BeneluxSpoor.net forum
Wat zijn we aan het bouwen? => Materieel => Topic gestart door: Ivo tB op 13 August 2011, 19:54:16
-
Afgelopen weken met vakantie in het buitenland.. En ergens in de auto vindt bij mij altijd een kit met bijbehorend gereedschap een plekje. De meeste moeite kost me een bankschroef, maar bij het reservewiel kan ik die wel kwijt.
Ook aardig wat raadplaatjes geschoten, maar gezien de kennis van de kleine groep raders in het raadplaatje draadje zal elk plaatje van mij wel binnen het uur worden geraden.
Ik heb ongeveer van alle kleinseriefabrikanten van messing modellen wel eens wat gebouwd, maar nog niet van Dutzrail. De grote Sik zit nog in de doos en deze ex WD lok, die bij de NS vooral gereden heeft op de NTM sporen vond ik wel een aardige uitdaging. Ondanks bankschroef is het me niet gelukt deze kit in 2 weken in elkaar te zetten. Het is een kit met een werkelijk prachtige detaillering en behoorlijk wat uitdagingen qua priegelwerk (volgens mij helemaal niet vergelijkbaar met de grote Sik van Dutzrail), maar hoewel de kap is voorgebogen wil ik deze thuis eerst goed buigen, voordat ik alle details erop zet.
Het is absoluut geen beginnerskit, ook al vanwege het grote aantal onderdelen dat erop moet worden gesoldeerd en niet vanuit een onzichtbare plaats kunnen worden vastgezet.
De kit is uitstekend verzorgd, met veel onderdelen in aparte zakjes, waarvan ik de logica vaak wel, maar niet altijd kon volgen:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P7280001_Medium.jpg)
Meer info over de kit vind je op de site van Dutzrail en wel hier (http://www.dutzrail.nl/).
Er wordt ook een CD-ROM meegeleverd met de bouwbeschrijving en veel originele foto's van de bouw die heel behulpzaam zijn naast de foto's in de afgedrukte bouwbeschrijving. Ook de foto's van de ''echte'' NS 160-165 zijn heel behulpzaam bij de bouw.
Veel heeft Richard beschreven en ik zal hier vooral enkele extra dingen laten zien. Zoals gezegd een mooie kit met een paar uitdagingen en een merkwaardige tekortkoming. Er zitten heel veel gegoten onderdelen bij en daarom verbaasde het me dat de luchtslangen op de bufferbalk er als etsdeel bijzitten en niet als gietdeel. Dat worden dus luchtslangen van Philotrain. Daarnaast zit er nog een foutje in de kit en dat betreft het remwerk. Het stangenstelsel is in een vlak geetst terwijl de stangen waar de remblokken aanzitten echt los moeten staan van het chassis. Ik ga informeren naar rest etswerk om die wel los te maken.
Mijn bouwervaringen volgen hierna, maar al na een paar avonden ziet het er ongeveer zo uit:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P7310008_Medium.jpg)
(ik zie nu dat het chassis er verkeerd om in zit, maar dat zit nog volledig los.)
Hier zie je ook het probleem van het buigen van de huif. De deuren aan de bovenkant zijn aangegeven met een ingeetste strook. De huif buigt dus als je dat niet goed vasthoudt dus altijd in die strook en niet daarboven, waar het gebogen gedeelte pas moet beginnen. Met wat losse aluminium profielen en lijmtangen gaat me dat wel lukken, maar die had ik dus niet bij me.....
mvg,
Ivo
-
Beste Ivo,
Heb je de huif eerst uitgegloeid boven het gasfornuis? Als je messing roodgloeiend heet stookt wordt het blijvend zachter en zo gemakkelijker te buigen. Bij een huif is dat wel handig.
Ik heb zelf zelf de loc in 0 gebouwd: http://www.floodland.nl/aim/info_ns162_1.htm
Het is echt een heel leuk model om erbij te hebben. Al je moeite is het dubbel en dwars waard.
Veel succes!
Huib
-
Deze ga ik volgen, bij mij ligt de kit nog netjes in de doos te wachten totdat ik er tijd voor heb. Je zal er vast weer wat moois van maken! (y)
-
Sander,
Ik doe mijn best.
Huib,
Nee, ik heb het niet gegloeid. Het is overigens geen messing, maar nieuwzilver. Nu is het buigen zelf niet echt het probleem, meer het feit dat de kap verschillende gaten en ingeëtste naden heeft. De belangrijkste gaten zijn die voor de schoorsteen en de handrails en de sleuven voor de deuren. Daarnaast moet er na het buigen nog klinknagels worden doorgedrukt en daar is ook geen ruimte voor.
En inderdaad het is een leuk lokje om erbij te hebben. Ik heb er nooit een gezien, maar ik herinner me deze lok vooral uit de serie boekjes van Van Wijck Jurriaanse. Ik had al gezien dat je er een in 0 hebt gebouwd. Ik zal het nog eens goed nalezen op je site. Ik leer daar vast weer wat van.
Ik krijg zo het boek Diesellocomotieven in Nederland compleet ;)
Oersik van Werps
Sik van Werps en Roco
NS 82 van MK modelbouw
NS 160 van Dutzrail
Grote Sik van Dutzrail
NS 450 van Kleinspoor en Roco
Hippel van Roco
NS 2000 van Wim Mesu
NS 2200 van Roco
NS 2400 van Roco
NS 2600 van Kleinspoor
NS 6400 van Trix
Nu alleen acculok 83, de 2801 en de serie 2900 nog.
Het is onvoorstelbaar wat je tegenwoordig allemaal in model kunt kopen/maken.
mvg,
Ivo
-
Als er van die 2900 nou eens een mooi model kwam... ik zie af en toe wel een fraaie messing bovenbouw langskomen, maar nooit met een correct onderstel.
-
Gisteravond met aluminium U profiel en een 3,5mm dik boortje aan de slag geweest om de huif te buigen en nu ben ik er tevreden over.
Maar eerst het chassis. De bouwbeschrijving laat goed zien hoe dit in elkaar moet. Een punt was me niet meteen duidelijk en dat is van welke kant de lagers moeten worden ingezet. Maar na een beetje puzzelen zit dat toch goed. De voorste wiellagers komen van de buitenkant erin en de achterste wiellagers van de -blinde- aandrijfas moeten van binnen omdat daarop nog messing gietdelen moeten komen. De achterste wiellagers blijven los, want deze as is gecompenseerd.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P7290003_Medium.jpg)
Hier het gebogen chassis met links het lager voor de voorste as en rechts het lager voor de blinde as. Het messing gietdeel dat er nog overheen moet ligt er linksboven. Rechts bovenin de foto zie je nog het geëtste nieuwzilveren deel dat op de zijkant van het chassis wordt gesoldeerd als afwerking.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P7290004_Medium.jpg)
Hier zit dat er aan de andere kant alweer op.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P7290005_Medium.jpg)
En hier zie je het vierkante lager op zijn plek (blijft los zitten), met de zijkant op het chassis gesoldeerd.
De 2 gaten boven de wiellagers zijn de gaten waar later een kunststof busje in komt, waardoor heen stroomafnemers steken die tegen de wielen moeten drukken.
Nu is er ook nog een etsdeel als stangenstelsel voor het remwerk bijgeleverd. Die van mij waren allebei verbogen, maar die zijn zo weer rechtgezet. Er moeten acht gaatjes in het chassis worden geboord/geruimd, om dit te monteren:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P7280002_Medium.jpg)
Hier liep ik aan tegen een 'foutje' in de kit. De horizontale as loopt inderdaad onder het frame, maar de 2 verticale armen zitten in het vlak van de wielen, omdat in het midden de remblokken worden gemonteerd. De bovenste gaten zitten op een as vast aan het chassis. Ik wil dit dus anders gaan maken. Ik kan 4 losse armen maken uit reststukjes van de etsfret, maar misschien heeft Richard nog wel 2 losse geetste armen. Dan zal ik laten zien hoe het volgens mij moet.
Later meer over de opbouw.
Ik had nog een ander messing kitje bij me:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8090024_Medium.jpg)
mvg,
Ivo
-
Ik mis ook nog de NS 2530 in je lijstje, of reken je die mee bij de 2400 loks?
Groet Peter,
-
Kit nr2 = de spin?
-
Mijn raadplaatjes zijn altijd te simpel ;)
2530 reken ik bij de 2400 serie. Dat gebeurt ook in vrijwel elk boek, maar het ziet er wel anders uit:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P1290257.jpg)
Nog in onvoltooide staat, maar het staat op mijn lijstje voor het najaar.
mvg,
Ivo
-
Hier wat meer detail over het buigen.
Met eenvoudige middelen doorbuigen van de huif zoals die al is voorgebogen lukte me onvoldoende:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P7310007_Medium.jpg)
Aan de voorkant kun je zien wat ik bedoel. Door het grote gat voor de schoorsteen gaat het bovenin min of meer knikken, terwijl de huif mooi rond moet lopen aan de bovenkant en aan de zijkanten buigt het dan vooral over de naad aan de bovenkant van de deuren. Dat terwijl het boven de deuren gewoon recht naar boven moet lopen en pas op de plek waar de lange handgreep komt moet buigen. In een bankschroef zonder hulpstukken lukt dat ook niet. Wel een kant, maar de 2e kant gaat dan niet meer. Dus aan de slag met hulpstukken. De bovenkant van de huif heb ik eerst gerold in mijn rollenbank (GM&S), totdat deze perfect aansloot op het gietstuk van de voorkant. Daarna de zijkanten met de deuren helemaal recht gemaakt. Vervolgens heb ik de huif ingeklemd in de bankschroef met een 3,5mm boor aan de binnenkant tegen het opstaande stuk van een aluminium U profiel, waardoor de andere kant van de huif keurig in de binnenkant van het U-profiel komt. De buitenkant zit niet direct tegen de bekken van de bankschroef (krijg je een mooi groevenpatroon op de buitenkant van de huif), maar tegen een bankschroefklem (heet vast anders) met een fiber aanslag:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8130025_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8130026_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8130027_Medium.jpg)
Het duurt even om het allemaal goed gepositioneerd in de bankschroef te krijgen, maar als dat is gelukt leg je een stalen lineaal in de groef tussen de huif en het fiber inlegstuk en buig je de huif over de boor mooi rond naar binnen.
En dan is dit het resultaat:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8150032_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8150033_Medium.jpg)
Nu nog aan de slag met de details van de huif en dan is het zo goed als spuitklaar.
