Welke transistor moet ik gebruiken?

[Wummeke]

Ik ben nog redelijk nieuwe in de wereld van electronica en componenten. Ik snap van de meeste componenten wel het doel en de werking, maar er zijn zoveel varianten van transistoren (los van het verschil tussen NPN en PNP), dat ik nu even door de bomen het bos niet meer zie.
Ik wil het "ack-circuit" van deze OpenDCC decoder nabouwen: https://www.opendcc.de/elektronik/HW2/platine_v201_schaltung.jpg
In dit circuit wordt een BC860 PNP transistor gebruikt. Als ik de datasheet bekijk, dan is dit een general purpose transistor.
In mijn losse-componentendoos vond ik nog een paar PN2907A transistoren. Als ik het datasheet daarvan bekijk, dan lijken ze wel heel veel op elkaar maar dit is een switching transistor.

Kan ik ondanks de verschillende omschrijving toch die PN2907A gebruiken, of moet ik een andere transistor bestellen? En zo ja welke, want die BC860 lijkt alleen als SOT package te krijgen te zijn, ik heb toch liever een to-92 variant. En om er ook nog wat van te leren: waar moet ik op letten in de datasheets als ik transistoren aan het vergelijken ben?

[bellejt]

PN2907A = ok general purpose.gebruik je die dingen veel bestel dan een hoop bij ali.Kosten daar niks in alle vormen

[Wummeke]

Bedankt voor je antwoord, fijn dat ik de transistoren die ik nog heb liggen kan gebruiken. Ik snap alleen nog steeds niet waar ik op moet letten in de datasheets om dat zelf uit te kunnen vogelen.

[bellejt]

ik google gewoon replacement "transitornummer" .In de datasheets moet je kijken  NPN of PNP en de spanningen en stroomwaarden zijn  belangrijk.Soms ook de versterkingsfaktor want als die te groot is in verschil kan dat in sommige schakelingen parten spelen .

[Menno]

In dit circuit wordt een BC860 PNP transistor gebruikt. Als ik de datasheet bekijk, dan is dit een general purpose transistor.

In de elektronica is door Elektuur ooit TUP en TUN bedacht (volgens mij ook voor MOSFETs, maar daarvan is de afkorting minder gangbaar geworden). TUP is Transistor Universal PNP en TUN Transistor Universal NPN. Let wel dat die lijstjes aan de oude kant zijn: transistortechnologie heeft niet stilgestaan, maar volgens mij wordt de betreffende standaard niet meer door ze gehanteerd.

In het kort komt het er op neer dat ze in schema's 'TUP' of 'TUN' voor een transistor konden noteren: elk type dat in hun lijst voorkwam voldeed dan, om te voorkomen dat hobbyisten een heel specifiek type aan moesten schaffen. Uiteraard ontkom je er soms niet aan iets speciaals aan te schaffen.

In mijn losse-componentendoos vond ik nog een paar PN2907A transistoren. Als ik het datasheet daarvan bekijk, dan lijken ze wel heel veel op elkaar maar dit is een switching transistor.

Vaak is een switching transistor veel sneller dan een general purpose: de tijd die het kost om de transistor volledig in verzadiging te sturen is korter dan bij een general purpose en ook kan het algemene type beter tegen het werken als regelbare weerstand, terwijl de schakeltransistor daar niet voor bedoeld is: aan of uit, iets ertussen in kunnen ze vaak minder goed tegen dan types die daar - min of meer - voor gemaakt zijn.

MOSFETs bijvoorbeeld, zijn transistors die niet geschikt zijn voor het werken als regelbare weerstand, maar echt gebouwd zijn op zo hard mogelijk aan en uitgeschakeld worden: in gebieden er tussenin gaan ze als regelbare weerstand werken, maar omdat de interne chip daar niet op gebouwd is, warmt deze zeer snel op en gaat dan stuk.

Gewone bipolaire transistoren (ook wel BJT's genoemd) zijn daar in het algemeen veel beter tegen bestand.

En zo ja welke, want die BC860 lijkt alleen als SOT package te krijgen te zijn, ik heb toch liever een to-92 variant.

BC860 = SMD variant van de BC560 Das een dingetje wat je min of meer gewoon moet weten. Overigens staat zoiets vaak in het datablad: zoek je de BC860 op, dan is de kans groot dat het datablad 'BCx60' of 'BC560/BC860' zegt. Het kan zelfs iets als 'BC558/BC858/BC560/BC860' zijn: de NPN en PNP variant zijn dan zo gelijk aan elkaar dat ze er geen aparte databladen voor maken én daarmee aangeven dat je ze als versterkerpaar kan gebruiken. Het verschil in dissipatie tussen de TO-92 en SOT-23 verpakking is dan praktisch het enige verschil in wat de onderdelen aankunnen.
Daarover hieronder wat meer.

En om er ook nog wat van te leren: waar moet ik op letten in de datasheets als ik transistoren aan het vergelijken ben?

Dat hangt (vaak) van de schakeling af. Belangrijkste stap in dit geval zou geweest zijn om überhaupt het datablad te downloaden, want dan had je dit waarschijnlijk gezien:



Dit geeft aan dat de transistoren vrijwel identiek zijn én (voor de 557/857) dat de 547 en 847 hun NPN-varianten zijn (complementair zoals dat heet).

De belangrijkste gegevens zijn Hfe (versterkingsfactor, vaak DC Current gain in databladen), maximaalspanning van collector-emitter overgang in geopende toestand (V(br)ceo) waar (br) 'breakdown' aangeeft: de maximale spanning voordat de overgang defect raakt als de transistor geopend is (géén stroom van collector naar emitter (NPN) danwel andersom (PNP).
Deze maximaalspanning is vaak wat hoger voor de basis-collector gegevens.
Continu-maximaalstroom van de collector (Ic).
Maximale vermogens-dissipatie (vaak Pd genoemd, naar 'P dissipation' correctie: Pdevice)

Er zijn, afhankelijk van het type transistor meer zaken waar je op moet letten, maar bij general purpose types kom je hier over het algemeen het verst mee: ligt de V(br)ceo bijvoorbeeld hoger van je vervanger, dan is dat geen probleem. Ook komt de Hfe vaak niet superkritisch en kun je daar gerust 100-200 lager of hoger gaan zitten.

Waar je op moet letten is dat je niet afgaat op de Absolute Maximum Ratings: dat zijn de technische grenzen waarbij men (in laboratorium-opstelling) garandeert dat het ding heel blijft, maar waarbij het ook zo is dat een klein spanningspiekje teveel of 10 mA teveel, de transistor om zeep helpt. Vaak staat er een categorie 'Normal operating conditions' in het datablad. Ga van die gegevens uit en niet van de (vaak) rooskleurige gegevens van de absolute maximum ratings. Daar kan de stroom die een onderdeel kan verwerken bijvoorbeeld ineens 1,5 keer zo hoog liggen, omdat er dan iets bijstaat als 'tested with a 1 kHz DC pulse with a duty cycle of 10% to avoid temperature-rise affecting the junction too much'.

[Wummeke]

Dank je wel Menno, voor de duidelijke uitgebreidde uitleg!