BeneluxSpoor.net forum

Wat zijn we aan het bouwen? => Banen of diorama's => Topic gestart door: Juroen op 20 mei 2018, 22:16:53

Titel: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 20 mei 2018, 22:16:53
Met dit draadje wil ik mijn rangeerbaan presenteren, ervaringen delen en raad vragen.
In de eerste berichten zal ik de afgelopen maanden samenvatten. Nu ben ik op het punt dat ik wat kan laten zien en waarschijnlijk advies nodig ga hebben.

Een korte indtroductie.
Nadat ik met mijn zoontje een leuke speelbaan had wilden we iets groters. Helaas kunnen we nog niet beginnen met het bouwen van deze grotere baan omdat de ruimte nog niet beschikbaar is. Om in de tussentijd toch iets te hebben (de speelbaan was al afgebroken) begon ik met de rangeerbaan. De eerste uitvoering van mijn rangeerbaan bouwde ik met Fleischmann modellgleis. Het rangeren beviel, de rails, en dan met name de wissels minder.
Het rangeren vind ik leuk: ik geef mezelf een opdracht en gan dan time-saven. Dus, niet getreurd; ik begin opnieuw.

Basiskenmerken

Het baanplan is een timesaver in h0, circa 1800 * 400 mm. Ik heb me niet helemaal gehouden aan de regels van de spoorlengtes (ze zijn hier en daar wat langer).
Ik gebruik tillig elite rails. De wissels gaan met servos om. Bediening van de treinen met Multimaus, wissels en ontkoppeling met arduino en schakelaars. Voor het materieel richt ik vooral op Nederland, maat ook Duits materieel, dat vooral uit mijn jeugd stamt, is aanwezig. Het tijdperk is 'na '45'. Op dit vlak permiteer ik me de nodige vrijheden.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/TIMESAVER-tillig-v001.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/TIMESAVER-tillig-v001.jpg)

Groet Juroen
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 20 mei 2018, 22:23:14
Onderbouw

De bak bestaat uit vuren balken met een 9 mm multiplex blad.
Op de bak ligt eerst een laag 5 mm XPS ondervloer. Die  kocht ik bij een vloerenwinkel.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/onderbouw_1.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/onderbouw_1.jpg)

Groet Juroen
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 20 mei 2018, 22:27:36
Overbrengen railplan

Om het railplan goed over te brengen op de ondergrond heb ik eerst de hartlijnen van het plan 1:1 afgedrukt, uitgeknipt en op de onderbouw gelijmd.
Over de hartlijnen heb ik track-bed gelijmd. Die kan je mooi in twee gelijke helften delen en precies langs de hartlijn op de ondergrond lijmen.

Eerst de gehele 1:1 print op de bak.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/detail-sporenplan.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/detail-sporenplan.jpg)

Dan uitsnijden

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/sporenplan-op-ondergrond.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/sporenplan-op-ondergrond.jpg)

Tot slot het track-bed erop

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/sporenplan-met-track-bed.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/sporenplan-met-track-bed.jpg)

Groet Juroen
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 20 mei 2018, 22:35:05
Aanbrengen rails
De rails heb ik met dunne boekbinderslijm op het track-bed gelijmd met op enkele plaaten een drupje secondenlijm.
Ik heb de wissels ongemoeid gelaten. Ik weet dat je ze kan aanpassen om de aandrijving aan de andere kant te leggen. Dat heb ik bewust niet gedaan omdat ik las dat de lip onder de wisseltongen nogal snel afbreekt. Herstel daarvan lijkt me te uitdagend voor me. Dan maar zo.

Tussen de railstukken zitten de nodige isolatie-lassen. Niet alleen voor het polariseren van de puntstukken, ook als voorbereiding om PC-gestuurd te kunnen rijden. Dat zit overigens niet in de planning. Wie weet.
Voor de voeding heb ik een ringleiding en diverse aftakkingen die ik onder de railstaven heb gesoldeerd.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG-20180520-181700.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG-20180520-181700.jpg)

De gele vlakken tussen de rails zijn schilderstape die aan de onderzijde zit. Bedoeld om daar te kunnen  ballasten zonder dat alles op de grond valt.
Naast de rails zitten stukjes tape die de ontkoppelgebieden markeren.

