Roco 45923, Rheingold-set, interieurverfraaiing, delen I, II en III

[Silvolde]

Inleiding

Al tijdens mijn studietijd was ik gefascineerd door de internationale treinen die ik in Hoek van Holland aantrof. Op dat moment stonden mijn modelspoor activiteiten nogeven  op een laag pitje maar dat veranderde daarna…Vanwege een ‘penfriend’ in Krefeld nam ik destijds geregeld de internationale trein naar Keulen met locwisseling in Venlo.

Rheingold en TEE treinen hadden toen al mijn bijzondere belangstelling en Röwa had een fraaie serie 1:100 blauw crème Rheingold rijtuigen echter zonder de WRüm-62 ‘Buckel‘ speisewagen. Toen Ade na het Röwa faillissement zijn 1:87 Rheingold rijtuigen uitbracht ging ik overstag en kocht zowel de salon- als de coupé rijtuigen. Daarna was het wachten op de bijpassende  panorama en restauratie rijtuigen.
Lima was de eerste die deze rijtuigen in 1;87 uitbracht. De uitvoering en detaillering was niet met Ade vergelijkbaar  maar completeerde de stam. Lima heeft daarna nog verbeterde versies uitgebracht waaronder één op transparante basis.  Deze uitvoering oogt op het eerste gezicht fraai maar dit vervliegt zodra er verlichting ingebouwd wordt. Plannen om de binnenzijde van een maskering te voorzien heb ik nooit gerealiseerd. Toen Roco de set Rheingold en TEE rijtuigen in 1;87 aankondigde heb ik hiermee mijn 7-delige blauw crème 1962 Rheingold stam gecompleteerd.

Enige tijd geleden vatte ik het plan op om het interieur van deze rijtuigen te verfraaien en deze tegelijk van binnenverlichting te voorzien. De hier volgende beschrijving is tevens (grotendeels) van toepassing op de rood-creme TEE uitvoering (Roco 45924). Voor wie het niet weet; de blauw crème set bestaat uit het open salonrijtuig Ap4üm-62, coupérijtuig Av4üm-62, restauratierijtuig WR4üm-62 en panoramarijtuig AD4üm-62. Ondanks enige kritiek van onze Oosterburen op de maatvoering (vensters) passen deze rijtuigen perfect bij de ADE rijtuigen.

Voor het verfraaien van de interieurs heb ik veel spoorweg literatuur en informatie  op internet geraadpleegd. Op basis van goede ervaringen heb ik voor de LED verlichting type DR110G van Digirails gekozen. De verlichtingstrip is uitgerust met 10 stuks warm-witte LED’s welke naar behoefte ingekort kan worden. Van deze mogelijkheid is anders dan door de fabrikant bedoeld bij het panorama- en het restauratierijtuig gebruik gemaakt.
De LED strip bestaat in feite uit 2 gecombineerde strips welke elk een lichtsterkteregeling en een aansluiting voor een antiknipper condensator hebben. Deze condensator zorgt voor een continue verlichting bij vervuilde rails en/of het bereiden van wisselstraten met stroomloze(hartstukken) delen.


Interieurverfraaiing

Voor het verfraaien moet ieder rijtuig uit elkaar genomen worden. Speciale aandacht vraagt hierbij het dak van het panoramarijtuig wat uit 3 gedeelten bestaat. De transparante koepel kan er pas afgenomen worden als de beide kopdaken verwijderd zijn. Let erop dat de dubbele antenne, die vanuit het dak boven de coupé afdeling in de openingen van de koepel zitten, de demontage overleeft.

Bij het open salonrijtuig en coupérijtuig wordt de vloer grijsblauw, de stoelen (licht)blauw, hoofdsteunen(open salon) wit en de kopschotten (coupé) bruin geverfd.

Bij het restauratierijtuig worden de bankschotten bruin en de schemerlampvoeten messing geverfd. De wanden in het bargedeelte en de keuken- en spoelafdeling krijgen met aluminiumverf een rvs uitstraling terwijl de bakplaten zwart geschilderd worden.
 
Het meest bewerkelijk – zowel voor de verfraaiing als voor de interieurverlichting – is het panoramarijtuig. Ik heb ervoor gekozen om de stoelen in het panoramagedeelte blauw uit te voeren en de hoofdsteunen van wit te verven. Roco heeft dit gedeelte al van een passende vloerbedekking voorzien; de andere vloeren in dit rijtuig worden net als de andere rijtuigen uit de set grijsblauw uitgevoerd. Zitjes, barkrukken e.d. worden ‘fleurig’ behandeld en door de binnenverlichting ‘in het zonnetje ‘wordt gezet.


Inbouw van de binnenverlichting

In dit eerste deel beschrijf ik het aanbrengen van de binnenverlichting in het open salonrijtuig Ap4üm-62 en het coupérijtuig Av4üm-62.
De DR110G LED strips van Digirails zijn in deze rijtuigen gemakkelijk in te bouwen. Alle  draaistellen worden van een stroomafnemer voorzien; het draaistel is hiervoor voorbereid.
DdeNa het aanbrengen van de verbindingsdraad wordt deze door de openingen in het draaistel en de binneninrichting geleid.

