BeneluxSpoor.net forum

Wat zijn we aan het bouwen? => Trams en smalspoor => Topic gestart door: Antal op 18 december 2012, 17:26:46

Titel: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Antal op 18 december 2012, 17:26:46
Hallo Forumleden,

Sinds vorige week ben ik troste bezitter van een Duwag tram (Javaanse jongens) en vanaf morgen komt er een Weense tram bij.
Nu mijn vraag wat is er aan rails en andere bijkomstigheden te krijgen voor een trambaan en ik heb op google gezocht maar kan geen rails vinden wat al in een weg zit is dit wel te krijgen?
Voor de rest wil ik uiteindelijk alles geheel Nederlands maken en op mijn toekomstige treinbaan een tramstuk maken wat door de binnenstad gaat.
wie o wie kan mij met dit alles op weg helpen?

Groetjes,

Antal

*Overigens mijn Javaanse Jongens tram is digi dus zal de trambaan digi moeten*
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Jes op 18 december 2012, 17:43:04
Hoi Antal,
Ik hoor wel veel goede dingen over het Luna systeem (http://www.luna-tram.ch/). Ik ben zelf n-spoorder dus heb hier geen ervaring mee maar het ziet er in ieder geval mooi uit!

Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Marc tramt op 18 december 2012, 17:51:45
De menigen over Luna-verschillen nogal. Persoonlijk vind ik het niet geweldig mooi en behoorlijk aan de prijs. Diverse trambouwers maken hun straatspoor zelf:
Straatspoor op Mark's modeltrambaan (http://www.marks-modeltrambaan.nl/Bouwervaringen.htm#rails)
Straatspoor op Waelstede (http://www.gemeentetramwaelstede.nl/Railbouw.htm)

Andere toebehoren zul je veelal zelf moeten bouwen, afhankelijk van het land en thema dat je kiest. Op tramgebied is best het een en ander te koop, je zult alleen wat beter moeten zoeken en bent veelal op internet-winkels aangewezen.
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Antal op 18 december 2012, 18:36:54
Dank je voor  de tips en linkjes.
Mijn Duits is flink weg gezakt maar ik vind het er aardig uitzien.
Ik ga eerst eens zelf wat aanklooien op een plankje om te kijken of ik de weg er mooi in kan krijgen.
Wat ik nu wel zie is dat je over een behoorlijk portie kwaliteiten moet beschikken wil je het enigszins mooi maken.
Ik ga me eens verder verdiepen hierin! (y)

Groeties,

Antal
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Marc tramt op 18 december 2012, 18:44:04
Wat ik nu wel zie is dat je over een behoorlijk portie kwaliteiten moet beschikken wil je het enigszins mooi maken.
kwestie van gewoon beginnen en proberen. Ook de ervaren bouwers zijn zo begonnen en ook met ervaring lukt niet alles in één keer. Uithuilen en opnieuw beginnen als het resultaat niet naar je zin is.
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: De Burgemeester van Hespedam op 18 december 2012, 19:00:27
Hallo Antal,

In het verleden heb ik rails van http://www.mbt-hof.de gebruikt. zie de foto.
Dit materiaal ziet er mooi uit maar is; A) duur en B) zeer breekbaar.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/2012_12_18_185149.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/2012_12_18_185149.jpg)

Om bovenstaande reden zal ik het niet meer gebruiken. Deze ervaring wilde ik je even meegeven.

Hartelijke groet,

Niek
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Henk Boshuyzen op 18 december 2012, 20:10:21
Als je niet zo handig bent kan het ook op deze manier:
http://www.youtube.com/watch?v=uPXZR9qm55A&list=PL4AF281C476F85E88&index=51

Groet
Henk Boshuyzen
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Waelsteder op 19 december 2012, 00:46:23
Hallo Antal,

Zoals de video van Henk laat zien, geeft het maken van de groef in het natte gips (of vulmiddel) geen glad resultaat en moet het geheel na het drogen met schuurpapier bewerkt worden, met alle gevolgen van dien voor de railkop......  :-[

Ik heb in de grasbaan op module 2 van Waelstede de rails (zonder contrarail) helemaal ingegipst, zoals ook in de video te zien is.
Nadat het gips volledig droog was, heb ik de groef er 2 mm diep in geslepen met 2 slijpschijfjes samen in de flexibele slang van de miniboormachine.
Je hoeft hiervoor geen ultravaste hand te hebben, want je kunt de binnenkant van de rail als geleiding gebruiken.

Maar denk er aan: veiligheidsbril op en stofmasker voor !!!  (y)

Groeten, Rob.
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Antal op 19 december 2012, 09:57:18
Dank je voor de reacties! Ik ga eens een proefstukje leggen en kijken of ik het zelf kan maken met de platen van Faller (piepschuim)
Daarnaast moet ik nog iets als Piko rails halen aangezien ik een wisselstromer ben. (heb ik geen last van de puko's en geen bedding eronder)
In ieder geval horen jullie nog van me!

