Verlichting ruimte

[Bert V]

Apart dat je daar problemen mee hebt ondervonden Henk. In ons bedrijf werd bij het kapot gaan van een TL in een dubbele armatuur gewoon de kapotte  buis vervangen door een LED buis met inderdaad een eigen meegeleverde "starter" (niets anders dan een rechtstreekse overbrugging in een huls van een TL starter) en dat ging allemaal prima. TL en LED kriskras door elkaar in parallelle armaturen zonder enig probleem. Inmiddels is alles LED overigens.

Groeten,
Bert

[Reinier Z.]

LED-panelen zijn, door de gebruikte techniek, behoorlijk wat inefficiënter, ik meen me te herinneren dat er pakweg 10 tot 15% van het licht verloren gaat.Dat lag dus niet zozeer aan de TL, maar aan de video-instellingen. Bij livestreams vermoed ik dat er automatisch voor 30 of 60 beelden per seconde gekozen is, terwijl de lichtnetfrequentie in Europa 50 Hz bedraagt, waarmee automatisch 25 of 50 beelden per seconde de norm is.
Garantie dat het dan wel goed gaat heb je niet (HF-TL buizen of LED-verlichting staan bekend regelmatig alsnog interferentie te veroorzaken door totaal afwijkende frequenties), maar met gewone TL-buizen is de kans op hinderlijk geknipper een heel stuk kleiner.

Videoinstellingen en netfrequentie zullen best meespelen, maar ik denk niet dat dat het hele verhaal is. Ik zie de TL-buizen zelf ook gewoon knipperen en het geflikker in videobeeld is niet exclusief voor livestreams, maar ik zie het in videobeelden van allerlei verschillende camera's. Het is ook niet constant hetzelfde geknipper. TL en led zouden, als het alleen aan de netfrequentie ligt, toch allebei in hetzelfde ritme moeten flikkeren? Maar bij LED-verlichting ervaar ik geen hinder meer, het beeld is dan ineens stabiel.

[Klaas Zondervan]

TL buizen en ;edbuizen door elkaar in een TL -armatuur hangt af van het voorschakelapparaat. Soms hebben armaturen een eigen voorschakelspoel per buis, soms een duo-voorschakelspoel. In het laatste geval is het: buis kapot, dan doet de andere het ook niet meer. Bij armaturen met een EVSA (elektronisch voorschakelapparaat) kun je dat ook hebben, soms werken de buizen apart, soms moeten ze allebei goed zijn om te werken.
Bij marmaturen met korte buizen (18W, 60cm) staan er altijd 2 in serie, die doen het ook alleen maar als ze allebei heel zijn.
Ben momenteel bezig met TL armaturen ombouwen naar led (niet bij mij thuis) en dat doe ik heel rigoureus. Voorschakelapparaten er uit, starters er uit en de bedrading nieuw aanleggen. En dan met een omloopdraad, zodat het niet uitmaakt hoe je de buis er in zet.

[Menno]

Het gaat ook meer over baanverlichting en niet over speciale verlichting voor fotografie. Heb zelf batten 4000K boven mijn baan hangen en vind ze acceptabel om bij te fotograferen, en voor video.

Ik vind het toch wel handig of ik met de in de ruimte aanwezige verlichting een goede inschatting kan maken of kleuren kloppen of niet. En daar heb je geen fotocamera voor nodig. LED-verlichting met een slechte kleurweergave heeft praktisch dezelfde uitwerking op het menselijk oog als op foto/videocamera's.

In de vorige woning hadden wij de treinbaan op zolder en met een TL armatuur ,volgens mij nummer 45 (daglicht) ,
[...]

Nu heb ik een ac-tion LED verlichting aan het plafond gemonteerd verglijkbaar met 150 watt  gewoon licht, eerst leek het wel of er een ufo was geland .
Maar de lamp hangt achter mij en zit mij zelf dus voor durend zelf in het licht erg vervelend dus nu zit ik er aan te denken om weer Tl verlichting te nemen.

Dat je nu ineens meer last hebt van slagschaduwen ligt puur aan de hoeveelheid licht en aan het feit dat je van een rondom-stralende TL-buis naar LED bent gegaan, waarbij de laatste vaak gewoon ongeveer 160 graden uitstralen in plaats van 360. Dat verergert de situatie maar ligt dus niet persé aan LED-verlichting op zich.

Kleur 45 klinkt overigens alsof het een erg oude buis betreft: volgens mij werkt praktisch elke fabrikant tegenwoordig met 3-cijferige codes. Dan is zelfs een nieuwe TL-buis een enorme bak licht vergeleken met zo'n oudje.

ps de TL mag ook in led uitvoering , wie heeft hier een goed idee voor.