Groet Juroen
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 20 mei 2018, 22:39:01
Aandrijven van de wissels

Elke wissel heeft een servo. De servo bedient via een verenstaal (0,8 mm) de wisseltongen. Ik gebruik een oogschroefje om het verenstaal de geleiden. De servos zijn aangesloten op een arduino. Ik heb op het arduino forum een sketch gevonden waarmee ik met één arduino acht wissels met een tuimelschakelaar kan bedienen. Die sketch heb ik dan weer wat aangepast om de puntstukken te kunnen polariseren. Nu kan ik er vijf wissels mee bedinen, precies genoeg.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG-20180520-181902-1.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG-20180520-181902-1.jpg)

De hendel van de tuimelschakelaar geeft de stand van het wissel aan. Ik meen dat de oorspronkelijke sketch door een Beneluxspoor forumlid verbeterd is (Septillion), waarvoor dank.

Groet Juroen

Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 20 mei 2018, 22:47:47
Ontkoppelen

Op een rangeerbaan wordt gekoppeld en ontkoppeld.

De loks en wagens hebben ROCO-Universalkoppelingen. Onder elke koppeling heb ik een magneetje gelijmd (3*3*2 mm). Zwart geverfd zie je daar vrijwel niks meer van. Onder baan zitten grotere magneten die met een servo opkomen. Ze zijn zo gemonteerd dat ze elkaar afstoten. Het blijkt ook te werken als de magneten elkaar aantrekken. dat heeft te maken met de koppelingen: daar zitten de magneetjes onder 45 graden.

Om te ontkoppelen druk je op een drukschakelaartje. De arduino maakt gebruik van de oorspronkelijke sketch om 8 servo's te bedienen.

Magneet op de koppeling
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/koppeling-uitsnede.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/koppeling-uitsnede.jpg)

Onder de baan wilde ik eerst magneten van ongeveer 9mm diamter gebruiken. Die zijn niet krachtig genoeg. Ik heb nu magneten van 18mm doorsnede en 10 mm hoog. Die zijn weer te sterk.
Dit verdient nog wat aandacht.

Magneet onder de baan
Merk op: ik ben nog aan het bouwen:
- voorlopig houdt ik met tape de bedrading op z'n plek.
- nog niet alle magneten zijn geplaatst.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG-20180520-181826.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG-20180520-181826.jpg)

Kenmerken van dit systeem:
- de magneet onder de baan bedient beide koppelingen enkele centimeters van elkaar; ze gaan dus niet gelijktijdig omhoog.
- de Universal-koppelingen hebben een lipje om het voor-ontkoppelen mogelijk te maken. Dat lipje scharniert niet altijd soepel genoeg. Volgens mij komt dat door product toleranties.
- handmatig ontkoppelen met het 'ontkoppel-lepeltje' kan nog steeds.

Eigenlijk gaat het best goed! :)
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 20 mei 2018, 22:53:11
Huidige stand van zaken

De rails ligt, de servos voor de wissels werken. Enkele servos voor de ontkoppelmagneten werken, de andere sluit ik binnenkort aan. Ontkoppelmagneten plaatsen. Aan beide einden heb ik met tape stootjukken gemaakt zodat ik m'n materieel niet de afgrond in laat rijden.

Er is een tijdelijk rudimentair bedieningstableau beschikbaar. Dat moet ik nog netjes maken.
De voeding van de rail onder de baan ligt netjes, de overige bedrading moet ik netjes afronden.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/bovenaanzicht_3.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/bovenaanzicht_3.jpg)

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/bedieningstableau-voorlopig.png) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/bedieningstableau-voorlopig.png)

Nu eerst de laatste servos voor het ontkoppelen aansluiten en daarna proefrijden.

Onderaanzicht:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/onderaamzicht-voorlopig.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/onderaamzicht-voorlopig.jpg)

Groet Juroen
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: g-j op 21 mei 2018, 08:59:16
Hallo Juroen, wat een indrukwekkend en zeer georganiseerd begin van je rangeerbaan! Ik ben benieuwd naar het vervolg.

Groet, Gert-Jan
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Daan Neijenhuis op 21 mei 2018, 09:52:23
Interessant onderwerp voor zowel het ontkoppelen als ook de aansturing.  (y)
Heb je misschien een link naar de sketches voor de servo's en de schakelaars?

m.vr.gr.
Daan
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Reinout van Rees op 21 mei 2018, 11:39:07
Eh, wow! Leuk draadje, zo. Vooral omdat je nogal wat zaken anders doet dan "gebruikelijk": je zet mij gelijk weer aan het denken.

