BeneluxSpoor.net forum
Vraag en antwoord => Elektronica en analoog => Topic gestart door: PW100 op 20 maart 2012, 22:05:07
-
Hallo,
Ik heb onlangs met succes mijn eerste wisselschakeling gemaakt, met dank aan dit draadje (http://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=41978.0),
op basis van dit schema, afgekeken van o.a. p.heinst en jajo, waarvoor dank!
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/spoel_2_2.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/spoel_2_2.jpg)
Enige aanpassing was dat de twee leds vervangen waren door twee parallel geschakelde groen/rode DuoLEDs. Daarmee werd dit geschakeld:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Wissel_1_1.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Wissel_1_1.jpg)
W1 = Wisselaandrijving 1 (ROCO aandrijving, met eindafschakeling)
L1 = DuoLED 1
L2 = DuoLED 2
D1 = Drukknop 1
D2 = Drukknop 2
Door een van beide Drukknoppen werd het wissel omgezet, en versprongen de DuoLEDs van kleur. Werkt prima, en naar volle tevredenheid.
Nu wil ik echter een stapje verder, en een wisselstraat schakelen, volgens volgende opstelling:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Wissel_2_1.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Wissel_2_1.jpg)
De bedoeling is dus dat als op Drukknop 3 gedrukt wordt, dat wissel 1 afbuigend gaat, wissel 2 rechtuit, DuoLED 1 en 2 roodgezet worden, en DuoLED 3 groen wordt. Zoals hierboven afgebeeld. Ik kom er echter niet helemaal / helemaal niet uit :(
Kan iemand hier assistentie verlenen aan deze beginnend prutser?
Hulp wordt zeer gewardeerd!
Bij voorbaat dank,
Harm
-
Beste Harm,
De simpelste oplossing is volgens mij deze:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/schema_1.png) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/schema_1.png)
[Let op: het schema van wissel 2 staat bovenaan] De rode en zwarte schakelaars zijn hier elk twee keer getekend, maar zijn in werkelijk elk één dubbelpolige (in plaats van enkelpolige) schakelaar. Neem even aan dat spanning op spoel 1 betekent dat het wissel naar rechts omloopt en spanning op spoel 2 naar links. Druk je op de rode schakelaar dan worden beide wissels naar rechts gestuurd. Druk je op de zwarte schakelaar dan loopt wissel 1 naar rechts en wissel 2 naar links. Druk je op de groene schakelaar dan loopt wissel 1 naar links om en blijft wissel 2 in de laatst gestuurde stand liggen.
Groeten,
Peter
-
Beste Harm,
Ik zag nu pas dat de LED's ook nog een bepaalde kleur moeten gaan tonen. Dat is mijn schema niet goed meegenomen. Het gaat mis als wissel 1 links ligt. De LED's van wissel 2 zouden dan allebei rood moeten zijn, maar in mijn schema is de LED van de laatst gestuurde stand groen. Je kunt dit oplossen door een relais toe te passen, maar dat gaat je wellicht de pet al te boven. De simpelste oplossing is de LED's niet meer te gebruiken om de "rijweg" aan te duiden, maar de wisselstand. , dus dichter bij de punt van het wissel.
Groeten,
Peter
-
Hoi Peter,
Iets dergelijks had ik inderdaad ook bedacht. De LEDjes die de wisselstand aanduiden direct bij het wissel plaatsen is inderdaad eenvoudiger.
Ik zou het echter veel eleganter, gebruiksvriendelijker, en dus ergonomischer vinden om de LEDjes de rijweg aan te laten duiden, en deze rijweg middels één puls te activeren. Ik vroeg me af of dit mogelijk was zonder uitgebreide relaisschakelingen. Er moeten op dit forum vast wel leden aanwezig zijn die indeze veel slimmer zijn dan ik.
Ik ben er nog steeds op aan het broeden, wellicht dan toch maar via relaistjes . . .
In ieder geval bedankt voor het meedenken!
Groetjes,
Harm
-
Hmmmm, het is dus niet mogelijk dit zonder relais schakeling uit te voeren.