Je moet je voorstellen dat er nu in iedere deur nog twee handgrepen komen met erachter een stukje geëtst metaal als deurklinkbeslag. Benieuwd of het lukt.
mvg,
Ivo
-
Aan het werk met de handgrepen van de luiken en de bevestigingsplaten. Nou ja, platen: volgens mij zijn ze iets minder dan 0,9 bij 1,25 mm. Dus dat is priegelwerk. Na even puzzelen heb ik wel een werkbare methode gevonden:
Leg de huif op zijn kant. Leg vervolgens een of twee van de bevestigingsplaten op de huif en schuif ze met een naald in de ingeëtste ruimte waar het in moet. Daarna plak je een stukje tape bovenop de huif en rolt die met je vinger van onderen over de bevestigingsplaten. Vervolgens prik je met een ruimer een gaatje waar de handgreep doorheen moet en daarna steek je een stukje 0,3mm draad erdoorheen, wat vervolgens blijft hangen aan de tape. Dan draai je het geheel om, je legt aan de binnenkant een druppel fosforzuur. Soldeer erbij en even laten vloeien. Daarna de tape eraf en als het goed zit zit alles vast. Dan leg je een stukje metaal van de etsplaat tegen het draad plat op de bevestigingsplaten en je buigt de handgrepen naar beneden. Even op de juiste lengte afknippen en klaar.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8150035_Medium.jpg)
Hier ligt een plaatje (rechts) klaar om te worden vastgeplakt
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8150036_Medium.jpg)
Links 3 gesoldeerde draadje met bevestigingsplaat, rechts nog 2 plaatjes met tape erover.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8150037_Medium.jpg)
Alleen nog op lengte afknippen en klaar.
mvg,
Ivo
-
Zo, dat is netjes. :o
Wel slim om op die manier tape te gebruiken, anders vloeit het soldeer natuurlijk over het hele kunstwerk. Heb ik mooi weer wat geleerd. Wie weet komt het nog van pas. ;)
-
Geinig lokje hoor
ik kende hem niet
gr Jan
-
@Thijs,
Dat soldeer vloeit prima onder het tape hoor. Daar is het niet voor. Wel om de bevestigingsplaten netjes op zijn plek te houden bij het solderen. Het is een beetje puzzelen met vloeimiddel en de hoeveelheid soldeer aan de punt van je soldeerbout. Teveel en je ziet de bevestigingsplaten niet meer terug, te weinig en het geheel zit nog los. Ja, er zijn dus 2 plaatjes weer met het tape meegekomen. Niks aan de hand, gewoon opnieuw proberen. ;)
mvg,
Ivo
-
Dat gaat weer een mooi locje worden Ivo (y)
Zelf gebrruik ik ook vaak wat afplaktape om dingen op hun plaats te houden. Ik gebruik vaak gewone afplaktape van de bouwmarkt. Da's een beetje goedkoper maar het werkt net zo goed.(al gebruik ik ook wel eens Tamiya tape als de andere tape zich weer eens heeft verstopt ;D)
-
Geinig lokje hoor
ik kende hem niet
Er is er nog eentje:
http://stibans.nl/materieel/loc-162/
mvg,
Robin
-
Die wordt ook gepresenteerd in Railmagazine 256 van juli/augustus 2008. Daar wordt gesuggereerd dat hij toen bijna rijvaardig was, maar de website http://www.werkgroep-162.nl/opening=pagina.htm (http://www.werkgroep-162.nl/opening=pagina.htm) lijkt na 2009 niet meer te zijn aangepast.
Omdat het lokje bijna in elkaar zit zal ik hier nog een paar dingen laten zien van het machinistenhuis:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8020009_Medium.jpg)
Het is een etsdeel dat je vierkant vouwt, na eerst van binnenuit verschillende klinknagels te hebben doorgedrukt. In deze kit is dat de meest gebruikte methode voor de klinknagels (behalve het chassis en de bufferbalken). Zo krijg je fijne klinknagels. Ik vond de klinknagels op de oersik ook aan de grove kant en op deze manier wordt het wat fijner. Wel even oefenen om gelijke klinknagels te krijgen, maar in de etsfret zitten oefenklinknagels :)
Op de foto boven zitten ook de deuren al in de kap gesoldeerd. Dat is een optie, want deze deuren zijn pas later aangebracht.
Aan de buitenkant moeten vervolgens verschillende fijne onderdelen worden gesoldeerd. Dat gaat het beste met soldeerverf en vervolgens met een goede hete bout erlangs gaan. Ik had de soldeerverf vergeten, dus ik heb het gewoon met soldeer gedaan. Dat is iets meer werk achteraf, maar dat gaat met voldoende vloeimiddel ook goed.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8020010_Medium.jpg)
Het machinistenhuis past met lipjes op de vloerplaat en het onderliggende chassis met de bufferbalken en zit zo altijd op de goede plek.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8020011_Medium.jpg)
Dan worden voor en achter de kantelramen gemonteerd. Boven zit deze al gesoldeerd en onder ligt deze nog los. Het zijn heel fragiele onderdelen dus voorzichtig los maken uit de etsfret anders verbuigt het of wordt het scheluw en dan kun je het slecht solderen. Pas als zo'n kozijn exact vlak op het huis ligt kun je het vastzetten. Met een glasvezelpotlood haal je de meeste rommel weg langs de kozijnen en later wordt dit toch nog gestraald.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8020012_Medium.jpg)
Beide achterramen erop. Let op dat het dikkere gedeelte onder komt.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8030013_Medium.jpg)
Dan komt er nog een klinknagelstrip om de cabine heen en worden de sluitseinijzers gemaakt. Er is een heel mooi gietboompje met verschillend sluitseinijzers in de kit bijgesloten en dan heb je de keuze welke je toepast. De bouwbeschrijving praat van een sluitseinijzer met losse bevestigingsplaat, die ook in de etsfret zit, maar er zitten voldoende sluitseinijzers met meegegoten bevestigingsplaat aan het gietboompje voor voor en achter zodat ik die optie maar heb toegepast.
Linksonder zie je nog een lantaarnhouder staan. Een miniscuul geëtst onderdeel moet er eerst in worden gesoldeerd en daarna kan het geheel aan de cabine worden gesoldeerd. Dat heb ik niet gedaan, maar ik heb de lantaarnhouders aan de voetplaat vastgezet, omdat deze dan meteen horizontaal en met de cabine als geleider op de goede plek zit.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8030014_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8030015_Medium.jpg)
De op de voetplaat gesoldeerde moertjes zijn ervoor om het chassis met aandrijving te bevestigen. Daar kunnen grootseriefabrikanten nog wat van leren ;) ;D.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8040016_Medium.jpg)
Dan komt er nog een lantaarnhouder in het midden tussen de ramen, met elektriciteitsleiding, een pomp linksonder als gietdeel met een stuk leiding eraan gesoldeerd en een verticaal L profiel. Die laatste zit niet op de goede plek, heb ik inmiddels gezien op foto's in RM 256, maar het blijkt dat de plek van dit profiel per loknummer verschillend was. Dus dat profiel gaat er weer af en een stukje verschuiven naar rechts.
mvg,
Ivo
-
Die wordt ook gepresenteerd in Railmagazine 256 van juli/augustus 2008. Daar wordt gesuggereerd dat hij toen bijna rijvaardig was, maar de website http://www.werkgroep-162.nl/opening=pagina.htm (http://www.werkgroep-162.nl/opening=pagina.htm) lijkt na 2009 niet meer te zijn aangepast.
Klopt! In 2009 stopte de Stibans en ging de 162 over naar een aparte stichting. Die is nog steeds druk bezig met de lok en heeft dus wat minder tijd om www.stichting162.nl verder uit te werken. Dat oude adres wordt dus niet meer bijgewerkt. De gegevens en de foto's gaan over naar de nieuwe.
Dit was de stand op 27 juli 2011:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/162_op_reis_270711_02.jpg)
Groet,
Raymond v/d Hoven
penningmeester Stichting 162
-
Hee, Raymond, dat is interessant nieuws. Ik zat dus op de verkeerde site te kijken. Je moet je wel registreren om op jullie site te kijken?
mvg,
Ivo
-
Na een avondje solderen moet nu alleen het grote luik nog op de huif en de verstevigingsplaten tussen de voetplaat en de huif. Daarna kan de kap worden klaargemaakt voor het schilderen:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8170045.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8170048.jpg)
mvg,
Ivo
-
Ziet er goed uit zo dat lokje (y). Leuk dat er weer zo'n verslag komt. Hier leer je altijd wel weer iets van om te gebruiken in andere bouw projecten.
-
Steeds weer genieten geblazen van jouw bouwactiviteiten Ivo. (y)
Groet Jaap
-
Hi Ivo,
Je gaat hard. Ziet er fraai uit. Alleen de handgrepen (de knevels) op de huiven lijken me nog wat aan de lange kant.
Succes verder!
Huib
-
Huib,
Zo beter? ;)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8180050_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8180051_Medium.jpg)
Ik had ze nog niet afgeknipt, maar ik vind ze eigenlijk nu nog te lang.
Het remwerk ontbreekt nog en de aandrijving is ook nog niet ingebouwd.
mvg,
Ivo
-
Leuk dat de chte loc bewaard is. In Engleand rijden er ook een aatal rond, al weet ik niet zeker of deze technisch hetzelfde zijn.
Andre
-
Hi Ivo,
Dat komt aardig in de richting. Misschien nog een fractie korter als je echt to het gaatje wilt gaan. Vergelijk het ook even met foto's van het origineel.
Nog iets anders... hoort er geen luik bovenop de huif?
Groeten!
Huib
-
Na een avondje solderen moet nu alleen het grote luik nog op de huif en de verstevigingsplaten tussen de voetplaat en de huif. Daarna kan de kap worden klaargemaakt voor het schilderen:
Jazeker dus ;D
mvg,
Ivo
-
Luikje maken.
Eerst buigen:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8180054.jpg)
Op de eerder getoonde methode wordt nu dit plaatje met een 13mm boor tussen de bankschroef geklemd en rond gezet. Dit pastte precies.
Dan volgens de methode in de bouwbeschrijving op de hoekpunten 4 draadjes van 0,4mm ingesoldeerd. Daarna is het een beetje friemelwerk, maar uiteindelijk schuif je het luik met 4 draadjes op de huif. Dan een stukje karton ertussen voor de juiste afstand. Ik gebruik altijd karton van Honig macaroni pakken. Is de juiste dikte en voldoende flexibel:
Van boven
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8180055.jpg)
en van voren
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8180056.jpg)
Je buigt de 4 draadjes aan de binnenkant strak om en voor de veiligheid zet je die met een beetje soldeer vast. Daarna aan de slag met alle andere vebindingen. Deze draadje worden alleen binnenin de huif gesoldeerd en steken los door het luik.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8180057.jpg)
De koppen worden afgeknipt en niet gladgevijld. Het idee is dat je dan de suggestie van moeren krijgt ipv klinknagels.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8180058.jpg)
Op naar de volgende uitdaging: de verstevigingsprofielen tussen huif en voetplaat. Lekker klein prutsen ;)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8180059.jpg)
mvg,
Ivo
-
Ja die ja ;D
Goed gelukt! Als je echt wilt peuteren kun je nog een overloopleiding aan de radiateur maken.
Succes!
Huib
-
Er komen ook nog luchtleidingen op de bufferplaten. Maar die overloopleiding, heb je daar een plaatje van? Ik ben nu toch bezig ;D
mvg,
Ivo
-
Hee, Raymond, dat is interessant nieuws. Ik zat dus op de verkeerde site te kijken. Je moet je wel registreren om op jullie site te kijken?
mvg,
Ivo
Onthoud voorlopig het adres. Wat je ziet is een testpagina. Registratie is nog niet eens mogelijk. Heb jij (of iemand anders) info nodig om het model goed na te bouwen, vraag! Maar dan niet over het bouwpakket zelf, daarvoor moet je bij Dutzrail zijn
Raymond v/d Hoven
-
De site staat al bij mijn favorieten.
En ja info over de 'echte': heb je een foto van de overloopleiding bij de radiateur?
