Wohnzimmer AW werkrapporten

[Ferdinand Bogman]

Een groot materieelbestand vraagt om een grote onderhoudswerkplaats. De Wohnzimmer Eisenbahn Gesellschaft (W.E.G.) besloot daarom tot de oprichting van het “Wohnzimmer Ausbesserungswerk (AW)”, gelegen naast Wohnzimmer Rangierbahnhof. Hier vindt klein en groot onderhoud plaats aan locomotieven, rijtuigen, wagons en treinstellen:



De werkplaats beschikt over alle benodigde voorzieningen zoals:

• een werkvloer
• onderdelenmagazijn
• gereedschapsmagazijn
• depot voor chemisch stoffen
• soldeerbouten voor metaalconstructies en elektrotechnische installaties
• opstelruimte voor materieel
• testspoor
• transformatorhuis
• meetapparatuur
• boorkolom
• administratiekantoor
• las- en leesbrillen

Het ziet er allemaal niet erg lean uit, maar het werkgeluk van het personeel (krantje!) gaat boven een hoge arbeidsproductiviteit.

Op dit ogenblik wordt er gewerkt aan een grote opdracht: het geschikt maken van ouder materieel voor code 83. Het Rbf is aangelegd met code 100 en veel rollend materieel stamt nog uit de tijd dat dat het gangbare railprofiel was. Maar het traject door het Wohnzimmertal is aangelegd met het modernere code 83 (de WEG wil graag bij de tijd blijven). Voor de ombouw van het materieel is op de beurs in Houten veel “troep” gekocht, om te dienen als leverancier van wielstellen en koppelingen. In een aantal gevallen is dat materieel in een dergelijk goede staat aangetroffen, dat het is toegevoegd aan het materieelbestand, zoals deze:



Dat betekent wel dat de afdeling inkoop vaker naar de beurs in Houten moet dan van tevoren gepland .

Eerder werd al gerapporteerd over onderhoudsopdrachten aan lokomotieven, zoals de BR 65, SBB C 5/6 en de BR 78.

In het vervolg zal van dit soort projecten hier verslag gedaan worden. Er staat een flinke voorraad rollend materieel te wachten op allerlei groot en klein onderhoud.

[Carl]

Altijd leuk dat je nieuwe aanwinsten scoort op een beurs, was het maar eens wat dichter bij ons in de buurt 

[Noordernet]

Leuk om te zien hoe je je AW in een professioneel aandoend jasje verpakt! Het gaat inderdaad om allerlei activiteiten die met elkaar samenhangen.

Je onderdebankmoduleverhaallijn is trouwens ook zeer leesbaar. En een aanmoediging voor degenen die eens van de gangbare bouwtechnieken moeten afwijken.

Wolter

[Scratchbuilt]

En dat er dan twee leesbrillen bij liggen!   

Ik heb er ook 2. 1 voor heel erg dichtbij en 1 voor nog veel dichterbij. 

Albert

[Ferdinand Bogman]

Ik hoor bij de gelukkigen die in het midden van het land wonen, Carl. De beurs in Houten is voor mij op fietsafstand. Maar ik zal het er niet verder inwrijven .

Verder vind ik het leuk om er een goed verhaal van te maken, waar anderen ook iets aan hebben. Blij dat dat in de smaak valt.

Inmiddels heb ik voor het dagelijks leven ook een leesbril nodig, maar die op de foto heb ik speciaal voor het AW. Eerst had ik er een van +2,0 bij de Hema, dat was de sterkste die zij hadden. Laatst zag ik bij de Etos ook +2,5 liggen en die heb ik meegenomen. Wil ik nóg dichterbij, dan doe ik mijn contactlenzen uit (ik ben sterk bijziend). Dan moet ik wel oppassen niet met het hobbymesje in mijn oog te prikken  .

[Ferdinand Bogman]

Hoewel het er dus niet altijd even efficiënt aan toe gaat in het AW, is bij het goederenmaterieel wel iets geleerd. Daarom is bedacht dat, tegelijk met het wisselen van de wielstellen van het reizigersmaterieel, begonnen kan worden met het “Plan Koppeling”.