Dan zal ik er toch maar aan moeten geloven en het JaJo schema gaan toepassen:
(http://modeltreinbaan.nl/wp-content/uploads/npl-66x.jpg)
http://modeltreinbaan.nl/?p=5439 (http://modeltreinbaan.nl/?p=5439)
Een probleemje, het bescreven relais (Conrad 5036 89-89) is voorlopig niet voorradig. Als alternatief had ik Conrad 503686 - 89 voor ogen. Voor zover ik kan nagaan is het enige verschil de interne spoelweerstand van 139 Ohm in plaats van de 800 Ohm uit bovenstaande schema van Jajo.
Dientengevolge zal ik voor dezelfde 18 V spanningsbron een andere voorschakelwesrstand nodig heben ipv 680 Ohm. Ik dacht zelf zo'n 500 Ohm (uitgaande van 4 Volt over het relais) als voorschakelweerstand, kan iemand dit bevestigen?
Bedankt,
Harm
-
Knap ‘irri’ is dat van Conrad dat ze dat type nu ook al niet meer voorradig hebben! De voorschakelweerstand moet iets hoger zijn bij gebruik van dat relais. Bijvoorbeeld 1K Ohm.
Nog een oplossing: Ik heb nog een paar relais' liggen, maar als je er veel nodig hebt wil ik ze zaterdag a.s. in Houten wel even voor je kopen bij "Treinenelektronica" en dan naar je toesturen.
PB me in dit geval maar even je adres, het aantal en eventueel benodigde weerstanden.
Groet Jaap
-
Toch moet het zonder relais ook kunnen.
In feite heb je een uit elkaar getrokken driewegwissel.
Klaas Zondervan heeft daarvan op zijn site (http://people.zeelandnet.nl/zondervan/bonte%20verzameling.html) een schakeling staan (tekening 1a) om een driewegwissel te sturen incl. terugmelding.
Stuur de daar getekende leds vervolgens niet rechtstreeks aan maar zet daar een transistor.
Gebruik de transistor als schakelaar: open gestuurd brandt de groen led, gesperd de rode. Aannemende dat het een duo-led met drie pootjes is en niet een die afhankelijk van de polariteit rood of groen toont.
Ik ben bijzonder onhandig met paint, dus ik hoop dat je begrijpt hoe ik het bedoel. Anders probeer ik in de loop van de dag wel iets te tekenen.
Huub
-
http://wiki.3rail.nl/doku.php?id=besturing:analoog_bestuurde_wisselstraten
-
Beste Harm,
Wat jouw situatie complex maakt, is de wens om van alle drie mogelijke rijwegen met de tweekleuren-LED's te signaleren welke rijweg er gekozen is. De bovenbeschreven oplossingen voldoen daar allemaal niet aan: alleen de stand van het wissel wordt gesignaleerd, niet de rijweg. Je zou het jezelf al veel makkelijker maken als je alleen de ingelegde rijweg en de stand van de wissels zou signaleren - net als vroeger op NX-toestellen in het echte bedrijf ook het geval was.
Groeten,
Peter
-
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_4281.jpg)
Kan wel. Met toevoeging van extra leds kan ook nog een derde rijweg aangegeven worden. Heb daar nu even geen foto van maar is zeer goed mogelijk. Te meer omdat er extra aansluitingen aan zo'n relais zitten.
Groet Jaap
-
Hallo Harm,
Met wat voor wissels werk je? Heb je de puntstukken gepolariseerd? Zo ja, dan kun je zonder extra relais de rijweg weergeven met behulp van je duoleds.
In tekst: Je laat de stroom van het puntstuk terugkomen naar je bedieningspaneel, en zet de leds (met voorschakelweerstand) tussen het puntstuk en de juiste spoorstaaf.
Als mijn verhaal niet helemaal duidelijk is kan later vanavond wel proberen een schema te tekenen.
Groet,
Tjalling
-
Zo, even wat huiswerk meegekregen! Ik han nu het een en ander even rustig gaan bestuderen.
@Jaap
Bedankt voor je aanbod. In eerste instantie wil ik een straat van twee of drie wissels achter elkaar schakelen. Als ik dat werkend gekregen heb, dan komen wellicht andere emplacementen in aanmerking. Vooralsnog zal dat een cascade van maximaal drie wissels zijn.
Bijdeweg, ik denk dat ik zelf zaterdag ook in Houten zal zijn, dan zal ik die stand van treinenelektronica de nodige aandacht geven.
@hubertus
Bedankt voor de link. Het lijkt me op het eerste gezicht vrij gecompliceerd, maar je bent nooit te oud om te leren, daar ga ik even in duiken!
