BeneluxSpoor.net forum

Wat zijn we aan het bouwen? => Banen of diorama's => Topic gestart door: en_voyage op 30 August 2022, 23:18:11

Titel: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: en_voyage op 30 August 2022, 23:18:11
Long time no see… dat adagium geldt zeker voor mij. Na een echtscheiding, drie verhuizingen, en de start van een nieuwe relatie, alles binnen twee jaar tijd, begint het stof weer wat te gaan liggen. Mede door aanmoediging van mijn vriendin, zelf behoorlijk creatief, ben ik de hobby voorzichtig weer aan het oppakken.

Afgelopen zomer zijn we voor vakantie twee weken bij familie in San Francisco geweest, met roadtrips naar Yosemite en Napa Valley. Vooral deze trips leverden stof tot nadenken. We reden door dorpjes met actieve spooraansluitingen, bediend door plaatselijke kleine maatschappijtjes. Op de snelweg passeerden we een yard vol moderne locs van Union Pacific. In ons drukke schema was geen tijd voor spotten, maar het zaadje was geplant.

Modelspoorzaken zijn er weinig in hartje San Francisco, maar in het landelijke Oakdale vond ik nog een zaakje met wat uitverkoop. Mijn buit betrof de nieuwste editie van de Bachmann GP40 en een handjevol goederenwagens van Walthers Trainline en Bachmann. An sich niks bijzonders, maar de vakantie kostte al genoeg geld en het budget voor spontane treinsouvenirs was beperkt. De loc kwam in de kleuren van UP. Nou heb ik an sich niet zo veel met UP (ben meer van BNSF), maar het zien van echte UP-locs aan het werk in Californië maakte dit model wel aantrekkelijk.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls_2022/IMG-2807-630e7d6231aff.jpg)

Het idee ontstond om een US micro layout in halfnul te maken. Heel eenvoudig, als vingeroefening voor modelbouwtechnieken en tegelijk om een soort van vakantieherinnering te maken. Gewoon de omgeving van een landelijk dorpje met een hoofdspoor en wissel naar lokale industrie. Een soort Inglenook. Een eerste schets geeft weer wat ik in gedachten heb: een loodsje voor wat stukgoed waar een boxcar of reefer bij kan staan, en een silo waar hoppers beladen kunnen worden. Nu staan silo’s en loods nog naast elkaar, maar misschien kan de loods beter naar de voorzijde verhuizen. Het hangt er vanaf of het hoofdspoor doorgaand wordt, of niet. Verder ga ik nog een achtergrond met in de verte een berglandschap schilderen, met inspiratie uit Yosemite.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls_2022/IMG-2811-630e7d94dc649.jpg)

Afgelopen weekend trok ik naar Houten voor railmateriaal en scenery, maar ik liep ook tegen een Bachmann Spectrum GE Dash 8-40c aan in de kleuren van UP voor een zacht prijsje. Niet echt een loc voor zijlijntjes, maar ach… iets met een kniesoor. Overige buit bestond uit een kitjes van winkeltjes, zakjes met ballast en een handjevol palmboompjes. Verder twee stuks code 100 flexrail van Peco en en code 70 wissel. Even kijken of dat samen bruikbaar is, of dat ik nog achter code 70 flexrail aan moet gaan. Misschien besluit ik alsnog om Piko A-rail te gebruiken. Heb nul ervaring met flexrail, dus de lat moet ook weer niet té hoog.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls_2022/IMG-2806-630e7de457026.jpg)

Deze week ga ik in elk geval even langs de houthandel voor een plaatje en wat latten, en langs de hobbyshop voor bedrading en wat railmateriaal. Tips om goedkope US scenery op de kop te tikken, zijn welkom! Met name voor de silo’s, de loods en misschien iets aanvullends qua gebouwen moet ik nog wat vinden.

Nogmaals: het is mijn eerste projectje. Maar waar ik eerder bleef steken in de fase van dromen en mijmeren, wil ik nu wel eens een keer iets gaan bouwen. Ik ga vast tien keer op mijn gezicht en het zal vast allemaal veel beter kunnen, maar hé, alle begin is moeilijk. Dus zijn alle feedback en tips welkom!

Groeten, Geoffrey
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Edsko Hekman op 30 August 2022, 23:39:44
Nou, ik ben benieuwd. Leuk verhaal, leuk ontwerp ook. Lekker simpel en toch veel plezier er uit halen.

Veel succes en plezier!

Gr.

