Wielen voor de SR Leader Class...

[Hans van de Burgt]

Ik wil graag iets in de groep gooien. Hoewel je m.b.v. 3D ontwerpen veel kunt realiseren, kom je vroeg of laat toch iets tegen dat eigenlijk meer het terrein is van de meer traditionele modelbouwtechnieken. Graag had ik wat adviezen...

Ik ben al een tijdje bezig met de Southern Railway experimentele stoomlocomotief 0-6-0+0-6-0 van Oliver Bulleid. Hiervan zijn er slechts 5 gebouwd tussen 1946 en 1949, en niet eens alle vijf volledig. Een bijzondere loc waarbij de stoker in het midden van de loc zat, op een redelijk grote afstand van de machinist.



De loc werd aangedreven door drie horizontale cilinders in de ruim bemeten draaistellen. Hierbij werd de middelste van drie assen aangedreven, die vervolgens de buitenste aandreven via een soort bovenmaatse fietskettingen.
Vanzelfsprekend is het geen doen om de draaistellen compleet na te bouwen, dus zoek ik naar de nodige compromissen.

Op basis van een originele bouwtekening kom ik tot de volgende opzet:



Oliver Bulleid voorzag zijn Leader Class van enorme wielen, die hij eerder ook toepastte op zijn beruchte Q1 Class.
Het zijn spaakloze wielen met een bijzonder profiel. Ik heb deze wielen iets vereenvoudigd nagemaakt met een flensmaat van 20mm.
 

Kijken we naar de as-afstanden tussen de wielen, dan komen we tot de volgende maten:


Welnu het idee is voor de aandrijving een Tenshodo Spud type 31WB14D te gebruiken. De wielafstand is nagenoeg gelijk aan mijn tekening hierboven. De derde, niet aangedreven as, kan eenvoudig los worden toegevoegd.



Vaak is geopperd dat een spud-motor eigenlijk niet krachtig genoeg is, maar het gaat hier om een experimentele loc die vooral zonder rijtuigen reed.

Maar nu de vraag...Hoe kan ik het beste de wielen realiseren?

- Frezen
- 3D printen in messing via Shapeways (al of niet via een gietmal)
- Q1 wielsets kopen via Markits in de UK

En in alle gevallen, hoe krijgen we de wielen netjes op de spud?

Gr, Hans

[ErikvanGarderen]

Leuk draadje om bij betrokken te raken. De engineering is voor mij veruit het leukste aspect van de hobby ;-)

De Tenshodo spud zelf zal niet sterk zijn, maar je bouwt er tenslotte twee in dus het eigen gewicht van een loc (eventueel met een korte meettrein) zal geen probleem zijn. De grotere wielen zorgen dat de theoretische maximum snelheid die gereden wordt met een factor 1,4 verhoogd wordt en het koppel met dezelfde factor omlaag gaat (20mm wielen i.p.v. 14 mm wielen).

De wielen zijn inderdaad wel heel mooi om met 3D technieken te printen. Je zou in brons of messing wel het wiel zelf kunnen laten gieten, maar er zal nog wel een wielband omheen moeten van automatenstaal of een andere soort materiaal die makkelijk te bewerken is. Dikwandige steigerpijp (buitendiameter 21,3mm, wanddikte 3mm) zou best wel eens een heel mooie wielflens op kunnen leveren en de 21,3 zorgt dat je ook ruimte hebt voor de wielflens (uitgaande van het feit dat de wieldiameter op het loopvlak gemeten wordt.
Het draaien van wielflenzen is natuurlijk wel een apart klusje. Een alternatief zou zijn om op zoek te gaan naar twee sloop-stoomlocjes met wielen van 20mm (vanaf 1:87 (De meeste tweedehands locomotiefjes zullen in dies schaal beschikbaar zijn) terug naar het grootbedrijf dus 1740mm) en de wielbanden los te halen van de spaken. Als je dat gedaan hebt kun je ook zien hoe de nieuwe wielen moeten passen in de flenzen.

Wat nog wel spannend wordt is hoe alles goed op spanning in elkaar gezet kan worden. Passingen moeten goed knellend zijn. Als je de stalen wielnabden om messing heen klemt kun je de wielbanden uiteraard heel heet stoken en gewoon klemmen. Als je kunststof wielen gebruikt, zul je het verwarmen beperkt moeten houden tot maximaal 100 graden.