Ik gebruik inderdaad de drie-pootjes-duoLEDjes.
Als je iets zou kunnen tekenen zou ik je bijzonder erkentelijk zijn! Desnoods gewoon op papier en inscannen of foto van maken. Gaat om het principe.
@Bellejt
Idemdito, ziet er gecompliceerd uit, maar is in de basis denk ik niet zo moeilijk. Lijkt me wel lastig om mijn gewenste signalering met duoLEDjes voor elkaar te krijgen.
Groetjes,
Harm
-
Om een en ander baantechnisch te verduidelijken, het gaat dus om dit gedeelte van het baanplan.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/3207.jpg)
Er wordt in principe op dit deel van de baan alleen rechtsom gereden(met de klok mee).
Met de vier drukknoppen dienen drie wissels bediend te worden, waarbij vier duoLEDs, direct rechts van iedere drukknop, het actieve spoor aanduidt. Twee extra ledjes zijn optioneel, om het visuele effect van de gekozen rijweg te versterken.
Groetjes,
Harm
PS Het volledige (voorlopoge) baanplan is in mijn bouwdraadje (http://forum.beneluxspoor.net/index.php/topic,38844.15.html) te zien.
-
@hubertus
Na bestudering ben ik erg gecharmeerd van die schakeling van Klaas:
(http://people.zeelandnet.nl/zondervan/driewegwissel.gif)
Het leek in eerste instantie erg ingewikkeld, maar zit bij nadere bestudering toch verbuffend eenvoudig in elkaar. Het is ook eenvoudig uitbreidbaar voor langere wisselstraten met extra wissels.
Ik wil proberen deze te bouwen. Ik neem aan dat BC557 transistors geschikt zijn voor deze schakeling?
Ik begrijp alleen nog niet hoe ik de transistor als wisselschakelaar moet toepassen om mijn duoLEDs [drie pootjes] aan te sturen zoals je schreef: open gestuurd brandt de groene led, gesperd de rode. Als je dat nader zou kunnen toelichten, eventueel met een schets/tekening zou dat zeer behulpzaam zijn!
Bedankt,
Harm
-
Sorry, ik was je vergeten.
Wat ik bedoel is zo iets:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/roodgroen.gif)
Dit komt dus in de plaats van de huidige weerstand en led. Als de transistor geleidt, brandt de groene led, anders de rode.
Misschien moet in serie met de rode nog een diode geplaatst worden om te voorkomen dat die blijft branden, maar dat weet ik niet meer zeker. En ik kan ook nooit onthouden of voor de transistor in dit geval nu wel of geen voorschakelweerstand moet. Vast wel iemand die dat zo weet.
Ik ben geen techneut, dus misschien dat iemand die dat wel is dit een ontzettend slechte oplossing vindt. ;D
Maar volgens dit principe heb ik in het verleden mijn seintjes aangestuurd en het heeft altijd gewerkt, al sta ik altijd open voor andere oplossingen.
Voorwaarde is natuurlijk wel dat de duoled een gezamenlijke min heeft.
Huub
-
@Huub
Bedankt voor het schematje. (y)
Ik heb hier wel een vraagje. Zo op het eerste gezicht, met mijn (zeer beperkte) elektronica kennis, lijkt het mij dat het rode ledje altijd brand? Wat belet de stroomdoorgang aan de rechterzijde? Of is het zo dat de duoled maar één kleur tegelijkertijd kan geven?
Ik heb vandaag in Houten flink geshopped, en diverse transistors en componenten gekocht. Ook een breadboardje, dus ik kan een en ander nu eenvudig een in elkaar proberen te zetten. We zien vanzelf wel of het lukt!
@Jaap
Ik heb diverse componenten bij treinelectronica gekocht. Waarvoor nogmaals dank voor de tip!
De bistabiele relais (4x) heb ergens achter in zaal 1 gehaald, daar waren ze 2.95 per stuk! Geen idee hoe die toko heette ???
Groetjes,
Harm
-
Probleem is dat mijn electronicakennis ook niet al te groot is. ;D
Ik verzon altijd het principe, iemand anders zorgde dan dat de juiste onderdelen in het schema terecht kwamen.
Bij dit schema, weet ik het principe nog wel, maar het uiteindelijke schema zou ik zo niet meer weten.
Maar het idee is, dat zolang de transistor open is, de stroom een voorkeur heeft om via die transistor en dus de groen led te lopen. En als de transistor gesloten is, zoekt de stroom een alternatieve route via de rode led.