Edsko
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Ronald Halma op 30 August 2022, 23:42:50
Ik volg, ik volg, ik volg, ik volg, ik volg, ik volg, ik volg, ik volg, ik volg, ik volg, ik volg, ik volg,  ;D ;D

Ik zou trouwens de code 70 niet met de 100 combineren, dat gaat geheid mis. Of beide 100, of beide 70.
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Bert V op 30 August 2022, 23:52:44
Hallo Geoffrey,

Voor gebouwen zou je eens kunnen zoeken op bijvoorbeeld "h0 scale buildings plans". Daar is behoorlijk wat gratis materiaal van te vinden. Kun je zelf op stevig papier afdrukken en indien nodig verstevigen met karton o.i.d.

Groeten,
Bert
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Edsko Hekman op 31 August 2022, 00:22:54
Volgens mij vindt Ronald het wel leuk...  ;D
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: hervé op 31 August 2022, 00:23:01
   Goeienavond,

    Het USA-railprogramma in H0 van Peco heeft een hoogte  "code 83" ,   met  'Amerikaanse'  dwarsliggers en bielsafstanden
    (niet code 75 of 100), dacht 'k.
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: GD op 31 August 2022, 06:37:31
Hoi Geoffrey,
Leuk initiatief (y). Mocht je Hervé zijn voorstel volgen, ik heb geloof ik in elk geval nog een paar amerikaanse wissels van Peco liggen. Ik zal vanavond even kijken. Als je dan belangstelling hebt kan je ze wel overnemen.

Groet,
Gerard
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Ronald Halma op 31 August 2022, 08:59:58
Volgens mij vindt Ronald het wel leuk...  ;D

Zekers :)

Het USA-railprogramma in H0 van Peco heeft een hoogte  "code 83" ,   met  'Amerikaanse'  dwarsliggers en bielsafstanden (niet code 75 of 100), dacht 'k.

Klopt. En ze hebben nog een code 75 en code 100 in hun programma. De 83 is specifiek Amerikaans. Is trouwens Code 70 bij gekomen maar dat is niet of slecht leverbaar.
Aanbod van GD (Gerard) zou ik zeker overwegen ;)
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Reeks77 op 31 August 2022, 09:49:17
Je kunt de dash 8  wel voor zijlijntjes gebruiken ,want plaats je hem als regional of shortline thema, dan gaat er een wereld voor je open , want ik denk als je Ronald daarover vraagt dat dan zowat alles kan .De GP (4assige lok)is helemaal ideaal voor het bovengenoemde , YT staat vol met filmpjes over regionale of particuliere maatschappijen , die loks hebben overgenomen van de grote jongens .
Qua combinatie van wagons heb je een mooie keuze gedaan en daarmee kun je alle kanten op ,vaak worde 50´boxcars en covered en centerflow hoppers gebruikt bij de ´kleintjes´.

Succes met bouwen .

Groet Alexander
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Ronald Halma op 31 August 2022, 09:57:38
Inderdaad kan alles, Alexander :) De Amerikanen ge/misbruikte hun materieel nogal. Die GP40 is natuurlijk de ultieme alleskunner, die gingen in multiple units maar werden (en worden) net zo makkelijk ingezet als zijlijn hulpjes. YT stat er idd vol mee. De Dash8 is een machine die wel ingezet werd voor de lange treinen maar ook die kwamen aan het eind van hun bestaan op plekken terecht waar ze nooit voor bedoeld waren. Info: https://utahrails.net/articles/up-dash8.php

Er is zoiets als modelers license en soms moet je gewoon doen wat je leuk vind :) Deze 2 kunnen best met elkaar. De GP stelt samen en de 8-40C haalt het op, zo simpel  (y)

Ik volg nog steeds met grote interesse. Zou het ook echt bouwen als een kleine showcase, dus met achtergrond, eigen verlichting en frieslijst. Maar goed, ik bouw hem niet  ;D
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: tothebeach op 31 August 2022, 10:12:03
Leuk idee als basis voor een leuk baantje.

En de enige tip die ik je kan geven, die ook werkt, is gewoon beginnen en doorgaan met bouwen. Dan krijg je het in je vingers :)

Zelf ben ik ooit eens aan silo's gekomen, toen een verkoper van tweedehands artikelen zijn onverkoopbare spullen in de container aan het verwerken was. Ik kon ze nog net redden.
Dus als er een winkelier in de buurt is, en die handelt nog al, kan je altijd vragen of hij bereid is om wat 'afval' te bewaren (nee heb je, ja kan je krijgen).

Groet,
michel

Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: en_voyage op 31 August 2022, 10:45:09
Wow, wat een reacties! Dank voor de aanmoediging!