Nog een paar details van het model:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8050017_Medium.jpg)
Hier zie je de sluitseinijzers op het front gesoldeerd. De gaatjes zitten al in het gietdeel, maar een beetje dieper boren kan nooit kwaad. Ook is het goed om de vlakheid van de achterkant te controleren en zonodig bij te vijlen voor een goede passing aan het etsdeel van de huif. Ook zit hier de sierplaat al op de bufferbalk gesoldeerd en zijn de opzetters voor de buffers erop gezet. Afhankelijk van het loknummer zitten deze er wel of niet.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8050018.jpg)
Voor onder de voetplaat komen nog twee gietsstukken als tank. Plaats ze niet te dicht op de buitenrand, want er komt nog een trapje voor.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8060019_Medium.jpg)
En dit is de ketel die linksvoor het machinistenhuis staat. Eerst de leidingen in de ketel solderen en dan zodanig buigen dat ze goed in het machinistenhuis en de voetplaat passen.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8150033_Medium_1.jpg)
Hier zie je die ketel staan en een ketel onder de voetplaat hangen met een trapje ervoor.
De trapjes zijn weer een aparte uitdaging:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8070020_Medium.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8070020_Medium.jpg)
klik
De trapjes bij het machinistenhuis bestaan uit 7 etsdelen: 3 treden, 3 traanplaten en 1 steun. De steun moet nog worden gevouwen zodat de onderste trede een beetje naar binnen staat. Alle treden hebben bevestigingsplaten waar nog 3 klinknagels in moeten worden gedrukt. Deze plaat zit bij de onderste trede boven de trede en bij de bovenste 2 treden eronder.
Na een beetje prutsen wordt het dan zo:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8070021_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8070023_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8070022_Medium.jpg)
De voorste trappen zijn smaller en hebben maar 2 treden. Je ziet hier ook al de handgrepen gesoldeerd boven de treden op de voetplaat en de 2 olielantaarns. Ook deze lantaarns zijn een optie, afhankelijk van het loknummer dat je bouwt en het jaartal waarin werd gereden.
mvg,
Ivo
-
Nog een paar details.
Tussen de huif en de voetplaat komen 10 verstevigingsplaten. Nou ja platen:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8190061_Medium.jpg)
Voor de aardigheid 1 eurocent ernaast gelegd.
Deze platen zijn geëtst en worden uitgeknipt, waarna het braampje wordt afgevijld. Vervolgens worden de klinknagels erin gedrukt en 90 graden omgezet.
Daarna solderen maar:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8190062_Medium.jpg)
Vervolgens voor en achter op de bufferbalk nog 2 luchtleidingen gelegd voor de remleiding, die pas later is aangebracht. Dat betekent dus een stukje draad vanonder de voetplaat, door het gat in de bufferbalk aan de zijkant, naar beneden, stukje horizontaal en dan naar boven tot onder de luchtslang. Ze komen beide aan dezelfde kant van de lok uit onder de voetplaat, dus achter is het een korte leiding en voor een lange. Van de achterkant heb ik maar één plaatje gevonden van de 165, waarop deze korte leiding duidelijk is te zien.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8190063_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8190064_Medium.jpg)
De luchtslangen zelf plaats ik pas na het spuiten, want dan kan het nummertransfer makkelijker worden geplaatst. In de kit zit ook een mooie messing schroefkoppeling, die in elkaar moet worden gesoldeerd. Deze wordt gezwart in een zwartingsmiddel en wordt ook pas na het spuiten gemonteerd.
mvg,
Ivo
-
Volgens mij heb jij vaker zo'n soort kitje gebouwd. ;) (y)
Groet Jaap
-
Hi Ivo,
De overloop van de radiateur loopt van de vuldop langs de boven/voorrand naar rechts om dan langs de lamelen van de radiateur naar beneden te gaan en door (lees op) de voetplaat te verdwijnen. Dit is denk ik de duidelijkste foto:
(http://www.floodland.nl/aim/plaatjes/info_ns162_2_3.jpg)
Of anders:
(http://www.floodland.nl/aim/plaatjes/info_ns162_1_7.jpg)
Succes!
Huib
-
En ja info over de 'echte': heb je een foto van de overloopleiding bij de radiateur?
U vraagt, wij draaien :D
- In het boek "Diesellocomotieven in Nederland" op pagina 22 staat de versie zoals hij af fabriek werd geleverd: de leiding liep buiten langs naar beneden (plaaatje van NJ van Wijck Juriaanse, ivm copyright hier geen plaatje)
- (https://images.beneluxspoor.net/bnls/jjo_102.jpg)
Op deze foto loopt de leiding wat slordig over de voorzijde van de radiator heen. Foto van net na de oorlog. Eenvoudige reparatie na beschadiging??
- (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_4023_Kopie.jpg)
onze versie na bestudering van de meeste 162-foto's. De leiding verdwijnt snel achter de hoekbeplating
- (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2136_Kopie.jpg)
zoals de leiding achter die hoekbeplating loopt. Maar dan ben je wel erg fanatiek met het nabouwen ;D
- (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2143_Kopie.jpg)
waar die leiding dan eindelijk uit komt. Zou net zichtbaar zijn, als je onder de model-lok kunt kijken..
Nuttig?
Raymond v/d Hoven
-
Beste Raymond,
Wanneer hopen jullie de echte NS 162 klaar te hebben? Staat daar een datum voor? Zou hem graag eens in het echt willen zien.
Met vriendelijke groet,
Huib Maaskant
-
Nuttig?
Heel nuttig (y) Nu zie ik wat er wordt bedoeld. Dit leidingkje is zeker na te maken. Ik ga ook de 162 maken en dus wordt het deze korte leiding. Ik zie het nu ook heel goed op pag 22 van het boek Diesellocomotieven in Nederland. Ik probeer hem te maken zoals op de foto op pagina 126 van datzelfde boek. Dus zonder lamp op de huif, maar met 2 olielantaarns en de luchtleiding op de bufferbalk. Vraagje: de jaloeziën op de radiator lijken daar in blank metaal (aluminium of staal). Kan dat zo zijn geweest? Ook zie ik op enkele foto's aan de rechterkant op de voetplaat voor het machinistenhuis nog een soort pomp staan?? Is daar info over?
mvg,
Ivo
-
Beste Raymond, Wanneer hopen jullie de echte NS 162 klaar te hebben? Staat daar een datum voor? Zou hem graag eens in het echt willen zien. Met vriendelijke groet,
Huib Maaskant
Hij is klaar als hij af is. En hij is af als hij klaar is ;D Bij dit soort restauraties is er geen datum te voorspellen. Wij hebben nu wel een idee omdat we echt in de afbouwfase zitten. Maar we doen het liever goed dan snel.
Wees niet bevreesd! Als de lok echt klaar is, dan komt dat zeker in het nieuws! En dan zal de lok ook op meerdere plaatsen in Nederland te zien zijn.
Raymond v/d Hoven
-
Ook zie ik op enkele foto's aan de rechterkant op de voetplaat voor het machinistenhuis nog een soort pomp staan?? Is daar info over?
Voorkant rechts? Gezien vanaf de standplaats van de machinist? Da's geen pomp:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/voorkant_kl_1.jpg)
Da's een kleine vijzel. Op vrijwel alle foto's van de loks tijdens de NTM/NS tijd reden ze met een vijzel op die plek rond. Handig voor kleine ontsporingen onderweg. Zo goed lag het baanlichaam er nu ook weer niet bij. En er lag vaak modder en stenen tussen de rails bij overpaden. Zie trouwens de verschillen met de voorkant van de lok op de foto op pagina 126 in het boek "Diesellocomotieven in Nederland"!!
Wij hebben er ook een, in bruikleen van de MBS:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Vijzel_MBS.jpg)
Hij staat er in principe los op, maar op sommige oude foto's zie je er een beugel omheen. Wij hebben op die plek wel 2 gaten in de wand van de cabine zitten.
Let op de verschillen tussen de loks als je een lok uit deze serie na bouwt. Je moet goed weten welk loknummer je gaat gebruiken en in welke periode. Tijdens de tijd dat ze in Friesland reden is er aardig wat veranderd wat duidelijk in het uiterlijk zichtbaar is.
Over de keur van de jaloezieën op de radiator kan ik niet veel zeggen. Wij houden hem in de geschilderde variant. Zie op bovenstaande foto waarop het lijkt dat er weer wel kleurverschil is. Maar lichtinval doet rare dingen met foto's...
Raymond v/d Hoven
-
Ah, een vijzel dus. Deze foto kende ik ook en juist omdat dit de 162 is was ik extra geïnteresseerd. Op foto's van andere nummers zie ik dit niet altijd staan. Het is opmerkelijk dat Richard dit detail heeft gemist, omdat dit een super gedetailleerde kit is met info en onderdelen voor vrijwel alle verschillende loknummers. Ik zal eens kijken of ik dit zelf kan maken.
Voor wat betreft de kleuren van de jaloezie waren mij ook verschillen opgevallen. Van helemaal geschilderd tot helemaal blank en de foto die jij plaatst laat weer een versie daartussenin zien. Grappig is dat in latere tijden de jaloezie kaler is (de foto in het boek is van het tijdperk met luchtslang en deze heeft dat nog niet). Ik heb overigens alleen foto's gezien van de 162 met een kaal lijkende jaloezie.
mvg,
Ivo
-
Iedereen is jou aan het helpen. Zo kan ik het ook (not) (y)
Groet Jaap
-
(http://www.floodland.nl/aim/plaatjes/info_ns162_1_7.jpg)
Succes!
Huib
Dat succes zal de hersporingsploeg nodig hebben :-\
Je kloot ligt op scherp ;)
Maar geen nood dus:
Voorkant rechts? Gezien vanaf de standplaats van de machinist? Da's geen pomp:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/voorkant_kl_1.jpg)
Da's een kleine vijzel. Op vrijwel alle foto's van de loks tijdens de NTM/NS tijd reden ze met een vijzel op die plek rond. Handig voor kleine ontsporingen onderweg. Zo goed lag het baanlichaam er nu ook weer niet bij. En er lag vaak modder en stenen tussen de rails bij overpaden. Zie trouwens de verschillen met de voorkant van de lok op de foto op pagina 126 in het boek "Diesellocomotieven in Nederland"!!
-
Iedereen is jou aan het helpen. Zo kan ik het ook (not) (y)
Dat is nu voor mij sinds 4 jaar het leuke aan dit forum. Ik kan zo betere modellen maken. (y) En misschien leert iemand anders weer iets van mij.
En jij kunt het ook: ik heb zowel een grote sik als een 2000 van je hand gezien. En oefening baart kunst. Mijn eerste kitjes zagen er ook niet altijd even goed uit.
Bovendien is het heerlijk een model op Preiserland te zien, zoals jouw nieuwe lok van Brawa. Mijn foto's hebben meestal geen achtergrond, zijn tegen een vieze houten werkplank gefotografeerd en op zijn best op een stukje rail neergezet. Ik ben te lui, of te geobsedeerd door het bouwen van de modellen, waardoor ik geen tijd neem voor een fotodijk of klein baantje. Hoewel OHMB met de module 's-Gravenweg nog steeds kriebelt.
mvg,
Ivo
P.S., nog een vraagje voor Raymond ;) : volgens mij hangt de schroefkoppeling met het laatste stuk op een haakje onderaan de bufferbalk. Is dat een gewoon haakje of iets speciaals? Waarschijnlijk is dat met een stukje gebogen draad zo nagemaakt.
-
Het is een stevige haak, hier mee wordt de ongebruikte koppeling bij gekoppelde voertuigen opgeborgen.
