar net van welke kant je het bekijkt, van zee komende Ja, maar afvarend is het juist de laatste stad voor Hoek van Holland. In ieder geval heeft de waterweg Maassluis naam en faam bezorgd.


403 De “oude HSM brug” over de Boonervliet.


404 Gezicht vanaf de Vlaardingsedijk op de Boonersluizen. Op de overweg passeert net een HSM 700 een personentrein. De foto dateert van omstreeks 1920.  In het spoorhuis woonde de overwegwachter met zijn 8 kinderen waarvan er drie zonen ook bij het spoor werkten


405 Direct na de brug komt eerst de overloop en dan de overweg in de Vlaardingerdijk. Het spoor gaat hier voor de derde keer de Primaire zeedijk over. In het wegdek is het derde spoor naar de goederenloods en de opslag van de kolenboeren te zien. Links onder ,en net niet te zien, bevind zich de achteruitgang van Key&Kramer naar de opslagterreinen aan de Vlaardingerdijk.


406 Station Maassluis werd geopend op 17 augustus 1891. Het gebouw was gelijk aan dat van Vlaardingen maar heeft het beduidend langer, tot 1980, volgehouden. Links van het stationsgebouw zijn nog vaag de kalkovens bij de Boonersluis te zien. De foto uit 1930. Hist.Ver. Maassluis


407 Aankomst in Maassluis van de feestelijke eerste rit met een elektrische trein Mat '24 (blokkendoos) vanuit Hoek van Holland op 15 mei 1935 na de elektrificatie van het traject Schiedam - Hoek van Holland.


408 De stoptreindienst was in twee delen gesplitst. Een halfuur dienst op Hoek van Holland en een kwartiers dienst op Maassluis.


409 Aan de noord-westzijde van het station vinden we de sporen naar de goederenloods van van Gend&Loos en die naar de plaatselijke kolenboeren. Rechts is de stadse kant en links vinden we de pipecoatingfabriek van K&K


410 Station Maassluis na spoorslag 70  Hist.Ver. Maassluis


411 Ook Maassluis gaat mee in de vaart der volkeren en de broodnodige vernieuwingen gaan gewoon door. Het oude stationsgebouw is al ten prooi aan de slopershamer gevallen en het blik domineert het voorplein. Teun van der Zee


412  Zonder enige vorm van historisch besef is alles verdwenen wat ons nog aan het HIJSM verleden doet denken.


413 Een plaatje uit de jaren dertig. Alles ademt rust en gemoedelijkheid uit. HVM


414 Overweg in de Burg. De Jonghkade met nog een hek onder de afsluitbomen, waarschuwingsbord voor de hoogte van de bovenleiding en een juffrouw op de fiets.


415 1957, de Havenbrug ook wel Koepaardbrug genoemd samen het de stalen HSM draaibrug uit 1893 Een bekend plaatje, maar kijk eens goed wat er allemaal veranderd is? De brug is in 1956 opgeleverd en op 14 september van dat jaar feestelijk in gebruik genomen. De beelden van een koe en een paard zijn nog niet geplaatst, dat is gebeurde pas in 1958. Op de achtergrond is de in 1972 afgebroken watertoren nog zichtbaar. Ongeveer in het midden de rookwarenkiosk van M. van den Berg.


416 Het Havenplein met aangrenzende wegen, gezien vanaf de Govert van Wijnkade. Links het monument van Ds. Fenacolius. Rechts de dienstwoning van de overwegwachter en de Kippenbrug. Daarvoor de sigarettenkiosk van Rien van den Berg. Alhoewel gelegen aan het Havenplein, is het adres van de kiosk Haven 49. Het spoorweghuis werd bewoond door de heer Henneveld die tevens de overweg bediende. Op de achtergrond de oude glas fabriek


417 Midden op de foto de oude HSM draaibrug met links daarvan de woning No12. Achter woning No12 staan de kolenbakken klaar om door de plaatselijke kolenboeren gelost te worden. Het merendeel van het lossen gebeurde nog gewoon “op de schop” en daar deed niemand moeilijk over!  Maar dan moest het "mudje" kolen wel op tijd afgeleverd worden! Verder zie je op de achtergrond de goederenloods en het oude station staan. Alles werd nog gedekt door de oude armseinen! Ook dit is een oude studie foto voor de zichtbaarheid.