Ik heb het nog even nagekeken, de gekochte wissel is inderdaad code 75, niet code 70. Nogmaals, ik twijfel over de sprong in het diepe met flexrail, omdat de bouw al een hoop nieuwe dingen meebrengt. Tegelijk: het baantje hoeft niet morgen af, dus waarom niet experimenteren? Ik blijk nog een stapel Piko A-rail in de verhuisdozen te hebben liggen, dus als ik er met flexrail niet uitkom, kan ik daar op terugvallen.

@ GD: Klinkt interessant! De portemonnee is niet oneindig diep, maar in gesprek gaan kan altijd. Heb niet véél wissels nodig, 1-2 zijn genoeg.  ;D

@ Bert V: Dat is waar ook! Ik was vergeten dat er verschillende aanbieders zijn van gebouwen 'in print'. Dank voor de tip, ik ga op zoek.  (y)

@ Reeks 77: Dank! Ik had de gekochte wagentjes bewust uitgekozen op mogelijkheden voor een zijlijn. In Oakdale stond tegenover de hobbyshop bijvoorbeeld een groothandel in diervoeders, met spooraansluiting en silo's. Verderop had ik wat ketelwagens gezien, plus een verlate boxcar. Bij het uitzoeken in de hobbyshop had ik dus het grote voorbeeld om de hoek.  8)

@ Tothebeach: Jaja, iets met koudwatervrees... Ik heb in de buurt wel een echte modelbouwwinkel zitten, maar weet eigenlijk niet wat ze daar hebben aan Amerikaans. Op Amerikaanse webshops zie ik nog wel eens wat leuks, maar volgens mij loopt dat tegenwoordig hard op met verzendkosten en heffingen. Misschien geen gek idee om MP af te struinen en dan wat te 'veramerikaniseren'.

@ Ronald: dank voor de tip om code 75 en 100 niet te combineren. Ik gebruik die spullen dan wel een andere keer, of ze gaan Marktplaats op, de kosten waren gering. Wat betreft de modeller's license: in Napa Valley kwam de 'Wine Train' voorbij, een allegaartje aan materieel. Ik heb het helaas amper op foto kunnen zetten, maar ik heb minstens een high nose GP ex Norfolk Southern en een chop nose GP ex Genesee & Wyoming (beide nog in kleuren van vorige maatschappij) als trekkracht gezien. Bij het opstelterreintje verderop stonden nog een oude caboose en volgens mij moet er nog een oude Alco bij die wijntrein rondhangen. In het al eerder aangehaalde dorpje Oakdale is ook bediening door de Sierra Northern. tegenwoordig gebruiken ze veel ex-UP gensets, maar er zou ook nog een allegaartje aan GP's, SD's en een verdwaalde Alco voorhanden zijn.

Tussen de struiken op de achtergrond de twee GP's...  ;D
(https://images.beneluxspoor.net/bnls_2022/IMG-2456b-630f1f433e9b8.jpg)

Het is trouwens de bedoeling om het baantje uiteindelijk te voorzien van vrieslijst en verlichting, maar eerst überhaupt eens van de grond komen... want de koudwatervrees is groot, haha. Nog advies over het materiaal voor de te bouwen bak? Volstaat ieder soort houtachtig materiaal voor wat ik in gedachten heb? Wil vandaag of morgen even richting de houtboer, vandaar.

Iedereen dank!

Groeten, Geoffrey
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Rody v. G. op 31 August 2022, 10:47:24
Hey Geoffrey,

Erg leuk thema, ik ben benieuwd!  (y)

Suggestie; je zou er ook een echte Inglenook van kunnen maken, dat zorgt voor een hoop rij-plezier in mijn ervaring.
Dan heb je 1 zijspoortje meer nodig, dus de impact valt mee.

groet,
Rody
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: tothebeach op 31 August 2022, 11:06:42
Een Inglenook zou kunnen, maar ook dit kan veel plezier geven. Het voordeel van een baantje als deze is dat je veel ervaring kunt opdoen, zonder al te veel diepte investeringen.
Als je nieuw hout gaat kopen, zou ik gaan voor multiplex 9mm. Dan is je constructie stabiel er redelijk licht. Zelf ben ik nu bezig op een plank (zie blog), maar dat is zwaarder. Echter wel goedkoper :)

