Bouw van een omC bij de SGB in Goes. 1e Rev.

[Hans Reints]

Na een “Overhaul” van de site door BNLS ontbraken er in het originele artikel over de bouw van de omC 900 bij de SGB een groot aantal plaatjes. Dit gemis aan plaatjes komt de leesbaarheid van het artikel niet ten goede. Om die reden ben ik begonnen met het reviseren van het bedoelde artikel. Net zoals bij het origineel begin ik met een beknopte geschiedenis van de ringlijn door de zak van Zuid-Beveland zodat de lezer enig idee krijg van de achtergrond van de aanschaf van een omC’s. Daar de moderatoren mij niet  “kunnen” helpen moet ik alles overnieuw doen. Ik start hier voor een nieuw draadje met als toevoeging 1e revisie. Waarschijnlijk zal het geleverde commentaar op het getoonde verloren gaan. Maar ik neem de 15234 lezers wel mee.


001 Op 14 februari 1914 werd te Utrecht de SZB (Spoorweg Maatschappij Zuid-Beveland) opgericht, maar door de eerste Wereldoorlog werden de plannen tot 1919 in de ijskast gezet. Hielden de spoorwegen zich tijdens deze periode rustig, de autobusondernemingen deden dit beslist niet. Daarom vroegen velen zicht af of het nog wel verstandig was de tramplannen door te zetten. In 1924 vond de eerste aanbesteding voor de tramlijnen door Zuid-Beveland plaats. gunning werd verleend om een depot met zeven sporen aan te leggen. Er werd een begin gemaakt met de aanleg van de ringlijn van Goes-Hoedekenskerke-Borssele-’s-Heer Arendskerke en Goes. Er werd gedeeltelijk gebruik gemaakt van de hoofdlijn naar Middelburg. De tramlijnen naar Wolphaarddijkseveer en Wemeldingen vertrokken vanaf de voorzijde van het station Goes. De lijn naar Wolphaardsdijkseveer liep over eigen spoor parallel aan de hoofdlijn en boog bij ’s-Heer Arendskerke af naar het noorden.


002 Kaartje van de ringlijn met stations en halteplaatsen. De lijnen hadden in totaal zestien stations en dertien los-en laadplaatsen. Daarnaast waren er voor reizigers nog enkele stopplaatsen “op verzoek” voorzien.


003 De stations aan de ringlijn waren in drie klassen verdeeld, maar alleen een kenner zag direct die verschillen, voor de leek waren zij allemaal het zelfde van bouw en opzetleken sprekend op elkaar.


004 Goes werd aangewezen als Depot voor de Olieverbrandingsrijtiugen en kreeg daarvoor een eigen loods met bijbehorend emplacement.


005 Speciaal voor deze tramlijnen bestelde NS bij Allan in Rotterdam, HAWA in Hannover en Beynes in Haarlem een serie van acht lichte motorrijtuigen. Deze omC’s werden ondergebracht in de serie 901-908. Dit zijn rijtuigen uit de eerste serie welke nog met kunstleder beklede banken hadden.


006  In 1927 was de C905 nog steeds getooid in de twee kleuren van in dienst stelling. Goes 3-8-1927. Waldorp verz. Hesseling


007 De C913 gefotografeerd op zijn geboorte grond in Rotterdam. Thans is de Allanfabriek ook in eigendom , zij het in delen. Naar de SGB overgegaan van de SGB geworden. Kalender W&W. verz Hesseling.


008 Eerlijk hout kon men vinden in de vierassige omC die niet op Zeeland hebben gereden . In de voor de Zeeuwse lijnen gebouwde twee assige 900-en waren de banken bekleed met kunstleder. Kalender W&W


