Ha in H0

[Reinier Z.]

Ik start met de bouw van een nieuwe baan, en het leek me leuk om dat bij te gaan houden in dit bouwdraadje. In dit startbericht eerst wat achtergronden:

Alweer 13 jaar geleden stopte ik met de bouw van mijn vorige modulebaan. Deze baan had station Mariënberg als thema, en is een jaar of twee geleden gesloopt.  Zie ook hier hier en verder.

Ik heb de afgelopen paar jaar zitten broeden op een nieuwe baan. Het thema moest, net als bij Mariënberg, een plattelandsstationnetje zijn aan een hoofdlijn, met een aftakkende zijlijn.  Ik wilde het ontwerp weer baseren op een echt station, maar dan iets dichter bij huis. De baan moest weer worden uitgevoerd als modulebaan, met het themastation in het zichtgedeelte en een groot schaduwstation achter de coulissen. Om te kunnen proefrijden moest de baan in de woonkamer kunnen staan, waarmee de maximale maten dus vastlagen. Permanent thuis rijden kan dus niet, maar dat hoeft niet. Af e toe naar een beurs lijkt me leuk genoeg.

Het origineel

Als snel viel de keuze op station ’s-Heer Arendskerke (Ha). Ha werd in 1872 geopend aan de spoorlijn Roosendaal-Vlissingen (Staatslijn F). Het station kreeg een stationsgebouw van het type SS vervanger 5e klasse.

In 1927 werd het emplacement uitgebreid in verband met de nieuwe tramlijnen op Zuid-Beveland. In ’s-Heer Arendskerke  takte de ringlijn Goes-Borssele-Hoedekenskerke-Goes  af van de hoofdlijn.  De tramlijn Goes-Wolphaartsdijkse Veer, die vanaf Goes parallel liep aan de hoofdlijn, boog vlak voor het emplacement  ’s-Heer Arendskerke naar het noorden af. In de boog kwam de halte ’s-Heer Arendskerke Tram (Hat) te liggen.

De tramlijnen waren geen groot succes. Half jaren ’30 was het personenvervoer op het grootste deel van de lijnen al weer beëindigd en in de oorlog brak de bezetter de tramlijn Goes-Wolphaartsdijkse Veer (en Goes-Wemeldinge) op. Het station Ha werd in 1938 gesloten en werd alleen in 1945-1946 korte tijd heropend.

Tegenwoordig herinnert er nog weinig aan het station ’s-Heer Arendskerke:  Alleen de aftakking richting Borssele bleef bestaan dankzij het feit dat deze lijn de rol van goederenlijn naar de Sloehavens kreeg toebedeeld. Ook de dagen van deze aftakking zijn echter geteld. Op 6 oktober j.l. werd de nieuwe Sloelijn geopend,  de oude lijn wordt afgebroken.

Vertaling naar model

Het sporenplan heb ik als volgt naar een modelbaan vertaald (klik voor vergroting):



Dit sporenplan is gebaseerd op het originele sporenplan van 1927, dus de situatie na de uitbreiding. In het originele sporenplan heb ik wat concessies  gedaan, omdat het anders niet in de beschikbare ruimte past. Dit zijn de concessies:

- De boog naar Wolphaartsdijkse Veer hoort eigenlijk verder naar links te liggen, maar deze is iets dichter naar het emplacement gehaald. Overigens leg ik deze boog alleen neer ter decoratie:  De lijn is  “buiten dienst”.

- De 3 opstelsporen rechts van de boog naar Wolphaartsdijkse Veer staan gestippeld op de originele tekening. Waarschijnlijk was dit een facultatieve uitbreiding, die nooit is uitgevoerd. Ik leg ze wel neer, maar de aansluiting op de boog is iets anders uitgevoerd dan op de originele tekening.

- Het zijspoor  (losweg) rechts naast het stationsgebouw is iets ingekort. Het deel tussen de wissels is maar 60% van de schaallengte

- Andere opstelsporen zijn ook iets ingekort, deze zijn ongeveer in lengteschaal 1:100

- De aansluiting op het hoofdspoor  van het zijspoor rechtsonder is iets anders uitgevoerd dan origineel. Het wissel hoort ter hoogte van de “M” van Middelburg te liggen.

Tijdperk en treinverkeer

Het sporenplan is weliswaar dat van 1927, maar de baan wordt geplaatst in 1955. Bij mij is de geschiedenis dus iets anders verlopen dan in werkelijkheid. Het station Ha is nog gewoon open, en elk uur stopt er een stoptrein van de dienst Roosendaal-Vlissingen. De haven van Vlissingen is nog net zo belangrijk als voor de oorlog, dus er is een druk verkeer van binnenlandse en internationale sneltreinen, die echter niet op Ha stoppen. De ringlijn Goes-Borssele-Hoedekenskerke-Goes is redelijk succesvol en wordt bediend met dieseltreinen.