Hier (http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Amersfoort_(NL),_2009-05-21_13.40,_Schroefkoppeling1.jpg) zie je een detail opname van het stoot en trekwerk van een modern voertuig, zal niet veel verschillen met het tijdperk van de 160. ;)
...Oh sorry, je vroeg het Raymond zie ik net ;D
-
Erwin,
Geeft niks, bedankt voor het antwoord én de foto. Ik heb zo'n haak al vaak gezien, maar ze verschillen wel eens van constructie. Er zit er ook een op mijn model van de NS 1500 van Philotrain. Ik vroeg me gewoon af hoe deze er op de NS 160 serie uitzag. Een klein haakje is in model zo gebogen, maar ik heb ook nog allerlei bevestigingsplaten.
mvg,
Ivo
-
Haakje gemaakt en dit zijn dan de verschillende opties:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8220065_Medium.jpg)
Koppeling los hangend
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8220066_Medium.jpg)
Koppeling met beugel in de haak
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8220067_Medium.jpg)
Koppeling met beugel in de koppelhaak.
Ik heb ook nog op foto's gezien dat er soms de haak onderaan de bufferbalk een normale koppelhaak is met een beugel eraan, zoals met een veiligheidskoppeling. Wat daar nu de bedoeling van is weet ik niet.
Verder met de laatste details:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8220068_Medium.jpg)
bufferhulzen tijdelijk geplaatst. Het kunnen verende buffers worden, maar daarvoor moet ik met boor en snijolie aan de slag. Bovenop de radiator is mijn eerste poging tot een overloopleiding te zien. Maar echt goed zit het niet, kleiner lukt niet en het grootste probleem is het op zijn plek houden met solderen.
Rest van de onderdelen:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8220070_Medium.jpg)
mvg,
Ivo
-
Ik heb ook nog op foto's gezien dat er soms de haak onderaan de bufferbalk een normale koppelhaak is met een beugel eraan, zoals met een veiligheidskoppeling. Wat daar nu de bedoeling van is weet ik niet.
Je bedoelt deze beugel, rood omcirkeld:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/HSM_trein.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/HSM_trein.jpg)
Fotobron (http://verzamelen.marktplaats.nl/spoorwegen-en-tramwegen/470492254-de-locomotieven-van-de-hollandsche-ijzeren-spoorweg-maat.html)
Dat was volgens mij bedoelt om de andere koppeling (los) in te hangen als een soort van veiligheids-koppeling. Vergelijkbaar met de noodkoppeling tussen auto en caravan. Die veiligheidskoppeling is ooit komen te vervallen, volgens mij in de jaren dertig zo uit m'n hoofd. Ongetwijfeld zal er op dit forum wel meer kennis aanwezig zijn die jou daar beter mee kunnen helpen.
-
P.S., nog een vraagje voor Raymond ;) : volgens mij hangt de schroefkoppeling met het laatste stuk op een haakje onderaan de bufferbalk. Is dat een gewoon haakje of iets speciaals? Waarschijnlijk is dat met een stukje gebogen draad zo nagemaakt.
Als je de foto van de voorkant die ik eerder postte goed bekijkt, zie je dat het koppelingsoog om de haak van de trekhaak hangt. De koppeling zit vast aan de trekhaak. Op onze bufferbalk zit dus geen haak. Onder de trekhaak zit wel een gebogen plaat maar zonder haak.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/gebogen_plaat.jpg)
Soms hangt er nog een 'koppeling' aan de trekhaak. Feitelijk alleen maar bestaand uit 3 schakels. Waarom er 2 soorten koppeling aan de lok hingen? Misschien vanwege de tramrijtuigen/tramgoederenwagens met middenbuffers die bij de NTM in gebruik waren.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/schakels_1.jpg)
Op deze foto hangen de schakels "los" in de trekhaak. Op het andere plaatje zitten ze 'vast' aan de trekhaak. Misschien verduidelijken de volgende plaatjes meer:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/wrong_ones_1.jpg)
"foute" trekhaken die aan de lok zaten toen we hem overnamen uit België. Hier zit duidelijk een gat in de trekhaak. Dat klopt dus niet met de oude foto's
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/right_one.jpg)
De juiste variant. Door het half-open gat zit een pen waaraan de koppeling en die schakels vast zitten. Waarschijnlijk kon men door die pen uit het gat te halen, de koppelingen snel vervangen.
Dit onderdeel van de lok heeft ons al menig hoofdbrekens gekost. We zijn er nog niet uit. Als je de koppeling die uit 3 delen bestaat: oog vast aan trekhaak - schroefgedeelte om de koppeling aan te draaien - oog, niet gebruikt, dan hang je simpelweg het oog over de eigen trekhaak.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/oog_aan_trekhaak.jpg)
Maar op sommige oude foto's hangt dat oog inderdaad onder de trekhaak. Maar waar aan? Die gebogen plaat is origineel en bevat dus geen haakje.....
Raymond v/d Hoven
-
Op blz 17 van "Andere locomotieven van de nederlandse spoorwegen" van N.J. van Wijck Jurriaanse staat een foto van de 162 van april 1952. Ook hier zie je het oog hoog hangen. Mogelijk werd het opgebonden met ijzerdraad door het gat in de trekhaak om te voorkomen dat de koppeling tegen de grond sloeg. De NTM-lijnen waren na de oorlog niet helemaal strak meer...
Overigens zie je op deze foto ook dat het radiatorpaneel inderdaad veel lichter is dan de rest van de loc, ook 7 jaar na de oorlog. Zal dus wel geen blank metaal zijn geweest ;D
groet, Carlo
-
Plaatjes dus even uit oorspronkelijke tekst geknipt
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/gebogen_plaat.jpg)
Dit is een "standaard Britse trekhaak". Echter voor dagelijks gebruik incompleet omdat er door de achterste opening nog een drie schalmen ketting gesmeed hoort te zitten
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/schakels_1.jpg)
Dit is dus de losse schalmenset die gebruikt werd wanneer er om de een of andere reden geen koppeling of schalmen aanwezig waren. Kon bij de NTM o.a voorkomen bij de koppelwagens. In principe hoort er dus bij de bovenstaande foto een dergelijke schakelset in het achterste oog te zitten. Op die manier had je de trekhaak / koppeling zoals die in Engeland op al het goederen materieel gebruikt werd.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/wrong_ones_1.jpg)
Dit is een "standaard continentale" trekhaak. In Engeland doen ze het dus anders ......
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/oog_aan_trekhaak.jpg)
Dit is het oorspronkelijke model koppeling dat in de oude oertijd van het spoor gebruikt werd. Hierbij werd de "normale koppeling"gebruikt om de "hoofd-koppeling" te vormen. Dit achterliggend zaak bestond uit twee delen:
- een omgekeerde haak (met opening naar beneden) aan het einde van de eerste schalm. De haak zit dus tussen de tweede schalm, met de opening richting het frame
- een tweede lange gesloten schalm.
- de tweede schalm werd gehangen in de omgekeerde haak van de tegenoverstande wagen.
Deze tweede ingehangen koppeling hing dus (met een bocht) onder de hoofd koppeling. Een lang verhaal, alleen ik weet even niet waar ik het plaatje van deze werkwijze in dwarsaanzicht heb. Ik weet ook niet meer uit mijn hoofd wanneer deze wijze van koppelen is vervallen. Uit mijn hoofd ergens jaren '20/'30. Al het materieel voor die tijd had dus een dubbele koppeling. Later zijn dus alle tweede koppelingen afgenomen.
Volgens mij was het gebruik van de noodkoppeling al voor de tweede wereldoorlog vervallen, dus in dat geval zou deze loc dit niet hoeven te hebben.
-
Bedankt voor de uitgebreide antwoorden.
De veiligheidskoppeling met omgekeerde haak en schalm ken ik natuurlijk ook:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P5220518.jpg)
Hier rechts zie je deze op mijn model van mat'24 zitten, welke deze koppelingen destijds ook hadden en welke in model in etswerk door MK modelbouw bij zijn kits is gedaan.
Maar ik zie die dus ook op sommige foto's van de NS 160 serie, net als foto's waarin de koppeling in een haak aande onderkant is opgehangen:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/161a.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/161a.jpg)
klikbaar
Hier hangt de laatste schalm van de koppeling in de veiligheidshaak die dus inderdaad omgekeerd hangt
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/162a.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/162a.jpg)
Hier zie je de versie met losse schalmenset
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/162c.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/162c.jpg)
En dit is de versie waardoor ik dacht dat er een losse haak zat. Maar nu ik beter kijk zie ik schuin naar achter ook de lange schalm van de veiligheidshaak zitten en op de haak zelf zie ik zowel de koppeling als de veiligheidshaak hangen. Kortom, hier dus inderdaad geen haak waar de koppeling in hangt, wel de schuin naar achteren stekende plaat en een koppeling met veiligheidshaak.
Dat is dus denk ik de oplossing van het vraagstuk: de NS 160 serie heeft dus heel lang met deze ouderwetse koppeling rondgereden en de gebogen plaat onder de bufferbalk is daar voor mij zelfs een soort bewijs van, omdat daar de schalm van de veiligheidshaak tegen kan hangen ipv onder de bufferbalk te schuiven?
mvg,
Ivo
P.S., foto's komen van de CD-ROM die Dutzrail bij zijn kit levert.
-
Ik heb al eerder aangekondigd dat het remwerk door mij zou worden aangepast. Nu is het een stukje etswerk dat vlak tegen het chassis komt te liggen. Ik heb nu 4 losse hefbomen gemaakt waar de remblokken aan komen en diein dwarsrichting gezien in het loopvlak van de wielen moeten komen.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8240071_640x480.jpg)
In de etsplaat heb ik per hefboom 3 gaatjes geboord.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8240072_640x480.jpg)
Hier 4 hefboompjes in verschillende stadia van afwerking
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8240073_640x480.jpg)
En hier allemaal klaar. Via het bovenste gat komen deze hefbomen op een as in het chassis te zitten, via het onderste gat zijn ze verbonden aan het trekwerk van de rem en op het middelste gat komen de remblokken.
Nog zonder remblokken, maar in het chassis:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8240075_640x480.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8240076_640x480.jpg)
Dit geeft net iets meer relief aan het chassis en komt iets meer overeen met de werkelijkheid dan vlak tegen het chassis.
mvg,
Ivo
-
Plaatjes dus even uit oorspronkelijke tekst geknipt. P.S., foto's komen van de CD-ROM die Dutzrail bij zijn kit levert.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/161a.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/161a.jpg)
klikbaar
Dit lijkt dus inderdaad een oude vorm van de veiligheidskoppeling (te zien aan de lange schalm die achterop schuin naar achteren hangt)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/162c.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/162c.jpg)
Dit lijkt de "standaard / moderne" variant. Hierbij wordt de koppeling "achterover" weggeborgen. Bij het meeste materieel zit er onder de koppelinghaak een "kleine" haak waar aan je de schalm van de normale koppeling kan ophangen. Het was regel om bij het laatste (maar eigenlijk ook het voorste) voertuig de koppeling in de trekhaak te hangen. Hieraan kon men zien dat dit het laatste rijtuig was (nog afgezien van zaken als sluitseinen). Bij lokomotieven is het "wel zo netjes" om de koppeling ook in de trekhaak te hangen. Aan de andere kant hangt bij het rangeren de loc koppeling eigenlijk altijd in de weg (de wagens hebben meestal ook hun eigen koppeling) en is het makkelijker om de koppeling "achterover" weg te bergen. Kortom ............ kies maar wat je mooi vindt (y)
Bij de oude veiligheidskoppeling kon je de "tweede koppeling" kwijt in de tegenoverliggende noodkoppeling. Bij de moderne manier van koppelen hangt er altijd een koppeling "in de weg" (dwz je kan hem niet kwijt op de eigen of tegenoverliggend trekhaak). Daarom de kleine haak onder de trekhaak voor het wegbergen van de "tweede koppeling". In theorie zou je de tweede koppeling los naar beneden kunnen laten hangen, maar dat is "not done". De kans bestaat dat de koppeling dan tegen overwegplaten ed slaat. In theorie zou een slingerende tweede koppeling zelfs de trekkoppeling los kunnen slaan, indien deze niet strak genoeg aangedraaid staat. (Er staat me iets bij van een treinbreuk hierdoor bij een geduwde trek/duw combinatie)
Het lijkt er op dat de 160-en inderdaad nog met veiligheidskoppelingen gereden hebben. Volgens mij heb ik in een of meerdere boeken nog wel plaatjes en uitleg van de noodkoppeling staan (een oud jongensboek uit de jaren '50/'60 volgens mij zelfs, "Kilometerkampioen" oid). Er staat me ook bij dat in een van de standaard werken over stoomlocomotieven de CW aangaande het afnemen van de noodkoppelingen vermeld stond. Ik ga nog wel eens spitten.