Groetjes,

Antal
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Gert Arkema op 19 december 2012, 10:58:22
Rails in tramrails omtoveren is niet zo'n probleem, je kunt met het aanbrengen van smalle strippen styreen over de spoorstoelen en een rechtopstaande strook als contrarail prima resultaten boeken. Voor wat betreft de stroomvoorziening zou ik gebruik maken van de bovenleiding; iets meer werk, maar het scheelt je een hoop gedoe met ( indien gelijkstroom) isolatie van de spoorstaven en (indien wisselstroom) de puko's, gezien de bodemvrijheid van trams is een sleper al lastig en wissels (met omhoog komende puko's) helemaal.
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Antal op 19 december 2012, 11:28:09
Ha Gert,

Dank je voor het antwoord en inderdaad ga ik geen wisselstroom op de trambaan rijden. (mijn treinen daarentegen wel)
Qua bovenleiding moet ik denk ik iets ombouwen zodat dit via de pantograaf gaat. (maar eens verdiepen hoe dat nou eigenlijk zit)
Morgen haal ik een stuk rail om eens te testen wat ik kan zelf al kan maken aan weg. :)
In ieder geval bedankt voor het meedenken!! (y)

Groetjes,

Antal
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Marc tramt op 19 december 2012, 11:35:28
Voeding via bovenleiding biedt vooral voordelen als je zelf complexe wisselstraten en kruisingen gaat bouwen. Het goed isoleren van de puntstukken wordt dan een lastige opgave. Bij een recht-toe-recht-aan baan met standaardwissels (zoals ik heb) kun je 'gewoon' via de rails stroom toevoeren.
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: RobK op 19 december 2012, 19:53:42
Om het railsverhaal te completeren: ik bouw mijn tramrails (spoorwijdte 22,5mm voor 0m, dat wel) van oude h0-spoorstaven op printplaat-dwarsliggers van Marcway. Het is voornamelijk veldspoor op vrije baan, maar er zijn ook stukken straatspoor. Ik geef meteen toe dat ik het maar makkelijk heb, met meer ruimte tussen de spoorstaven dan de h0m-rijders, maar misschien heeft iemand hier toch iets aan.

De groef maak ik door een contralat van messing strip op de dwarsliggers te solderen. De strip is even breed als de spoorstaaf hoog is; in mijn geval 2,5mm. De groef is 1,5mm breed, in bogen 2mm. Af en toe een stukje L-profiel op rechte baangedeelten om de strip overeind te houden. In een boog is dat niet nodig.

Dan het "ingipsen". Voordat ik dat doe, vul ik de groeven tijdelijk op met lange repen karton die even dik zijn als de groef breed is, en even hoog als de groef diep is (volgt u dit nog)? Vervolgens de hele zaak besmeren met niet te waterig aangemaakt, liefst aangekleurd Alabastine vulmiddel, met een plamuurmes gewoon dwars over het spoor. Daarna nog even met het plamuurmes aan de buitenzijde van de spoorstaaf, zodat die een fractie boven het wegdek uitsteekt. Als het spul bijna helemaal gedroogd is, pulk ik de kartonnetjes weer uit de groef. Die is dan netjes leeg, zonder geschraap.

Na uitharding het wegdek vlak schuren waar nodig (inderdaad oppassen voor de railkoppen, die moeten glad blijven - en niet ademhalen) en desgewenst klinkers etc. inkrassen. Bij mij is toevallig alles 'geasfalteerd', dat scheelt ook weer. Laagje donkergrijze latexverf, klaar.

O ja, ik gebruik voeding via bovenleiding, en retour via beide spoorstaven.
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Antal op 20 december 2012, 20:46:17
Dank je voor de informatie vandaag een beetje bezig gehaald en heb een flex rail gehaald om te gaan oefenen.. :)
Overigens ook meteen twee trams opgehaald waarvan de Weense tramstel wel een hele aparte onderkant heeft. (is denk ik niet orgineel)
Toch mag dat de pret niet drukken en zal ik eens kijken wat ik ermee kan doen.
Hier 2 foto's;

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMAG1971.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMAG1971.jpg)

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMAG1972.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMAG1972.jpg)

En een line up met wat ik nu heb aan trams! (y)

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMAG1975.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMAG1975.jpg)

Nu eens kijken hoe ik die weg in de rail kan krijgen. :)

Groetjes,

Antal
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Frans van Meerwijk op 20 december 2012, 22:32:19
Antal:
Hoe te beginnen met een trambaan? Die vraag heb je al opgelost: je koopt modeltrams en wilt die in een natuurlijk habitat zien rijden! ;)
En inderdaad, dan begint de ellende... ::)

In mijn beleving zijn trams met RP-25 wielen (of iets dat daarop lijkt), in ieder geval dus niet van die "pizzasnijders" met een giga-hoge flens het mooiste.
Voor groefrail zijn er een aantal mogelijkheden waarvan er al een paar genoemd zijn: ik wil er nog één aan toevoegen, al is dat niet goedkoop (maar dat is deze hobby toch al niet  8) ): Proto-87 heeft straatrails en ook onderdelen om wissels en heel ingewikkelde wisselstraten mee te bouwen... Google maar op "Easy Street Track"of "Andrew Reichert"...

Zoals ook Waelsteder al aangaf (en hij demonstreert dat al een beste tijd): trams voed je via de bovenleiding, óók als je ze digitaliseert, want dan is die waslijn je PLUS en die rails je MIN, zonder allerlei ingewikkelde polarisatietoestanden! Immers: in ons modelbedrijf valt en staat het hele verhaal bij betrouwbare stroomafname en daar horen in veel trambedrijven met hun ingewikkelde railgeometrie dus goed gepolariseerde wissels bij als je dat met tweerail wilt doen. (of kijk Mark van de Rheinberger Straßenbahn lief aan; hij rijdt tweerail en kan vast tips geven...)

Maar bedenk, ook als het eens tegen zit: Deze Hobby is FUN, en Zéker die Modeltrambaan! (y)

 :-X Gaat weer vingers verbranden aan trolleybovenleiding  :-X
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: martijn v m op 27 december 2012, 21:40:57
Hallo

Mark van de Rheinberger Straßenbahn heeft fabriek wissels in zijn baan.