418 Je kan het je haast niet meer voorstellen, maar zo heb ik het land van spruitjesboer Reier van der Vucht tussen de Waterweg en de spoorlijn nog gekend


419 Zicht over de haven richting oud Massluis. Op de achtergrond ligt de Stoomsleepboot “Furie” afgemeerd bij het Nationaal Sleepvaart Museum.


420 Sprinter op de oude draaibrug over de haven. Ook deze brug had geen bovenleiding tussen de beide landhoofden. Gang was alles!


421 Stoom heeft de oude HSM brug genoeg gekend, zowel Regulier als Museaal. Hier passeert een NS6000 (ex SS 1200) met een boottrein naar Hoek van Holland.

422 Stoom heeft de nieuwe brug ook gekend. Helaas zal dit nooit meer het geval zijn. Deze giganten passen in de toekomst niet meer in het PVR. onbekend


423 Afsluitlantaarn en mechanisme op de oude brug.


424 Net door de boog naar rechts in de richting van Hoek van Holland lag tussen september 1963 en mei 1978 ter hoogte van kilometer punt 13.1een raccordementsaansluiting naar de betonfabriek van “Elementum” waar de bollenwagens hun cement konden lossen.

Volgende aflevering gaat over Ongevallen en de Industrie van Maassluis..

[Hans Reints]

De Hoekse Lijn                                                                             revisie 2023/24

11-1 Ongevallen Maassluis

In de lange historie van de Hoekselijn ging er ook wel eens wat mis zoals we bij Schiedam en Vlaardingen zagen. Helaas bleef ook de regio Maassluis hiervan niet gevrijwaard.


425 Op 20 juni 1911 ontspoort trein 9 ten westen van de draaibrug in Maassluis. Door de ontsporing ontstaat veel schade aan materieel en infrastructuur. Trein 9 was afkomstig uit Amsterdam en bestond uit locomotief HSM 700 + HSM HS 1863 - 1867 + HSM AB6c serie 429 - 443 en 449 - 463 + HSM ABd 1400 + DSG restauratie rijtuig 0750.

De Ontsporing van de “Noord expres” in 1911 bij Maassluis
 De courant ”het nieuws van de dag” van 22 juni 1911, melde dat Gisterenavond de sneltrein van Amsterdam naar Hoek van Holland een paar honderd meter voorbij het  station Maassluis is ontspoord. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor. Van den Hoek van Holland kwam er later een trein om de passagiers van den ontspoorde trein over te nemen. De materiële schade was echter aanzienlijk, de baan was over de gehele breedte versperd. Ook het Rotterdamsch  Nieuwschblad van 22 juni meldt het volgende; Gisterenavond te  circa 2300 uur is de Noord expres een paar honderd meter voor bij het station alhier , ontspoort. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor. Daar de lijnen versperd waren, werden de passagiers der drie achtereenvolgende exprestreinen door een uit Hoek-van Holland uitgezonden trein op het punt der ontsporing overgenomen.


426 De ontspoorde trein 9

Verderop in de krant lezen we nog een verslag van een passagier.
Dinsdagvond 11 uur ontspoorde even voorbij station te Maassluis een voor de Harwichboot te Hoek-van-Holland bestemde express-trein. Van een der reizigers, die het ongeluk meemaakte, en op weg was naar de kroningsfeesten in Engeland, den heer Jules H. Wolf ontvingen wij volgend schrijven: Tijdens het wachten in een trein , die ons verder zal brengen naar Hoek van Holland, wil ik als een der beide reizigers die in het eenige verbrijzelde rijtuig zaten, even den toestand en gewaarwording beschrijven. Het was even voorbij Maassluis, we waren juist de brug gepasseerd, toen het gezellig onderhoud, waarin ik met mijn medepassagier gewikkeld was, wreedaardig afgebroken werd door een vreselijk geschok onmiddellijk gevolgd door een woest door elkaar gegooi van bagage, aan beide zijden stuk springende ruiten waarvan de scherven links en rechts om ons heen vlogen, terwijl het licht half uitgedoofd werd. Een paar stukken glas en een zware koffer, dien ik op hoofd en schouder kreeg ,heeft mij wonder boven wonder , alleen mijn schouder bezeerd, terwijl mijn mede-reizigster, die zich bijzonder goed hield, evenmin door rondvliegende glasstukken geblesseerd werd, wat zij eensdeels te danken had aan haar grooten hoed die flink de glasscherven pareerde. Ik erken geen oogenblik geschrokken te zijn, en zag den toestand kalm aan, terwijl mijn medereizigster zeer begrijpelijk van het ongewone gevalletje geschrokken de coupé wilde uitvluchten. Daar was echter geen kans voor, aangezien aan beide zijden alles verbogen was. Hulde aan het personeel, in de eerste plaats aan den machinist Lammerse, die onmiddellijk de westinghouse-rem deed werken en zelf op zijn locomotief in een hachelijke positie verkeerde. Het treinpersoneel was onmiddellijk bij onze coupé om hulp te bieden, doch het bleek onmogelijk de deuren te openen, en we konden tenslotte door de gang het rijtuig verlaten. Gelukkig bleek er niemand gewond te zijn. Buiten zijnde stonden we direct bij de omgevallen locomotief en de op zijn kant liggende bagagewagen, waarachter ons rijtuig direct volgde en bleek het deraillement nog betrekkelijk goed afgeloopen en slechts belangrijke materiële schade te zijn ontstaan. Het treinpersoneel, dat zich bijzonder beijverde den passagiers behulpzaam te zijn, breng ik hier gaarne een woord van lof.
[Claudius T en Hans Zwetsloot . Hoek van Holland]


