EifelBurgenBahn

[Reinout van Rees]

Toch maar een eerste snelle bericht plaatsen om mezelf te dwingen vaker iets van m'n bouwwerkzaamheden te laten zien

Achtergrond: ik wil al een tijd een spoorbaan gebaseerd op de Eifel (en vooral de EifelQuerBahn, Mayen-Ulmen-Daun-Gerolstein) maken. Sinds een paar maanden ben ik op de voorzolder bezig. Een point-to-point bedrijf schaduwstation-kruisingsstation-kopstation. Rondje om de voorzolder. Jaren 60/70, h0, gelijkstroom (grotendeels roco). Sporenplan komt binnenkort in een apart draadje, daar ga ik ook de achtergrond van de lijn vertellen (waarom het met een kopstation eindigt, bijvoorbeeld, in plaats van een doorgaande lijn te zijn).



Tja, het bouwen. Als kind 2m20x1m20 ofzo spaanplaat als baan gehad. Beperkt wat landschap op gemaakt. Later na een verhuizing met een nieuwe baan begonnen, maar die is toendertijd niet verder gekomen dan een station. Toen m'n ouders nogmaals verhuisden ging 'ie richting open haard. Ik heb dus wel wat kluservaring, maar niet recent. Dat soort ervaring hielp me wel met m'n meest recente real-life verhuizing: ikea keuken als bouwpakket in elkaar zetten, zelf klapraam op zolder vervangen door een grotere, electriciteit enz. Anderhalve rechterhand denk ik mezelf dus toch wel toe.

Dus... dit is m'n eerste baan in 20 jaar. Eerste onderdeel was een draaischijf voor zoontjelief die voor z'n verjaardag snel enigszins gemonteerd moest worden. 15mm multiplex plaat van 90x60 zodat 'ie precies in een hoekje van het zolderkamertje past. Onder de lange kanten van de plaat een plank van 44x12 (o.i.d.) geplakt om wat diepte voor de draaischijf en de draadjes te krijgen. Losse module dus



Vervolgens het zolderkamertje (schaduwstation + stuk landschap + kopstation, het andere station zit elders op de zolder) schilderen (nodig!) en van laminaat (was nog over) voorzien:



Twee plankjes aan de muur in het hoekje-voor-de-draaischijf en daar de module op gelegd.

Op dezelfde manier als de draaischijf heb ik van twee multiplex platen en twee latten een schaduwstation van 1m60 bij 50cm gemaakt (een deel van de sporen ligt op een volgende module). Ondersteuning door boekensteunen aan de muur te schoeven (standaard rail+losse steunen systeem). Blauwe 3mm plaat erop, dat ook eens uittesten. En als proef aan de muur gehangen voor het idee. Lijkt er al een beetje op!



(Ik ben inmiddels al een stukje verder, maar ik ga eerst weer wat solderen boven voordat ik verder typ  )

Reinout

[Christoph]

Spannend, ik was ooit (waarschijnlijk 1987) van plan het station van Daun na te maken.
Ik had maatvoering tekeningen gemaakt en twee of drie foto rolletjes (36 opnames per rolletje) vol met details en overzichten.
Maar ja, teveel plannen waarvan de uitvoering weer een ander is. Dus voorlopig maar geparkeerd. 

Maar deze ga ik toch volgen, in de hoop iets herkenbaars te zien. Succes met de bouw van dit leuke en mooie gebied.

Groeten,

Christoph

[Ruud K]

Ja, dit spreekt mij ook wel aan. Ik ga het in de gaten houden.

Groet,
Ruud

[Ric]

Ben benieuwd.