Op 18 mei 1927 vond de feestelijke opening van de drie tramlijnen op Zuid-Beveland plaats, en zeven jaar later vierde men de ‘Feestelijke” sluiting van deze lijnen voor het personenverkeer. Bij het uitzetten van de tramlijnen is door de NS een fundamentele vergissing gemaakt. Men hoopte zoveel mogelijk passagiers te vervoeren en de dorpen zo min mogelijk overlast te bezorgen met het omvangrijke goederenvervoer. Deze blunder wreekte zich al snel. De trampassagiers moesten minimaal anderhalf tot twee kilometer lopen om bij het station of halteplaats te komen. De autobus stopte meestal op meerdere plaatsen in het dorp Niet zo gek dus dat de reiziger massaal voor de autobus koos. De lijn op Wolphaartsdijk was nog niet eens de slechtste. Zes tot zevenmaal per dag werd het station bediend. Op dinsdag, als het in Goes markt was, waren de treinen goed vol, maar voor de rest was het rustig. Op het laatst zat het vervoer op gemiddeld 8 reizigers per dag. Alle lijnen werden gesloten, alleen de lijn Goes-Hoedekenskerke, in aansluiting op het veer naar Terneuzen bleef open. Het goederenvervoer daarentegen deed het prima  Op de diverse stations diende het inhaalspoor tevens als laad-en losplaats. Vooral het vervoer van de peeën in het laatste kwartaal van het jaar floreerde. Voor de rest van het jaar werd het goederenvervoer door de afvoer van piepers en juin en van de aanvoer van steenkool gedomineerd. Ook was het vervoer van stukgoed en dat van landbouwwerktuigen belangrijk.


009 Dat de omC 900 niet alleen dienst deden op Zuid-Beveland bewijst dit plaatje. Tegen het einde van hun inzet op de Ringlijn kwam het regenmatig voor dat de omC  gezien werden in zowel Vlissingen als Roosendaal. Hier staat de omC 914 samen met de NS2119 voor de oude loc loods van Vlissingen-Stad

In 1942 werden op last van de Duitse bezetter de lijnen naar Wolphaartdijkseveer en Wemeldingen opgeheven en werd het tracé gedeeltelijk opgebroken. Hermann had het staal in de Heimatt waarschijnlijk ergens anders dringend voor nodig. Van deze twee korte lijnen is heden ten dage nog maar weinig terug te vinden. Beide stationsgebouwen van Wemeldingen en Wolphaartdijk  bestaan nog steeds. Een verlaten dijkcoupure bij ’s-Heer Arendkerke en een vervallen brug bij Goes herinneren nog aan deze lijnen die na de oorlog nimmer meer hersteld zijn. In 1944 was de bezetter reeds begonnen met het opbreken van de ringlijn, maar de oprukkende Canadezen konden verhinderen dat er niet meer verdween dan het stukje tussen Nieuwdorp en Borssele. Op 18 juli 1945 reden de eerste stoomtrams weer op de ringlijn. Om diverse redenen besloot de NS op 4 mei 1947 de gehele personendienst in Zuid-Beveland te staken. Het goederenvervoer bleef wel doorgaan met 1 trein per dag die de gehele lij bediende. Tijdens de bietencampagne reden er nog wel eens twee extra treinen per dag om de zware treinen van de dertien los- en laadplaatsen op te halen. Na 1956 schakelde de dienst over van stoom- naar dieseltractie. Het baanvak Hoedekenskerke - Borssele bleef tot 1972 voor het goederenvervoer in gebruik. De westelijke tak van de overgebleven lijn door de zak van Zuid-Beveland, takte bij ’s-Heer Arendskerke af van de hoofdlijn Goes-Middelburg en ging vandaar verder als Sloelijn naar het Sloegebied bij Vlissingen Door een dijkverzwaring bij Borssele moest een deel van de ringlijn worden opgebroken, er verdwenen ook delen bij Oudeland-Nieuwdorp.


010  Dit rijtuig is er een uit de vervolg serie. Dat is duidelijk waarneembaar te zien aan de koelwaterelementen op het dak. In 1940 heeft de C911 in Hoedekenskerke niet te klagen over belangstelling. 1940, Voerman verz. Hesseling.


011 Een slecht bezette C914 op de veerstoep in Hoedekenskerke


012 De C916 tijdens een NVBS excursie in 1937 te Gouda.


013  Zo eindigde de meeste omC-s hun actieve leven als dienst en of terreinwagen. Eelco Storm


014 In het begin van de exploitatie van de toeristische tramlijn was het tot hier en niet verder. De deur bleef ook in de zomer, hermetisch gesloten


015 Er viel ook niet verder te gaan . De dwarshouten waren zo vergaan dat verkeer over het spoor absoluut niet verantwoord was.