-
Gevonden, dan wel toch een plaatje wat een en ander iets beter laat zien.
Uit: "Voor de seinen veilig gaan" van A.P. Berkhoudt, 1938, W.J. Thieme & Cie
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Koppeling_3.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Koppeling_3.jpg)
Er staat me ook nog een plaatje bij met een ingehangen noodkoppeling als reservekoppeling. Hierbij hing de schalm / draadspindel van de rechter (nu ongebruikte koppeling) niet in z'n eigen haak, maar in de tegenoverliggende, reserve, haak. Hierbij was de draadspindel dan ver genoeg uitgedraaid om ruim onder de lummel van de werkkoppeling door te hangen.
Het boek dateert uit 1938. Toen werd er dus nog gebruik gemaakt van de reserve haak. Ik heb nog niet kunnen vinden wanneer het gebruik van de reserve haak is komen te vervallen.
-
Mooi plaatje. En het laat ook precies zien aan de rechterkant hoe de koppeling op de meeste foto's van de NS 160 serie is opgehangen.
Nu zie ik alleen nog niet het nut van de schalm aan de reservehaak. Immers als je de reservekoppeling onderlangs in de reservehaak tegenover hangt, hangen beide schalmen van de reservehaken nog steeds nergens in.
Ik ga op zoek naar etswerk van MK, want volgens mij heb ik nog wel een paar van deze koppelingen liggen.
Verder de haak onderaan weer weggehaald en ik kon het niet laten, dus ik heb een klein plaatje aan de onderkant gesoldeerd:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8260077.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8260078.jpg)
Ook de overloopleiding heb ik nog maar eens opnieuw gemaakt:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P8260079.jpg)
Ik laat dus niet de leiding naar beneden lopen, maar heb alleen het stuk van de radiatordop naar de omkleding gemaakt.
Nu kan de kap naar de straalcabine en het chassis ook. Ik twijfel alleen nog of ik de ophanging van de gecompenseerde as zal veranderen. De compensatie pendelt nu met als draaipunt de bovenkant van het chassis, terwijl ik het draaipunt in het midden van de gecompenseerde as wil hebben. Misschien is pendelen niet zo erg, maar volgens mij gaat dan de lok waggelen bij ongelijk liggend spoor.
Foto's uit de bouwhandleiding:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/NS160_handleiding_06.jpg)
Compensatieas bovenin het chassis
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/NS160_handleiding_64.jpg)
Hier zie je een pendelarm vastgesoldeerd zitten aan de compensatie as en onderaan deze arm loopt de gecompenseerde as erdoor:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/NS160_handleiding_70.jpg)
Ik heb meer de neiging om een dik stuk draad in het chassis te solderen en op de juiste hoogte boven de gecompenseerde as te laten uitkomen, zodat de as kan kantelen ipv pendelen.
mvg,
Ivo
-
Hmmm...
Ivo, zou je niet een V-vormig stuk draad kunnen maken, dat draait om de pendelas ( met de punt van de V ) en afsteunt op de bovenkant van de lagerblokken ( met de benen van de V ) ? Dan 'doen' die hun werk ook en heb je geen last van pendelen.
De lagerblokken lijken me er dik genoeg voor. Evt. een klein putje boren in de lagerblokken, zodat de benen van de V goe blijven zitten.
Grtzz,
Karst
-
Nu zie ik alleen nog niet het nut van de schalm aan de reservehaak. Immers als je de reservekoppeling onderlangs in de reservehaak tegenover hangt, hangen beide schalmen van de reservehaken nog steeds nergens in.
mvg,
Ivo
Volgens mij hebben die schalmen een tweetal functies:
- koppelmogelijkheid indien het deel met de schroefdraad (aan beide kanten) gebroken is of afwezig is. Dan krijg je in of meer datgene wat ze in Engeland gebruiken bij een "loosely coupled freight". Of te wel zoals die in de UK uitvoering van deze loc's zaten.
- dient om de "normale" schalm in de reservehaak te houden (sluit het oog af). Dit zowel in de variant waarin de haak op z'n eigen voertuig is opgeborgen (rechts op het plaatje), alswel wanneer de koppeling in de tegenoverstaande reserve haak is gehangen. (dat plaatje zoek ik dus nog steeds)
Volgens mij kwamen brekende koppelingen vroeger vaker voor dan tegenwoordig. Vandaar dan ook de veelheid om e.a. toch maar aan de gang te kunnen houden. Ik heb geen idee wat de breekkracht van een moderne koppeling is, maar het zou me niet verbazen wanneer dit een veelvoud is van de kwaliteit/sterkte die ze rond 1910 haalde. Waarschijnlijk zal het feit dat lang niet alle treinen beremd met lucht waren ook een rol gespeeld hebben (qua behoefte aan extra veiligheidsmarges)
-
De staalkwaliteit is natuurlijk sinds 1910 wezenlijk verbeterd. Dus het zou best kunnen dat de noodzaak voor een veiligheidskoppeling sindsdien is komen te vervallen.
@Karst,
Het is te overwegen, maar eigenlijk veel te ingewikkeld in vergelijking tot een dik stuk messingdraad. Het voordeel van dat draad is dat de hoogte van de as altijd goed stelbaar blijft.
Tegelijk denk ik dat ik de constructie van Richard maar ga proberen. Als ik het gat in de pendel waar doorheen de as loopt een beetje opruim, zal er van een pendelbeweging niet veel overblijven. Bovendien heb ik gezien dat de zijdelingse beweging van de as als de lagers in het chassis zitten ook heel beperkt is en zonodig verder is te beperken met een paar ringen. Lastig blijft wel dat de hoogte van de as vastligt als je het geheel hebt gemonteerd. Dus dat wordt een aantal keer monteren en demonteren voordat het goed zit.
Leuk artikel in de RH over de 2000. Daar zal Wim ook wel blij mee zijn. Binnen één jaar van eerste probeersel tot messing redacteur ;D (y)
mvg,
Ivo
-
Voortgang:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_1125_1.jpg)
De houten deur moet nog worden gespoten, alle handrails worden zandgeel en verschillende details worden nog zwart aangetipt.
mvg,
Ivo
-
Mooi strak! (y)
-
Als je het filmpje onderaan deze pagina (http://www.spoorwegmuseum.nl/nieuws__actueel/agenda/100_jaar_3737.html) bekijkt dan zal je zien dat de 3737 op dit moment lijkt voorzien te zijn van een reserve koppeling. Hoewel ik het NSM inmiddels niet meer 100% vertrouw in het uitbeelden / implementeren van een historisch verantwoorde / kloppende weergave van de werkelijkheid is het misschien handig om die eens van dichtbij te bekijken.
-
Dat ziet er al strak uit Ivo (y), ik hoop dat de mijne als ik er aan toe ben net zo mooi gaat worden!
-
Te strak? ;) Ik zie op foto's altijd een wat verweerd lokje rijden, met erachter ook enigzins schamele goederenwagens. Deze gaat er straks vast veel te nieuw uit zien, maar ik ben nog niet zo van het weatheren. Prachtig voor op een baan, maar minder mooi in de vitrine.
@Paul, volgens mij is dat inderdaad de veiligheidskoppeling. Leuk filmpje ook, weten we weer hoe de 3737 lok en tender met elkaar zijn verbonden.
Paar details aangezet:
Eerst de deuren met Revell matt 85 geschilderd (ik weet zo snel de Humbrol equivalent niet) en daarna met de hout methode aan de slag:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9010080_Medium.jpg)
Beetje afplakken waar het gaat. Olieverf burnt omber op een stukje papier uitsmeren. Met een platte kwast met de kopse kant vervolgens met de dry brush techniek de olieverf op de deuren verticaal (in de lengte richting van de planken) aanbrengen en uitsmeren / kammen. De randen moeten nog worden bijgewerkt met een tandenstoker gedoopt in wasbenzine, omdat er verf en lak op het groen is gekomen.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9010082_Medium.jpg)
Daarna nog alle handrails gekleurd in zandgeel. De exacte kleur is me niet duidelijk. Is het geel, zoals Roco heeft gedaan op hun Sik, is het wit zoals ook wordt gesuggereerd, of is het zandgeel, zoals veel loks -na- de periode van de NS 160 serie?
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9010083_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9010084_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9010085_Medium.jpg)
Ik heb de lantaarns ook al een koperen rand gegeven en een "zilveren'' interieur, maar daarmee ben ik iets te vroeg geweest. Er komt na de opschriften nog blanke lak over en dan wordt het koper weer mat en dat is niet de bedoeling.
Rechtsvoor het machinistenhuis komt nog een vijzel. Die wilde ik zelf maken, maar is mij inmiddels beloofd, dus dat komt later.
mvg,
Ivo
-
Het is weer een snoepje geworden (y)
-
Ik vind de zandgele kleur van de handrails prima overkomen. Volgens mij lijkt dit beter dan wit.
Gerard
-
..... ik ben nog niet zo van het weatheren. Prachtig voor op een baan, maar minder mooi in de vitrine.
Blijft een kwestie van smaak. Het techniekmuseum in Berlijn heeft gewoon niet opgepoetste roestzooi in de collectie staan. Desgevraagd: "Putzen... dass macht doch jeder...."
;)
Groet,
Huibert
-
Prachtig gelukt Ivo!
Groeten,
Huib
-
Na al het schilderwerk, de transfers en de blanke lak wordt het tijd voor het inbouwen van de aandrijving. Bij de bouw van het chassis is dat al voorbereid en zijn alle lagers gecontroleerd, maar omdat de wielen op de assen geklemd zitten en gekwarteerd moeten worden is het handiger eerst het chassis te spuiten voordat de aandrijving wordt ingebouwd.
Het is nog een berg onderdelen, maar het slinkt snel:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9040086_Medium.jpg)
Motor, chassis, wielen, koppelstangen, schroefjes etc. Het wordt er wazig van ;D
Het eerste wordt een tussenas opgebouwd uit een groot snaarwiel, een worm, twee lagers en wat ringen. Deze komen bovenin het chassis te hangen in lengterichting, precies boven het wormwiel boven de uitgaande as. Omdat het snaarwiel wordt vastgehouden door de snaar, beveelt de bouwbeschrijving aan, alleen het lager aan de andere kant te lijmen. Ik heb echter helemaal niks gelijmd. Het is te klein om dat te doen en de kans van lijm in het lager is me te groot. Maar de lagers worden in het chassis in een soort oplegging gelegd, waarvan de puntje met een klein tangetje naar elkaar toe zijn te buigen en daarmee zit de as perfect vast.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9040088_Medium.jpg)
Hier zie je het chassis met de motor los erop. De snaar staat nog niet strak en dat bevalt me eigenlijk niet, want veel hoger moet de motor niet komen. Het liefste zou ik overigens deze snaar koppeling vervangen door een klein tandwielkastje. Ik zal eens zoeken in de catalogus van GM&S.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9040087_Medium.jpg)
Door het perspectief van de foto lijkt deze aandrijving niet in de kap te passen, maar als ik voor het snaarwiel op de uitgaande as van de motor de as afzaag, dan gaat het er wel in. Ik denk nog gewicht in de kap te plakken, zowel voorin als in de cabine.