Maar als je zelf wissels bouwt kan je denk ik beter voeden via de bovenleiding.

Groet Martijn
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Marc tramt op 27 december 2012, 21:53:57
Overigens ook meteen twee trams opgehaald waarvan de Weense tramstel wel een hele aparte onderkant heeft. (is denk ik niet orgineel)
Bedoel je zo een onderkant (http://forum.beneluxspoor.net/index.php/topic,48502.msg786972.html#msg786972)?
Daar past precies een aandrijving van Halling (http://halling.at) in.
Titel: Re:hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: MMTB op 28 december 2012, 11:44:18
Mark van de Rheinberger Straßenbahn heeft fabriek wissels in zijn baan.

Ik heb in mijn trambaan Fleischmann wissels zitten en ook Peco code 100 wissels. In mijn nieuwe baan ga ik opnieuw Peco wissels verwerken en dan zaag ik ze net na het hartstuk af. Op deze manier kan je toch de wissel met een krappe boogstraal gebruiken en het rijd altijd prima. Voor de rest ligt alles met flexrails en heb ik hier en daar nog een L profiel tussen gelijmd om groefrails na te bootsen. Begin gewoon makkelijk met het inbedden van fabrieksrails en je kan altijd nog experimenteren met complete zelfbouw.

Groeten, Mark
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Antal op 28 december 2012, 20:15:20
Dank je voor de reacties het begint iets duidelijker te worden.
Ik denk dat de voeding via bovenleiding gaat zodat ik niet met een keerlus zit.
Ik zal de onderkant eens bekijken of dat dezelfde is.

Groetjes,

Antal
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Bommeldam op 29 december 2012, 16:16:28
@Antal: Nog een voordeel van bovenleiding bedrijf: Je kunt overloop wissels gebruiken. Een tram die een krappe keerlus niet kan nemen kan dan (als het een twee-richting tram is) via dat overloop wissel mooi kop maken en dus zonder een te krappe keerlus terug rijden.

Als je twee-rail rijd moet je polarisatie gaan schakelen en dan moet je altijd goed gaan oppassen met kortsluitingen.

Dat is voor mij ook al lange tijd een twijfel punt om wel of niet op bovenleiding te gaan rijden. Nu rijd ik nog 2 rail digitaal.

Ook een keer-driehoek is mogelijk als je op bovenleiding rijd, en niet als je op 2 rail rijd (tenzij je dus weer handmatig polarisatie regelt). Overigens is het zelfs mogelijk om een keer-driehoek vol automatisch via computer-sturing te laten rijden, dus ook dat bied mogelijkheden, bij digitaal bedrijf.

Je ziet, ik heb me wel verdiept in het wel of niet digitaal via de bovenleiding. De baan van Rob Boeser (waelstede) bewijst dat het prima kan werken en mogelijkheden biedt.
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Henk Boshuyzen op 31 december 2012, 09:10:02
Tweerail of bovenleidingvoeding, het is een blijft een discussie.
Maar ga je zelf kruisingen en wissels bouwen dan is bovenleidingvoeding te prefereren.
Zelf had ik besloten om de baan op te bouwen met tweerailvoeding, te testen en als het moment daar was om te schekalen naar bovenleidingbedrijf.
Er liggen twee zelfgebouwde uitrijwissels(zonder tongen) en een dubbelsporige kruising in de baan.
Toch merk in dat de gebruikte Tillig TT wissels ( ik rijd hOm) niet altijd geschikt zijn voor alle trams.
De ROCO trams rijden goed en de weense E en C tikken met hun wielen net de naastliggende spoorstaaf kort aan.
Maar dat zal dus over zijn bij volledig bovenleiding bedrijf.

Het grote voordeel van bovenleidingbedrijf is het verdubbelde contact met de rail. dat is alleen "raakcontact" tussen wiel en rail terwijl de bovenleiding slepend door de stroomafnemer bereden wordt en zo bovenleidingdraad en sleepstuk van de stroomafnemer gereinigd worden.
Daar staat tegenover dat je Lyrabeugels zoals ze in de handel zijn niet zo direct kunt toepassen, een wijziging is noodzakelijk.
Ik had daar al wat (nu opgeloste) problemen mee en Rob had ze bij Waelstede ook.

Als de bovenleiding hangt is het de "+pool" loshalen van de rail op de centrale aansluiting en aan de bovenleiding verbinden en de beide railaansluitinge op het centrale punt aan de "-pool" hangen.
Bij digitaal mag je natuurlijk niet van + en - spreken maar het gaat om de uitleg.

Henk
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Henk Boshuyzen op 05 januari 2013, 20:15:06
Een kijkje tijdens het testbedrijf op Koploper, gezien op de dubbelsporige kruising:
http://www.youtube.com/watch?v=s4cMHo8oQ1k

Een paar kleine puntjes en er kan nu verder gebouwd worden aan de scenery.

Groet,

Henk
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: willem22 op 05 januari 2013, 23:57:48
@Henk , wat een leuke baan en ook met koploper besturing.

Geweldig filmpje.

Ja nu nog bij het modern materiaal de richting aanwijzing verzorgen.