016 Wolphaartsdijk en Wolphaartdijkseveer deden en doen nog steeds niet mee in het Spoors gebeuren op Zuid-Beveland


017 Alhoewel de coupure in de tramlijn naar Wolphaartsdijk (Wol) en (Wolv) mooi  gerestaureerd, inclusief de rails.

 
018 Net zoals bij de ZLSM wil men ook bij de SGB op de minder drukke dagen een trein service verlenen. Het nieuwe type trein moet op geselecteerde dagen tussen de stoomtreinen door gaan rijden. Bijzonder is dat de motorwagen niet alleen zal stoppen op de bekende stoomtreinstations; Goes, Kwadendamme en Hoedekenskerke, maar ook op de stations die niet door de stoomtrein worden bediend. Het gaat hier om de stations van ’s-Gravenpolder/’s-Heer Abtskerke, Nisse en Baarland.


019 De SGB heeft dit type motorwagen in gedachten die ook dienst moet kunnen  doen tussen de gewone stoomtreindiensten.


020 Dit is een van de beoogde nieuwe aanwinsten, die een extra dimensie aan het personenverkeer  bij de SGB moet gaat geven, de VT23 ex 798 643, van de Steiermarkische Landesbahn


021 Uiteindelijk is besloten om de 796 680, 996 770, 996 783 en de 798 643 van de WEMEG. De VT 23 ex 798 643 heeft op de zijkant het opschrift Steiermarkische Landesbahnen staan en de beide blauwen VT/VS komen van de Prignitzer Eisenbahngesellschaft


022 Het gaf bij onze oosterburen nog al wat roering waar deze Deutche Schienenbusse naar toe zouden gaan. “Ein Zettel in jedem Wagenfenster weist darauf hin das es sich um eine Überführungsfahrt  nach Emmerich handelt. Bleibt die Frage, wo die Fuhre hingeht. Emmerich - also vielleicht zu unseren Nachbarn in Holland?”


Duitse commentaren
Heute konnte ich in Lünen an der Hamm Osterfelder Strecke folgende Aufnahmen machen:
Der / Die VT´s / VS sind da mindestens seit Gestern abgestellt.Die beiden blauen VT´s / VS stammen von der Prignitzer Eisenbahngesellschaft. So der aufdruck. Ein Zettel in jedem Wagenfenster weist darauf hin das es sich um eine Überführungsfahrt nach Emmerich handelt. Viele frostelige Grüße aus Lünen
------------------------------------------------------------------------------
Ich nehme einen Zusammenhang zu den "KBS 430: 2 Tagesrandlagensichtungen" von Frank Bachmann an: DSO-Meldung am 13.12.2010, 19:00. Demnach liefen einige Schienenbusse hinter 221 113 durch Paderborn. Bleibt die Frage, wo die Fuhre hingeht. Emmerich also vielleicht zu unseren Nachbarn in Holland?
Einer der VT ist auf jeden Fall kein VS, sondern eindeutig der Ex PEG-Triebwagen "Jakobsdorf".Meine Frage nach dem Ziel der Fuhre bezog sich vor allem auf die Frage des neuen Eigentümers.  Emmerich deutet ja auf einen holländischen Eisenbahnverein hin. Gruß
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Also ich hab mir mal den Laufzettel angeschaut. Leider nichts zu finden wer die Fuhre bekommen soll. Aber sie wird da nicht mit eigener Kraft  inkommen. Das deckt sich mit der Aussage des Verfassers der 2 Tagesrandsichtungen. Und dieFuhre muss bis spätestens 21.02.2010 da angekommen sein. Vielleicht auch wieder mit der 221...die dürfte laut Erfahrung morgen (Dienstag) wieder bei uns einlaufen...
-----------------------------------------------------------------------------------
die fotografierten Schienenbusse sind auf das erste Bild bezogen 796 680, 996 770, 996 783 und 798 643 der WEMEG. Der VT 23 (ex 798 643) mit der Seitenaufschrift: "Steiermärkische Landesbahnen"
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

