Bouw van tijdperk 1 HSM en SS rijtuigen

[MathynK]

Deze keer eens geheel iets anders bij mij op het bureau, namelijk een drietal bouwsets van tijdperk 1 rijtuigen. Het zijn drie sets die uitgegeven zijn door MKmodelbouwstudio's. Helaas is er over Nederlands tijdperk 1 maar weinig te vinden op het forum en Google, daarom neem ik jullie graag mee met de bouw met de hoop dat er een nieuw informatief topic gaat ontstaan. Een gedeelte is inmiddels al gebouwd, maar het overgrote deel bestaat nu nog uit plat messing. De drie bouwdozen hebben de artikelnummers HSM-01k, HSM-02k en SS-05k.

Allereerst de tussentijdse resultaten van de bouwdoos HSM-02k set. Deze set rijtuigen beeld een stam uit in de jaren 1885-1915.







Dit is de tussenstand. Daarbij moeten er nog een aantal details toegevoegd worden. Zo missen de dakleidingen van de gaslampen nog op het dak en komt er na het zandstralen nog een gastank onder het chassis. Bijna alle rijtuigen hebben een remwerk gekregen omdat na 1885 vrijwel alle rijtuigen van doorlopende remleidingen en remwerk waren voorzien.

Op de stelbalk komen nog wat extra details in de vorm van een luchtslang en kettingen met haken. De veiligheidskettingen kwamen te vervallen bij het gebruik van een veiligheidskoppeling. Van Maykel Kastelein kreeg ik daarover de volgende informatie: veiligheidsschroefkoppelingen dateren van ca. 1890 tot 1948. Bij het plaatsen van deze koppelingen werden veelal de kettingen met haken afgenomen. Deze zijn dus alleen te combineren met de standaard schroefkoppelingen. Tot uiterlijk 1905 zie je deze combinatie nog sporadisch voorkomen. Daarna zijn alle wagens aangepast of afgevoerd. De laatste veiligheidskoppelingen zijn in de jaren '60 verdwenen bij het afvoeren van het oude materieel. Door het plaatsen van de kettingen dateert de rijtuigenstam die ik bouw automatisch tussen circa 1885-1890.



Nu bouw ik meestal niet alleen de kit, maar kijk ik verder naar mogelijkheden om meer details aan te brengen. Eén van de dingen die gelijk opvalt is het ontbreken van de dakgoten. Ook bij MKmodelbouwstudio's zie je deze er niet op. Alle rijtuigen hadden destijds dakgoten die pas later in de 20e eeuw zijn verwijderd. Tussentijds zijn de afvoerpijpen af en toe al wel ingekort. Een leuk detail om toe te voegen, maar wel lastig om te realiseren. Een eerste proef bestond uit het passen van wat U-profielen. Uiteindelijk bleek na wat rekenwerk en passen en meten van verschillende afmetingen dat een U-profiel van 1,0x0,5mm het beste past. De wanddikte moet daarbij zo dun mogelijk zijn. Ik twijfel nu nog om bij Hassler-Profile te bestellen met een wanddikte van 0,2mm of bij Knupfer met een wanddikte van 0,15-0,17mm. Bij beide nog niet eerder profielen besteld. Wat zijn jullie ervaringen? Hieronder een eerste proef:





Volgens de bouwtekeningen zit er onder de goot nog een geprofileerde draaglijst. Zo'n volledige profiellijst is niet te realiseren, maar een messing draad van 1,0mm dikte eronder plaatsen geeft al een heel goed beeld:



Hieronder wat voorbeelden van de bouwtekeningen:







Drie uitsneden van HSM bouwtekeningen uit het Utrechts Archief, geraadpleegd in maart 2024.

Dat wordt dus bestellen en plaatsen. Eerst even verder met de HSM-01k set. Daarover binnenkort meer.

Groet, Mathyn

[TonM]

Hoi Mathyn,

Zo te zien ben je druk geweest de laatste tijd! Leuk project en inderdaad weer eens iets anders dan het gangbare materieel 
Ben benieuwd naar het resultaat van het superen dat je gaat doen.

Één kritische noot: ik zie dat je op het postrijtuig zowel een dakventilator voor gasgloeilicht als eentje voor persgasverlichting hebt geplaatst. Het komt op mij wat vreemd over dat beide verlichtingssystemen naast elkaar zouden zijn gebruikt. Ik kan mij natuurlijk vergissen, maar volgens mij moeten er drie ventilatoren voor gasgloeilicht op.

Pas ook op als je de veiligheidskoppelingen gaat maken: in de bouwbeschrijving staat de 2e haak precies verkeerd om getekend. Als je de haak naar voren trekt (van het rijtuig af) moet de opening van de haak aan de onderkant zitten.

Grtz, Ton

[MathynK]

Hoi Ton,

Scherp opgemerkt! Van de juiste lampen ontbreken er 2 en er zat 1 verdwaalde persgaslamp bij. Voor het gemak om die niet kwijt te raken wel even op het dak gezet. In augustus ga ik twee lampen bij MK halen. Alle daklampen zitten nu los ivm spuitwerk en verlijm ik naderhand. De lampen hadden een afwijkende kleur tov het dak. Dus dat scheelt straks afplakken.


Groet, Mathyn

[orientexpress]

Mooie stam rijtuigen Mathyn
Heb je wel een HSM locomotief die daar voor past ?