BeneluxSpoor.net forum
Vraag en antwoord => Algemeen => Topic gestart door: ZwolsBas op 17 September 2015, 15:51:45
-
Heb ik me altijd afgevraagd
Als je aan iemand vraagt welke schaal rijdt u dan hoor je vaak Schaal H0 of N spoor
Waarom eigenlijk? waarom noemen we H0 zelden H0 spoor?
Iets uit het verleden ???
-
Is dat zo?
Feit is dat al die aanduidingen in eerste instantie over de spoorwijdte gingen met de aanduiding Spur zus en me zo. Normalisatie ging erover dat treinen van verschillende merken op dezelfde sporen konden rijden. N komt dacht ik ook van neun milimeter.
Romd het ontstaan van spoor/schaal n ontstond pas de gewoonte om de spoorwijdte te koppelen aan een exacte schaalverhouding.
-
Schaal N heet zo omdat de spoorwijdte bij normaalspoor 9 mm is. En het woord voor 9 begint in bijna alle talen met een N.
-
In de jaren '60 werd ook wel de term K0 (kwart nul) gebruikt tot de norm werd vastgelegd. Spoor 0 was de referentie, dat is voor de oorlog ontstaan met spoor 1 en II als grotere alternatieven en vanaf de jaren '30 H0 als compact alternatief met de halve spoorbreedte van 0. Arnold Rapido was één van de pioniers in 9mm en heeft onder meer het patent van de universele N koppeling op z'n naam staan.
-
De term kwart nul heb ik nooit gehoord. Heb je daar een bron voor?
Ik weet niet of Arnold patent had op de koppeling. Maar als het zo was dan hebben ze dat snel opgegeven, om een wildgroei als bij H0 te voorkomen. In ieder geval zal dat patent intussen verlopen zijn.
In het begin waren de modellen van Arnold andersom gepoold. Toen er andere fabrikanten ook met N begonnen hielden die zich aan de Morpo normalisatie en is Arnold omgegaan.
-
N spoor is vloeiend uit te spreken in tegenstelling tot H0 spoor waar een klein hikje in zit. Als de vraag het woord schaal bevat is het logisch om daar ook mee te antwoorden. Overigens zou ik het woord schaal achterwege laten en antwoorden met simpel N.
-
Arnold Rapido .... .... heeft onder meer het patent van de universele N koppeling op z'n naam staan.
Maar dan wel, volgens mijn geheugen, de omgekeerde positionering t.o.v. de huidige standaard. :D
En, oh ja: strikt genomen is/was het geen HO (Ha-Oh), maar h0 (half Nul)
-
De term kwart nul heb ik nooit gehoord. Heb je daar een bron voor?
De kreet komt herhaaldelijk voor in mijn collectie antieke modelpoorboeken, van die heerlijk nostalgische met tips hoe je M rails op spaanplaat monteert, groen gras maakt van geverfd zaagsel en alles lijmt met Klevon (Nederlandsch Fabricaat) ;D ;D
Ik sluit overigens niet uit dat één van de jaren'60 auteurs het zelf bedacht heeft en de term door wat tijdgenoten is overgenomen tot het moment van beter weten.
-
En, oh ja: strikt genomen is/was het geen HO (Ha-Oh), maar h0 (half Nul)
Correctie: het is H0, met een hoofdletter H en een nul. Kijk maar in de Morop normen, daar wordt het consequent zo geschreven.
-
Volgens een van mijn oude boeken is Arnold de "uitvinder" van spoor N. De Duitse Wikipedia bevestigt dit. De N staat voor neun millimeter, de spoorwijdte. In 1969 kennelijk eerst als Arnold Rapido 200 in de schaal 1:200 gepresenteerd en vanaf 1962 in de schaal 1:160. De koppeling is kennelijk door Morop in 1963 als standaard vastgelegd. Overigens is Japans N in de schaal 1:150 en Brits N in de schaal 1:148, maar rijdt alles op 9mm spoorwijdte.
Groet,
Gerard
-
De kreet komt herhaaldelijk voor in mijn collectie antieke modelpoorboeken, van die heerlijk nostalgische met tips hoe je M rails op spaanplaat monteert, groen gras maakt van geverfd zaagsel en alles lijmt met Klevon (Nederlandsch Fabricaat) ;D ;D
Ik sluit overigens niet uit dat één van de jaren'60 auteurs het zelf bedacht heeft en de term door wat tijdgenoten is overgenomen tot het moment van beter weten.
Ik ben daar tamelijk zeker van, omdat het Engelse of Duitse equivalent (Viertel Null ;D) al helemaal nergens is te vinden.
-
Met alle interessante weetjes over N is er nog geen antwoord op de vraag van bastaard.
Hij vraagt niet waar de naam N vandaan komt, maar waarom we over N-spoor spreken en over schaal h0.
De oorsprong daarvan weet ik ook niet, maar ik denk dat bij Fleischmann vandaan komt, zoals in een recente folder:
"Fleischmann bietet Start Sets im klassischen H0-Massstab 1:87 und in der platzsparenden kleinen Spur N im Massstab 1:160."