Grt. Ric

[Reinout van Rees]

Misschien eerst een foto van hoe ik mijn transportprobleem oplos. We hebben namenlijk geen auto, dus het bezoek aan de praxis/karwei/gamma en het huiswaards gaan met multiplex is een uitdaging. Nou, met wat spanbanden en ducktape en een vakantie-bagagekar gaat het prima op de fiets:



Met het multiplex kan je prima modulebakken maken. Modulebakken? Nou ja, in ieder geval hanteerbare eenheden. Het is niet zo dat ik er een beurs mee op wil of dat de uiteinden netjes volgens een norm zijn. Meer dat ik bij het klussen een verplaatsbaar iets heb dat ik ook op z'n zijkant kan zetten om electriciteit aan te leggen. Of dat ik om kan draaien om aan de achterkant boompjes te poten.

Ik had nog wat restanten ikea kast liggen (de lompere variant, niet de Ivar die iedereen voor z'n onderstel gebruikt). Daarmee heb ik een laag kastje gefabriekt van de ene wand (met de boekenplanksteunen) naar de andere. Daar kunnen dan mooi twee modules op (en later een derde aan). Ik heb wat uit lopen tekenen en kwam uiteindelijk op een 50cm radius 90 graden bocht vanuit het schaduwstation uit, gevolgd door een mooie 1m20 90 graden bocht. De 50cm bocht komt uit het zicht. Dit heb ik op drie 120x60 multiplex platen uitgetekend en vervolgens heb ik de rijbaan uitgezaagd.

Bij de eerste module zat er nog een 50x60 stukkie schaduwstation bij, dat heb ik als één geheel beschouwd. Zijkanten op maat gezaagd en ook tussenspanten. Beetje bedacht wat het landschap moet worden en op basis daarvan alvast wat vorm aan de zijwanden en tussenspanten gegeven. De constructie wordt uit onderstaande foto wel duidelijk:



Alles gelijmd met houtlijm. Her en der een schoef erin en je krijgt het niet meer los. Die houtlijm (gewoon standaard spul) is sterk! Ik had ergens iets verkeerd gedaan en ik kreeg het niet meer los. Het hout brak doormidden voordat de lijmlaag losliet. Mooi om te weten dat het stevig is

Op de foto zie je dat het rechter landschapsdeel aan de voorkant wat plat lijkt te zijn. Nou, daar komt de eerste burcht. Proefplaatsing met een stukje karton:



Op dit punt is het dak schuin. Dus de natuurlijke kijkrichting als je staat is van schuin boven op de baan, onder de dakbalk door. Lijkt me gaaf als daar een burcht met toren hoog boven de spoorlijn uittorent en je de trein er achterlangs ziet rijden. Met een paar bomen moet ik de ingang van het schaduwstation (rechts) kunnen vermommen.

Voor deze plek heb ik burcht/ruïne Neublankenheim uitgezocht (http://de.wikipedia.org/wiki/Burg_Neublankenheim). Het resterende deel komt neer op 24x24 cm met een toren van, uit m'n hoofd, 30cm. De burcht stond een stukje ten noorden van de echte Eifelquerbahn, maar wel recht boven een spoorlijn (Ahrdorf-Hillesheim). Op de wikipediapagina zie je een foto met een weg: die weg was vroeger de spoorlijn. Bingo. Ik zit er nog over te twijfelen in welke staat ik de ruïne ga namaken. Tot enkele jaren geleden stond 'ie nog vol met groen en bomen. De opgeknapte versie is zoals ik hem vorig jaar november aantrof, dus qua herinnering denk ik dat ik mezelf maar een anachronisme ga toestaan:



Volgens mij is het kunnen vertellen van een verhaal over je spoorbaan belangrijk. Bijvoorbeeld als er bezoek of familie langs komt en je laat hen je meesterwerk zien. Wat is er leuker dan vertellen dat je met vrouwlief voor je 13-jarige huwelijksfeest een weekendje naar de Eifel bent geweest en toen toevallig een leuke ruïne tegenkwam? Fotootje erbij als bewijs en bijvoorbeeld een foto boven de baan hangen met het infobord dat bij de ruïne stond. Staat de spoorlijn ook op aangegeven:



Kan ik gelijk de sage vertellen van de ongelukkige ingemetselde gravendochter en waarom er af en toe een oehoe klagelijk om de burcht heen vliegt...