Elk (model-)spoorbedrijf kent het probleem: standaarden zijn mooi en handig, maar iedereen vindt een andere standaard de beste. En zo ontstaat er een woud van verschilllende koppelingen. Vaak niet onderling koppelbaar, soms zelfs niet binnen hetzelfde type, door maatverschillen - daar gaat je standaard…

Lang geleden was bij de W.E.G. alleen de Fleischmann-haak in gebruik. Maar als je goed keek, zag je ook toen al wat materieel met een Lima-beugel, een Jouef-haak en zelfs een enkele Hornby-klauw. Later kwam daar de Roco-kortkoppeling bij, daarna de Fleischmann Profi-koppeling. Terwijl men even niet oplette (zo’n dertig jaar ) was er opeens een nieuwe Roco-kortkoppeling, met voorontkoppeling, en een Universeel-koppeling. Met die laatste suggereert Roco dan even de standaard der standaarden uitgevonden te hebben.

De W.E.G. bezit dus veel oud Fleischmann-materieel en het zou een heel gedoe zijn om alles om te bouwen naar kortgekoppeld (!) Universeel. Het AW zou nog jaren werk hebben en de kosten zouden de pan uit rijzen. Bij de W.E.G. zijn ze Gekke Henkie niet…

Wel hebben ze bij het AW een prototype van zo’n beetje elk soort koppeling in huis:


Er ontbreken nog wat bevestigingsvarianten in de foto; ook daarvan zijn er enorm veel.

Na wat experimenten en een blik op de aanwezige voorraad is het volgende plan ontstaan:

• Fleischmann-materieel zonder NEM-schacht behoudt of krijgt een Fleischmann-haak.
• Goederenmaterieel behoudt of krijgt een beugel, liefst een kleine Roco-versie. Veel van het modernere materieel heeft al een beugel.
• Fleischmann-reizigersmaterieel met NEM-schacht krijgt een Profi-koppeling. Daar is ook een aardige voorraad van.
• Ander reizigersmaterieel met NEM-schacht krijgt een Roco-kortkoppeling, met of zonder voorontkoppeling, of een Profi-koppeling als die er nog zijn of er al op zitten. Binnen een materieelsoort wordt dezelfde koppeling aangehouden. Er zal niet veel mee gerangeerd worden.
  Zo krijgen de rijtuigen van de Baugruppe 28 een Roco-kortkoppeling met voorontkoppeling.
• Het bagagerijtuig van een reizigerstrein krijgt een haak of beugel (nog te beslissen als de locomotieven geïnventariseerd worden)

Nadeel van deze opzet is dat het moeilijk wordt om bonte treinsamenstellingen te vormen, wat wel jammer is:


(Foto van Koos Jabaaij op dit forum, klik op de foto voor het spoor)

Maar goed, een plan is gemaakt om aan te passen als het nodig is.

In het AW lopen ze wel aan tegen het verschijnsel dat het materieel steeds kwetsbaarder wordt - handgrepen, tredes, dakventilatoren - terwijl er soms veel geweld nodig is om de koppelingen uit de NEM-schachten te krijgen. Gelukkig heeft het chemisch depot verschilllende soorten lijm op voorraad .

Dan blijkt ook nog dat de zwaluwstaart van de eerste Roco-kortkoppeling korter is dan de latere, met voorontkoppeling. Of zijn sommige NEM-schachten te lang? Enfin, met een hobbymesje is hier een mouw aan gepast.

[Ferdinand Bogman]

De afdeling Inkoop van de W.E.G. heeft de afgelopen jaren heel wat tweedehands materieel op de kop getikt, waarbij soms niet helemaal duidelijk was waarvoor het nodig was. Blijkbaar had men bij die afdeling af en toe last van koopzucht.

Zo staan in het AW nu zes Fleischmann-rijtuigen:



Een D4üm (5608 K), A4üm (5601 K), AB4üm (5603 K), BD4üm (5600 K) en drie B4üm's (5604 K) in een "tussenmaatje": 282mm lang (lengteschaal 1:93,5). Een beetje overbodig want in het materieelbestand zijn al dergelijke rijtuigen aanwezig in 1:108 (de oude Fleischmann-rijtuigen van 245mm) en een paar in 1:100. Maar die nu in het AW staan zijn niet alleen een maatje langer maar ook weer wat mooier dan de oudere versies. Ze zijn ook mooi tijdperk III en hebben ronde dakeinden.

