Auteur Topic: Birney GETA 78-80, schaal 0 (gelezen 2394 keer)

RobK · « **Gepost op:** 23 October 2021, 23:20:46 »

Op een beurs kocht ik een jaar of 25 geleden het Corgi-model, schaal 1:48, van een Birney-tram, om er "ooit nog eens" iets van te maken. Steeds maar weer meeverhuisd, terug in de kast... een miskoop. Maar te leuk om weg te doen.

In 1921 deed de Tramwegmaatschappij Oosterbeek-Laag - Doorwerth (TOL) ook een miskoop: drie Birney-trams naar Amerikaans ontwerp, besteld bij Brill in Philadelphia. De relatief goedkope tweeassers waren ontwikkeld voor rustige voorstadslijnen in de VS en ingericht voor eenmansbediening, met een lichte bouw en - daar zat het addertje onder het gras - lichte, en daarmee minder dure, motoren.

Na veel geharrewar kwamen de drie Birneys in 1929 naar NL toen de TOL-tramlijn al vijf jaar werd geëxploiteerd door de OSM, die opging in de NBM. Ze waren eigenlijk niet meer nodig, en werden uitgeleend aan de gemeentelijke electrische tram van Arnhem (GETA), maar ze bleken te zwak voor de hellingrijke lijnen 2 en 3. De NBM nam ze in 1931 terug en verbouwde ze tot aanhangrijtuigen 101-103. In 1938 zijn ze gesloopt.

_{(F.v.d.Gragt, Moderne trams I (2013); J.Mulder, R.K.de Jong, E.J.Bouwman, De elektrische trams van Groningen, Arnhem en Nijmegen (1971))}

Ik heb ervoor gekozen om er een motorwagen van te maken in de Arnhemse uitvoering. In afwijking van het voorbeeld, dat op 1067mm smalspoor reed, wordt het een normaalspoorwagen. Simpelweg omdat ik nog een onderstel van een normaalsporig Rivarossi-diesellocje had met ruwweg de juiste radstand.

Verder krijgt de wagen een korte Arnhemse sleepbeugel op een 'tafeltje', waarmee ze bij de GETA waren uitgerust. Hieronder is hij nog te zien met z'n twee trolleystangen. Het interieur gaat in de 'wie weet'-bak, want daar is geen plaats meer voor.

Birney makeover by Rob Kievit, on Flickr

skiptram · « **Reactie #1 Gepost op:** 24 October 2021, 10:47:27 »

Rob, veel succes met de bouw.

Het 0 model is van een onbekende bouwer en kreeg dit model van een Danny Soetens cadeau als dank.
Als je nog zaken wilt weten hoor ik het wel.

Met groet van Paul

RobK · « **Reactie #2 Gepost op:** 24 October 2021, 15:19:46 »

Dankjewel Paul, je foto is al heel leerzaam voor me.

En je hebt meteen al mijn eerste vraag beantwoord: welk nummer moet de wagen krijgen? Nou, niet 81 dus, want dat nummer is al vergeven!

jjg koopmans · « **Reactie #3 Gepost op:** 24 October 2021, 18:08:16 »

Historisch onderzoek door Ferry Bosman "Tussen Arnhemse lijnen" heeft overigens uitgewezen dat de Birneys nooit de
nummers 79-81 gehad kunnen hebben. Het moet 78-80 zijn want na vierasser 75 waren de 76 en 77 bussen, in 1929
geleverd na een op 8 februari door de gemeenteraad van Arnhem goedgekeurde aanschaf.
Mvrgr

RobK · « **Reactie #4 Gepost op:** 24 October 2021, 18:33:30 »

Dankjewel Jos, ik heb de titel van het draadje gecorrigeerd. Ook modelbouwcollega O. wees me op het werk van Ferry Bosman, dat ik niet kende.

De tram krijgt uiteraard een verantwoord nummer!

hrp · « **Reactie #5 Gepost op:** 24 October 2021, 19:24:10 »

Verantwoord nummer...
Hadden de wagens oorspronkelijk bij de OSM geen andere nummering en een TOL-monogram; Tram Oosterbeek Laag.

Ook las ik ergens dat een vierde wagen het transport over de oceaan niet heeft overleefd.*

Gr.
RONALD

* waarschijnlijk gelezen in 'van omnibus tot trolleybus'.

jjg koopmans · « **Reactie #6 Gepost op:** 24 October 2021, 20:25:03 »

Volgens Ferry Bosman zijn ze besteld met de nummers 51-53. Dat het er vier geweest zouden zijn is een sprookje,
in alle betreffende correspondentie is er sprake van drie. Overigens heb ikzelf ooit een fabricage lijst van Birney
onder ogen gehad op internet, daar stond het drietal in.
Mvrgr

RobK · « **Reactie #7 Gepost op:** 26 October 2021, 16:32:24 »

Het Rivarossi-onderstel was natuurlijk veel te breed voor het tramrijtuig. Gelukkig bestaat het grotendeels uit kunststof, dus een beetje zagen en snijden maakt het smal genoeg.

Hier ligt het traminterieur op de voetplaat van de voormalige Rivarossi-loc. (En rechts de fotokopie met de foute! serienummers.) Rivarossi moet duidelijk iets afslanken om in het nieuwe kostuum te passen.

Interieur Birney, voetplaat loc by Rob Kievit, on Flickr

Er zijn een paar reepjes van de voetplaat af, evenals de bufferbalken, en nu past hij erin. De schakelaar links is voor de omschakeling tussen tweerail- en voorbeeldgetrouwe tramvoeding (d.w.z. van bovenleiding naar beide spoorstaven).

Corgi Birney, Rivarossi-aandrijving by Rob Kievit, on Flickr

RobK · « **Reactie #8 Gepost op:** 09 November 2021, 19:21:53 »

De rode vlakken en opschriften van de Steinway Lines 1668 worden voorzichtig verwijderd met een wattenstaafje, gedrenkt in eco-reinigingsthinner (Gamma). Niet te lang doorgaan, en regelmatig schoonwrijven, anders wordt de gele laag ook aangetast. En goed ventileren, want eco stinkt wel minder, maar het blijven ongezonde dampen.

Ombouw Corgi Birney tot GETA 79 by Rob Kievit, on Flickr

Van fabriekswege is het Corgi-model in hoogglans geel gespoten. Dat handhaaf ik; na ontvetten met wasbenzine kan daar het Arnhemse ivoorwit overheen komen.

Stootbalken en koplampranden heb ik al donkergroen geschilderd. Het dak wordt vuilgrijs; de wagen komt er iets viezer uit te zien dan het model dat @skiptram hierboven toonde.

Aangezien het een moeilijk te bewerken witmetaalmodel is (zinkspuitgietwerk), handhaaf ik de enkele koplamp op beide fronten. Vanwege de dienst op een interlokale lijn moeten het er eigenlijk twee zijn, maar ik vrees dat het resultaat niet mooi wordt met dit materiaal. Lekker zwaar is het wel.

Ombouw Corgi Birney tot GETA 79 by Rob Kievit, on Flickr