Zoals ik in mijn vorige post al aangaf, kan het zijn dat ik nog wat onderdelen mis. Concreet denk ik aan 1 of 2 diodes in serie met de rode led. Dit zou dan voor voldoende spanningsval zorgen dat de voorkeur van de stroom via de transistor gaat.
En ik denk dat voor de basis van de transistor nog een weerstand moet.
Maar dat moet iemand met electronica-kennis bevestigen of ontkennen, ik zou dat echt niet weten, helaas.
Huub
-
Hallo
Ik begrijp dat je wilt dat de led rood brand als er geen rijweg naar een spoor is. De led brand groen als er wel een rijweg is.
Zelf laat ik een duo-led geel branden indien een rijweg beschikbaar is en met een schakelaar welke de rails spanningsloos kan zetten omschakelen naar rood. Dan geeft deze dus bezet aan.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P1010019_3.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P1010019_3.jpg)
Dit is het schakelpaneel van mijn locdepot. Je ziet een rijweg naar een vrij spoor van de locloods. De andere sporen zijn bezet.
Misschien maakt dit je schakeling wat eenvoudiger.
Hieronder nog een plaatje van de oostelijke inrit van het station. Deze geeft dus ook toegang tot het locdepot.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/P1010020_6.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/P1010020_6.jpg)
-
Ik heb hier best wel even over na zitten denken. Het is al laat maar ik hoop dat ik uiteindelijk geen denkfout heb gemaakt, het schema is dus niet getest, alleen theoretisch bedacht.
Om het schema overzichtelijk te houden heb ik het niet voor de hele wisselstraat getekend maar alleen de aansturing voor 1 LEDje. Ik ben uitgegaan dat, net als in je eerste schema, de gemeenschappelijke draad van de wissels aan de + hangt en de LEDjes een gemeenschappelijke kathode (-) hebben.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/original_version_wisselstraat.png) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/original_version_wisselstraat.png)
Klein beetje uitleg. In het bruine vierkant zie je de wisselstraat. De kleuren bij de aftakkingen geven aan welke draad een schakelpuls nodig heeft om in die positie te staan. Rood is afbuigen en groen is recht Om op spoor 1 te komen moet wissel A groen dus een puls, voor spoor 2 A rood en B rood en voor spoor 3 A rood en B groen. Tabelvorm:
| Spoor | Wissel A | Wissel B |
| Spoor 1 | Groen | - |
| Spoor 2 | Rood | Rood |
| Spoor 3 | Rood | Groen |
Om de wissels met 1 knop in de goede positie te zetten kan per benodigde wisselstand via een diode geschakeld worden. Dit wordt gedaan in het groene vierkant. Hier dus de drukknop voor spoor 2.
Dan de werkelijke melding. Ik ben op weg geholpen door het schema van Huub maar deze is niet geheel correct, rood staat idd continu aan. Zie hier de bedoelde vorm. (Let op dat als je hem los toepast je ipv een diode een weerstand gebruikt van pak hem beet 15k). Per noodzakelijke wisselstand koppel je die wisselstand via een diode (rijtje enz). Dit zijn dezelfde wissels die je dus om MOET zetten om op het spoor te komen.
Verdere werking, een geschakelde wisselstand wordt op de wissel afgeschakeld en wordt dus hoog impedant. Juist een niet geschakelde wisselstand is door de wisselspoel positief. Zijn alle wissels in de juiste stand, dan zijn alle aangebode wisselstanden bij de diode (de enz rij) dus hoog impedant. Achter deze rij wordt dat omlaag getrokken door de 15k weerstand waardoor de transistor in geleiding gaat en de groene LED laat branden. Is alleen een van de wisselstanden aangeboden aan de diodes (enz rij) niet in de juiste positie dan is deze dus positief (en wel laagohmiger dan 15k). Hierdoor zal het achter de diodes dus ook hoog worden. De rode LED zal dus gaan branden (eigenlijk net zoals in het originele schema). Doordat de basis van de transistor nu hoog is zal deze uit geleiding gaan en dus gaat de groene LED uit.