Reinout

[Reinout van Rees]

Christoph: wow, Daun namaken... Daar is best een oppervlak voor nodig. Maar 't zou wel gaaf zijn, vooral door die afsplitsing van de lijn naar Wittlich. In Daun hebben ze er een modelbaan van: http://www.eifelbahn.de/news/daun03.htm, heb je die toevallig eens gezien? Ik nog niet. Ik kan me ook wel voor m'n &*%$ slaan dat ik nooit met de Schienenbus over de Eifelquerbahn heb gereden toen er nog toeristenverkeer was. Als ik geweten had dat het ermee op ging houden had ik er wel voor gezorgd dat ik erheen zou komen. Nu ging ik er van uit dat ik "er nog wel eens langs zou komen" gedurende een zomervakantie.

Tja, wat is herkenbaar aan de lijn? Het nummer één punt is toch de stationsgebouwen die allemaal dezelfde stijl hebben. Daar kan en wil ik niet omheen. Op youtube zag ik sketchup modellen van stations, o.a. https://www.youtube.com/watch?v=H1UnSZd_6FA. Ik heb de bronbestanden ervan gekregen, dus dat gaat me wel helpen om twee stationsgebouwen na te maken. Vanuit 1991 heb ik ook van Ulmen en Üersfeld wat schetsen en maattekeningen die ik recent terug vond. We stonden toendertijd met de familie op de camping in Ulmen. De lijn was net dat jaar in januari stilgelegd. Ik heb nog wel een goederentrein in Ulmen meegemaakt. En dus een dagje op lopen meten in Ulmen en daarna in Üersfeld 

Naast de stationsgebouwen wil ik natuurlijk wat landschapselementen overnemen. En door middel van de achtergrond het Eifel-landschap aanduiden. Dat wordt nog een uitdaging, want dochterlief (12) heeft aangekondigd de achtergrond te willen maken. Is wel gaaf en opvoedkundig geslaagd als ze iets moois weet te fabriceren! Geen idee of het lukt en al helemaal geen idee of pappa het beter zou kunnen. Ze kan in ieder geval heel gedetailleerd zaken natekenen, dus...

Ik ben zelf ook benieuwd hoe Eifel-achtig het gaat worden, eerlijk gezegd. Ik ga m'n stinkende best er voor doen, want het is zo'n mooi landschap...


Reinout

[Reinout van Rees]

Nog even als illustratie waarom het makkelijk is met modules te werken:



Module oppakken en op de workmate zetten. Alle ruimte om wat draadjes te trekken en te solderen.

Nu viel het met deze bak reuze mee, maar later zal ik de foto's van het schaduwstation plaatsen. Dan ben je pas echt blij dat je niet ondersteboven onder de baan aan het solderen bent!

Nog een praktische opmerking over de aansluiting van de draaischijf, trouwens. Het is een oude Fleischmann draaischijf. Je kan de brug van stroom voorzien en met sleepcontactjes aan de rand voorziet die op z'n beurt het spoor waar 'ie contact mee maakt van spanning.

Nu rijdt ik digitaal (multimaus), dus in principe staan alle sporen onder stroom. Oei, hoe moet ik dan de brug van spanning voorzien? Een keerlusschakeling (meerdere tientjes armer) is de standaard oplossing. Dat heb ik niet gedaan. Ik heb het principe omgekeerd. De sporen die van de draaischijf af leiden staan allemaal onder stroom. De brug van de draaischijf pikt daar z'n spanning van op. Nergens liggen sporen tegenover elkaar, dus dat levert geen probleem op.