Komende dagen moeten de stroomafnemers worden geplaatst en de wielen gemonteerd op de juiste spoorbreedte en de juiste kwartering.
mvg,
Ivo
-
Voor de liefhebbers mog een paar details:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9050089_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9050089_Kopiren.jpg)
Hier zie je de as met worm bovenin het chassis. Als je goed kijkt kun je zien hoe ik de pennetjes rondom de lagers heb gebogen.
Dan wordt het tijd voor de stroomafnemers:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9050090_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9050090_Kopiren.jpg)
Kleine kunststof busjes met een flens, worden van buitenaf met de flens aan de buitenkant in de gaten boven de assen in het chassis gedrukt. Deze busjes moeten een beetje klemmen. Links zit het busje er al in, rechts nog niet.
Hier zie je het busje aan de binnenkant boven het messing lager zitten:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9050091_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9050091_Kopiren.jpg)
Daarna worden twee printplaatjes aan de binnenkant van het chassis gelijmd:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9050092_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9050092_Kopiren.jpg)
Hierop wordt, als de lijm is uitgehard, een fosforbrons draadje gesoldeerd, dat door de kunststof busjes naar buiten bovenop of tegen de wielen moet lopen voor de stroomafname. Dan nog een draadje op dit printplaatje, dat naar de motor of de decoder gaat.
mvg,
Ivo
-
Voor de verdere aandrijving ben ik 2 avonden bezig geweest om een en ander netjes te krijgen.
Eerst de stroomafnemers en de verbinding met de motor:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9060093_Medium.jpg)
Gewoon een fosforbrons draadje twee keer haaks omgevouwen, van binnenuit door de 2 kunststof busjes steken en vastsolderen op het printplaatje in het midden. Daarna het draadje voor de motorverbinding op het printplaatje vastzetten. Het is de bedoeling dat de stroomafnemers bovenop de wielen komen te zitten. Achter de wielen kan op zich ook, maar is lastig, omdat de wielen heel strak op het chassis zitten.
Daarna de wielen op de assen gezet en gekwarteerd. Het is lastig dat de stroomafnemers er al zitten, want daardoor kun je slecht voelen of de wielen goed gekwarteerd zijn en de aandrijving licht loopt. Ook het wormwiel wordt nu nog niet in de worm geschoven op de uitgaande as.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9080094_Medium.jpg)
Hier zie je de uiteindelijke aandrijving met de motor al geplaatst. Deze wordt bevestigd met 2 stukjes dubbelzijdig tape tussen chassis en motor, waardoor ook de snaaraandrijving op voldoende spanning wordt gebracht. De passing van het vliegwiel, de motor en de as met het snaarwieltje moet beter in de gaten worden gehouden dan ik dacht. Het vliegwiel zit vrijwel tegen de voorwand van het machinistenhuis en het snaarwiel vrij dicht achter de bevestiging van de kap. Je moet eigenlijk aan beide kanten de as inkorten.
Maar in deze vorm loopt het lokje goed. Zeker als ik de kap zowel voor als achter verzwaar met nog wat daklood, heb ik redelijk vertrouwen in de stroomafname en de trekkracht.
Het zit allemaal vrij precies. De boutjes om de koppelassen mee aan de wielen te schroeven moeten worden geborgd met moervast oid. Met de loopas heb ik dat al gedaan en de boutkop flink afgevijld. Vanavond reed het chassis ineens vrij slecht en ik maar zoeken. Tot ik zag dat de losse boutjes op de aandrijfas aan de achterkant van de wielen inmiddels uitstaken en tegen allerlei chassis onderdelen aanliepen. Het komt dus allemaal vrij nauw, maar uiteindelijk liep het goed:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9080096_Medium.jpg)
Hier kun je zien wat ik bedoel. Je ziet nu ook waar de stroomafnemers op de wielen zitten.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9080097_Medium.jpg)
Hier kun je nog goed het verschil in dikte van de M1 boutkoppen zien. Links afgevijld en rechts nog in de originele toestand. Nu komt nog de verbinding met de blinde as aan de orde. Deze zit met koppelstangen aan het voorste wielstel. De as staat iets hoger in het chassis dan de wielassen en heeft een aparte koppelstang. Ik was benieuwd of dat niet ergens weerstand zou gaan geven. In de kit zitten op de etsfret kleine ringetjes om ook voor de koppelstangen te gebruiken. Dus daarmee aan de slag.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9080102_Medium.jpg)
Zo is het uiteindelijk geworden en het werkt. Ik was nog bang dat dit allemaal tegen de achterste trapjes zou gaan stoten, maar dat gaat allemaal net goed.
En dan is dit het resultaat:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9080098_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9080100_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9080101_Medium.jpg)
Hier en daar moet ik de lak op de wielen nog bijwerken. De fabrieksplaten, de ramen, de buffers en de koppelingen moeten nog worden geplaatst en dan is het af.
Dan kan die aan de slag van Steenwijk verder Friesland in op de NTM lijnen met kolenbakken en CHDtjes.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9080103_Medium.jpg)
mvg,
Ivo
-
Het ziet er prachtig uit Ivo! (y)
-
Het ziet er prachtig uit Ivo! (y)
Wat hij zegt ^ (y) (y)
-
Het ziet er prachtig uit Ivo! (y)
Wat hij zegt ^ (y) (y)
Wat zij zeggen , (y) (y) (y)
-
TOP-werk, Ivo (y) (y)
-
Ik kies voor de optie 'al het voorgaande'. (y) ;D
Leuk klein lokje geworden.
-
Bedankt voor jullie (y)
Klein is een relatief begrip ;) :
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090115_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090115_Kopiren.jpg)
Vanavond aan de slag met de buffers. Er zijn 2 mogelijkheden: of je boort een ondiep gat van 2,4mm bovenin en je soldeert de buffers vast in de hulzen en dan heb je vaste buffers, of je boort een 1mm gat door en door en een gat van 2,4mm, 2,5mm diep in de bufferhuls en dan krijg je verende buffers. De bufferhulzen zijn namelijk in massief messing gegoten.
Ik ga natuurlijk voor de verende buffers. Ik zou niet weten hoe ik dit zou kunnen maken zonder boorkolom of frees met kruistafel. Het laatste heb ik weer ingezet.
Eerst klem je de bufferhuls in in de machineklem op de kruistafel. Dan span je een 1mm boor in de spantang en je positioneert met de kruistafel de bufferhuls exact in het midden van de boor:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090106_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090106_Kopiren.jpg)
Snijolie op de bufferhuls leggen uit mijn medicijnpotje olie (waar ik voor dit soort klusjes een leven lang genoeg heb, bedankt Ronald :) ):
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090107_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090107_Kopiren.jpg)
Boor draaien en erdoorheen:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090108_Kopiren.jpg)
Boor eruit, spanen weghalen en het gat zit keurig in het midden, door en door:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090109_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090109_Kopiren.jpg)
Dan een vingerfrees in gespannen, die helaas net geen 2,4mm was, maar die er wel voor zorgt dat het gat in de diepte breed genoeg wordt:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090110_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090110_Kopiren.jpg)
Dankzij de freestafel, waarin de frees ook op 0,05mm nauwkeurig naar boven en beneden kan worden bewogen zit er snel een keurig gat in van 2,5mm + of - 0,05mm
Daarna nog een keer dezelfde bewerking met een 2,4mm boor:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090111_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090111_Kopiren.jpg)
En zo is die goed.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090112_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090112_Kopiren.jpg)
Nu moest het kleine gaatje aan de achterkant van 1mm nog een klein beetje worden geruimd, maar daarna passen de buffers er goed in:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090113_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9090113_Kopiren.jpg)
Bufferhulzen schoonmaken, spuiten of in het zwartingsmiddel, veertjes erin, aan de achterkant de pen afknippen en het uiteinde plat knijpen en klaar zijn de buffers.
mvg,
Ivo
-
Je verteld het , alsof je een boterham smeert .
Maar ondertussen . (y)
-
Inderdaad, maar misschien doet-ie het onder lunchtijd met z'n linkerpink ;D
-
...de pen afknippen en het uiteinde plat knijpen en klaar zijn de buffers.
Simpel toch. (y)
Groet Jaap
-
Hoi Ivo,
ik blijf altijd verbaast staan van je kwaliteit en bouwtempo.
prachtig!
Groeten Arjen
-
Simpel? Ja en nee, met de juiste apparatuur en aanpak is het simpel, maar zonder spullen zou ik het ook niet weten. En het is een klusje van ongeveer 5 kwartier voor 4 bufferhulzen. Zorgvuldig werken kost nu eenmaal tijd (en dan reken ik een uur voorbereiden van mijn werkbank er niet bij, vanwege allerlei rommel en apparatuur die zich daar had opgestapeld voordat ik bij mijn frees kon).
Wat ik wil laten zien, is hoe je het kunt maken en dat je het kunt maken.
@Arjen
;D Tempo vind ik wel tegenvallen, maar ook dat is relatief. Het vinden van tijd is een probleem, meestal tussen 22.30 en 01.30 en dan in de ochtend weer vroeg op. Dus wat je hier ziet is het product van veel slaaptekort ;D
mvg,
Ivo
P.S., de bufferhulzen zijn inmiddels op kleur én in de matlak
-
Volgens mij heb ik in een of meerdere boeken nog wel plaatjes en uitleg van de noodkoppeling staan (een oud jongensboek uit de jaren '50/'60 volgens mij zelfs, "Kilometerkampioen" oid). Er staat me ook bij dat in een van de standaard werken over stoomlocomotieven de CW aangaande het afnemen van de noodkoppelingen vermeld stond. Ik ga nog wel eens spitten.
GEVONDEN ;)
In eerste instantie tegen gekomen op de voorkant van een vroege druk van "van stoom tot stroom" (standaardwerk mat '24 / NJvWJ), maar die was wat vaag. daarna in Labrijn & Gatsonides, maar die had ik zelf niet zo paraat.
