BeneluxSpoor.net forum
Wat zijn we aan het bouwen? => Trams en smalspoor => Topic gestart door: RobK op 31 juli 2021, 17:18:43
-
Wat zijn we aan het bouwen? Een tram in schaal 1:45 natuurlijk, en wel een Haags aanhangrijtuig uit de serie 650-689. De veertig wagens waren tussen 1917 en 1961 beeldbepalend voor de Haagse tramstellen. Merkwaardig genoeg is er niet één museaal bewaard. Wel een exemplaar van de serie 600-629 (de 614) die balkons heeft met een enkele instap en zonder deur, in tegenstelling tot de dubbele instap met deuren van de 650'ers.
Een tramstel van een 250'er met daarachter een 650'er gaf dus een beeld met enorm veel deurtjes; duidelijk anders dan met een 600.
Waarom bouw ik zo'n wagen? Om achter mijn HTM 36 of HTM 251 te kunnen inzetten op mijn trambaantje Schragenhave. Het zou wel eens kunnen dat ik die tramlijn meeneem naar het Spoornulweekeinde in november, als de Deltavariant geen roet in het eten gooit. En dan moet ik traditiegetrouw wel iets nieuws laten zien!
Een uitgebreid verhaal over de bouwmaterialen en -methodes vind je op mijn modeltramblog Eilandwaan (http://eilandwaan.blogspot.com/2021/06/terug-naar-normaalspoor.html), inclusief meer foto's.
(Ja, ja, die balkons staan nog los, hoog op de voetplaat. Dat komt wel goed.)
(https://lh3.googleusercontent.com/-TjfD5R18Adc/YQVoWcFgxeI/AAAAAAAACfI/zvJpEdCwEh45JF-LZ9SPhNtNXbkY94gKwCLcBGAsYHQ/s400/1627744339684542-0.png)
-
Waanzinnig.
Eenassige draaistellen Redelijk apart in ons land, hoewel...
Ook de Rotterdamse Delmez reden er in hun jonge jaren mee, en niet te vergeten de fameuze drieassers in het Amsterdamse...
Succes met de afbouw.
Ronald
Ps: NZH en LTM had ook motorwagens met dergelijke draaistellen. Kleine series.
-
Dag Rob ,
Ik heb lokaaltrein mat. rijtuigen op tekeningen gezien van Vellekoop.
Die hebben de koppelingen aan de een assige draaistellen zitten ,om ze in bogen met het spoor mee te laten bewegen, en ze zaten onderling met gekruiste stangen gekoppeld .
Heeft dat rijtuig van jou ook die gekoppelde draaistellen gehad ?
Groeten ,
Peter
-
Lekker bezig Rob, (y)
-
Dank voor de aardige reacties!
@Peter Kleton: ja, die kruiselingse stangen hadden de 650'ers ook. Dat ziet er bij mij zo uit:
(https://lh3.googleusercontent.com/-TEEtWnEdWow/YMjl2ssmVqI/AAAAAAAACbw/sNEsuxl_5gQFqLSRHShUnbJcAZQbUmLZQCLcBGAsYHQ/s1600/1623778775582823-1.png)
En het werkt!
-
De stand van zaken. Alle vensters zijn beglaasd. Het interieur is voorzien van klapbankjes; weliswaar de helft vooruit en de andere helft achteruit, maar een bewegende conducteur in 1:45 die de rugleuningen omklapt op het eindpunt lijkt me te hoog gegrepen.
De koppen zijn bevestigd aan het middendeel van de wagenbak. De stroken op de valse plafonds van de balkons gaan het dak ondersteunen.
Ook heeft de wagen nu koppelingen, dus binnenkort moet ik maar eens een proefritje maken. Even zoeken in de berging of ik m'n tramlijn nog kan vinden.