Bij de aansluiting van het schaduwstation is het onder de baan dus ook netjes rood-zwart, rood-zwart, rood-zwart (de kleuren die ik voor de twee digitale voedingsdraden gebruik (dik luidsprekersnoer uit de bouwmarkt)):



Het depot-deel van het schaduwstation bestaat uit 8 sporen die dicht bij elkaar liggen. Die liggen dus steeds direct naast elkaar qua draaischijf-aansluiting. Het eigenlijke schaduwstation dat je hierboven aan de onderkant zag gebruikt de "15 graden" stand van de draaischijf met steeds een leeg vak ertussen. Het depot-deel zit op 7.5 graad, alles lekker naast elkaar:



Maar... op de reguliere manier zitten dan steeds een "zwarte" en een "rode" rail wel heeeel dicht naast elkaar als de slepers van de draaischijf-brug hun rondje maken. Dat moet wel mis gaan qua kortsluiting. De oplossing is verbluffend simpel: alles gewoon zwart-rood, rood-zwart, zwart-rood, rood-zwart, enz steeds omgedraaid aanleggen. Bij digitaal rijden maakt het geen fluit uit als je de bedrading omwisselt (zoalang je geen kortsluiting maakt), de trein rijdt toch dezelfde kant wel op! Zie hier:



Het beviel me wel dat ik me zo best een bak geld heb bespaard. Enige nadeel is dat de lok op de brug bij het draaien een deel van de tijd stroomloos is, maar dat kan me in een schaduwstation niet zo boeien.

Reinout

[Reinout van Rees]

Modules, dus: overgangen tussen modules. Ik heb het bij het schaduwstation opgelost met printplaten:



Aan beide kanten van de overgang een printplaat schoeven en zorgen dat het ongeveer op dezelfde hoogte is. Vervolgens de rails er in één stuk overheen leggen en vastsolderen. Tot slot met een slijpschijfje de rails doorslijpen en een sleuf tussen de rails maken om ze weer elektrisch te scheiden. Ik heb trouwens twee sleuven tussen de rails gedaan voor de zekerheid. Bij doormeten bleek één van de 12 sleuven niet helemaal 100% te zijn, dus die extra veiligheidsmarge hou ik er in 

Van de overgangen is er eentje die niet echt lekker loopt, daar zit toch een hobbel in de rails. De roco br 23 heeft er problemen mee en ontspoort daar. Daar moet dus nog iets ondergeschoven worden.

De printplaten zijn gelijk een mooie plek om de voedingsdraden naar de rails aan te sluiten. En een hele mooie veilige grote niet-smeltgevaarlijke plek om zoontjelief te laten oefenen met solderen:



Dat vond 'ie duidelijk spannend. Later die middag heeft hij een verlengsnoer in elkaar geschoefd. Losse stekker, draad, enz. Krijgt 'ie tenminste door hoe elektriciteit werkt. Ik heb wel goed opgelet of het goed ging, natuurlijk...

Reinout

[tijgernootje]

Dit klinkt als een interessant bouw project die ga ik trachten in de gaten te houden 
Overigens je oplossing met stroom en de Flm draaischijf is hier onderhand op exact dezelfde wijze toegepast,werkt prima 

[Christoph]

Ja, Daun in model heb ik ook gezien.
Echter wel pas in 2010, tijdens de viering van 175 jaar spoorwegen in Duitsland. Dit werd gevierd op de Eifelquerbahn.
Zie:


Groeten,

Christoph

[Reinout van Rees]

Vanavond ben ik verder gegaan met het bedraden van het schaduwstation. Van de onderkant en van de manier van bedraden laat ik later apart nog wel wat zien. (Kan ik het gelijk voor mezelf documenteren  )

Allereerst het voordeel van losse modules: schaduwstation rechtop zetten en je kan naar hartelust solderen:



Het sporenplan is deels bij toeval ontstaan. Via marktplaats heb ik een paar maanden geleden een partijtje peco code 75 wissels op de kop getikt, waaronder twee driewegwissels. In de zichtbare stations wilde ik die niet gebruiken, maar voor het schaduwstation zijn ze redelijk ideaal. Op deze manier heb ik vier sporen en twee opstel-kopsporen. Die kopsporen lopen "aan de bovenkant" van de foto door op de naastgelegen module. "Aan de onderkant" zit de draaischijfmodule. Die vier sporen lijken me afdoende voor het verkeer op deze baan. Meer sporen lukt niet qua lengte van de wisselstraat. En een beetje ruimte tussen de sporen is ook wel handig.