Bij de foto van de Tenshodo spud zie ik dat de wielen zelf op een kunststof bus zitten. Ik vermoed dat de bus met een groef in het wiel gesmolten is en dat je de bus dus niet kunt hergebruiken. Op zich kun je natuurlijk wel weer nylon bussen gebruiken die knellend op de as en in het wiel gezet kunnen worden. Het persen wordt wel een werkje om met een klein machineklemmetje te doen.

Gezien de prijzen van 6 wielen uit het VK is het zeker de moeite waard om op zoek te gaan naar wielflenzen uit een sloper of te kijken wat een 'Makerslab' voor je kan doen om 6 CNC wielbanden te laten maken.

[sncf231e]

Hans,

Zijn Hornby Q1 wielen geen mogelijkheid; volgens de service sheet als onderdeel te koop(?).

Groet
Fred

[Tjalling]

Als ik je tekening zo bekijk zie je de wielen amper. Je zou schijfwielen van de juiste diameter kunnen nemen, en van vinyl stickers snijden die op de wielen geplakt worden.
Ik denk dat de rijeigenschappen van de spud wel heel beroerd worden als je er grote wielen op zet. De originele wielen van de spud hebben een diameter van 11,5 mm?

Groet,
Tjalling

[Hans van de Burgt]

Zijn Hornby Q1 wielen geen mogelijkheid; volgens de service sheet als onderdeel te koop(?)

@Fred,
Bij Markits zijn ze inderdaad te koop. Kost £ 120,- voor zes wielsets.

@Tjalling,
De wielmaat van de spud is 14mm.

Gr, Hans

[Juroen]

Wellicht zijn er acceptabele wielen te koop?

Als je wielen kan vinden met de juiste diameter ben je immers al een heel eind.
Heeft Modellbahn Manufaktur Hummel iets wat past?

Groet, Jeroen

[St00mboy]

Alan Gibson verkoopt wielen voor de Q1 no. 4860B voor £6,20 per as (diameter 1/8").
Als je dat doet kun je misschien beter een andere aandrijving overwegen, bijv. een Mashima of soortgelijke motor met een HighLevel Gearbox.

Leen.

[Hans van de Burgt]

@Leen,

Dat scheelt een slok op een borrel, zeg. Dat is wel heel veel goedkoper dan de wielen van Markits. Ik kreeg die door van Graham Muspratt. Die heeft ook een Leader gebouwd.

Wel vroeg ik me af wat bedoeld wordt met scale 4.30mm (pag. 7 catalogus). Wij werken immers met de 4mm schaal.

Gr, Hans

[ErikvanGarderen]

Dat klinkt ook interessant. De maat (20mm) is goed. Met de 4.30mm wordt de krukslag bedoeld. De Q1 heeft natuurlijk koppelstangen aan de buitenzijde, dus de BFB wielen hebben dan ook een kruktap.

[Hans van de Burgt]

Ik heb mogelijk een alternatieve motor gevonden.



En het idee van Tjalling is op zich niet verkeerd. Een medelid van de EMV kan vlakke wielen draaien. Daar kan het Bulleid profiel in 3D geprint, of uit folie gesneden, opgeplakt worden. Even de reactie afwachten van de leverancier. Ik moet de exacte maten weten, omdat deze motor een stuk hoger is dan die van Tenshodo.

Gr, Hans

[ErikvanGarderen]

Dat motortje is mogelijk ook leuk. Je kunt natuurlijk met 3D printen een bijzonder strak chassis printen met uitsparingen voor tandwielen en wormen en met behulp van metalen holle assen zorgen dat je heel zuiver een doorlopende as met drie wormen kan maken en daar met een tandwiel aan het eind een stuk omhoog gaan voor een motortje.

HEt maken van schijfwielen van metaal, inclusief flenzen is ook wel een slim idee. Het asdeel zal wel wat dikker moeten worden om waggelende wielen te voorkomen, en zorgen dat er wel een nylon bus in past. Die bus zou ik niet 3D printen maar ook laten draaien juist om perfect rond te zijn.