Groet,
michel
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Simplex op 31 August 2022, 11:20:33
Populieren multiplex (Karwei), bak en achterwand plus
frieslijst 9mm, kap frieslijst 4mm. Spul is sterk en
lekker licht. Bij in elkaar zetten de bolling van de plaat
naar de binnenzijde houden, zo gebruik je de spanning
die in het materiaal zit om de constuctie stevig te
maken ipv dat je lijm en schroeven/koploze spijkers
dat moeten doen. De projzen hiervan zijn flink omhoog
gegaan, maar beter in eens goed dan later spijt.
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Klaas Zondervan op 31 August 2022, 11:22:14
Nogmaals, ik twijfel over de sprong in het diepe met flexrail, omdat de bouw al een hoop nieuwe dingen meebrengt.
Die sprong is echt niet zo vreselijk diep. Ik gebruik al zo lang als ik me kan herinneren uitsluitend flexrail.
Ik kan juist niet overweg met vaste railstukken, want die zijn niet zo.....flexibel. :)
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Simplex op 31 August 2022, 11:27:22
Daar moet ik Klaas gelijk in geven... ook ik
gebruik uitsluitend flexrails. Zeker ook handig
om b.v een uithaalspoortje uit één stuk te
leggen. Bij het doorgaande spoor heb ik en
lengte plus 35 cm, dat korte stuk soldeer
ik vast op een halve megabiels (zie de draad
over de bnls moduleovergangen) zo scheelt
het weer extra draden onder de bak.
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Ronald Halma op 31 August 2022, 11:29:54
Suggestie; je zou er ook een echte Inglenook van kunnen maken, dat zorgt voor een hoop rij-plezier in mijn ervaring.
Dan heb je 1 zijspoortje meer nodig, dus de impact valt mee.

Kan, maar het ging TS om een vingeroefening ;) Of er nu 1 of 2 extra spoortjes liggen maakt geloof ik niet uit. Dit is trouwens ook proof-of-concept als "1-turnout layout". Bestaat gewoon.

Bouw; zie antwoord van Steef, niks aan toe te voegen! Multiplex; prima maar wel een stuk zwaarder als populieren en het splintert veel harder. Laatste is veel makkelijker verwerkbaar en qua prijs maakt het niet veel uit.
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Klaas Zondervan op 31 August 2022, 12:06:51
Multiplex; prima maar wel een stuk zwaarder als populieren en het splintert veel harder. Laatste is veel makkelijker verwerkbaar en qua prijs maakt het niet veel uit.
Hier veroorzaak je wat verwarring. Je stelt multiplex tegenover populieren. Maar dat populierenspul is ook multiplex.

Vroeger waren meranti multiplex en populieren multiplex vrijwel even duur. Maar ik zie in de bouwmarkt dat de prijs van populieren in een jaar tijd verdubbeld is. Meranti is ook duurder geworden, maar minder. Je kunt dus in de verleiding komen om vanwege de prijs voor meranti te kiezen, maar ik zou dat afraden.
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: en_voyage op 31 August 2022, 12:08:04
OK, dank voor de antwoorden over de bak: 9 mm populieren multiplex it is. Ik zag een plaatje van 122x61 bij Karwei, volgens mij heb ik daar genoeg aan. Wil het ook weer niet te kolossaal malen, desnoods dik ik het idee een beetje in.

Moet nog wel bedenken hoe ik de overgang van bak naar achterwand vormgeef. Bij veel micro's zie je dit opgelost met bebouwing tegen de achterwand die ook een functie heeft in het ruilplan (loodsen, fabrieken etc.). Ik wil het echter graag wat 'luchtig' houden, om de wijsheid van die plattelandsdorpjes een beetje vast te houden. De silo's en loods lossen dit aan de linkerkant deels op, maar rechts moet ik daar nog wat op verzinnen. Dacht zelf aan rechts een kerkje of tankstation met wat hegjes/bosjes er om heen die de overgang maskeren. Even zoeken naar wat creatieve oplossingen zonder het geheel propvol te bouwen.

Anyway, genoeg nog om over na te denken en in huis te halen. Misschien ook gewoon maar eens een digitaal abo op Model Railroader Magazine nemen voor inspiratie...  ;D
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Simplex op 31 August 2022, 13:23:11
Als ik ff mag Geoffery...
 
Je hebt voor 1 bak, 3 x 122x61 9 mm,
en 1 x 122x61 4 mm nodig. Je maakt
de zij- en kopse kanten als de spanten
in de bak ook van 9 mm. Dit doe je om
de reden dat het plaat materiaal niet
zoveel werkt dan b.v vurenhouten latten.
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: en_voyage op 31 August 2022, 15:06:05
Eh, ja, je hebt gelijk, Steef. Ik was wat te kort door de bocht, ik noteerde enkel de oppervlakte van de bak zelf. Inderdaad komt daar nog extra hout bij voor achterwand, spanten, etc. Dat ik dus méér hout nodig heb dan alleen een plaatje, die heb ik helder.  ;D