(https://lh3.googleusercontent.com/-4IGGsD-an_w/YRT7hHrdd-I/AAAAAAAACfs/VGW9idL8oOclZT0MobLuU27ABR3MysPzgCLcBGAsYHQ/s1600/1628765056197148-0.png)
Het hele verhaal vind je op m'n modeltramblog (https://eilandwaan.blogspot.com/2021/08/wagenbak-compleet.html).
-
Je bent weer aan het toveren met karton (en een beetje messing) Rob!
Mvg, Paul
-
Hoi Rob,
Ik wist helemaal niet dat je je materieel ook in karton bouwt. Of misschien heb ik het verdrongen, dat kan ook. Je maakt je onderstellen van messing lees ik, daar heb ik nooit aan gedacht, het zou me met mijn huidige rijtuig een hoop ellende bespaard hebben. Die tip neem ik ter harte! Ik krijg nu plotseling allemaal ideeën over het gebruik van messing. Volgen staat aan.
Albert
-
Dank voor de reacties, Paul en Albert.
Ja, de vloer en alles daaronder is van metaal: messing en fosforbrons. Wat nog ontbreekt zijn de vier dubbele tredebakken. Die heb ik vanavond in elkaar gesoldeerd. Morgen gaan ze eronder.
(https://lh3.googleusercontent.com/-3fDmlfd3Dxg/YRlv1uVTvfI/AAAAAAAACgM/jKnA9SzuseI3xAE3o6mqIF73PxVezXFVACLcBGAsYHQ/s1600/1629056977566711-0.png)
-
(https://lh3.googleusercontent.com/-TEEtWnEdWow/YMjl2ssmVqI/AAAAAAAACbw/sNEsuxl_5gQFqLSRHShUnbJcAZQbUmLZQCLcBGAsYHQ/s1600/1623778775582823-1.png)
En het werkt!
Hoi Rob,
Om de uitslag in bogen van de draaistellen niet direct te groot te maken kan het nodig zijn een tussenstap in kruisbeweging in te lassen zoals op bijgaande foto.
Door de lange stang aan je draaistel kan het ook zijn dat je de wielen uit de rails trekt omdat de koppeling van de voorgaande wagen al in een hoek maakt. De tussenstangen verkleinen de hoek die de éénassige draaistellen maken waardoor er regelmatiger de boog in wordt gelopen.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/20210815-224025-1-61197d31c74ca.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/20210815-224025-1-61197d31c74ca.jpg)
-
Mooie constructie, Gerard! Die hou ik zeker in gedachten. Ik wil eerst maar eens kijken hoe de simpele versie zich in de praktijk gedraagt. Goed om te weten hoe ik het moet aanpakken als het mechaniek te bruusk blijkt te functioneren.
-
Fraai en inspirerend bouwwerk weer Rob! (y)
-
Bijgaand nog een tekening van het origineel :P
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Eenassig-draaistel-611fc0ef2b29f.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Eenassig-draaistel-611fc0ef2b29f.jpg)
-
Nou, die eerste proefrit heeft plaatsgevonden, en GerardvV heeft het goed gezien. Er moet een afzwakkende tussenstap in het mechanisme komen, om de uitzwaai van de draaistellen te temperen. Aan de slag dus maar weer!
Omdat de lange koppelstangen rechtstreeks aan de eenassige trucks zitten, begint de truck zich al in te stellen op de boog voordat die is begonnen. Je ziet dat de eerste truck al scherper rechtsaf wil dan het spoor op dat punt. (De tram rijdt naar links.)
Het achterste draaistel, dat zich nog op recht spoor bevindt, spiegelt de beweging, en doet ook alsof het in het krapste deel van de boog staat. Het ontspoort niet, maar schuurt wel.
(https://lh3.googleusercontent.com/-lzR6Pswg8ss/YSPz8FjBBOI/AAAAAAAAChE/YpzJEuW53esPpcqf64wprTML8llP-8MXgCLcBGAsYHQ/s1600/1629746156768343-0.png)
Bedankt voor de suggesties, Gerard, ik ga ermee aan de slag.