De vrije hoek linksboven leende zich uitstekend voor een bedieningspaneel. Vier gaatjes en dan de decoupeerzaag erin:



Vervolgens een schematisch sporenplan getekend met bijschiften voor de schakelaars. Dat geplastificeerd en achter een plaat plexiglas (of hoe dat officieel ook heet) gelegd en de boormachine erin voor gaatjes. Dit is het uiteindelijke resultaat:



De schakelaars precies op de plek van de wissels zijn duidelijk genoeg. De vier gele ledjes geven aan of vanaf de linkerkant gezien de wissels goed staan voor het desbetreffende spoor. Dat werkt sinds een uurtje en dat scheelt een slok op de borrel qua bediengemak. Hiervoor zat ik toch steeds de loop van de wissels te controleren, nu zie ik het in een oogopslag.

De drie drukknoppen voor de ontkoppelrails kunnen ook niet missen.

De uitrijseinen schakelen van links (je mag uitrijden) naar rechts (stop). Ik denk dat de duidelijkheid er enorm op vooruit gaat als ik ze een kleurtje geef. Volgens mij kan je plastic hoesjes voor over de daadwerkelijke knop kopen. Rood lijkt me een goede kleur.

Uitrijseinen? Ja, tweedehands van marktplaats. Kwam vandaag binnen, ik heb ze meteen maar gemonteerd. Schaduwstation, dus ik ga me niet vermoeien met (duurdere) armseinen. Die kunnen alleen maar eerder sneuvelen door de uit-stekende onderdelen. Dus die lichtsignalen op marktplaats spraken me aan. Vier stuks, precies de hoeveelheid die ik nodig had. Staat best leuk:



Na twintig jaar geen baan gehad te hebben schep ik er nu een enorm genoegen in om simpelweg de schakelaartjes om te zetten om de seinen van kleur te zien veranderen. Grappig effect 

Verder heb ik vanavond ook m'n eerste grote blunder begaan. Niet goed opgelet bij het boren voor de seinen: ik heb dwars door zo'n conrad wisselaandrijving heen geboord. Dat voelt heel stom. Ik had nog een extra exemplaar liggen dus het was snel genoeg hersteld, maar heel intelligent voel je je niet op dat moment. Het resultaat van de booractie:



Blij dat het schaduwstation nu operationeel is!

Reinout

[Reinout van Rees]

Net even teruggelezen wat ik tot nu toe geschreven heb.

Aanvulling: ik heb de verbinding tussen de draaischijf-module en het schaduwstation (inslagbout + moer) nu goed aangedraaid en daarbij op de juiste hoogteinstelling gelet. Met een beetje schuiven sluiten de rails weer prima op elkaar aan en kunnen de loks er moeiteloos overheen.

Vanavond de eerste landschapsmodule electrisch aansluiten! Moet snel gaan in vergelijking met de bedrading van het schaduwstation 

Reinout

[Reinout van Rees]

Kabeltjes trekken! Om voor mezelf het overzicht te houden heb ik het systeem in twee "lagen" uitgevoerd.

De eerste laag is de verdeling van de stroom richting de modulebakken. Op één plek heb ik de transformatoren enzo staan. Oude Fleischmann trafo voor de wisselstroom (voorlopig) en een multimaus bak. Van daar uit trek ik draden naar de modules. Steeds een bak verder en het dan via een kroonsteentje laten lopen waar ik stroom naar een modulebak kan aftappen. Hieronder zie je de leiding lopen, in dit geval via een plankje, dat was hier makkelijk:



Vanaf het kroonsteentje laat ik de draden naar een 25-polige D sub stekker ("printerpoort") lopen.