Ik had dit 20 jaar geleden in mijn trams bij analoog besturing maar nu kan dit via koploper.

wil.
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Sven op 06 januari 2013, 00:34:20
Like!
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Henk Boshuyzen op 06 januari 2013, 06:57:48
Eén van de voordelen van de aansturing met koploper is dat je het "racegedrag" van de trams kwijt bent.
De Roco trams zijn nog redelijk goed te beheersen op de analoge besturing maar Halling trams zijn notoire hardlopers.
Er reden nu 5 trams, maar op deze kleine baan (L vorm van ca. 3 x 2 meter) zijn 7 routecombinaties mogelijk.
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Antal op 07 januari 2013, 10:57:12
Dank je voor het filmpje het laat nu wel duidelijk zien dat het inderdaad erg mooi rustig rijdt.
Nu maar eens een beetje verdiepen in de wereld van computergestuurde banen en over wat nou precies alles doet en betekend. (ik ben een leek als het om elektro gaat en automatisering van treinbanen)

Groetjes,

Antal
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Marc tramt op 07 januari 2013, 11:11:43
Automatisering is prachtig maar geen must. Ik bouw een klein baantje en automariseer niets maar wel digitaal. Ook dan rijden de trams erg mooi langzaam maar wel handbediend (en simpeler en goedkoper).
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Antal op 07 januari 2013, 13:52:04
Nu is het zo dat ik ook een klein baantje wil nemen dus misschien dan net zo makkelijk?
Ik weet zelfs niet of ik het dubbelspoor doe of enkelspoor en of het een ovaaltje wordt of iets als een hondenbot achtig iets..
Gelukkig heb ik nog veel tijd voor ik eraan ga beginnen maar die tijd zal ik zeker nodig hebben om te snappen hoe alles nou zit en wat voor mijn trambaan het beste is. (en misschien wat ik nou exact wil aan tramspoor...)

Groetjes,

Antal
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Waelsteder op 07 januari 2013, 23:23:53
Er reden nu 5 trams, maar op deze kleine baan (L vorm van ca. 3 x 2 meter) zijn 7 routecombinaties mogelijk.

Automatisering is prachtig maar geen must. Ik bouw een klein baantje en automariseer niets maar wel digitaal. Ook dan rijden de trams erg mooi langzaam maar wel handbediend (en simpeler en goedkoper).

Henk en Marc geven hier twee, min of meer tegengestelde, meningen weer.
Ik wil mijn overpeinsingen hierover met de forumgemeenschap delen.

- Wie een trambaan in model bouwt, kiest automatisch voor frequent tramverkeer. De tijd dat losse 4-assige motorwagens een halfuursdienst onderhouden is, zelfs in België, allang voorbij........ (OK, behalve bij museumtramlijnen dan...). Tramverkeer verzorgt de dikke vervoersstromen; de dunne stromen kunnen met de bus afgewerkt worden....

- Wie een trambaan in model bouwt om daarmee op tentoonstellingen te exposeren, is feitelijk verplicht om te zorgen voor frequent tramverkeer. Je kunt nog zo'n perfecte plattelands- of stadsomgeving hebben gebouwd, als er 5 seconden niets beweegt, hoor je al snel:"Kom we gaan verder; hier rijdt niets!".

Mark van Dijk heeft met zijn Rheinberger Verkehrsbetriebe aangetoond, dat je op een vrij simpel sporenplan (bottom line is het een ovaaltje met inhaalspoor) een echte tramdienst kunt laten zien: er zijn altijd meerdere rijdende trams te zien.
Henk Boshuyzen laat in zijn filmpje hetzelfde zien: alleen al op het kruispunt rijden de trams af en aan, terwijl je nog niet eens de rest van de trambaan ziet.
In Waelstede deel 1 gebruik ik hetzelfde effect: altijd drie trams rijdend te zien in de buurt van de haltes op het zichtbare deel van het hondenbotje.
Alledrie gebruiken we hiervoor de ROCO Multimaus met Koploper, want dit is met de hand niet te doen.

(Mijn) Conclusie:
- Een modeltrambaan betekent frequent verkeer en dat bereik je met digitalisering en automatisering.
- Beter een simpel sporenplan met veel verkeer, dan andersom. (daarom is Waelstede deel 2 ook aangepast).
En bedenk: wie gezellig op tentoonstellingen met z'n bezoekers wil beppen, moet z'n handen vrij hebben....

@Marc:
Ik zou je toch in overweging willen geven, om op jouw 'Trambaantje' Koploper (of een ander programma) er voor te laten zorgen dat er altijd een nieuwe tram de tunnel uitkomt, wanneer de andere tram er in rijdt...  Additioneel zou je ook nog één of twee trams op het schaduwstation op hun beurt kunnen laten wachten.
Het is de dynamiek van de rijdende trams, die het kleinste trambaantje groots maakt.....

Groeten, Rob.
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Sven op 07 januari 2013, 23:31:52
Ik bouw een klein baantje en automariseer niets maar wel digitaal.
Marc, het is "aromatiseer"...
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Marc tramt op 08 januari 2013, 08:15:09
Ik werk in het diepste geheim aan een geurenbaan... uiteraard digitaal aangestuurd.  8)   (mijn bericht een beetje gehaast getypt als ik het zo terug lees...)

En over het onderwerp....
Ik denk dat de tramrijders hier het er wel over eens zijn dat trams digitaliseren de voorkeur heeft boven analoog rijden. Of er geautomatiseerd moet worden is een tweede vraag.