-
Leuk zo'n praktijkproef ;D
Dat te vroeg instellen bij de achterste as blijf je wel houden maar omdat de hoek van de draaistellen door de tussenstap kleiner is komen de flenzen ook niet klem te zitten in de boog.
Daar waren ze volgens de eerdere tekening van het onderstel van de Haagse bijwagen in de praktijk dus ook al achter. ;D
-
Ik denk dat je de gekruiste stangen dichter naar de hartlijn moet brengen. Daar zal best wel een mooie meetkundige oplossing voor zijn om dat te bepalen maar vermoed zomaar dat als je de stangen tegen het juk aan plaatst dat je dan al een heel eind onderweg bent.
-
In de menwereld word een beweging gebruikt die een langboom vertraging heet
Zal er wel eens een plaatje van opzoeken
Dan kan je per as scharnieren
-
@moonlicht: Ik ben benieuwd.
@Bart: een andere positie van de kruisstangen verandert volgens mij helaas niets aan de hoek die het leidende draaistel maakt wanneer er door de motorwagen aan de koppeling wordt getrokken. Dat is nu een starre verbinding.
Het reductiemechaniek, zie eerdere foto van Gerard, komt tussen de koppelstang en het draaistel.
-
Mee eens wat je aan Bart schrijft.
Ik dacht ook even dat dat kon door de stangen op een plaats te laten aangrijpen dichter bij het draaistel. Maar bij de andere as gebeurt het omgekeerde ;de slag wordt weer evenveel vergroot!
Maar hoe werkt dan die methode om de verdaaing vh draaistel d.m.v. de koppelingsstan te verkeinen ?
# Rob :
Op de foto is goed te zien dat het in de situatie daar zeker fout kan gaan ,zeker met die schuine stand v. d. wielas bij het rechts leidende wissel, Grote kans dat de flens "hapt"tussen de tongpunt en aanslagrail!
Peter
-
Peter (en anderen die wellicht dezelfde vraag hebben), zie de eerdere foto van Gerard, die ik hieronder even herplaats.
De koppeling is daar niet meer star verbonden aan het draaistel. In plaats daarvan heeft de koppeling, net als gewone tweeassers, een eigen draaipunt onder het balkon. De koppeling zit star op een T-vormig deel, met het draaipunt op de kruising van de T. Vanaf de dwarsbalk van de T gaan stangen naar het draaistel.
En nu komt het: hoe dichter die stangen bij het draaipunt van de koppeling zitten, hoe kleiner de beweging is die ze overbrengen op het draaistel, wanneer de koppeling opzij wordt getrokken door de motorwagen. (Ga maar na: als die stangen zouden beginnen óp het draaipunt, kan het draaistel helemaal niet meer draaien.)
Het andere draaistel spiegelt die (kleinere) beweging, door middel van de kruisstangen.
De achterste koppeling zwiept vanzelf mee.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/20210815-224025-1-61197d31c74ca.jpg)
-
Gesnopen. (y)
Ik zag het T stuk niet goed.
Peter
-
Rob,
Daar waren ze volgens de eerdere tekening van het onderstel van de Haagse bijwagen in de praktijk dus ook al achter.
Ja een ontwerp met vele haken en ogen! . Heb je er al over nagedacht om in je model de eerste as scharnierend te maken en de achterste as gewoon vast met nep verbindingen die niet werken. Als het een twee richting wagen wordt kan mijn oplossing dus niet.
Groet van Paul
-
Hierbij mijn model op wat grotere schaal, als achterwagen bij een 3,5 inch werkende stoomlokomotief.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/SAM-0317-612643bddf810.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/SAM-0317-612643bddf810.jpg)
Bij het rijden is duidelijk te merken dat er meer weerstand ontstaat bij de schuinstaande as op de rechte rails, in de bocht gaat het prima.
Mvrgr
-
Maar in dit voorbeeld is dan ook geen verbinding tussen koppeling en draaistel dan richten de wielen zich nooit recht.