Als er naast de basisdraden (digitale rijstroom, wisselstroom) nog een paar extra kabels nodig is laat ik die van zo'n stekker rechtstreeks naar de stekker van een andere module lopen. Bijvoorbeeld voor het inrijsein van het schaduwstation. Hieronder zie je zo'n stekker. Alle draden zijn van een label voorzien. Door de twee stekkers (mannetje/vrouwtje) in elkaar te steken kan je makkelijk de juiste draden tegenover elkaar krijgen. Wel even een schemaatje maken van welke kleur waar voor staat. Op zich gebruik ik in totaal vier kleuren, dus ze worden dubbel gebruikt. Met de juiste labels is dat geen probleem.



De tweede "laag" van de bedrading is die binnen in de module. Vanaf de stekker gaat alles naar een kroonsteen. En daar sluit ik dan de rest weer op aan. Door de gelabelde draden blijft het overzichtelijk. Uiteraard wordt het onder een station een spagghettikluwen:



Om het doorhangen van de draden onder de module te voorkomen heb ik simpelweg stroken karton tegen de bodem aan geniet met een nietpistool 

Het voordeel van het 2-lagen-systeem: je scheidt de problemen. De module hoeft alleen keurig gelabelde draadjes naar de stekker te krijgen. De module is dan verder netjes los te koppelen. De algemene bedrading waar de stekker op aangesloten wordt kan ik gewoon vastzetten aan dragers/kastjes/muur/wat_dan_ook.

Ook verbindingen tussen modules zijn zo overzichtelijk. Inrijsein op een andere module dat je aan moet sturen? Gewoon een draadje voor groen en rood vanaf het bedieningspaneel naar de stekker van de module trekken. Dan vanaf de contrastekker bij de kabelboom een bijpassende draad naar de contrastekker bij de module met het sein trekken. En daar vervolgens van de stekker naar het sein de draadjes.

't Helpt mij in ieder geval om de problemen een beetje te scheiden.

Idem aansluiten van seinen en wissels binnen een module. Naast elk sein en elke wissel monteer ik een kroonsteentje. Van daar gaan de draadjes "recht", "krom" naar het bedieningsplaneel en een massadraad naar een centrale plek. Kan ik die draadjes mooi los aanleggen. Vervolgens dan de wissel aansluiten op het kroonsteentje:



In het geval van conrad wisselaandrijvingen komt dat goed uit, want je kan aan de twee bruine draden niet zien welke voor recht/krom is. Gokken en in de kroonsteen schoeven. Bij vier van de vijf wissels heb ik het na uittesten moeten omwisselen, maar dat gaat in ieder geval makkelijker dan lossolderen, omwisselen en weer vastsolderen.

Tot slot de huidige status van vanavond. Ik heb de module naast het schaduwstation aangesloten. Kan ik al een beetje proefrijden! Onder het rijtuig zie je aan de dwarsspant nog een kroonsteentje zitten. Die is voor het inrijsein. Alles is dus al aangesloten van schakelaar op het bedieningspaneel via stekkers en de kabelboom naar nog een setje stekkers en vervolgens naar dit kroonsteentje. Dus: sein in elkaar zetten, draadjes inschoeven, klaar. Hier is de foto:




Reinout

[tijgernootje]

Leuke spaghettiboel wordt dat 
Heel herkenbaar ook,al zitten er hier dan geen labels aan omdat het zich tot zover zonder problemen laat zien wat waar voor is 
Suc6 met de rest van de "spaghetti" 

[Esufreak]

Reinout,

Ziet er heel mooi uit.
Misschien is het een idee om de draden door boekbinders te laten lopen.
Ik blijf dit volgen.

Gr, Arie