023 Ergens in de besneeuwde Heimatt staan deze vier te wachten op verder transport naar Goes.


024 Hier zijn zij achter de  221 113 al in  “im Holland” gearriveerd.


025 Op donderdag 18 februari 2010 arriveerde het nieuw aangeschafte materieel bij de Stoomtrein Goes – Borsele (SGB). Eindelijk op Zeeuwse bodem. Na een korte 1e inspectie werden de Railbussen direct binnen genomen. Het is de bedoeling dat twee bussen de onderdelen gaan leveren voor de nieuw te bouwen replica’s van de omC uit de eerste serie 900 en de andere twee voorlopig opgeknapt worden om spoedig dienst te gaan doen in de dienstregeling  op Baarland.


026 Blauwe Jacob.

027 De wagen kenmerken naast de deur

Wat is nu eigenlijk een motorwagen? Een motorwagen is een soort bus op rails: een spoorrijtuig met eigen aandrijving en stuurstanden voor de wagenvoerder die op eigen kracht kan rijden zonder hulp van een locomotief. Bij de opening van de spoorlijntjes door Zuid-Beveland in 1927 introduceerde de NS hier de motorwagen als modern en economisch alternatief voor de dure stoomtreinen. De SGB wil deze tijden laten herleven en zal daarom een replica bouwen van deze NS-motorwagens. De bouw hiervan zal enige jaren in beslag nemen en daarom wil de SGB eerst starten met de al genoemde Duitse motorwagens welke uit de jaren ’50 stammen. Dankzij deze zogeheten “Schienenbus” kan de motorwagendienst dit jaar reeds van start gaan

Het is 10 april 2010 als ik weer een bezoek aan de remise breng


028  Zonder vandalisme kan geen museum organisatie bestaan. Jammer maar het is niet anders!


029 De stuurtafel, sleuteltje om en wegwezen.


030 Kan zo in dienst genomen worden (wat uiteraard niet is gebeurd)





032 Niet kakelen maar eieren leggen is het motto bij de SGB. Gelijk begonnen met het graffiti  vrij maken van het materieel

[Hans Reints]

deel 2 10 april 2010


033 Na aankomst en 1e inspectie zijn de vier railbussen binnen gezet. Het is de bedoeling dat twee bussen  de onderdelen gaan leveren voor de nieuw te bouwen replica’s van de omC uit de eerste 900 serie. De andere twee railbussen worden voorlopig opgeknapt om in de dienstregeling op Baarland dienst te gaan doen.


034 Wachten op de dingen die komen gaan. Voor een groot deel Schoongemaakt en geïnventariseerd op onderdelen


035 Het grootste deel van de graffiti is verdwenen wat al een veel beter beeld oplevert


036  Opgebokt om van zijn motor en aandrijfassen ontdaan te worden. Dit is dus duidelijk een pluk rijtuig


037 Compleet uitgenomen as met overbrenging


038 Wat hier opvalt is de lage plaatsing van het verenpakket.


039 Veroordeeld tot pluk loc

11 mei 2011


040 Met Zoveel jonge schilders uit een leer/werk project kan het alleen maar opschieten


041 Er zijn altijd wel vrijwilligers van de SGB in de buurt die een oogje in het zeil houden

werkzaamheden in Mei 2011


042 Het Duitse uiterlijk is er een beetje vanaf. Duidelijk een SGB aanwinst geworden die laat zien wat de bedoeling is..


043 Steekt wel af tegen het andere materieel.


044 En we noemen hem……


045 De motorwagen is niet het enige project waar ze hier in Goes mee bezig zijn.

werkzaamheden in mei 2012


046 De vorm komt er al aardig in


047  Zeker als je het van opzij ziet

b]Wordt vervolgd [/b][/i]

[AB 7216]

Hoi Hans,
Foto 008 is geen tweaassige omC, maar een vierassige omC. Dus niet de versie die op de SGB lijn heeft gereden.