Als het wat mag kosten: https://www.lighting.philips.nl/producten/led-tube
De Philips Master serie. Kost wat, maar uiterst betrouwbaar (op m'n werk heb ik na 4 jaar pas de eerste uitvaller gehad op pakweg 140 stuks of zo) en enorm veel licht.
Wil je meer gespreid licht, dan kun je voor een LEDpaneel gaan. Hoe goed die zijn, is wat lastiger te bepalen. Op m'n werk hebben enkele afdelingen panelen van Blinq88 gekregen, waar ik niet over te spreken ben: ze knipperen nogal én de lichtspreiding is erg matig vergeleken met de types die op andere afdelingen hangen. Is bij de Blinq panelen duidelijk te zien van welke kanten het licht in de reflectorplaat valt, op andere afdelingen is dat niet te ontdekken.
Daarnaast wordt de LED-driver van vrijwel elk paneel errug warm: de behuizing is na een jaar of 2 al duidelijk bruin verkleurd. Dat vind ik zelf nogal kwalijk gezien de toepassing.

buis vervangen door een LED buis met inderdaad een eigen meegeleverde "starter" (niets anders dan een rechtstreekse overbrugging in een huls van een TL starter)

Als het goed is, is dat niet zomaar een draadje maar een zekering. Voorkomt (hopelijke) explosieve effecten als iemand denkt er 'even' een nieuwe buis (maar dan dus TL) in te draaien.

Videoinstellingen en netfrequentie zullen best meespelen, maar ik denk niet dat dat het hele verhaal is. Ik zie de TL-buizen zelf ook gewoon knipperen en het geflikker in videobeeld is niet exclusief voor livestreams, maar ik zie het in videobeelden van allerlei verschillende camera's.

Klopt. Ook ik kan TL-buizen (vooral vanuit m'n ooghoeken) zien knipperen, dus dat is niet nieuw. Even niet persoonlijk bedoeld, maar mijn ervaring is dat heel veel mensen die camera's 'bedienen' geen flauw benul hebben van beeldsnelheden en sluitertijden en ook dat speelt mee: bij een juist aantal beelden per seconde kan een verkeerde sluitertijd alsnog roet in het eten gooien en geknipper veroorzaken. 1/50ste bij 25 beelden per seconde is standaard, maar zoals gezegd, dat moeten de mensen die de boel instellen wel weten.
Omdat veel camera's automatisch of half-automatisch werken, wordt de belichting niet alleen met het diafragma (iris bij videocamera's) geregeld (indien aanwezig, smartphones hebben geen echte iris en kleine videocamera's een erg beperkte), maar ook met de sluitertijd of het aantal beelden per seconde. Wordt het lichter, dan gaat de sluitertijd omhoog: als dat niet voldoende helpt, gaat ook de iris verder dicht. Maar die sluitertijd zorgt er dus wel voor dat het geknipper in beeld constant verandert.

Daar komt nog de hogere wiskunde van 30 of 60 beelden per seconde bij, wat in werkelijkheid iets van 29,97 en 59,654 beelden per seconde zijn of iets dergelijks: hoe dat door de camera afgehandeld wordt verschilt: de ene sloopt er eens in de zoveel beelden een heel frame tussenuit, de ander lost dat netter op. De eerste staat vaak garant voor een wisselend geknipper.

En dat verklaart, samen met de automatische stand op camera's, dit:

Het is ook niet constant hetzelfde geknipper. TL en led zouden, als het alleen aan de netfrequentie ligt, toch allebei in hetzelfde ritme moeten flikkeren? Maar bij LED-verlichting ervaar ik geen hinder meer, het beeld is dan ineens stabiel.

Als het goede LED-verlichting is, knippert het niet inderdaad. Maar er zijn genoeg drivers die op veel hogere frequenties werken (en daarbij alsnog knipperen en allemaal op hun eigen frequentie) of, zoals op m'n werk, een enorme 50 Hz rimpel op de uitgang hebben zitten.
Verbazingwekkend genoeg zie ik ook genoeg beelden uit de foyers van theaters en dergelijke waar er overduidelijk voor slechte kwaliteit verlichting gekozen is en er geen normaal beeld te maken is: als er toch 1 ruimte is waar ik van verwacht dat er met verstand van zaken naar de verlichting is gekeken...

[Klaas Zondervan]

Kleur 45 klinkt overigens alsof het een erg oude buis betreft: volgens mij werkt praktisch elke fabrikant tegenwoordig met 3-cijferige codes.

Vroeger had elke fabrikant zijn eigen kleurcodes. Dat is nu genormaliseerd naar 3-cijferige codes. Eerst cijfer geeft de kwaliteit van de kleurweergave. Meest voorkomend is 8, hoogste waarde is 9.
De laatste 2 cijfers geven de kleurtemperatuur aan. B.v.: 35 is 3500 kelvin, 40 is 4000 kelvin.

Als het goed is, is dat niet zomaar een draadje maar een zekering.

Verschilt ook per fabrikant. Bij Philips zit de zekering in het koude eind van de buis, is de nepstarter zit gewoon een stukje draad.