Hét grote verschil tussen mijn "Trambaantje" en de banen van Henk Boshyzen en Rob is dat er bij mij slechts sprake is van één interlokale lijn met één mogelijke rijweg en een relatief lage frequentie. De banen van Henk en Rob zijn gesitueerd in een stad en kennen meerdere routes, intensiever tramverkeer en dus wissels die omgelegd moeten worden. Één tram tegelijk op die banen zou zelfs wat onnatuurlijk overkomen. Ik hink voorlopig nog op twee gedachten voor wat betreft automatisering:
- De baan niet automatiseren en op een beurs met behulp van een lokmaus-1 voor het publiek beschikbaar stellen. Met name kinderen mogen dan hun gang gaan en een tram rond laten rijden. Omdat de tram een rondje rijdt en digitaal is afgeregeld is de kans op schade en aanrijdingen nihil. Bovendien heb ik gemerkt dat kinderen het tunneltje-in-tunneltje-uit op de twee niveau's geweldig leuk vinden.
- De baan toch maar wel automatiseren. Op een beurs moet er altijd iets bewegen anders haken de bezoekers af.

Het is uiteraard leuk om zelf naar mijn automatisch rijdende trams te kunnen kijken maar ik denk dat op tentoonstellingen optie 1 ook zeer scuccesvol kan zijn. Ik zie eigenlijk nooit  banen waarbij sprake is van interactie met het publiek.

Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: MMTB op 08 januari 2013, 09:19:10
De keuze tussen analoog en digitaal is vrij makkelijk, want je hoeft niet meer uitschakelbare sporen te werken en je kunt de trams allemaal afregelen zodat ze even hard rijden. Met de handregelaar zoals de Multimaus kan je een hoop plezier beleven en qua kosten ben je goedkoop uit. Een Esu Lokpilot Basic is een goede keus voor de trams, want zowel Roco als Halling rijd hier zonder motorinstellingen gelijk keurig op. Bij een hoop modellen mag je geluk hebben dat er überhaupt een brandende koplamp op zit.

De keuze tussen handmatig rijden en geautomatiseerd is persoonlijker, want voor beurzen is het een must en thuis kan het wat saai zijn. Ik sta met mijn baan best veel op beurzen en het drukke tramverkeer wordt altijd erg gewaardeerd. Op de 3 meter aan de voorzijde zijn altijd 5 trams in beweging en ik laat tevens een tram in de remise pendelen. Het schaduwstation heb zo afgeregeld dat er een grote diversiteit zit in de type trams en dat er nooit 2 dezelfde type trams aan de voorzijde te zien zijn.
Tevens kan je met de bezoekers praten en een boterham nuttigen aan de achterzijde van de baan. Ik ben ook altijd aanwezig bij de Kreekse Tramdienst van René Hoppel en deze beursbaan is volledig analoog. Het is schitterend om met 3 rijregelaars tegelijk 3 trams de besturen, maar na 40 minuten heb je het wel gezien en wil je even iets anders doen. Praten met bezoekers is er nauwelijks bij, want dat heb je vrij snel een kop-staartbotsing.

Zoals Rob al aangaf is automatiseren wel een must voor een mooi trambedrijf, maar je kunt het ook stapsgewijs invoeren. Gewoon met een handregelaar beginnen en langzaam uitbouwen. Je moet alleen rekening houden met de blokken zodat je later geen wissels moet gaan verleggen. De kosten van digitaal vallen best mee en zolang je geen luxe dingen wil is het best in 1 a 2 jaar te realiseren voor een geautomatiseerde baan. Mijn baan is gebouwd uit te goedkoopste digitale onderdelen en ik werd voor gek verklaard dat ik met ouderwetse reed-contacten ging werken, maar op beurzen is nu wel bewezen dat het perfect rijdt en niet onderdoet voor het luxe digitale spul.

Ik heb een aantal videos van mijn baan waar je het in werking ziet: http://www.marks-modeltrambaan.nl/Video.htm

Groeten, Mark
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Henk Boshuyzen op 08 januari 2013, 11:09:17
Zoals Rob al aangaf is automatiseren wel een must voor een mooi trambedrijf, maar je kunt het ook stapsgewijs invoeren. Gewoon met een handregelaar beginnen en langzaam uitbouwen. Je moet alleen rekening houden met de blokken zodat je later geen wissels moet gaan verleggen.

Rekening houden met blokken valt mee.
Reedcontacten zijn altijd in te passen, alhoewel het in een wegdek moeilijker wordt.
Laat ik de PC uit, dan kan met de multimaus altijd handmatig gereden worden, een tweede multimaus erbij en er kunnen twee kinderen rijden. Het  enige wat je dan niet helemaal in de hand hebt is dat er een wissel wordt getrokken onder een tram.

Voor een trambaan een must om digitaal te rijden.
Dat kan heel simpel met een Roco Multimaus of een zelfbouw booster met MR Direct.
Voor verdere automatisering zit je dan wel met de mogelijkhei van het programma Koploper gecombineerd met de Multimaus of MR Direct.

De Roco multimaus kun je soms heel voordeling scoren op Ebay.de.
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: MMTB op 08 januari 2013, 12:05:25
De kosten is van digitaal rijden is het niet, want voor een geautomatiseerde baan heb je grofweg het volgende nodig:

Multimaus: 70 euro
Decoder:   17,- Lopi Basic
Interface:  40 euro
Wisseldecoder: 35 euro (6 tot 8 wissels)
Bezetmelder: 25 euro (S88 met 16 uitgangen)

De pc mag van alles zijn zolang het maar minimaal Win98 kan draaien.

Met het rekening houden met blokken bedoel ik meer dat je geen grote hoeveelheid wissels achter elkaar heb zitten of een heel lang stuk wat maar 1 blok is. Met automatische rijden wordt het blok pas gebruikt als de vorige tram hem heeft verlaten en dan kan je knap lang wachten met nog een wisselstraat ertussen. Dat zie dat ook met mijn eigen schaduwstation, dat de hoofdwisselstraat de boel vertraagd. Trams zijn max 45 centimeter en hoe meer blokken je kan maken, hoe sneller de doorloop van alles is.