427 Voor zover op de foto is te zien betreft het een  tenderlocomotief van de HIJSM serie 700, de later NS serie 5500. Ondanks het feit dat de locomotief was ontspoord moet deze weer in dienst zijn genomen omdat tot de tweede wereldoorlog de serie compleet is gebleven. Op de foto is ook nog een molen te zien en geeft zo een idee waar de trein is ontspoort. Mogelijk is dit molen De Arend aan de Noorddijk, verbrand in 1922, zodat we kunnen aannemen dat de ontsporing tussen de twee huidige stations in Maassluis heeft plaatsgevonden.
^{[alle foto’s komen uit het collectief geheugen van Nederland]}


428 Vandaag 26 februari in 1939.  Een dieseltrein beschadigt de bewaakte overweg bij de buitenhaven. Een los luchtreservoir blijft achter dwarsliggers haken en sleept deze mee. [De Telegraaf 27-02-1939]
428 Vandaag 22 december in 1937  Een sleepschip vaart 's avonds tegen de spoorbrug waardoor het treinverkeer gestremd wordt. Verder geen bijzonderheden of plaatje.


429 Op 4 oktober 1956 ontsporen van goederentrein 4004 enkele wagons in Maassluis door een vroegtijdige wisselbediening ^onbekend.


430 Die staat haast weer op zijn pootjes. Het valt op dat het veel zwaar handwerk is wat hier getoond word. Maar ja dit was nog de tijd van niet lullen maar poetsen. Ketelwagens met bitumium zullen wel  bestemd zijn voor K&K  ^[onbekend]


431 Het gebeurde ook wel eens dat men vergeet op tijd te stoppen en dat het stootjuk onverbiddelijk is!. De Bollenwagen zal wel bestemd zijn voor Elementum, maar wat die Italiaan daar doet???  ^[onbekend]


432 Ja die FS-er was het spoor ook even bijster.^[onbekend]


433 Op 14 november 1956 was het weer raak. Op die dag ontspoort boottrein 43, bestaande uit de treinstellen ElD2 302 + ElD2 306 van het Materieel'40, nabij de havenbrug in Maassluis.


434 De ravage is enorm. De ELD 302 schampte een bovenleidingafspanportaal wat volledig van zijn sokkel word gereden. Op de brug wordt het bereden spoor volledig vernield en raakt het nevenspoor zwaar beschadigd. Ook het achter de brug gelegen wissel en de bijbehorende wisselsteller wordt beschadigd is met zijn neus tegen een zware afspanmast geknald..


435 De gevolgen van de ontsporing zijn groot. Door de ontsporing raakt het ABk rijtuig van de 302 buiten het spoorbed en vernield wachtpost III met de hendels voor de overweg. Het bedientoestel wordt tegen de achterwand van de wachtpost geduwd


436  Zo kom je geen meter verder


437


438


439. In de Buitenhaven ligt een drijvende bok klaar voor hijswerkzaamheden. Het herstel van de brug wordt voortvarend ter hand genomen. In de vroege ochtend van 16 november 1956 kwam het linkerspoor van Maassluis naar Hoek van Holland met een snelheidsbeperking van 30 kilometer per uur in dienst. Op 24 november 1956 kwam ook het tweede spoor weer in dienst en kon de dienst weer volgens dienstregeling worden uitgevoerd.

[Alewijn]

Wat een ellende op die lijn!
Het is maar goed dat daar geen treinen meer rijden... 

[Hans Reints]

Wacht maar, dat is nog niet alles!