Groeten, Geoffrey
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Simplex op 31 August 2022, 15:59:44
 ;D
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: en_voyage op 06 September 2022, 14:34:27
Even een korte update - ik zag dat ik al een paar dagen niks meer had gepost: bij ons komt eind deze maand een nieuwe keuken (zelfde Nederlandse fabrikant als van de bekende potloden). Omdat we de keuken binnen het huis gaan verplaatsen, moet er nogal wat leidingwerk worden verlegd. Plots meldde zich de aannemer dat hij eerder kon beginnen met het voorwerk, vanwege wegvallen van andere klussen. Inmiddels is het huis een ietwat ontplofte boel, en is de knutselhoek opslagplaats geworden.  ;D

Kortom: zodra de stofwolken hier weer wat zijn opgetrokken, komt er weer ruimte voor het knutselen aan de micro. To be continued!

Grtz Geoffrey

Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: en_voyage op 16 October 2022, 20:49:11
Zo, long time no see!

De grootste klussen rondom de nieuwe keuken in de woonkamer zijn afgerond: freeswerk voor leidingen, negen nieuwe groepen electra er bij en niet te vergeten de nieuwe keuken zelf. Vervolgens de oude keuken gedemonteerd, leidingen en afvoeren afgedopt en tegels van de muur gebeiteld. Uiteraard zijn er nog wat losse eindjes, maar ik begin weer wat tijd te krijgen voor de hobby! Jeuj!

Om dat heuglijke feit te vieren onlangs naar Houten geweest, en wat spulletjes voor mijn projectje gekocht: een zak met bomen, wat kant en klaar wegdek met gele markeringen en zaken gerelateerd aan rollend materieel:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls_2022/IMG-3198-634c4c362ab58.jpg)

De decoders zijn voor de twee eerder al getoonde UP locs (Bachmann UP GP40 en Dash-8). De Kadees zijn voor de Dash-8. Tijdens het neuzen bij de stands stuitte ik op een Athearn CF7 voor een heel zacht prijsje in nieuwstaat met decoder. Deze loc kon ik niet laten liggen. De CF7 is zo'n typische zijlijnbewoner. Het grote voorbeeld van deze loc heeft het tot 2007 in Texas uitgehouden, daarna volgde sloop. Ik heb een zwak voor CF7's, omdat ze voortkwamen uit een andere favoriet van me, de EMD F-unit. Het profiel heeft hierdoor iets onbeholpens, want het relatief korte frame van de F3 en F7 werd gebruikt als basis voor de CF7 tijdens ombouw door Santa Fe. Juist die onbeholpenheid vind ik heel frappant. Deze moest dus mee voor er bij!

(https://images.beneluxspoor.net/bnls_2022/IMG-3199-634c503eec4cc.jpg)

Inmiddels ben ik qua ruilmateriaal wel compleet. Ik heb twee wissels en twee stukken flexrail Peco code 83 liggen. Volgende uitdaging is om te zoeken hoe ik dit moet gaan verwerken. Weet iemand misschien nog een goed voorbeeld (filmpje of website) waarin het leggen van flexrail met wissels wordt uitgelegd? Moet trouwens bedenken of ik de rails op bedding van kurk of schuim ga leggen, of dat ik de rails direct op het multiplex verlijm. Nog do's en don'ts die het noemen waard zijn qua bedding/ondergrond?

Van de week even naar de houthandel voor populieren multiplex. Uit de oude keuken kwam een stapel multiplex gebruikt voor plankjes, maar die zijn net te smal en te dik (12 mm) en geen populier. Heb ze wel bewaard voor wie weet wat.

Grtz, Geoffrey
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Ronald Halma op 16 October 2022, 22:41:52
Kijk even in mijn draad van de grote Shop. Daar staat wel hoe ik op de grote en nu op de kleine het flexmateriaal verlegd heb.
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: en_voyage op 17 October 2022, 14:18:39
Check. Met name het draadje over de micro-layout bevatte veel nuttige info, thanks! Ik ga bij de Action maar eens op zoek naar zo'n Dremel-achtig machientje van twee tientjes om de bielzen en ruilstaven mee in te kunnen korten.

Jij vult de ruimte tussen twee spoorstukken (bv. onder de raillasjes tussen wissel en flexrail) op met een losse biels. Heb je die gefabriceerd uit afvalmateriaal van overgebleven stukjes flexrail? Just checking...
Titel: Re: Mijn eerste keer: een US micro layout als vakantieherinnering
Bericht door: Ronald Halma op 17 October 2022, 14:48:41
Ja dat. Even de nokjes eraf snijden en je drukt er zo eentje onder. Beetje lijm en klaar :)