Groeten, Mark
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Bommeldam op 09 januari 2013, 23:30:50
Met het rekening houden met blokken bedoel ik meer dat je geen grote hoeveelheid wissels achter elkaar heb zitten of een heel lang stuk wat maar 1 blok is.

En zelfs dat is op te lossen. Je kunt in Koploper namelijk een wisselstraat aan een blok toewijzen. De wisselstraat is op die manier zegmaar een blok.

Hoe dat exact werkt weet ik zo ook niet precies, dat zou ik moeten gaan uitpluizen. Heb het ooit wel ergens gelezen, toen ik met koploper begon.

In principe lijkt mij ook dat je middels 1 of 2 bezetmelders IN die wisselstraat dat probleem tackelt.
Zodra die bezetmelder in de wisselstraat dan bereden word, kun je via de instellingen in Koploper instellen dat het blok ervoor vrijgegeven word.

Je kunt als voorbeeld de Remise Zichtenburg in Den Haag nemen. Daar vinden soms meerdere bewegingen tegelijk plaats. Zou toch raar zijn als dat in model niet te simuleren is?

Het is eigenlijk een kwestie van ZELF creatief met instellingen en afstellingen om gaan, gekoppeld aan het juist plaatsen van detectie middelen.

Mijn oude testbaan (die inmiddels al weer een 7 of 8 jaar geleden is afgevoerd) gebruikte ik ook om diverse instellingen uit te proberen. 

Gewoon proberen is een leerweg. Zeggen dat iets niet kan, of zelfs denken dat het niet kan is de goedkoopste weg.

Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Waelsteder op 10 januari 2013, 01:03:23
Mark moet me maar corrigeren, als ik het verkeerd begrepen heb, maar ik denk dat Mark doelt op de tijd, die de hoofdwisselstraat nodig heeft om alle wissels goed te leggen.

Voorbeeld:
Stel je hebt 5 opstelsporen en Koploper regelt het vertrek van de volgende tram volgens het FIFO principe (First In First Out). Als de laatste tram van spoor 1 is vertrokken en de eerstvolgende tram staat toevallig op spoor 5, dan moet Koploper zorgen dat de wissels van de sporen 1 t/ 4 in de goede stand komen te liggen; dat kost tijd, terwijl de tram staat te wachten.

Je kunt dit voor de uitrijsporen ondervangen door tongloze wissels, zoals Henk en ik dat doen.
Voor de inrijsporen blijf je echter dit probleem houden.
Een mogelijke oplossing zou dan zijn dat je niet alle aftakkende wissels in het hoofdspoor legt, maar een soort van verdeelstation maakt zoals in de Kijfhoek.
Maar ja, dat kost ruimte.....

Groeten, Rob.
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Henk Boshuyzen op 10 januari 2013, 08:01:39
Voorbeeld:
Stel je hebt 5 opstelsporen en Koploper regelt het vertrek van de volgende tram volgens het FIFO principe (First In First Out). Als de laatste tram van spoor 1 is vertrokken en de eerstvolgende tram staat toevallig op spoor 5, dan moet Koploper zorgen dat de wissels van de sporen 1 t/ 4 in de goede stand komen te liggen; dat kost tijd, terwijl de tram staat te wachten.

Dat ligt er toch aan hoe je het indeeld.
1 extra blok (de wisselstraat) kan al vrijgegeven worden voordat de tram het blok na de wisselstraat heeft verlaten.
Koploper kan dan al de wissels goed leggen zodat de tram kan vertrekken als er een vrijgave komt.
Maar inderdaad spaart tongloze wissels contacten en vrijgavetijd uit. Per wissel wordt toch al gauw 200 msec gerekend, 5 wissels dus een seconde. (x 87 =bijna anderhalve minuut in het grootbedrijf.)
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Christoph op 10 januari 2013, 22:00:28
Voorop gemeld dat ik (nog) geen ervaringen heb met koploper toch even een opmerking, waarom maak je per wissel geen blok?
Hierdoor is het mogelijk om na een voertuig over een wissel het wissel al vrij te melden en dus ook al kan beginnen met omlopen.

Groeten,

Christoph
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: MMTB op 10 januari 2013, 22:10:42
Dat kan niet, want wissels mogen niet in een blok zitten. Een blok moet een stukje vrije baan zijn, waar de tram minimaal precies in past. Hij moet daar namelijk in stil kunnen staan zonder dat hij een andere tram in de weg zit.

De schakeltijden van de wissels zijn geen probleem, want dat is in een seconden gebeurd. Tenzij je zeer langzaam draaiende servo's gebruikt. Bij mijn baan ik heb ik het schaduwstation 4 wissels tussen het opstelblok en de hoofdbaan zitten. De tram vertrek uit het opstelblok en rijd met een normale snelheid over de wisselstraat. Daarna moet hij volledig in het 1e blok na de wisselstraat staan voordat het opstelblok waar hij vandaan kwam vrij gegeven kan worden. Laat je het blok eerder vrij komen, dan kan bijvoorbeeld de wisselstraat al geschakeld worden en wordt er een wissel onder de tram omgezet. Het zal misschien om 10 seconden in totaal gaan, maar als je bijvoorbeeld na de wisselstraat ook een andere constructie heb liggen dan kan het aardig oplopen. Te lange blokken ook bijvoorbeeld. Bij trams is het namelijk erg leuk om ze dicht op elkaar te kunnen laten rijden net als in het echt.