In werkelijkheid is de spoorlijn Roosendaal-Vlissingen eind jaren ’50 geelektrificeerd, maar in mijn gewijzigde geschiedenis is dat al eerder gebeurd, dus er wordt elektrisch gereden op de hoofdlijn. De beveiliging wordt gerealiseerd met het lichtseinstelsel 1946, wat de Zeeuwse lijn in werkelijkheid nooit heeft gehad.

Technische uitvoering

Het zichtbare deel (tussen de blauwe lijntjes) wordt uitgevoerd met Peco Streamline code 75. De wissels in het hoofdspoor worden de Large radius variant (symbolisch voor de 1:8, 1:9 en 1:10 wissels die daar in werkelijkheid lagen). De wissels in de opstelsporen worden uitgevoerd in Medium radius (symbolisch voor de 1:7 wissels die daar lagen). Aandrijving gebeurt ondergronds met Tortoise wisselmotoren.

Het onzichtbare gedeelte wordt uitgevoerd met Roco code 100 wissels met bovengrondse standaardaandrijving en met GT code 100 flexrail.

De minimale zichtbare boogstraal wordt 200 cm (150 resp. 90 cm in de wissels), de minimale onzichtbare boogstraal 50 cm (in de boog naar Borssele).

De besturing wordt digitaal: Roco Multimaus met de interface van Wim/Karst en met Koploper als besturingsprogramma. Het treinverkeer op de hoofd- en zijlijn  wordt automatisch afgewikkeld, op de zijsporen in het station kan handmatig worden gerangeerd.

De baan wordt zoals gezegd modulair uitgevoerd, met vrij lange modules om het aantal module-overgangen beperkt te houden. De hoogte van de baan moet ik nog uitvogelen, maar ik denk momenteel in de richting van 1.30 m of daaromtrent. De oppervlakte is 8.90x2.10 meter.

Stand van zaken

Het ontwerp is nog maar net gereed en de bouw moet nog beginnen. Wel heb ik alle pootconstructies van het schaduwstation al beschikbaar, deze zijn overgebleven van Mariënberg. Het schaduwstation  bouw ik als eerste, om het leukste (de stationsmodules) voor het laatst te bewaren. De hele bouw gaat jaren duren, maar dat zie ik niet als een probleem. Dit draadje zal dus ook lang gaan duren en van tijd tot tijd best eens stilliggen, want ik ben niet iemand die permanent  doorbouwt. Het moet wel leuk blijven natuurlijk…

[Marijn]

Erg fraai Reinier, mede door de herkenbaarheid zal dit ook voor mij een boeiend draadje worden.
Succes ! 

[Reinier Z.]

Even het sporenplan op Photobucket gezet, in groot formaat. Klik Beweeg de muis over het plaatje, er verschijnt een menu bovenin het plaatje, kies "full size".

[Reinier Z.]

Zo, na al het gehakketak in diverse kortsluitdraadjes op dit forum, dacht ik dat ik maar weer eens iets opbouwends moest doen 

Het echte bouwen is nog niet begonnen, maar ik schreef al dat ik voor het schaduwstation de oude pootconstructies van mijn vorige baan zou hergebruiken. Die poten heb ik maar eens tevoorschijn getrokken. Plaatje:



De poten zullen iets verlengd moeten worden, omdat de nieuwe baan hoger komt te liggen dan de oude. Dat los ik wel op zodra de bakken van het schaduwstation zijn gebouwd.

Zoals tentoonstelling-diehards zullen weten, zijn beursvloeren zelden echt vlak. Het is dus handig als de poten in hoogte verstelbaar zijn. Hiervoor zijn talloze oplossingen bedacht, waarbij de simpelste meestal bestaan uit een stapel bierviltjes.... Op onderstaande plaatjes mijn oplossing, wellicht haalt iemand hier nog wat inspiratie uit.

[Reinier Z.]

Zo, ik heb dit draadje maar eens afgestoft. Het was al bijna 2 jaar (!) geleden dat ik hier gepost heb, en het enige wat er in die tijd is gebeurd, is het verzamelen van railmateriaal en van rollend materieel.

Maar nu ga ik dan toch echt beginnen. Zoals ik al in de openingspost schreef, begin ik met het schaduwstation. Vanavond dus maar eens een bezoekje gebracht aan Praxis, en een uur bezig geweest met verzamelen van materiaal. Vooral het zoeken van (enigszins) rechte latten is altijd een crime.