Ze staan in het AW in het kader van een deelproject van "Plan Koppeling". Slechts een klein deel heeft een kortkoppelings-"vork", daarvan een deel zonder veren en/of zonder koppelingshaak. De rest moet het helemaal zonder doen. In het onderdelenmagazijn zijn wel koppelingshaken op voorraad, maar de veertjes en de bomen niet. Het voorradige verenstaal lijkt iets te dik en daardoor te stijf. De afdeling Inkoop heeft iets te doen...

Daarnaast is een van de draaistelophangingen defect (splitpen gesplitst) en alle opstaptreden zijn afgebroken, op één na. Eens kijken wat we daarvoor kunnen verzinnen.

[Ferdinand Bogman]

De afdeling Inkoop heeft op de Spoorwegmaterieelbeurs in Houten weer zaken gedaan, wat goede en wat minder goede. Voor de eerder besproken Büms, Düms etc. was de opbrengst uit loop- en sloopmaterieel maar een paar wielstellen, koppelingsveertjes en -bomen. Wel had de gevonden donor-BDüms (tegenwoordig ook al bij de restanten te vinden!) een betere kap dan het al aanwezige exemplaar. En dat voor € 4,-…

Van het overige ingekochte materieel kon een groot deel direct afgevoerd worden naar Mülleimer GmbH:



De budgetten zijn bevroren en de afdeling Inkoop wordt met verlate Kerstvakantie gestuurd. Want net als in elk bedrijf begint het nieuwe jaar met een inventarisatie van de voorraad. Het wel- en niet rijvaardige materieel is verplaatst naar Treppenkeller Abstellbahnhof (Abf):



Daarna zijn alle bouten, moeren en koppelingen geteld, en het AW aan kant gebracht:



Klaar voor de volgende stap: de revisie van het locomotievenbestand. Want we wilden toch rijden?

[Ferdinand Bogman]

Gereden is er, maar slechts beperkt met wat er in de materieelshow getoond werd:



Die lokomotieven zijn oud, zoals vermeld, én de afgelopen dertig jaar nauwelijks gebruikt; hoogste tijd voor een grote beurt. Een kolfje naar de hand van het AW, natuurlijk. Met wat kennis opgedaan bij de de Retrobahn AG over dergelijke revisies, is een beging gemaakt. De eerste kandidaat is een eenvoudige lok met weinig onderdelen: een frame, een motor, een aandrijving, een behuizing. Gedetailleerde foto's van de staat van de lok voor de behandeling ontbreken helaas. Maar hier zien we de behuizing in de wasstraat:


Als een badeend in het sop


Gezellig tussen de rest van de afwas op het droogrek

Intussen heeft de rest van de lok een paar minuten gedraaid in een bad met wasbenzine, een tip die ik ergens anders op dit forum tegenkwam. Verbazingwekkend dat je een met draadjes aangesloten lok in zo'n bad gewoon kunt laten lopen .

Daarna heeft het gedemonteerde frame, aandrijving en motor een paar dagen in het bad liggen weken. De volgende stap is het schoon- en droogmaken van alle onderdelen.

[Ferdinand Bogman]

In het AW wachten de andere lokomotieven in spanning op de resultaten van de eerste revisie (zou ze het nog doen?). Bij succes zijn zij aan de beurt:




De contacten met de directie van Retrobahn AG hebben geleid tot de overname van wat nuttige onderdelen. De BR 01 ging al tijden met een beschadigd oor door het leven:




Het gebrek is nu eindelijk verholpen:



Nu nog een nieuwe lichtgeleider! (Zie rechtsvoor)

[741230]

Leuk bezig weer. 

