Stijgen en dalen. Spiraal, ovaal of helling?

[N. Kerkhof]

Hoi,

Er is al heel veel gesproken over spiralen op dit forum, erg leuke materie.
Nu ben ik voor mijn eigen situatie aan het twijfelen geslagen of het voor mij interesant is. Ik heb namelijk genoeg ruimte om te stijgen en te dalen langs de lange wand. Aangezien ik dus deze drie opties heb was ik benieuwd naar de rijeigenschappen van de drie opties.

Als ik zonder te testen op basis van de kennis die ik heb ga denken kom ik aan het volgende.

Rechte helling zal een snelheidsvermeerdering opleveren bij het dalen maar weinig weerstand bij het stijgen. Wagons staan recht achterelkara zodat ze niet de baan uitgedrukt kunnen worden mits de snelheid bij het dalen laag is in de komende boog.

Een spiraal geeft weerstand bij het stijgen en dalen en de wagons zouden de neiging kunnen hebben om de volgende er uit de duwen.

Spiraal als ovaal geeft een lagere stijgingsepercentage als nogelijkheid maar eengezien er steeds een boog is en dan een recht deel zullen de reieigenschappen van de diverse wagons ook niet optimaal zijn.
De grootste kans misschien om de trein uit de baan te drukken.

Wat zijn jullie gedachten en eventuele aanvullingen of praktijkervaringen. Die laatste zijn natuurlijk de balangrijkste...

[HansQ]

Als je de luxe hebt om voldoende lengte te kunnen gebruiken om in een rechte lijn te stijgen is dat natuurlijk het beste, hoe minder wrijving hoe beter.
Als je wel een spiraal gebruikt zou ik altijd proberen zoveel mogelijk een perfecte cirkel te gebruiken, dus de hele spiraal met dezelfde boogstraal en geen rechte stukken erin, ook weer vanwege de wrijving en kans op ontsporen

[Deka]

Nocki,

Heb je in de encyclopedie al gelezen, wat daar over hellingen en klimspiralen staat?
Een helling is m.i. het mooiste, maar soms is een spiraal het verstandigste.
Alles is nogal afhankelijk van het hoogteverschil dat je wil overwinnen en het oppervlak wat je ter beschikking hebt.
Kan je ons voorzien van de relevante getallen?
Aan de hand daarvan kan je dan tot de juiste beslissing komen.

[N. Kerkhof]

Hoi,

Natuurlijk heb ik de encyclopedie al eens bekeken. Wel al wat langer geleden dus net weer eens even gedaan.
Goed idee want ik lees dat ik met een helling steiler mag steigen tot wel 1 op 20 dus daar ga ik straks eens even mee experimenteren...

De bedoeling is om straks over een effectieve lengte van 5m te dalen. De hoogte die ik wil dalen is 30cm.
Naast die 5m effectieve lengte heb ik aan de enekant nog een kwart boog met 2 meter recht wat ik kan gebruiken en aan de andere kant een halve boog dus dat zou moeten lukken.

bedankt beide voor de reactie.

[Deetrein]

en denk ook aan een overgangsboog aan het eind van het rechte stuk.
Anders gaan de wagens met een ruk de boog in.

Erich

[Jeronimos]

Rechte helling zal een snelheidsvermeerdering opleveren bij het dalen maar weinig weerstand bij het stijgen.

Ik weet nog niet veel van digitaal af, maar is het niet zo dat als je digitaal rijdt de locs hun snelheid kunnen vasthouden bergop dan wel berg af? en dus berg af niet versnellen?

[N. Kerkhof]

en denk ook aan een overgangsboog aan het eind van het rechte stuk.
Anders gaan de wagens met een ruk de boog in.

Erich

kun je dat verduidelijken?


Ik rijdt overigens analoog..

[Harrie Denessen]

Hallo

Ik lees dit draadje nu net even door en heb dan toch een vraagje. Overal (op dit forum en elders) wordt gesproken over een maximale helling van 3%. Dit is dus over iedere 100cm een stijging van 3cm. In de encyclopedie lees ik echter dat modern materieel een verhouding van 1:20 kan klimmen. Iedere 20cm heeft een stijging van 1cm. In procenten is dit dan 5%! Naar mijn weten toch erg veel. Voor mijn project Tresland heb ik op een vrij klein oppervlak met veel niveauverschillen 10, 20 en 30cm getracht om niet tever boven de 3% uit te komen. Het maximale is 3,48% op een recht stuk de rest (klimspiralen en bochten) is kleiner als 3%.

