Port MacArthur 009 (een freelance Schotse smalspoor modulebaan)

[Edsko Hekman]

Dit ziet er wel sfeervol uit alvast.

[Wim Vink]

Erg fraai sfeertje!

[Hendrik Jan]

Schotse meuk.
I'm game!

Slainte mhath
Hendrik Jan

[Noordernet]

Ik vind het razend knap en bewonder je geduld.

Wolter

[MacArthur]

Fraai rijtje huizen

Hoe maak je de daken? Strookjes karton insnijden, en die dakpansgewijs plakken?

Groet,
Tjalling

Welnu Tjalling, dat is een geduldskwestie. Toen ik begon met kartonbouw kocht ik in de UK een boekje over de bouw methoden voor de modelgebouwen voor het Pendon Museum, daar staat heel veel inspiratie in, waaronder een complete tutorial over daken in model gemaakt van stripjes papier en karton. Voor leistenen daken worden (in schaal 00) stripjes karton gesneden en daarna ingeknipt. Een daklei is 4 mm breed en 5 mm lang, daarvan komt de bovenste 2 mm onder de volgende rij geplakt (overlappend dus). Na droging van de lijm kan het hele dak in 1x geschilderd worden, daarvoor gebruik ik Heki waterverf, eerst middelgrijs en al drybrushend lichtgrijs eroverheen. Tot slot zink aanbrengen rond schoorstenen, dakkapellen etc.

[MacArthur]

In de collectie van Job Weessies zaten meerdere soorten bouwpakketten: lasercut karton van Smartmodels en lasercut mdf van Petite Properties.

De kitjes van Smartmodels zijn nogal rudimentair, je kiest en besteld een model, betaalt en download een pdf van hun website. Vervolgens kun je zelf aan de slag om karton voor de versteviging op maat te snijden of je besteld een kant en klaar voorgesneden pakket met alle kartonnen onderdelen.

De kitjes van Petite Properties daarentegen zijn vrij uitgebreid, je kiest en besteld een model en je krijgt de laser gesneden mdf delen aangevuld met een zakje met "geprinte kozijnen", kartonnen deuren, gevelversiering en een rond buisje voor de schoorstenen. De bekleding voor beide soorten modellen mag je zelf verzinnen.

Hier zie je een halfreliëf van Petite Properties. De stenen bekleding is Scalescenes Ashlar, de daken mijn zelfbouw dakleien. De schoorstenen zijn witmetaal en afkomstig van Langley, Job had een dikke 50 verschillende schoorstenen erbij gedaan dus ik kon vooruit. De zinken strips naar de schoorsteen zijn ook van Scalescenes, kijk bij de Scratchbuild Section..

[MacArthur]

Dit is een detail van het dak. De stripjes ingeknipte karton zijn duidelijk herkenbaar, weathering moet nog gebeuren (wacht tot het laatst mee om een uniforme look te creëeren). Je ziet ook dat het gebruikte karton wat welving heeft, komt redelijk realistisch over.

[MacArthur]

Wederom een Petite Properties halfreliëf model. What you see is what you get, dus alleen de stenen buitenzijde is Scalescenes Ashlar en het dak is zelfbouw. Je kunt er ook nog een interieurtje in plaatsen (zie ook bij Scalescenes Scratchbuild Section) maar in 1923 waren de interieurs in Schotland niet zo uitbundig dus dat heb ik achterwege gelaten.
Zoals je ziet ben ik halverwege de daken bezig met dakleien, dat werkt een stuk prettiger als de dakkapellen zijn geplaatst.

[MacArthur]

Na een voorraadje huizen gebouwd te hebben wordt het tijd om na te denken over de scenery. Hoe komen die modellen het beste tot hun recht, waar zou logischerwijze wat staan ? Plus de terreingesteldheid, de wegen, de paden, muurtjes en hellingen.

Omdat die modules licht moesten blijven heb ik styroporplaten van 3 cm dik gebruikt, aangevuld met blauwe foamplaat van 3 mm om kleine hoogteverschillen te nivelleren, vastgezet met houtlijm. Na enig passen en meten ziet dat er dan zo uit op module 1.