Groeten, Mark
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Christoph op 10 januari 2013, 22:26:09
@ Mark, bedankt voor de reactie dat het niet mogelijk is binnen koploper om een blok over een wissel te leggen. Al heb ik wel in een handleiding van koploper gelezen dat dit mogelijk is maar niet de voorkeur heeft.

Over de wissels, ik zou hier geen langszaam lopende servo's voor gebruiken. De wissels bij het trambedrijf lopen tenslotte ook niet langszaam om, maar ook binnen een minimale tijd (Let maar eens op bij het omlopen van wissels bij trams). ;) 8)

Groeten,

Christoph
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: MMTB op 10 januari 2013, 22:36:32
Hallo Christoph,

Ik heb nog een filmpje van mijn schaduwstation en daar kan je goed zien hoe de trams elkaar opvolgen met het bloksysteem. De blokken in dit stukje film zijn 50cm lang.

http://www.youtube.com/watch?v=V5aTo_QGfvw (http://www.youtube.com/watch?v=V5aTo_QGfvw)

Groeten, Mark
Titel: Re:Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Christoph op 10 januari 2013, 23:00:47
Ahh, ik heb in 2010 dus staan smullen bij jou baantje. :D

Maar had het schaduw station niet gezien, indrukwekkend om te zien.  :o

Groeten,

Christoph
Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: arnaud-ns/htm op 23 januari 2018, 21:15:57
ik ga dit volgen,,

om een nieuw topic aan te maken zie ik nog niet helemaal zitten hier kan ik veel uithalen en eventueel antal ook ( desnoods maak ik terzijnde tijd wel een eigen topic aan!) ..  ik heb al ruim 3 of 4  jaar een model van de randstadrail liggen, 2 jaar terug op eurospoor (2016) heb ik de r net avennio aangeschaft en in 2017 heb ik een 2e randstadrail gekocht en ook in 2017 heb ik een pcc gekocht voor de meet tram.

ik heb nu een stukje spoor gelegd voor de tram gewoon simpel via 2 rail ( reden geen ruimte meer op de baan om het mooier temaken ,,, teveel wensen )
hier op mijn site vind je wat info ( baanplan en project meettram, deze is bijna klaar moet nog wat aangepast worden.

alvast een vraag hoe doe je het met bezelmelding als je een ingewikkelde baan hebt (dus met bovenleiding voeding, en slijten de stroom afnemers ook ?  ???

mvg arnaud

Edit:   zie nu pas dat het van 2013 is ...
Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Waelsteder op 23 januari 2018, 22:54:32
Even een snelle reactie:

hoe doe je het met bezelmelding als je een ingewikkelde baan hebt (dus met bovenleiding voeding

Een trambaan kent veelal krappe bogen van flexrails en het is niet altijd mogelijk de blokken alleen op de rechte sporen te positioneren.
Ik raad daarom ook ten zeerste af om bezetmeldingen te genereren door middel van geïsoleerde stukken spoor; dit gaat in bogen geheid fout door de spanning in de gebogen rails.
Alle (mij bekende) trambouwers gebruiken daarom bezetmeldingen door contactgevers.
Dit kunnen reedcontacten zijn of magneetsensoren; hierbij is een magneetje onder der tram noodzakelijk.
Er zijn ook mogelijkheden met infrarood of een lichtsluis.
Het maakt daarbij niet uit of je met bovenleiding rijdt.


slijten de stroom afnemers ook ?  ???

In principe kunnen zowel de bovenleiding, als de stroomafnemers slijten.
Sommerfeldt maakt hun bovenleidingdraad van verkoperd ijzerdraad en daarvan kan, na verloop van jaren, de koperlaag afslijten en het ijzerdraad gaan roesten.
Bij de Gemeente Tram Waelstede is dit op de oudste module (ca 15 jaar oud) op een drietal plekken nu het geval.
Vervanging door fosforbronsdraad staat inmiddels in het onderhoudsprogramma.
Daarnaast hebben bepaalde trambeugels van Sommerfeldt dezelfde draad als sleepstuk; ook hier kan na verloop van tijd slijtage optreden en zullen dan vervangen moeten worden.

Dit is om je een beetje op weg te helpen.
Verdere vragen lezen we wel in dit draadje.

Groeten, Rob.
Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: arnaud-ns/htm op 23 januari 2018, 23:03:56
Hoi Rob,
bedankt voor je antwoorden tot zover.

Een trambaan kent veelal krappe bogen van flexrails en het is niet altijd mogelijk de blokken alleen op de rechte sporen te positioneren.
Ik raad daarom ook ten zeerste af om bezetmeldingen te genereren door middel van geïsoleerde stukken spoor; dit gaat in bogen geheid fout door de spanning in de gebogen rails.
Alle (mij bekende) trambouwers gebruiken daarom bezetmeldingen door contactgevers.
Dit kunnen reedcontacten zijn of magneetsensoren; hierbij is een magneetje onder der tram noodzakelijk.
dat weet ik  heb her en der al wat gespiekt en contact met een aantal mensen die hier ook actief zijn,
kwa magneet / bezetmelding kom je dus inhet zelfde idee als mcc auto's (wat ook in railz rijd)

In principe kunnen zowel de bovenleiding, als de stroomafnemers slijten.
Sommerfeldt maakt hun bovenleidingdraad van verkoperd ijzerdraad en daarvan kan, na verloop van jaren, de koperlaag afslijten en het ijzerdraad gaan roesten.
Bij de Gemeente Tram Waelstede is dit op de oudste module (ca 15 jaar oud) op een drietal plekken nu het geval.
Vervanging door fosforbronsdraad staat inmiddels in het onderhoudsprogramma.
Daarnaast hebben bepaalde trambeugels van Sommerfeldt dezelfde draad als sleepstuk; ook hier kan na verloop van tijd slijtage optreden en zullen dan vervangen moeten worden.