Magneetbediende roco universal koppelingen.... Nog nóóit gezien! Hoe ben je op dat idee gekomen? Leuke combi van roco koppelingen en het kadee-magneet-idee. Benieuwd hoe het in de praktijk werkt. Dus als je na al het bouwwerk nog een keer een eenvoudig videootje online zou kunnen zetten... :)

Ik heb zelf kort met kadee koppelingen met magneten geëxperimenteerd en had daarbij één onoplosbaar probleem: de wielen/assen van de wagons werden ook aangetrokken, wat tot rare bewegingen leidde. Nou had ik permanente magneten in mijn opstelling en die van jou zijn wegklapbaar. Dat zal een heleboel schelen. Merk jij hier iets van?

Na het (met pijn) verwerpen van de kadee-oplossing ben ik overgegaan op roco universal. Koppelt bijna net zo licht en is ook als kortkoppeling bruikbaar, dus kan ik (universeel :) ) de universal voor al m'n materieel gebruiken, zowel reizigers- als goederenmaterieel.

Jouw magneetoplossing doet me toch een beetje richting ontkoppelrails denken... Vandaar mijn interesse.

Nog een vraag: waarom heb je je rails op sommige punten ook nog eens met een drupje secondenlijm vastgezet?

Reinout
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: phdirk op 21 mei 2018, 12:07:38
Hallo Juroen,

Ik vind het een hele leuke baan, met mooie en interessante oplossingen. Je zou voor de ondertafelmagneten eventueel ook nog electromagneten kunnen gebruiken, die je bekrachtigt op het moment dat er ontkoppeld moet worden. Die kun je dan vast monteren.
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Reinout van Rees op 21 mei 2018, 12:23:46
Reinout-als-moderator: ik heb dit draadje, zoals je vroeg, verplaatst naar "banen en diorama's", daar is het inderdaad beter op z'n plek.

Reinout-als-geïnteresseerde: nog een vraagje over die koppelingen. Op het fotootje zitten die twee koppelingen op een rood hulpstukje geklemd. Dat ken ik niet. Is dat een speciaal hulpstukje dat je hebt laten 3d-printen ofzo?

Reinout
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 21 mei 2018, 18:04:15
Dank voor de reacties!

Heb je misschien een link naar de sketches voor de servo's en de schakelaars?

Ik vond de sketch ergens in dit draadje:https://forum.arduino.cc/index.php?topic=315457.0.
In dat draadje worden meerdere versies van de sketch besproken. Ik weet niet meer welke ik heb gebruikt.

Groet Juroen
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 21 mei 2018, 18:08:44
Ik heb zelf kort met kadee koppelingen met magneten geëxperimenteerd en had daarbij één onoplosbaar probleem: de wielen/assen van de wagons werden ook aangetrokken, wat tot rare bewegingen leidde. Nou had ik permanente magneten in mijn opstelling en die van jou zijn wegklapbaar. Dat zal een heleboel schelen. Merk jij hier iets van?

Nog een vraag: waarom heb je je rails op sommige punten ook nog eens met een drupje secondenlijm vastgezet?


Ja ik merk ook dat de wagens soms met een schokje bewegen. Ik weet nog niet of dat komt door het magnetisme tussen de twee magneten (baan-wagen) of dat de assen ook bijdragen. Vermoedelijk helpt t als ik een kleinere magneet onder de baan zet.

De rails ligt met een paar druppels secondelijm vast om een en ander te fixeren voor het lijmen met boekbinderslijm.

De rode blokjes zijn van fischertechnik; een andere bouw-hobby van me. Er bestaat een FT-community waar mensen nogal indrukwekkende bouwwerken tonen.

Groet Juroen.
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Daan Neijenhuis op 21 mei 2018, 19:49:51
...Ik vond de sketch ergens in dit draadje:https://forum.arduino.cc/index.php?topic=315457.0.
In dat draadje worden meerdere versies van de sketch besproken. Ik weet niet meer welke ik heb gebruikt.
T O P   (y)
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Geert 84 op 21 mei 2018, 20:55:51
Leuk plan, ga ik volgen.
Dat met die magneetjes op de Universal kupplung is goed gevonden. Worden de koppelingen daarmee niet erg zwaar? Hoe maak je die magneetjes eigenlijk?
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 21 mei 2018, 21:09:02
De magneetjes komen uit China, ali......
Ze zijn erg klein: 3 * 3 * 2 mm en wegen haast niks.

Ze zitten met secondenlijm op het bewegnde deel van de koppeling. Aan de onderzijde zit daar een mooi randje om ze tegenaan te laten rusten als de lijm droogt.

Groet, Juroen.
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Ronald Halma op 21 mei 2018, 22:06:09
 (y)
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 22 mei 2018, 17:37:06
Hoe werkt dat magnetisch ontkoppelen dan?