Heeft iemand ervaring met hellingen die groter als 3% zijn?

gr. Harrie

[Deka]

@Nocki,
In een overgangsboog loopt de verkanting langzaam op. Met andere woorden: in een boog liggen de rails niet vlak, maar de buitenste rail iets hoger dan de binnenste (maximaal een millimeter). Door deze kanteling ondervindt een railvoertuig iets minder wrijving, en gaat dus gemakkelijker door een boog. Alle kleine beetjes helpen!
Een rechte helling van 500 cm voor een hoogteverschil van 30 cm is zéér kort. Dan kom je op ongeveer 1:16. Dalen zal geen probleem zijn, stijgen echter wél. Dat lukt misschien met korte treintjes, maar een loc met vijf vierassige personenwagons wordt wel lastig. En het zal niet je bedoeling zijn dat de trein halverwege op de helling niet meer verder komt!
Maar gelukkig zit je nu in de planningsfase. Misschien kan je je doelstellingen iets aanpassen, ik bedoel bv. 20 cm hoogteverschil i.p.v. 30.

[HansQ]

@Harrie: Zoals met alles, het hangt ervan af...

De ervaring bij onze vereniging is dat wanneer je lange (meer dan 5 personen of meer dan 10 goederen wagons) en dus zware treinen over een helling van meer dan 2% a 3% heen gaat trekken (met N materieel) dit op den duur het einde van je lok betekent (door een veel hogere slijtage dus).
Als je echter alleen met hele korte treinen (dus maximaal 2 personen of 4 goederen wagons) rijdt zal dat gevaar veel minder zijn en het hang natuurlijk ook van de schaal en de degelijkheid van het materieel af...
Dus 5% kan als compromis maximum worden aangehouden voor een compacte H0 baan, maar ik houd zelf liever 2% voor mijn N materieel aan!

[Deka]

@Harrie,

Ervaring persoonlijk heb ik niet, bij de clubbaan (H0) wel. Hans heeft gelijk.
Ik ga er vanuit dat vele, ervaren modelspoorders, tesamen zoveel ervaring hebben opgedaan dat die 3% echt het verstandigste is.
We hebben allemaal hetzelfde ruimteprobleem, en daarom heeft een slimmerik ooit de klimspiraal bedacht.
Een helling van meer dan 3% zal in een aantal gevallen wel kunnen (denk aan een enkel motorrijtuigje), maar je moet niet gek opkijken als je ertstrein met 20 wagons de helling niet opkomt. 't Is maar net, wat voor treinen je wilt laten rijden en of je de consequenties (hoge slijtage) wilt aanvaarden.

[Harrie Denessen]

Besten,

Oke het is duidelijk dat je niet verder moet gaan dan 3%. Dat dacht ik dus ook al omdat er al heel veel over geschreven is.

Maar nu het volgende. Stel ik rij met een trein van 2m (H0) over een helling die 3m lang is. waarbij de 1ste meter een helling van 2% heeft, de 2e meter een helling van 4% en de 3e meter een helling van 1% heeft. Dan rij ik waarschijnlijk met 2 a 3 wagonnen over een helling van 4%. Wat zou dan de effectieve helling zijn? Mag ik dan (2% + 4% + 1%) / 3 = 2,4% tellen voor deze trein?

gr. Harrie

[Han Zijlstra]

Nee dat mag je niet doen, waar het om gaat is het punt waar de trekkracht zicht bevindt. De 1ste meter uit je voorbeeld gaat prima, de 2de meter wordt lastig en de 3de ook want dan trekt de lok het complete treingewicht omhoog.
Probeer onder de 3% te blijven dat maakt je treinenloop altijd beter.

Nog een argument: aals je met meerdere treinen tegelijk op een baan (laten we even aannemen dat je automatisch rijdt) aan de gang bent dan zal je trein op de helling heel erg lang dat blok bezet houden (en het voorgaande dus ook)
en al je andere treinen dus vertragen.
 


 

[Matheus 18]

Je maakt hier ook twee extra knikken in je helling, tweemaal kans dat een wagen loshaakt.
Niet doen dus.

Matheus.

[Han Zijlstra]

4 x dus