Dit is om je een beetje op weg te helpen.
Verdere vragen lezen we wel in dit draadje.

Groeten, Rob.
zijn alle stroom afnemers van modellen opnieuw te bestellen en wat is fosforbronsdraad?

gr arnaud
Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Sven op 25 januari 2018, 14:35:06
https://nl.wikipedia.org/wiki/Fosforbrons

En in toepasbare vorm voor contact naar de wielen: https://www.hazelaar.nl/product/1340808847/fosforbronsdraad-op-rol

Het is hard, verend draad, dat toch dun is.
Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: arnaud-ns/htm op 28 januari 2018, 02:45:09
bedankt sven voor je reactie,  en voor de link echter 57 meter is nu nog even te vele van het goede maar hij is opgeslagen
Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: Henk Boshuyzen op 28 januari 2018, 11:09:54
 Arnoudns, 57 meter te veel?
Het is ook heel mooi spul om bovenleidingdraad van te maken (en goedkoper als Sommerfeldt rijdraden).
Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: martijn v m op 28 januari 2018, 11:22:47
En beter.

Sommerfeldt is verkopert ijzerdraad en de koperlaag slijt er pp den duur af bij bovenleiding gebruik. En als je dan ook voed via de bovenleiding heb je stroomafname problemen. Vraag Rob Boeser maar  :P

Maar.
Als je geen keerlus legt of andere ingewikkelde rail constructies zou ik gewoon 2 rail gevoed laten. Met optisch functionele bovenleiding.

Over detectie. Waelstede en de Rheinberger Straßenbahn betriebe werken met reedcontacten/magneetsensoren. En dan werkt uitstekend voor intensieve beursdagen.

Op mijn baan Heerwijk heb ik ook reedcontacten.

Succes met je trambaan en laat vooral de voortgang zien.

Greetz Martijn
Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: arnaud-ns/htm op 28 januari 2018, 12:53:29
@ Henk  ja dat is ook weer waar bedacht ik me later eigenlijk ook, maar  je  kan er dus ook stroomafnemers voor treinen / rijtuigen van maken.. ( denk soms nog te veel in trein leven)

@Martijn naast men eigen baan, rij ik ook op de baan van de vereniging en dat is een simpele pendel tram dienst (de drijfstang nunspeet) dus weet nog niet hoe dat moet gaan doen dan als ik thuis met bovenleiding ga rijden. heb op eurospoor een mooie baan gezien paar jaar terug van een groep duitsers, dat sprak me wel aan met de bovenleiding en de vreemde wisselstraten (vreemd om dat ik de eerste minuten flink aan het denken was hoe ze dat nou gedaan hadden met de kortsluiting... nooit aan de functionerende bovenleiding gedacht :O )

ik weet van me zelf dat ik altijd te veel wil  maar wil sws een stuk straatspoor combineren met MCC rijdende auto's, die hebben ook hun detectie op reedcontacten dan kom je daar mee in de knoei ben ik bang


arnaud
Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: martijn v m op 28 januari 2018, 16:47:46
Ah. Rijdende auto's is ook een wens van mij.

Maar dan gebruik je toch massamelding zoals je bij Märklin gebruikt? Als je op bovenleiding rijd. Anders gewoon stroomdetectie zoals bijna iedereen met een computergestuurde treinbaan doet. Dat er door Mark en Rob voor magneetsensoren/reedcontacten is gekozen is voornamelijk omdat het achteraf is ingebouwd.

Ik puur omdat ik op de ervaring van die 2 kon meeliften  :-X :angel:

Nu zou ik ook stroomdetectie gebruiken. Ik rijd gewoob 2 rail.

Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: MMTB op 28 januari 2018, 17:17:07
ik weet van me zelf dat ik altijd te veel wil  maar wil sws een stuk straatspoor combineren met MCC rijdende auto's, die hebben ook hun detectie op reedcontacten dan kom je daar mee in de knoei ben ik bang

Volgens mij gaat dat niet werken, want MCC werkt met signaaldraden naast de magneetstrip. Als je dat gaat combineren met rails, dan liggen de signaaldraden parallel aan de railstaven en geeft dat geen storing met DCC op de rails? Tevens moet je heel nauwkeurig met de rails en de bestrating gaan werken als je op de rails wil gaan rijden. Het is mij gelukt op een proefstukje, maar de auto's hebben al snel de neiging om de rails te volgen, omdat ze daar met hun banden tegenaanrijden. Je moet namelijk de railkop een heel klein beetje boven het asfalt laten uitsteken voor het schoonmaken. Hierdoor krijg je een randje waar je auto's aan kunnen blijven hangen.

Groeten, Mark
Titel: Re: Hoe te beginnen met een trambaan?
Bericht door: arnaud-ns/htm op 28 januari 2018, 22:11:21
ik heb me laten vertellen van niet door heinz op een beurs, rails uitlaten steken is ook wel een goede tip trouwens had ik nog niet aan gedacht! en wat als je op de plaats van het in en uitrijden van de autos  de weg en rails op gelijke hoogte zou doen ? (lastig punt met schoonmaken maarja.. )