Op verzoek een videootje. Na upload naar youtube realiseerde ik me dat ik niks aan het geluid heb gedaan. Nou ja, de beelden spreken voor zich:

https://www.youtube.com/watch?v=Y-V2pY8_7Nw

Tussen de twee stukjes gele tape moet het gebeuren. Je ziet dat de magneet onder baan wat sterk is, de koppelingen worden omhoog geduwd.

Groet Juroen
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Ben op 22 mei 2018, 19:49:49
Leuk bedacht en uitgevoerd. (y)
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 11 juli 2018, 17:58:06
Na enige tijd van weinig activeit hier weer eens een bericht.

De afgelopen dagen is een een forumlid vertrokken en weer teruggekeerd. Dat is voor mij aanleiding om ook weer eens een bericht te plaatsen. Zoals ik het leuk vind de activiteiten van anderen te volgen, zo is dat wellicht wederzijds. Tegelijkertijd kan ik ook wat vragen kwijt. :)

Ik ben de afgelopen dagen voor de eerste keer met ballast aan de slag gegaan. Mijn aanpak baseer ik op de beschrijving in de encyclopedie:
https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php/Bedding_en_ballast

Het resultaat:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_20180711_162814-klein.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_20180711_162814-klein.jpg)

De lichte strook aan de onderkant is bedoeld als pad, de krimpscheuren moet ik nog repareren.

Waar liep ik tegenaan:
Bij het gebruik van een mengsel van water en witte houtlijm (1:1) én een druppel afwasmiddel blijft er af en toe toch een ballastkorrel (WoodlndScencs, fine) op de verdunde lijm drijven. Als gevolg daarvan kwamen er de nodige ballastkorrels op de biels terecht. Het lijkt erop dat de oppervlakte spanning van het mengsel toch niet gebroken was.

Als ik voorafgaand aan het lijmen het ballastbed vochtig maak met ontspannen water (plantenspuit) dan schieten diverse ballast korrels 'alle kanten' op. Dat doe ik voortaan voorzichtiger.

Iemand tips om dit te vermijden?

in elk geval ben ik tevreden met het eerste resultaat en knutsel ik langzaam verder.

Groet, Juroen
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Klaas Zondervan op 11 juli 2018, 18:07:56
Als je met de plantenspuit spuit niet op de ballast richten maar een beetje omhoog spuiten. Dan daalt het water als motregen neer en blijft de ballast beter liggen.
Dat er zo af en toe een korreltje op de dwarsliggers terecht komt is geen probleem. In het groot blijven er ook veel stenen op de dwarsliggers liggen.
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 08 september 2018, 14:32:04
Klaas,

Ondertussen gaat het inderdaad al wat beter!

Dank voor de tip.

Groet Juroen
Titel: Re: Rangeerbaan Molenhoek
Bericht door: Juroen op 08 september 2018, 14:49:35
In een ander draadje over het vinden van de juiste koppeling kreeg ik via een PB de vraag hoe het werkt met de magneten om te ontkoppelen.

Daarom een aanvullende uitleg.

Onder elke koppeling lijm ik een magneetje van 3x3x2 mm. Volgens mij kan het ook met kleinere, maar die kon ik niet eenvoudig vinden.
Ze hangen dan onder een hoek van circa 45 graden 'uit het lood'.

Onder de baan beweeg ik met een servo een magneet omhoog. Ik had eerst een magneet met een diameter van 9 mm. Dat werkt wel, maar niet altijd, de magneet is niet sterk genoeg. Daarna een magneet van 18 mm, die is weer te sterk. Dan klapperen de koppelingen te hard. Nu liggen er van 12 mm diameter klaar. Die heb ik nog niet geprobeerd.

De magneet onder de baan en die onder de koppeling stoten elkaar af.

Doordat de magneet onder de baan verticaal onder de baan hangt en de magneten onder de koppeling onder 45 graden is de plaats waar de koppelingen omhoog komen niet exact hetzelfde: Bij het voorbij rijden gaat eerst de ene en daarna de andere omhoog.

Dat is ook te zien in het filmpje:
https://www.youtube.com/watch?v=Y-V2pY8_7Nw


Enkele plaatjes:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_20180908_141915-selectie.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_20180908_141915-selectie.jpg)
Magneet onder kopppeling

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_20180908_141436-selectie.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_20180908_141436-selectie.jpg)
Gekoppeld, beide koppelingen met magneetje

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_20180908_141530-selectie.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_20180908_141530-selectie.jpg)
In ontkoppelde positie. De kop van de schroef duidt de magneet onder de baan aan

Groet, Juroen