In een oude Roco-catalogus spreekt men van schaal h0 en schaal N. In de Trix-folder met de nieuwe modellen (tot voor kort altijd lelijk 'vertaald'met nieuwigheden) van 2015 wordt gesproken over spoor N en spoor H0. Vandaar mijn vermoeden dat het bij Fleischmann vandaan komt.
-
Niet om het een of ander, maar mij is het nooit opgevallen dat we het altijd over n-spoor hebben. N-schaal of schaal n is ook vrij gebruikelijk in het Nederlands. In Duitsland is Spur normaler, ongeacht de schaal.
-
Vandaar mijn vermoeden dat het bij Fleischmann vandaan komt.
Nee, Fleischmann was zeker niet de eerste in deze schaal. Toen zij in 1969 begonnen was N spoor al gestandaardiseerd zoals we het nu kennen.
-
Ik bedoelde de term N-spoor.
Niet schaal/spoor N als zodanig.
-
Goede middag,
Als N-spoor/schaal N rijder moet ik eerlijk bekennen dat ik het altijd (onbewust) de term N-spoor gebruik. Gewoon omdat dit zoals Rick al noemde, makkelijk uit te spreken is. Ik denk dat hierom de mensen N zo noemen.
MVG, hielke1501
-
Misschien komt dat wel omdat de term "H0" refereert naar een schaalverhouding (1 : 87) en de term "N" (zoals in een eerder bericht omschreven) afkomstig is, of zou zijn, van het getal 9, van het aantal millimeters spoorwijdte.
-
N is inderdaad vernoemd naar het aantal millimeters dat de spoorstaven uit elkaar staan, dus Negen millimeter.
h0 (spreek uit als half nul) is de helft van de eerder op de markt gebrachte schaal 0.
Met spoorse groet,
Mart
-
• Schaal en spoor
In de praktijk worden deze begrippen door elkaar gehaald. Schaal wordt omschreven als
Schaalverhouding, dus de verhouding tussen de maten van voorbeeld en model. Om de
schaalverhoudingen van onze modellen aan te geven worden bepaalde aanduidingen gebruikt.
Deze schaalaanduiding wordt aangegeven door letters of Romeinse cijfers, zie NEM 010.
Bij de schaal behoort tevens een spoorwijdte, het woord "spoor" alleen zou verwarring hebben geschapen.
Hierbij nog een kanttekening; NEM 010 noemt uitsluitend letters en Romeinse cijfers. Toch
spreken we over HO "half nul" ofschoon "half' noch een cijfer noch een letter is en "nul" geen
Romeins cijfer. Maar omdat HO de helft is van schaalaanduiding "nul" en deze op haar beurt de
schaalverhouding aangeeft kleiner dan schaalaanduiding "I", is onze "half nul" historische gezien de
juiste benaming. Ingewikkeld? Welnu, zo waren er diverse problemen.
Dit is een deel van het voorwoord uit de NEM vertaling die in 1999 is uitgegeven.
Mijn mening is dat men moet reden over spoor H0 en spoor N, om dat je hierbij de schaal en ook de spoorwijdte aan geeft, kijk maar naar spoor H0m (is meter spoor in schaal 1:87)
RE465
-
Re465, Dat lijkt me inderdaad wel zo consequent.
Spoor h0 heeft dan, denk ik, betrekking op normaalspoor (16,5 mm). Anders moet er een lettertje bij: bijv h0f, h0e, h0m.
Gaat het puur om de schaalverhouding, dan zou je kunnen spreken van schaal h0 of schaal N of welke andere schaal je ook op het oog hebt.
Maar goed, zo gewichtig is dit nu allemaal ook weer niet.
-
Misschien komt dat wel omdat de term "H0" refereert naar een schaalverhouding (1 : 87) en de term "N" (zoals in een eerder bericht omschreven) afkomstig is, of zou zijn, van het getal 9, van het aantal millimeters spoorwijdte.
Ja ja Moderators, een citaat volledig herhaald! Maar dat citaat geeft het juiste antwoord, waarvan ik het idee heb dat mensen er over heen lezen.
H0 (Half nul) is een aanduiding van de schaal. Daarom zeggen we niet H0-spoor, maar schaal H0.
N is geen aanduiding van een schaal, maar een aanduiding van de spoorwijdte. Daarom is het ook N-spoor (N zegt immers iets van het spoor en zegt niets over de schaal) en niet schaal N.
Er is dus op dit moment niet een term waarmee je de schaal van het spoor N kan benoemen, is gewoon nog nooit uitgevonden. Ik zou er een prijsvraag voor uitschrijven.
Overigens zou "kwart 0" dan wel weer heel consequent zijn als benaming. Geen idee wat TT dan zou zijn.