Aan de opbouw van het open salonrijtuig hoeft niets te worden veranderd. Bij de opbouw van het coupérijtuig moeten de 4 dwarsverbindingen aan de bovenzijde circa 5 mm versmald worden om het licht ongestoord te kunnen laten doorstralen. De antiknipper condensatoren worden niet zichtbaar in de toiletruimte geplaatst en met een draadverbinding met de LED strip verbonden. Let hierbij op de juiste polariteit van de elco!   

Voor het vastzetten van de LED strip heb ik gebruik gemaakt van 2 mm dik dubbelzijdige foamtape. Omdat de LED strips een doorlopende stroomaansluiting hebben kunnen de aansluitdraden kort gehouden worden en direct aan het desbetreffende uiteinde van de LED strip gesoldeerd worden. Let er op dat de draden niet aan dezelfde geleider zijn gesoldeerd anders ontstaat er kortsluiting.

Voordat de LED strip op de schuimfolie vastgezet wordt, kan de lichtsterkte naar behoefte ingesteld worden. Het verdient aanbeveling om dit met weinig omgevingslicht te doen. Na een geslaagde test kunnen de rijtuigen weer gemonteerd worden.

De bijgaande foto’s geven een indruk van de uiteindelijke uitvoering van het interieur.

In het volgende deel wordt de aanpassing van het restauratierijtuig beschreven.

(wordt vervolgd)

[Hendrik Jan]

Komen er ook nog passagiers in?

Hendrik Jan

[Silvolde]

Wellicht. Tot op heden heb ik in mijn rijtuig verzameling nog geen passagiers opgenomen. Het zou voor hen ook niet meevallen om zolang in het donker te zitten.(ik heb een modelbaan in planning maar er is nog niets gerealiseerd.

Rob

[Silvolde]

Binnenverlichting voor het restauratierijtuig.

Omdat bij dit restauratierijtuig de spoelkeuken onder het kookgedeelte is aangebracht heb ik de LED strip met één LED ingekort en het korte stripje in de spoelkeuken aangebracht. De elektrische verbinding van de LED print met de LED strip is met een 2-polige micro connector voorzien van decoderdraad gerealiseerd. Ik heb in de bovenzijde van de opbouw een opening aangebracht waar de micro connector onzichtbaar doorheen kan wordt geleid. Er zijn dan ook geen storende draden in beeld.

Om de soldeerverbindingen te kunnen maken moet eerst de groene isolatie lak van de printsporen worden verwijderd; daarna worden de printsporen vertind. Let op dat dit snel gebeurt anders kunnen de printsporen door de hitte van de epoxy ondergrond losraken!

Bevestig de draden van de male-connector aan het LED printje en die van de female-connector aan de vertinde printsporen op de LED strip. Om te zien of de soldeerverbinding correct gemaakt is worden de beide printdelen met elkaar verbonden en op een 12V spanningsbron aangesloten. Als alle LED’s branden kan de lichtsterkte ingesteld worden.
 
De LED print wordt met seconden lijm aan de onderzijde van het kookgedeelte bevestigd waarna de microconnector door de aangebrachte opening wordt geleid en het kookgedeelte op de spoelkeuken geplaatst wordt. Omdat de LED strip in het dak wordt aangebracht kunnen de beide antiknipper condensatoren op de juiste wijze (polariteit!) direct op de print gesoldeerd worden.
Buig de aansluitdraden haaks om en let erop dat de LED’s naast de condensatoraansluiting onbelemmerd kunnen uitstralen. Hierna worden de verbindingen met de beide draaistellen gemaakt waarna de LED strip met seconden lijm zodanig in het dak bevestigd wordt dat alle LED’s vrij kunnen uitstralen. Alhoewel de daksteun boven de tafels naast de keuken het vrije uitstralen enigszins belemmert, is – gezien de afstand van de LED tot het interieur – het effect hiervan te accepteren. Puristen kunnen de daksteun circa 5 mm versmallen.

Om het dak later te kunnen verwijderen heb ik ervoor gekozen om de miniconnectoren voor de verbinding met de draaistellen te gebruiken; absoluut noodzakelijk is dit echter niet. Na een ‘railtest’ wordt het rijtuig weer gemonteerd.

De beide foto’s geven een impressie van het lichteffect en de verfraaiing van het interieur.

In de derde en laatste bijdrage worden de aanpassingen aan het panoramarijtuig beschreven.

(wordt vervolgd)

[Silvolde]

Zoals in het eerste deel beschreven heb ik er voor gekozen om de stoelen in het panoramagedeelte een blauwe kleur te geven. Er zijn afbeeldingen van zowel rode als blauwe bekleding zodat in het kader van uniformiteit hier voor blauwe bekleding gekozen is.


Binnenverlichting voor het panoramarijtuig.