De onderste planken horen er niet bij, da's de vloer.....

Het schaduwstation heeft een afmeting van 7,70 x 0,60 m en wordt verdeeld in vier gelijke segmenten. Ik heb een tamelijk lichte constructie bedacht die (als het goed is, maar dat zal blijken....) door één persoon binnen een kwartier en zonder bouten in elkaar gezet kan worden.

Anyway, zondag ga ik echt bouwen en ik zal proberen regelmatig een update met plaatjes te posten.

[Hans Reints]

De laatste dagen van Ha

SK

[Bart Zegers]

Succes met de bouw Reinier! Als je nieuwe baan er minstens net zo goed uit komt te zien als de oude dan zal het helemaal goed komen.

Groeten,
Bart Zegers

[Reinier Z.]

Ik hoop met deze toch iets verder te komen dan met de oude baan, want die was verre van af... maar voor het zover is, zullen we wel een paar jaartjes verder zijn, denk ik zo.

[Reinier Z.]

Zo, het project is gestart. De werkplaats waar het moet gaan gebeuren:



We starten met zagen, met behulp van deze state-of-the-art zaagmachine op ellebogenstoom:



Na twee uurtjes meten en zagen ligt dit 52-delige bouwpakket gereed:



Ik zit nu even uit te hijgen achter een glaasje fris, maar zo meteen gaan we bouwen.

[Sven]

Ik zie een computer in de werkplaats = afleiding!

Succes, ik kijk uit naar de vele updates! 

[Reinier Z.]

Tja, die computer is al een beetje op leeftijd, en staat daar eigenlijk alleen maar t.b.v. Koploper.

Inmiddels is er één frame klaar:



Eerst even eten, en dan verder met frame 2, waarbij ik tijdens de bouw ook wel even wat plaatjes zal schieten.

[Johan Keuterink]

Hoi Reinier!

Wat een gaaf baanplan!
Ik ga je draadje blijven volgen!

Greets Johan

[MathynK]

Zo! Mooi baanplan is dat
Dat raster ziet er al goed uit. Succes
Ik blijf je volgen.

Gr,
Mathyn

[Koppejan]

mmm... ik zie daar in dat baanplan steden die me wel héél bekend voorkomen. Leuk, een zeeuwse baan

Blijf ik volgen

gr Henjo

[Reinier Z.]

Zo, frame 2 zit ook in elkaar. Ik stop d'r mee voor vandaag. Tijdens het bouwen van het tweede frame heb ik nog wat foto's gemaakt.

De hoeken van het frame moeten goed haaks zijn, en het leek me handig om daar deze klem voor te kopen. Helaas viel dat tegen. Als het hout in de klem zit, kan de boormachine er niet goed meer bij.



Daarom maar op deze manier. Een langsligger wordt op de tafel geklemd, en een koplat wordt daar haaks tegenaan gezet. Met een hulplatje wordt gekeken of de koplat precies gelijk ligt met het einde van de langsligger.



Ook wordt gekeken of de koplat loodrecht op het tafelblad staat. Dat is namelijk niet vanzelfsprekend, omdat de hoeken van de latten helaas lang niet altijd haaks zijn. Blijkbaar moeilijk voor zo'n houtfabrikant om dat goed te doen. Ook de breedtematen van de latten willen nog wel eens afwijken van de opgegeven maten. Daarom bouw ik het frame ondersteboven. De toekomstige bovenkant van het frame ligt hier dus tegen het tafelblad geklemd, en daardoor weet ik zeker dat de bovenkanten van alle latten in hetzelfde vlak komen te liggen.



Als alles goed zit, wordt de koplat ook vastgeklemd en worden er gaten geboord. Lijm zit er trouwens ook tussen.



Hup, schroeven er in.



Als extra versteviging krijgt elke hoek nog een klosje, gelijmd en geschroefd.



Als alle hoeken op die manier zijn gedaan, kunnen de dwarsribben er in worden gezet. De onderlinge afstand van de ribben is 32 cm. Met één rib minder zou het bijna 40 cm zijn geweest. Dat zou waarschijnlijk ook wel genoeg zijn geweest.



Nu er twee frames klaar zijn kan ik nog een aardigheidje laten zien. Elk segment heeft één langsligger die aan beide uiteinden van een oortje is voorzien.



Als de segmenten tegen elkaar worden geschoven, valt het oortje van het ene segment langs de koplat van het volgende segment, en andersom. Op deze manier kunnen de segmenten niet zijdelings verschuiven ten opzichte van elkaar.