[MacArthur]

Als de platen goed vastgelijmd zijn worden de randen geplamuurd met Alabastine, daar heb ik een grote pot voor en een plamuurmes en daarmee worden alle gaten opgevuld. Ook de randen van het styropor worden dichtgesmeerd en waar nodig breng ik wat reliëf aan. Na absolute droging gaan we verder met Heki waterverf, eerst donkergrijs, dan bruin en tenslotte gebruik ik proefpotjes verf van de Praxis om kleur te definiëren in het landschap. Let wel: de bebouwing staat nog los, alleen voor de foto staat het op de toekomstige locatie.. 

[MacArthur]

Daarna komt de Grassmaster in actie, liefst meerdere laagjes voor het diepte effect, dan Woodland Scenics Fine Turf, Heki foliage en fijn grind voor de wegen en de paden.
De trottoirs (pavement) is foamplaat, mijn allereerste versie is hier nogal grof maar er komt nog een weathering overheen, alles in stapjes en vooral geen haast..

Voor deze baan heb ik gekozen voor een Macadam weg. Mr Mac Adam was wegenbouwer en had het lumineuze idee om heel Engeland van begaanbare wegen te voorzien, hij maakte op eigen kosten een ontwerp en legde zo'n weg aan, vroeg subsidie in London maar werd afgewezen...uiteindelijk ging hij failliet. Een andere ondernemer had betere contacten en legde dat wegennet wel aan en als eerbetoon werden dat voortaan Mac Adam wegen genoemd (bron: Wikipedia). Afijn, zo'n Macadam weg ligt dus ook in deze uithoek van Schotland, hier nog maagdelijk lichtgrijs maar na enig contact met de lokale draverij zal dat weldra een andere kleur krijgen.. 

[MacArthur]

Na alle creaties in de hoofdstraat werd het tijd om verder te kijken, naar de haven en het stationsgebied. Daar gaapte een aanzienlijke leegte tussen de sporen, dus met een eenvoudige mock-up van dun karton werden dimensies ingeschat. Op basis daarvan ontstaat dan een ontwerp, ingetekend op 3mm karton, dat wordt weer uitgesneden en gedurende het proces verder uitgewerkt met deur- en raam openingen. Op de snijmat wordt alles provisorisch neergezet om de verhoudingen te checken voordat ik verder ga..

In dit geval had ik de raam openingen ingemeten op basis van het velletje folie wat je links bovenaan ziet. Dat was achteraf bezien een minder gelukkige keuze.. 

[MacArthur]

Hier zijn we een stapje verder: de gevels zijn bekleed met Scalescenes Ashlar, wat bouwkundige versierselen boven raam- en deurkozijnen, de "houten" deuren bevestigd en de ramen uit folie (wat er dus echt niet uitzag !) zijn nu vervangen door kunststof exemplaren uit de restanten-voorraad. Merk ook op dat er metalen verstevigings-strips onder de deuren zitten: als stukgoed omhoog of omlaag getakeld wordt botst dat bij enige wind al snel tegen de gevel, dus protectie voor gebouw en laadgoed is aan te bevelen.

We zien hier voor- en achtergevel, 2 zijgevels en de binnenkant van de wandjes voor het kantoortje aan de havenzijde. Die houten luikjes aan de zeezijde werden aangebracht om gierende winden en overslaand spattend water een beetje te temperen tegen de ramen.. 

[MacArthur]

Een close-up van de achtergevel. Enige weathering heeft plaatsgevonden (lichtgrijze Heki-verf gedrybrushed voor een verweerde look).

[MacArthur]

De stand van gisteravond: vier wanden aan elkaar gelijmd (gewoon Tacky Glue van de Action, prima spul en spotgoedkoop  ). Omdat 4 wanden alleen nogal wankelig zijn en omdat er ook nog een vrij complex dak op moet is enige versteviging wel aan te bevelen. Echter zitten er dan ramen en deuren in de weg, dus de zoldervloer wordt aangepast met openingen. De hoogste binnenwand is 3mm lager dan de hoogte van de gevelpunt, op die manier blijft er speling voor de dakbekleding.

Zo'n trapgevel noemen ze een Stepped Gable, hoewel de term Crow's Step ook wel gebruikt wordt. Vooral in Schotland in voormalige Viking-locatie's redelijk vaak aan te treffen (uit eigen waarneming)