[Ferdinand Bogman]

Zeker Erik,

En de 1306 F is eindelijk uit bad, schoon en droog. De grote vraag is of de motor het nog een beetje gaat doen. Veel van de loks in de rij op de foto lijden aan twee bekende euvels van de Fleischmann-rondmotor: het loslatende tandwiel op de motoras en het krijsen. Over dat tweede vond ik hier op het forum wel het een en ander, maar niemand die laat zien (horen!) wat er gebeurt. Dus ik dacht, laat ik dan maar eens een filmpje maken:

<a href="https://youtube.com/v/rR_4qztGvLw" target="_blank" class="new_win">https://youtube.com/v/rR_4qztGvLw</a>

Het geluid is duidelijk te horen. Ook is te zien dat als ik een schroevendraaier tegen de zijkant van de motoras duw, dat het dan ophoudt! Als je goed kijkt kun je ook zien dat er behoorlijke speling zit in het aslager: de as beweegt opzij met de schroevendraaier. Eerder beweerde ik dat het de speling in de lengterichting zou zijn en dat een ringetje helpt. Dat had ik van de RailHobby-redactie als tip gekregen. Maar het filmpje bevestigt wat Veroniek op hetzelfde spoor stelt (en anderen hierboven). Smeren helpt dan maar tijdelijk.

Ik moet dus op zoek naar (lagers van) andere Fleischmann-motoren. Want, zoals gezegd, dit is niet de enige. Nieuw kopen - da's het duurst - of van oude lokjes - da's het leukst! Volgende keer maar wéér naar Houten, op zoek naar oude meuk.

[zuylen]

Het lijkt er tevens op dat het anker niet meer zelf aanloopt. Dat kan duiden op een beschadigde winding van de motor. Maar dat weet je pas zeker als het lager gefikst is.  Eventueel zou je het lager (tijdelijk) kunnen repareren door er olie in te doen. Als het anker dan wel gemakkelijk zelf aanloopt, weet je dat dit goed is. Anders heeft repareren van deze loc qua kosten geen zin.

[Ferdinand Bogman]

Gelukkig had ik nog een slooplok "op voorraad", een 1309 met een wat modernere motor. Daarvan heb ik in eerste instantie alleen het motorschild geleend. Dat verhielp het gieren niet. Nu heb ik ook de magneet en het anker overgezet.




Het gieren bleef helaas. Het leek me niet goed te filmen, maar als ik goed keek zag ik dat het messing lager aan de tandwielkant, zodra de motor ging gieren, zelf draaide in het gat in het motorhuis. Als oplossing heb ik het lager vastgezet met secondenlijm.



Nu klinkt de motor bij veel toeren nog een beetje schor, maar het zijn wel weer véél toeren en hij loopt ook goed langzaam.

Het ding is in de loop van zijn leven zo vaak gedemonteerd dat de schroefdraad in het motorhuis dol is, vandaar de moertjes. De derde zit achter een tandwiel en daar kan geen moertje achter. Ook daar heb ik nu maar wat secondenlijm gebruikt.

Zuylen, bedankt voor de hint. Ik heb het oude anker doorgemeten (zowel weerstand als stroomopname) maar alledrie de polen lijken het te doen. Het lijkt elektrisch dus goed, maar liep slecht. Kan het nog ergens anders aan gelegen hebben?

[Ferdinand Bogman]

Het treinverkeer in het Wohnzimmertal zal binnenkort hervat worden. In voorbereiding daarop heeft een aantal lokomotieven een wasbenzinebad gehad, soms wel met zijn drieën tegelijk. Het nut ervan blijkt uit de smurrie die uit het badwater is gefilterd:




Intussen is de afdeling Inkoop weer eens naar de beurs in Houten geweest, op zoek naar oude meuk voor onderdelen. Opnieuw zat daar in de bakken “€ 4,- per stuk, 6 voor € 20,-“ weer materieel dat eigenlijk te goed is om als onderdelenleverancier te dienen. Zoals een Liliput Oppeln, die ik meenam voor de haakkoppelingen:



Hij is iets te oud, namelijk uit de Reichsbahn-tijd. En de flenzen zijn te hoog voor code 83, dus hij wordt waarschijnlijk toch op de reservelijst gezet.


Mooier en beter is een wagon van Sachenmodelle (mijn eerste):



Zoeken naar het opschrift “Tankhilfsgerätewagen” levert op dat hij oorspronkelijk deel uitmaakt van een driedelige blustrein-set (nr. 14119) met een ketelwagon en een personeelsrijtuig erbij. Er staat rechts dat hij niet in een trein opgenomen mag worden, maar daar ga ik me lekker niets van aantrekken.