Beiden uit het facsimile van "Labrijn, de stoomlocomotief"
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Koppeling_01_klein.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Koppeling_01_klein.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Koppeling_02_klein.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Koppeling_02_klein.jpg)
Bij de 3900 kan je de veiligheidskoppeling ook nog net zien hangen. Hierbij is het "lange oog" achter de normale koppeling de indicatie
-
Paul,
Helemaal duidelijk en zeer heldere plaatjes. Het is me inmiddels opgevallen dat op veel foto's van stoomloks rond 1950 deze veiligheidskoppeling nog gewoon aanwezig was. Dus dat deze ook op de NS 160 zat is minder vreemd dan het op het eerste gezicht leek. Ik heb inmiddels de koppelingen voorzien van een veiligheidshaak, maar het is in model snel aan de grove kant. Binnenkort foto's.
mvg,
Ivo
-
Simpel toch. (y)
Tsja, dat dacht ik. Dus gisteravond aan de slag. Het platknijpen kostte iets meer moeite en wel zoveel dat de buffers er te ver uitstaken. Dus maar iets steviger geknepen....... Resultaat: met een aardige knal breekt een bek van mijn tang eraf en ik hoor van alles in de kamer rondvliegen. De rest van de tang is snel gevonden 4 meter van mijn tafel. Maar de buffer met bufferhuls en veertje. Ik zoek eerst naar 3 onderdelen... niks gevonden. Later bedenk ik dat het waarschijnlijk nog in elkaar zit, dus best groot is. De hele vloer met zaklamp afgezocht, maar niks hoor. Dus zal het wel ergens bovenop tussen andere rommel zijn beland. Slecht geslapen en vanochtend de kinderen uitgelegd dat ik weer eens wat kwijt ben en laten zien hoe het eruit ziet. Met ander licht dat ik net uit wilde doen ligt daar ineens de complete buffer tussen boekenkast en krantenbak op de grond, 8m van de plek waar die was gelanceerd. :)
Vanavond foto's van het model.
mvg,
Ivo
-
En ik maar denken dat je een modelloc aan het maken was in plaats van een miniatuurkanon.
Of ben je net als bij de Mythbusters allerlei zaken aan het uittesten? ;D ;D
Succes!
Gerard
-
Life isn't easy! Bekend verhaal, ik heb eens een gelanceerd messing onderdeel uit een pan aardappelen gevist, je weet niet waar zoiets terecht komt. Dan is het mooi als je in je uppie zit te werken, dan kun je aan de klank van de tik waarmee het de omgeving raakt afleiden wáár het ongeveer terechtgekomen is.
Overigens heb ik van dat merk ook eens een tang gehad. Daarna ging echter de tang vliegen en belandde in de prullebak. De afgebroken bek volgde. Succes verder Ivo, benieuwd naar de plaatjes.
-
Dan is het mooi als je in je uppie zit te werken, dan kun je aan de klank van de tik waarmee het de omgeving raakt afleiden wáár het ongeveer terechtgekomen is.
Over bekend verhaal gesproken... :D
-
Zoals beloofd: foto's
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9110116_Medium.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9110116_Medium.jpg)
Rechts 2 gemonteerde buffers met veertje en platgeknepen steel. Maar uiteindelijk heb ik het steeltje iets omgebogen, om de juiste uitveer toestand te behalen. Links nog wat koppeling onderdelen.
Hier was er dus al een 8m (http://smileys.on-my-web.com/repository/Transports/flying-044.gif), maar 8 uur later teruggevonden.
Daarna bleek het nodig eerst gaten achter de buffers in de bufferbalken te boren en daarna kon het geheel met koppeling op de bufferbalk:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9110117_Medium.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9110117_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9110119_Medium.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9110119_Medium.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9110120_Medium.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9110120_Medium.jpg)
De luchtleiding van Philotrain oogt wat iel, maar de koppeling is iets te grof en de lange schalm van de veiligheidshaak weer iets te kort. Ik zag op de site van Weinert nog veiligheidskoppelingen onder bestelnummer 86214 en 8636. Misschien heeft iemand daar ervaring mee?
Nu nog de buffers aan de achterkant en de remblokken.
mvg,
Ivo
P.S., met dank aan Gemene Oude Bok voor de smileys site
-
jee wat zijn die buffers groot ;D
-
Ja, kijk maar eens op de foto's in het boek Diesellocomotieven in Nederland :o
mvg,
Ivo
-
Die grote buffers zijn juist typerend voor deze loc
-
Die grote buffers zijn juist typerend voor deze loc
Deze buffers zijn typerend voor ENGELSE rangeerlocomotieven, wat de NS 160-165 waren. Vanwege de scherpe bogen die in de UK voor komen / kwamen werden grote buffers op de loc's gebruikt om overbufferen te voorkomen.
Ik weet niet of dit deels het gevolg was van de korte bufferhalzen die UK buffers nu eenmaal hebben (heb je die dan ook toegepast Ivo bij deze bufferschijven??) of het gebruik van de schalmenkoppelingen (niet aandraaibaar dus) die op het goederen materieel zat.
Ik heb geen idee of dergelijke bogen in Nederland domweg niet voor kwamen, maar kan me zo gauw geen enkele origineel Nederlandse variant bedenken al staat me vaag iets bij van de een of andere industrie waarbij een tractie voertuig wel was voorzien voorzien van grote buffers. Dit even afgezien van sommige tractievoertuigen waarbij sprake was van een bufferplaat ipv losse buffers
-
Deze buffers komen zo bij de kit. De grote bufferschijven zijn opvallend en die herken je zo ook op elke foto. Ik denk dat de bufferhulzen inderdaad kort zijn. In elk geval zijn ze op de NS versie verlengd door een vierkante tussenplaat tussen bufferbalk en bufferhuls. Deze tussenplaat zit er bij mij ook op:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9010083_Medium_1.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9010083_Medium_1.jpg)
Dit was dus een aanpassing van de NS op de WD loks, waarbij gewoon de originele buffers zijn gebruikt.
mvg,
Ivo
-
Daar waar je als rangeerder in Nederland / Continent redelijk de ruimte hebt tussen de buffers wanneer twee voertuigen tegen elkaar staan is het in de UK echt krap. Dit verschil zit hem in de lengte van de buffers. Zou hiervoor niet weten waar ik "sprekende plaatjes" vandaan kan halen. Maar als stoker (en dus rangeerder) bij SHM (=NL) en NYMR (=UK) kan ik vertellen dat het verschil aanzienlijk is, zeker als je dan ook nog moet vechten met de stugge vacuumremslang. Om nog maar te zwijgen over de situatie waarbij er een weggeklapt buck-eye aan het rijtuig hangt. Het feest is helemaal compleet als je dan ook nog de stoomverwarming moet aansluiten.
Kortom: NS 160-165 met grote buffer schijven -> korte bufferhulzen (y). Ik weet niet of er varianten waren waarbij er NS buffers op gezet waren, dit omdat er kennelijk ook varianten waren met een NS koppeling (met reserve haak). Ik kan me voorstellen dat wannneer de loc bij een rangeerkraak betrokken was geweest en de buffers beschadigd waren er standaard NS buffers opgezet werden, dit omdat de Engelse buffers hier niet voorrradig waren
-
Paul,
Een vergelijking van de buffers in model:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9130121_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9130121_Kopiren.jpg)
Met de buffers van een Roco kolenbak
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9130122_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9130122_Kopiren.jpg)
Met Weinert verende buffers
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9130124_Kopiren.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P9130124_Kopiren.jpg)
Met Werps buffers op de Oersik
Volgens mij is de conclusie dat er dus inderdaad korte bufferhulzen op het 162 model zitten. Zeker als je weet, dat er nog een verdikkingsplaat (door NS aangebracht) tussen de bufferbalk en bufferhuls zit.
Ik heb tot nu toe op geen enkele foto vervangende buffers gezien, maar ik zal eens extra kijken.
mvg,
Ivo
-
Om even in de sfeer te komen. Op de site van Drents Archief (http://www.drentsarchief.nl/zoeken/film-en-geluid) kom je een filmpje tegen met volgens mij loc 162 in beeld. In de zoekopdracht, de naam "Zingstra" invullen. Vervolgens krijg je onder nummer AV990 het gewesnte filmpje te zien. Is wel klein maar beter iets dan..... ;)
Loc komt even na het midden van het filmpje in beeld.
-
Je moet mij even helpen. Ik krijg alleen maar Oracle fouten. Wat moet je in het zoekscherm invullen? Ik krijg 3 vragen gemarkeerd met een * en een periode om in te vullen.
mvg,
Ivo
-
Ik heb met IE9 bij "beschrijving" Zingstra ingevuld en krijg daarna inderdaad een pagina met het betreffende filmpje. Je hebt wel Quicktime nodig voor het afspelen
-
Ja, zo kan ik er ook bij. Nu alleen niet allemaal tegelijk kijken :D , want bij mij krijgt hij nu geen verbinding tot stand.
mvg,
Ivo
-
Jamaar dit is zo mooi, dan gaat iedereen vanzelf kijken (y)
-
Ook leuk, de Artitec loods van Assen op de achtergrond.
En inderdaad de 162 (y)
mvg,
Ivo
-
In het filmpje kan je ook duidelijk zien dat de handgrepen licht van kleur (geel) zijn.
Ook de fraaie grote glinsterende koplampen vallen op.
Gerard
-
Vandaag in Bochum - Dalhausen geweest en.......... daar trof ik een wagen aan met een reserve koppeling. Deze wagen stond in de lange, rijtuig, loods ergens in het midden. Dankzij het feit dat er niemand in de buurt was kon ik even tussen de wagens kruipen (beide loodsdeuren waren dicht en d'r stond geen loc op dat spoor :-[) en heb ik even gauw de reserve koppeling ingehangen en er een foto van gemaakt. Ik heb in ieder geval een foto met m'n iPhone gemaakt, maar m'n reisgenoot had z'n camera bij zich en ik wacht nog heel even op die foto.
Ik had het liever gedaan met toestemming, maar m'n Duits is niet geweldig en d'r liepen op dat moment geen vrijwilligers in de buurt die voldoende terzake kundig leken om in een keer te snappen wat ik wilde bereiken, dus het maar even "quick and dirty" gedaan. Normaal had ik het (in burger zijnde) überhaupt niet gedaan, maar dit onderwerp was te recent en deze kans was te mooi om te laten lopen. Voor de rest was ongeveer ieder rijtuig dat er op dat spoor stond voorzien van remsloffen dus ook daardoor kon er weinig mis gaan.
-
Nog even over de sluitlichten.
(http://i112.photobucket.com/albums/n177/spadejong/scannen0020.jpg)
(foto: ansichtkaart, verzameling Hesselink) slepen of rechtermuisklik voor groter.
Als ik bovenstaande lees schijnen de sluitlantaarns 2 kanten op, naar achteren rood en naar voren groen of (na 1937) wit.
Daarom steken ze dus naast of boven de loc of tender uit
Stephan.
Uit Artitec 3700 topic geknipt.
7700 met veiligheidskoppeling (y)
-
Paul,
Het barst ervan hoor, foto's van loks met veiligheidskoppeling, ook nog in de jaren '40 en '50. Ik heb er nooit specifiek op gelet, maar na onze discussie in mijn NS 160 draadje heb ik een fors aantal materieelboeken er weer op nageslagen (1700, 2100, 6100 en 6300) en je ziet deze op veel foto's op de loks gemonteerd zitten.
Leuk om te lezen dat je in Duitsland nog eens een en ander hebt geprobeerd. Ik ben benieuwd naar de foto's die we misschien later te zien krijgen.
mvg,
Ivo
-
Klopt, ben ik met je eens, echter ......... het gaat dan ALTIJD om foto's van voorkanten van loc's waarbij de koppelingen waren "opgeborgen".
Ik ken geen foto's van een ingehangen reservekoppeling. Dit is min of meer vergelijkbaar met het akkevietje wat ik aan de hand heb gehad met de 2100 van Karst. Het ging hierbij om de "kolenmond" van de tender. Op de Philotrain tekening stond iets wat naar mijn gevoel niet kon kloppen. Ik ben toen opzoek gegaan naar foto's of (tekeningen) van de tender van de 2100 (met het zicht zoals je dat ziet vanuit het machinistenhuis). Die zijn dus niet of nauwelijks in het publieke domein te vinden. Uiteindelijk bleek een NSM bezoek (leuk gecombineerd met Ontraxs) de enige oplossing.