Ik rij smalspoor, dus als mensen mij vragen wat ik rij, zeg ik altijd: Ik rij Half 0 als schaal en engspoor als spoorwijdte. H0e dus. Niet dat iemand het dan begrijpt hoor. ;)
-
Toen de term H0 werd bedacht was het primair de helft van 0-gauge of Spur 0 Hijlco. Het ging om de spoorwijdte. Pas later zijn er schaalverhoudingen aan die spoorwijdten gekoppeld. In Duitsland is het nog steeds niet vreemd om over Spur H0 te spreken. In de VS hebben ze het rustig over H0-gauge.
En hier in Nederland is het helemaal niet zo ongebruikelijk om het over schaal N te hebben. De tijdschriften hebben er geen moeite mee zag ik net nog. N-scale is al even gebruikelijk. Dus hoezo is er geen aanduiding voor 1:160? Buiten het VK is dat gewoon N. H0 en N zijn beide aanduidingen voor zowel een schaal als een spoorwijdte. H0e is een andere aanduiding.
In Nederland hebben we het niet meer zo vaak over H0 spoor. Maar daar moet je ook niet te veel achter zoeken. Jullie zoeken denk ik naar een logica die er niet is.
-
Ik rij smalspoor, dus als mensen mij vragen wat ik rij, zeg ik altijd: Ik rij Half 0 als schaal en engspoor als spoorwijdte. H0e dus. Niet dat iemand het dan begrijpt hoor. ;)
En om het nog 'onbegrijpelijker' te maken: h0e komt overeen met h0n30, h0n2½ en OO9; allen op schaal 1:87 en rijdend op 9 mm. Bij OO9 kan het overigens ook 1:76 zijn. Overigens is er naast h0m meterspoor ook de Japanse variant h0j bekend.
Voorts in schaal 1:87 vanzelfsprekend nog het Amerikaanse h0n3 (10,3 mm) en dan nog de tandradvarianten h0ez (Brienzer Rothorn Bahn), h0n3z (Gerard tandradbaan) en h0mz (FO & BVZ, Brünig Bahn en de daaruit voortvloeiende fusie maatschappijen).
Gr, Silvolde
-
N is geen aanduiding van een schaal, maar een aanduiding van de spoorwijdte.
Die N komt inderdaad van negen, de spoorwijdte. Maar in de normalisatie staat de N toch echt voor de schaalverhouding, 1:160
En voor degenen die mijn vorige bericht hebben gemist: het is H0, met een hoofdletter H.
-
Just my 2 cents:
even wat nagekeken in mijn boekjes.
In het boek eenvoudige spoorwegmodelbouw van Joop Verburg uit 1979 praat (lees: schrijft) de schrijver over spoor H0 en spoor N en spoor Z. In 1988 praat Hameeteman in zijn handboek modelspoorbouw over schaal H0 en schaal N en schaal Z. Ik denk dat beide termen door elkaar gebruikt kunnen worden.
-
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/01001_1.png) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/01001_1.png)
Afbeelding uit de Nederlandse vertaling NEM 010
Spoor TT staat voor “table top“
RE465
-
Ja, gewoon een fancy naam bedacht uit marketingoverwegingen, net als N. Om aan te geven hoe klein het allemaal wel niet was. TT past op je keukentafel en N heeft hele kleine spoortjes, maar neun, nine, neuf, negen mm. Z wat later idem dito. Kleiner kon niet was de boodschap en daarom kiezen we de laatste letter van het alfabet. Meer zat er niet achter.
Er is wel een verschil met de oudere namen. TT, N en Z werden bedacht toen het al gewoonte was geworden behalve een spoorwijdte ook een schaalverhouding aan zo'n aanduiding te koppelen. Bij alle vooroorloge grotere schalen, ook H0 en OO, ging de normalisatie in eerste instantie alleen over de spoorwijdte. Pas later werd daar een schaalverhouding aan gehangen.
In Nederland worden volgens mij zowel de termen N-spoor als schaal N gebruikt. Je hoort niet vaak H0-spoor of zoiets. Maar meer dan een gewoonte zit daar niet achter. Geen logica zoeken die er niet is. In andere talen hebben mensen het wel degelijk ook over H0-gauge of Spur H0.
-
Z wat later idem dito. Kleiner kon niet was de boodschap en daarom kiezen we de laatste letter van het alfabet. Meer zat er niet achter.
Ik heb eens ergens gelezen (weet niet meer waar) dat er toch meer achter zit. Omdat de normaalspoorwijdte van schaal Z 6,5 mm is, wilde Märklin de S van Sechs gebruiken. Maar schaal S bestond al, dus maakten ze er maar Zechs van. Voor wat het waard is.
-
Het is een mooi verhaal Klaas en dat is de hoofdzaak. :)
-
De broer van mijn oom uit de provincie, die ook een marklin treinbaan heeft, die vertelde altijd op verjaardagen dat marklin de kleinste treintjes kon maken en daarom de laatste letter uit het alfabet als naam heeft uitgekozen, na de z zou er niks kleiners meer komen of mogelijk zijn...