Groeten Arjen

[Hans Reints]

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Jewannes
Meer over de geschiedenis van de Spoorweg-Maatschappij "Zuid Beveland" is (met juist gespelde plaatsnamen) hier te vinden: http://szbstoom.nl/pagina's/szb-historie.html
Citaat
In 1942 werden op last van de Duitse bezetter de lijnen naar Wolphaarddijkseveer en Wemeldingen opgeheven en het tracé gedeeltelijk opgebroken. Hermann had het staal in de Heimatt waarschijnlijk ergens anders dringend voor nodig. Van deze twee korte lijnen is heden ten dage nog maar weinig terug te vinden. Beide stationsgebouwen bestaan nog steeds.

Zo ver ik weet, bestaat het station van Wemeldinge niet meer, maar wel dat van Kattendijke.

Met vriendelijke groet,
Jewannes.
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Klaas Zondervan
« Reactie #2 Gepost op: 11 augustus 2017, 23:44:13 »
Als je weet waar je moet kijken zijn er nog wel overblijfselen te vinden. Bijvoorbeeld in de Weel bij de Heerenpolderweg. In dit water ligt een dam waar de spoorlijn over heeft gelopen. De spoorlijn is opgebroken, maar de dam moet blijven liggen. Er loopt nl. een hoofdwaterleiding door die indertijd parallel aan het spoor is aangelegd.
In de omringende wegen zit nog steeds een bult op de plaats waar ze de spoorlijn kruisten.
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

JSRail
« Reactie #3 Gepost op: 12 augustus 2017, 23:37:11 »
http://www.martijnvanvulpen.nl/materieel/dieseltreinstellen/792-motorrijtuigen-ombc-en-omc
Citaat
In 1938 en 1939 zijn de omC 903-908 omgebouwd tot montagewagen voor de elektrificatie van de verschillende hoofdlijnen. De omC 901 en 902 en de reeks omC 911-916 rijden nog enkele jaren in de reizigersdienst en gaan in 1949 terzijde. De 912 en 916 zijn hierna van hun tractie-installatie ontdaan om in de sproeitrein te worden ingezet. In 1974 is de voormalige omC 916 als laatste voormalige motorrijtuig gesloopt.
De laatste heeft het dus tot en met 1974 'volgehouden' .  Jammer dat er niks van bewaard is gebleven. Wel een leuk initiatief van de SGB om een replica te bouwen.   
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Pauldg
« Reactie #4 Gepost op: 13 augustus 2017, 14:55:55 »
Even voor de helderheid: de SGB heeft dus vier railbussen op de kop getikt. Werd daar nu de helft van geplukt voor de bouw van OMC's en de andere helft om makkelijk waterdicht vervoer voor ritten te hebben of worden ze op termijn allemaal gesloopt (de railbussen dan, niet de OMC's....).
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
AB 7216
« Reactie #5 Gepost op: 13 augustus 2017, 15:06:10 »
Van de vier railbussen, twee motorwagens en twee bijwagens, is een set hersteld en in dienst gesteld op de SGB lijn.
De overige twee zijn ontdaan van onderdelen, en is het onderstel verbouwd om als basis te dienen voor de replica omC. De restanten van deze twee donors zijn of worden afgevoerd.
Als beide motorwagens af zijn, zal de huidige railbusset worden verkocht. Dus als je interesse hebt   
Groeten Arjen
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

Klaas Zondervan
« Reactie #6 Gepost op: 13 augustus 2017, 17:05:50 »
Citaat van: AB 7216 op 13 augustus 2017, 15:06:10
Als beide motorwagens af zijn, zal de huidige railbusset worden verkocht. Dus als je interesse hebt   
Die tweede wordt uiterlijk wel een omC, maar ik heb begrepen dat daar geen motor in komt.
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

AB 7216
« Reactie #7 Gepost op: 13 augustus 2017, 17:24:10 »
Hij wordt wel voorbereid voor het plaatsen van een motor, maar volgens mij is dit voor later.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

[Hans Reints]

Het vervolg gaat verder in deel 2 van de omC