In die zelfde 2100 zoektocht ben ik ook op zoek gegaan naar afbeeldingen van Nederlands stookgereedschap en met name de kolenschoppen. Ook daarvan is nauwelijks iets terug te vinden.
Dus ja, sommige zaken zijn goed vastgelegd, makkelijk te vinden, andere zaken zijn veel moeilijker (of niet) terug te vinden. En het aantal mensen "wat het heeft meegemaakt" begint drastisch te verminderen.
We hadden laatst bij de SHM nog iemand op de loc mee die NS-stoom nog had meegemaakt als medewerker. Verder had hij leeftijd om dat te laten waar zijn en bleek dat hij, toen de man tussen Twisk en Medemblik op de voetplaat meeging, ook nog de verhalen en de kennis te hebben. Maar het begint echt een uitstervend ras te worden en ook zijn geheugen bevatte inmiddels een aantal aperte onjuistheden (net als het mijne, blijkt soms :-[)
-
Inderdaad ken ik geen foto's met een ingehangen reservekoppeling. Maar net als aan de voorkant hangt deze er aan de achterkant wel aan. Ik bladerde net nog door het 6300 boek en vond een naoorlogse plaat met duidelijk een koppeling met reservekoppeling aan de achterkant.
Maar inderdaad, de echte ervaringskennis met NS stoom zal wel bijna verdwenen zijn.
mvg,
Ivo
-
Ta Daaa, Ta Daaa
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/reserve_koppeling_05_CvH.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/reserve_koppeling_05_CvH.jpg)
Met dank (en excuses) aan DGEG Bochum - Dalhausen (y)
-
Heel mooi. En nu maar speuren of we daar ook een foto van vroeger van kunnen vinden, behalve dan in de voorschriften. Moet de reservekoppeling vaster worden gedraaid, of is dat zo voldoende. Ik kan me voorstellen dat wanneer om wat voor reden de hoofdkoppeling breekt, voorkomen moet worden dat de reservekoppeling een klap krijgt doordat deze dan met een ruk strak wordt getrokken. Of overdrijf ik dat effect.
Leuk speurwerk (y)
mvg,
Ivo
-
Ik kan me voorstellen dat wanneer om wat voor reden de hoofdkoppeling breekt, voorkomen moet worden dat de reservekoppeling een klap krijgt doordat deze dan met een ruk strak wordt getrokken. Of overdrijf ik dat effect.
Ik heb dit zo ingehangen omdat het het zo op alle plaatjes staat die ik ken. Ik zou het moeten uitproberen of het zinnig is, maar mijn inschatting is dat je de reservekoppeling nooit echt strak zult krijgen. Verder moet je misschien in de gaten houden dat in de tijd dat de reservekoppelingen nog actief gebruikt werden de treinen lichter waren en de snelheden lager.
De reservekoppeling was waarschijnlijk het belangrijkste op het moment dat er nog geen doorgaande luchtleidingen waren. Toen moest de reservekoppeling de schade beperken bij het breken van een koppeling. Bij een doorgaande luchtleiding vangt de treinrem het breken van de trein op, dwz zorgt dat e.a. niet eindeloos door blijft rijden.
-
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/oog_aan_trekhaak.jpg)
Dit is het oorspronkelijke model koppeling dat in de oude oertijd van het spoor gebruikt werd. Hierbij werd de "normale koppeling"gebruikt om de "hoofd-koppeling" te vormen. Dit achterliggend zaak bestond uit twee delen:
- een omgekeerde haak (met opening naar beneden) aan het einde van de eerste schalm. De haak zit dus tussen de tweede schalm, met de opening richting het frame
- een tweede lange gesloten schalm.
- de tweede schalm werd gehangen in de omgekeerde haak van de tegenoverstande wagen.
Deze tweede ingehangen koppeling hing dus (met een bocht) onder de hoofd koppeling. Een lang verhaal, alleen ik weet even niet waar ik het plaatje van deze werkwijze in dwarsaanzicht heb. Ik weet ook niet meer uit mijn hoofd wanneer deze wijze van koppelen is vervallen. Uit mijn hoofd ergens jaren '20/'30. Al het materieel voor die tijd had dus een dubbele koppeling. Later zijn dus alle tweede koppelingen afgenomen.
Volgens mij was het gebruik van de noodkoppeling al voor de tweede wereldoorlog vervallen, dus in dat geval zou deze loc dit niet hoeven te hebben.
Volgens Hans Kaas, in het boek met de biografie van zijn vader: inhangen reserve koppeling afgeschaft in 1949. Verder nog niks over tegengekomen wat dit bevestigd (of tegenspreekt). Neem aan dat daarna is begonnen met het afnemen van de reserve koppelingen.
Zal nog eens de standaarwerken doorbladeren op een evt CW, al vermoed ik dat dit dmv een algemene CW gebeurd is en dus niet of nauwelijks terug te vinden is in de loc-specifieke CW's
-
De NS 1000 is nog in dienst gesteld met een reservekoppeling (1948). Al het andere "nieuwe" materieel (11/12/13/22/2400) is allemaal zonder reservekoppeling in dienst gekomen.
Wel kan je nog tot eind jaren '50 materieel tegenkomen waarbij de reservekoppeling nog aanwezig is.
Opvallend is dat in nauwelijks foto's ben tegengekomen van 4300 - 5000 met een reservekoppeling. Waarschijnlijk heeft dit te maken met het feit dat de Engelse koppelingshaak zich niet echt leent voor het plaatsen van de Europesche koppeling al dan niet met reservekoppeling.
Wat mij het meest waarschijnlijk lijkt bij deze WD loc's dat wanneer er een koppelingshaak gebroken is, dat deze vervangen is door een NS model, waarbij dan wel de reservekoppeling kon worden aangebracht. Echter ik ben nog geen foto's van WD (stoom)loc's tegen gekomen met een zichtbare reservekoppeling
-
Draadje heeft na de discussie over de reservekoppeling stil gelegen. Inmiddels is de NS 162 gewoon afgerond. Daarom hier nog wat foto's van dit mooie model van Dutzrail.
Hier de reservekoppeling:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2063_1024x768.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2063_1024x768.jpg)
Dit is de schroefkoppeling zoals Dutzrail die levert, uitgebreid met een reserve haak en schalm, die is gemaakt uit rest etswerk van kits van MK modelbouwstudio's. Koppeling functioneert volledig, op het niet in- en uitdraaien van de wartel na dan.
Dan zijn de ruiten nog geplaatst in het machinistenhuis en heb ik nog ruitjes voor de loklantaarns gemaakt met een simpele gaatjestang. Ik moet daar eens een goede scherpe pons voor aanschaffen.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2057_1024x768.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2057_1024x768.jpg)
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2056_1024x768.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2056_1024x768.jpg)
Met GTU en Groentewagen, hoewel ik twijfel of deze groentewagen niet te jong is voor een NS 160 serie. Maar in dit soort samenstellingen met allerlei oude grijze dichte goederenwagens en kolenbakken heeft deze lok op de NTM lijnen gereden.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2061_1024x768.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2061_1024x768.jpg)
Van achteren
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2062_1024x768.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_2062_1024x768.jpg)
En van opzij. Op de voetplaat tegen het machinistenhuis hoort nog een vrij typische krik. Erwin Werps heeft me er nog een beloofd, dan is de lok echt compleet.
Het lokje loopt ook prima, alleen wordt de motor veel te heet. Ik denk dat dat komt door de snaaraandrijving. Het werkt prima en zonder haperen, je kunt heel langzaam en normaal rijden, maar de snaaraandrijving veroorzaakt volgens mij teveel wrijving op de lagers van de motor zelf. Tenslotte zit op de motoras een kleine pulley waar de snaar in loopt en zonder spanning werkt dat niet. Misschien is de betere oplossing om dit te vervangen door een tandriem of ketting zo dit al zou bestaan. Nog beter is een tandwielkastje, maar daar is denk ik geen plek voor.
Ik zal eens overleggen met Richard wat zijn ervaringen zijn.
mvg,
Ivo
-
asb-tje? Mss minder strak.
Gr/H
-
Ketting aandrijving is er wel zo klein, in de scheepsmodelbouw
word het gebruikt. Conrad had het jarenlang, maar nu. Geen idee.
Het is een mooi locje geworden..
Zou toch voor tandwielen gaan. Meten en proberen.
-
Als je echt niks anders kwijt kunt, sloop dan eens een oude rekenmachine met printrolletje. In het printerdeel zit bij veel merken een snaaraandrijvinkje met een kleine getande riem, erg 'beunair verantwoord' zoals we niet alledaagse toepassingen plegen te noemen ;D
-
Huibert,
Wat is ook alweer een asb-tje?
Snaar of ketting zal ik eens naar gaan zoeken met jullie tips.
mvg,
Ivo
-
Anti Slip Bandje :D
-
Na het schrijven van mijn vorige post zie ik ineens dat Richard gisteravond al naar mij heeft gereageerd op mijn privé E-mail (y)
Hij heeft me verschillende snaartjes beloofd om eens te kijken of dat het probleem oplost. Service mijnheer!
mvg,
Ivo
O,ja anti slip bandje. Die vreselijke dingen die niet op een modeltrein horen, maar o zo handig zijn als we met teveel rijtuigen of op hellingen willen rijden. Maar zeker ook een idee als snaar!
-
Beste Ivo,
Wat een schitterend model.
Deze staat ook nog op mijn lijstje om eens te bouwen.
Hoe is de trekkracht van het model?
-
Eerlijk gezegd heb ik dat nog niet geprobeerd. Maar er gaat aardig wat lood voorin de huif, boven de motor, in het machinistenhuis en tussen de frameplaten.
Als het met een andere snaar of ketting beter loopt zal ik wel eens een treintje samenstellen en op een ovaal laten rijden.
mvg,
Ivo
-
Ik gebruikte een asb-tje in de DKM DE-II aandrijving. De tandriem die daar in zat leverde alleen maar een hikkend rijden op. Het asb-tje daarentegen een prima 'smooth' voortbewegen. Voor de DKM gebruikte ik een bandje van de 3000 van M*. Er zijn uiteraard verschillende maten.
Op een kö van Piko werkte het echter totaal niet. Die heb ik nog steeds niet aan het rijden gekregen.
Succes!
-
Goed dag ik ben wat laat maar ik heb ook intresen in zoon NS 162 serie maar ik zoek nog tips voor de zeker heid mvg David
-
David,
Welke tips zoek je dan?
mvg,
Ivo
-
hoe je het beste moet doen/het mooist. mvg David
-
Beste David,
Welkom bij het Beneluxspoorforum!
Even een tip: zo ga je geen duidelijk antwoord krijgen. Zoals in een eerder bericht al gezegd, wat wil je precies? Weten wie de kit levert? Hoe lang de bouwtijd is? Wat deze kost?
Bij de Dutzrail kit zit een uitgebreide handleiding, dus als je de kit zou aanschaffen en er aan begint, dan ga je vanzelf tegen 'echte' problemen aanlopen, waarvoor je hier juist heel goed terecht kunt op ons forum!
En een 2e tip, probeer even wat hoofdletters, komma's en andere leestekens te gebruiken.
Gr, Bert
Team Forummoderators
-
David,
Lees dit draadje eens door. Ik heb regelmatig dingen laten zien die net niet in de handleiding staan. Als je nog nooit messing of witmetaal hebt gesoldeerd wil ik het je afraden. Maak dan eerst eens een beginnerskit van MK modelbouwstudio's of een van zijn goederenwagons. Die zijn goed te doen en dan merk je zelf of het iets voor je is of niet.
Succes,
Ivo