-
Sterker nog:
De bovenste wielas staat net verkeerd om t.o.v. de koppeling. :o
Peter
-
En dan nu een superdomme vraag: wat gebeurt er wanneer je de 1 assige draaistellen niet koppelt? Soms willen we het allemaal te mooi doen…
-
Als je de assen niet koppelt wordt het statisch onbepaald en gaan de assen raar slingeren. Evt zou dat met veren opgelost kunnen worden.
De achterwagen rijdt overigens prima hoor! De assen stellen zich correct in op de rechte baan en in bogen. Alleen bij de overgang moet er even
zwaarder worden getrokken. Vwb de sturing door de koppeling, als ik op de achterwagen zit is dat zeg samen 120 kilo terwijl de stoomloc nog
geen 20 kilo weegt. Als ik die zou willen laten ontsporen moet ik dat vooral met dwarskrachten gaan doen. Niet dus!
Mvrgr
-
Stevig vakwerk, Jos! Dat je de koppeling niet betrekt in het geheel, gezien het ontspoorrisico door de massaverschillen tussen loc en rijtuig, vind ik logisch. De verhoudingen zijn in jouw geval precies andersom dan bij de tram, waar het motorrijtuig zwaarder is en de bijwagen er luchtig achteraan rolt.
Bij zo'n niet-aangestuurd symmetrisch stelsel van eenassige draaistellen kun je inderdaad een soort "Rückstellfeder" toepassen die beide draaistellen met zachte hand dwingt om de rechtdoor-positie in te nemen.
Dat dit stelsel goed functioneert zonder aansturing door de koppeling, komt denk ik ook door het spoorse karakter van de trajecten waar je rijdt. Met royale boogstralen, bedoel ik. Op de akelig krappe bogen van een stadstramlijn zou het vermoedelijk minder goed bevallen.
@skiptram: Ja, ik heb alternatieven overwogen, Paul, maar het wordt inderdaad een tweerichtingwagen, dus het moet een symmetrische constructie worden. Ik heb ook nog een proef gedaan met alleen een slappe veer tussen beide draaistellen, die daardoor bij voorkeur rechtuit wilden rijden. Door het geringe gewicht van de bijwagen werd het instelgedrag van de trucks onvoorspelbaar: soms volgden ze de boog, soms hopten ze eruit en bleven rechtdoor rijden over het wegdek.
@Pauldg: ja, niet koppelen betekent dat het eerste draaistel netjes de koppeling van de motorwagen volgt, tewijl het tweede draaistel heen en weer zwabbert. Tenzij je beide draaistellen door een veer laat rechttrekken - wat dan weer de hierboven geschetste problemen geeft.
Na wat zaag- en soldeerwerk ziet het er nu zo uit. Je ziet dat de hoek tussen de hartlijn van het rijtuig en het T-stuk aan de koppeling vrij groot is, en de hoek tussen hartlijn en draaistel veel kleiner. Het rijtuig rolt nu braaf achter de motorwagen aan, zelfs door S-bochten.
Dank voor het mee-filosoferen allemaal!
(https://live.staticflickr.com/65535/51411238135_32d9aba2e6_c.jpg) (https://flic.kr/p/2mk32Xv)
HTM 650 eenassig draaistel (https://flic.kr/p/2mk32Xv) by Rob Kievit (https://www.flickr.com/photos/robkievit/), on Flickr
-
citaat: Je ziet dat de hoek tussen de hartlijn van het rijtuig en het T-stuk aan de koppeling vrij groot is, en de hoek tussen hartlijn en draaistel veel kleiner.
Ik zie het idd. Maar ik snap niet hoe dat kan.
Albert
-
Rob, waarbij je ook nog kunt overwegen om de kruisdraden tussen de draaistellen te vervangen door ( in Ho) naaigaren. Dus iets wat niet star is waarbij alleen de trekkende kruisdraad werkt en niet tegen gewerkt wordt door de andere. Werkt in H0 erg goed.