Het aanbrengen van binnenverlichting in het panoramarijtuig is gecompliceerder dan bij de andere rijtuigen maar levert het mooiste effect op. Zie hiervoor de bijgesloten foto’s.

Voordat de LED strip op de schaaraanduiding gesplitst wordt moet eerst de lichtsterkte ingesteld worden. Daarna worden beide LED strippen terzijde gelegd.

Om beide LED strippen van spanning te kunnen voorzien heb ik in het bodemgedeelte tussen beide uiteinden (onzichtbaar onder het interieur) met behulp van dunne strippen een 2-polige verbinding aangebracht. Door hierop de draaistel draden aan te sluiten is nu aan beide zijden van het rijtuig spanning beschikbaar  waarmee de beide halve LED strippen kunnen worden verbonden.

Vervolgens moeten de daksteunen naast de koepel bewerkt worden om de LED’s onbelemmerd te kunnen laten schijnen. Ik heb ervoor gekozen om de LED strip aan de ene zijde midden boven de coupés aan te brengen (uit het midden van de bak) en bij het bargedeelte centraal in de wagenbak aan te brengen. Als de gewenste positie bepaald is wordt ter plekke van de LED positie de daksteun circa 5 mm versmald.

Nadat de aanpassingen aan de bak naar tevredenheid zijn uitgevoerd worden de beide halve LED strippen met 2 LED’s ingekort. Deze 2-LED printjes zijn bedoeld voor de belichting van de koepel maar moeten nog passend gemaakt worden. Hierna worden de antiknipper condensatoren met de LED strippen verbonden. Gebruik hiervoor flexibel draad van voldoende lengte om de condensatoren onzichtbaar in de compartimenten onder te kunnen brengen.

Net als bij het restauratierijtuig moeten de verbindingen van de 2-LED print met de (halve) LED strip via 3 dunne (decoder) draden op de printsporen gemaakt worden. Om de bedrading van de koepel onzichtbaar naar de LED strip te kunnen doorvoeren moet bij de beide (losstaande) kopschotten van het panorama gedeelte het rooster boven de toegangsdeur (deels) verwijderd worden. 

Daarna worden de twee 2-LED printjes zodanig aangepast dat ze vrijwel onzichtbaar in de koepel geplaatst kunnen. De printjes moeten versmald worden en aan de randen (dakkant) afgeschuind worden om vrijwel onzichtbaar in de koepel geplaatst te worden. Deze bewerking vereist ervaring en precisie met slijpschijfjes waarbij de relevante printsporen vanzelfsprekend gespaard moeten worden. Neem hier in ieder geval de tijd voor; het resultaat zal er naar zijn.
Is de bewerking naar tevredenheid uitgevoerd dan kunnen de drie  draden met voldoende lengte op de 2-LED printjes gesoldeerd worden.(zie voor de bewerking de beschrijving van het restauratierijtuig).
Hierna worden de draden aan de LED strippen gesoldeerd en wordt de LED strip getest om te zien of alle verbindingen correct gemaakt zijn. Als alle LED’s branden kunnen de beide printjes van de koepelverlichting met seconden lijm in het dak van de koepel gelijmd worden. Zorg ervoor dat er geen lijm op de transparante koepel komt en plaats de koepel nog niet op de bak om tijdens om de beruchte vlekken tijdens het uitharden te voorkomen! 

Nadat de lijmverbinding is uitgehard wordt de koepel op de bak geplaatst. Let erop dat de dakantenne aansluiting naar de coupézijde wijst. De drie verbindingsdraden van ieder koepelprintje moeten vrij door de in het kopschot rooster gemaakte uitsparingen naar de beide LED strippen geleid worden. Als de koepel niet exact op de bak past moet de grootte van de uitsparing in de kopschotten nog iets vergroot worden om de aansluitdraden vrij door te kunnen voeren.

Is alles correct en sluit de koepel precies op de bak aan dan wordt deze even met een elastiekje op de bak op zijn plaats gehouden. Hierna worden de beide LED strippen met de voedingsdraden van de draaistellen verbonden waarna ze met dubbelzijdige foamtape op de bak bevestigd worden. De  antiknipper condensatoren worden respectievelijk in het bargedeelte achter de kastenwand en in het coupégedeelte in de toiletruimte ondergebracht.
Het rijtuig wordt nu voor een test op de rails geplaatst en onder spanning gezet. Als alle LED’s branden worden de beide dakeinden weer geplaatst. Let er hierbij op dat de pennen van de dakantenne in de openingen van dakkoepel gestoken worden. Daarna kan het elastiekje verwijderd worden.

Als tractie op de (geplande) modelbaan zijn zowel elektrische tractie (NS1100, NS1200, DB E10.12) als dieseltractie (V200) aanwezig.

Rob

PS. Mocht het licht ondanks de warmwitte LED’s nog te koud overkomen kan een gele ‘highlighter’ uitkomst bieden…

[Ruud K]

Erg mooi! Vooral die foto's in het donker zijn super.