(https://imagizer.imageshack.com/v2/640x480q90/922/FDhgqI.jpg) (https://imageshack.com/i/pmFDhgqIj)
Foto van een koekblikje van resin uit mijn SKIPtram BP serie
Jouw model prachtig gedaan en uiteindelijk komen we dus op de reeds eerder bedachte oplossing uit.
Groet van Paul
-
@skiptram Paul, daar had ik niet aan gedacht. Wat een creatieve oplossing!
@scratchbuilt Albert, dat staat beschreven in een post hierboven. Lees dit citaat in combinatie met de foto hieronder:
... De koppeling zit star op een T-vormig deel, met het draaipunt op de kruising van de T. Vanaf de dwarsbalk van de T gaan stangen naar het draaistel.
En nu komt het: hoe dichter die stangen [tussen koppeling en draaistel] bij het draaipunt van de koppeling zitten, hoe kleiner de beweging is die ze overbrengen op het draaistel, wanneer de koppeling opzij wordt getrokken door de motorwagen. (Ga maar na: als die stangen zouden beginnen óp het draaipunt, kan het draaistel helemaal niet meer draaien.)
En als de stuurstangen in de buitenste gaatjes van de T zouden zitten, brachten ze een grotere beweging over op de draaistellen.
(https://live.staticflickr.com/65535/51411238135_32d9aba2e6_c.jpg) (https://flic.kr/p/2mk32Xv)
HTM 650 eenassig draaistel (https://flic.kr/p/2mk32Xv) by Rob Kievit (https://www.flickr.com/photos/robkievit/), on Flickr
-
Mooie oplossing! Lekker simpel, goed denkwerk (y)
-
Voor de volledigheid even de stand van zaken met dit rijtuig: er staan nu nummerfilmkasten op het dak, evenals dakventilatoren (niet te zien op de foto) en het lichtkabel-stopcontact is aangebracht op beide fronten.
Nu nog een tweede laag crème, dat in het echt overigens minder geel is dan op de foto. Plus belijning, nummers, handgrepen. En dan maar rijden!
(https://live.staticflickr.com/65535/51485051040_fabe741db8_z.jpg) (https://flic.kr/p/2mrykXN)
HTM 685 in 1/45 (https://flic.kr/p/2mrykXN) by Rob Kievit (https://www.flickr.com/photos/robkievit/), on Flickr
-
Ziet er al gaaf uit (y)
-
Het is nu al een fraai rijtuig.
Groeten , (y)
Peter
-
Echt top werk.
-
Rob, Kijk ik even niet staat er weer een nieuwe HTM. genieten zeg. (y)
Heb net min kleine weer op tafel gelegt.
Gr Joke
-
(y) Knap werk.
Albert
-
Klaar! De HTM 685 is gecompleteerd met handgrepen, wagennummers, lijnnummers.
Op de achtergrond doemen de volgende projecten alweer op, waarvoor t.z.t. ik aparte draadjes zal beginnen.
(https://live.staticflickr.com/65535/51606120156_f43cc0a243_z.jpg) (https://flic.kr/p/2mCfRAm)
HTM 685 1:45 (https://flic.kr/p/2mCfRAm) by Rob Kievit (https://www.flickr.com/photos/robkievit/), on Flickr
Nu alleen nog een doosje voor de HTM'er vinden of maken.
-
Dat stuk pizzadoos is knap opgedroogd Rob! (y)
-
Fraai geworden hoor. (y)
-
(y)Super mooi geworden
-
Rob, ben blij dat mijn achterwagentje nu een groter broertje heeft en ben blij dat je net als ik vreugde hebt van het mooie bouwen.
(https://imagizer.imageshack.com/v2/640x480q90/924/oeLyaV.jpg) (https://imageshack.com/i/pooeLyaVj)
Met Hanulgroet aan den Nulspoorder
van Paul ( te lang elkaar niet gezien) Kon je die Corona maar naar de Z verschalen.