De extra diode voor de basis van de transistor heb ik geplaatst als zekerheid. Dit omdat door de extra diode tussen de wisselspoel en de basis al een spanningsverval optreed zou het kunnen dat dit verval groot genoeg is om transistor nog steeds in geleiding te houden. Door met een extra diode de benodigde basis-emitter (UEB) spanning op te hogen zal deze eerder sluiten. Nu ik het zo na zit te kijken zou, als de groene LED niet uit gaat als de rode LED brandt, er een extra pull-up weerstand tussen de basis en de + gehangen kunnen worden van pak hem beet 47k.
Als het schema extreem wordt uitgebreid zou het kunnen dat, omdat alle rode LEDjes door de wisselspoel direct gevoed worden dat deze stroom de wissel al doet klapperen/zoemen. Je zou dan de weerstand voor de LED kunnen verhogen. Met een 1k gebruikt een LEDje al grofweg de helft. Of het LEDje dan nog zichtbaar genoeg brand weet ik niet. In het slechtste geval dient er een extra transistor gebruikt te worden zodat alle LEDjes via een transistor geschakeld zijn.
En je zou ook nog diodes kunnen besparen. Dit door de schakel diodes (groene vierkant) en de diodes voor de LEDje (oranje vierkant) samen te nemen. Je zou hiervoor het groende vierkant weg kunnen laten en de drukschakelaar over de 15k weerstand te verplaatsen. Dit levert alleen het probleem om van een te grote UEB op. Dit zou je kunnen oplossen door de 15k weerstand te vervangen door een 5k en de diode voor de basis te vervangen door een 10k weerstand. Een extra pull-up aan de basis lijkt me dan denk ik wel wenselijk. Enige nadeel is dat hiervoor een hogere ruststroom door de wisselspoelen gaat van wissels die voor een stand niet juist staan. Maar deze lijkt me eigenlijk te verwaarlozen tegen de stroom voor een LEDje.
Ik heb het helaas niet kunnen testen. Heel misschien dat ik dit morgen nog kan doen. Ik weet alleen niet of ik hier even een wissel met wisselspoel kan vinden. Ik zal dan ook eens testen hoe veel LEDjes ik nog uit 1 wissel kan voeden. (maar dit kan natuurlijk heel erg afwijken per wisselspoel/merk.)
Timo
-----------------------
De dag erna...
Ik heb het schema even opgebouwd vanmiddag, wel maar voor één wissel. Eerst dacht ik even dat ik gek geworden was want het deed het niet zoals ik dacht ::) maar na de transistor wel goed om erin gestoken te hebben werkt het. ;D Heb wel nog even een beetje met de weerstand waarde gespeeld. Ook is er idd zoals aangegeven een pull-up weerstand nodig. Het nieuwe schema is dus zo geworden
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/wisselstraat2.png) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/wisselstraat2.png)
Ik heb ook de voorschakelweerstand voor de LED verhoogd. Met 560Ω was de LEDstroom wel erg hoog en werdt de weerstand ook wel heel heet. Met 1k8 en een spanning van 16V voor de wissel branden ze nog steeds duidelijk. Zelfs een hogere waarde zou geen kwaad kunnen.
Verder de diodes, alleen de diodes die de wissel schakelen (in het groene vierkant) zou ik wat steviger nemen, minimaal 1A. Bijvoorbeeld de 1N4001. Die voor de LED weergave (oranje vierkant) hoeven niet zo sterk. Een simpele/goedkope 1N4148 voldoet hier al ruim.
Het aller mooiste vindt ik van deze oplossing ipv met een relais dat de werkelijke wisselstand gebruikt wordt. Zet je handmatig een wissel om zal de rijwegaanduiding ook veranderen. Ook zijn het niet zo veel componenten en vooral goedkoop. Ik zou zeggen, veel plezier ermee!
Timo
-
@Timo
Ik zie dit net, en ben erg onder de indruk. Ik zal dit even moeten laten bezinken, maar ga dit zeker proberen. Wel zal ik een wat groter experimenteerbord moeten aanschaffen, want 50x10 pins schiet niet erg op, heb ik inmiddels gemerkt!
Als ik dit zo beschouw, dan zou het niet zo moeilijk moeten zijn om de wisselstraat verder uit te breiden. Op mijn huidige leerbaan, heb ik een wisselstraat van drie wissels, dus vier sporen.
@hubertus
Het werkt inderdaad! Ik begrijp niet waarom, maar je oplossing werkt wel degelijk! Alleen effe de juiste voorschakelweerstand zien te vinden.
@Wurlitzer
Zier er indrukwekkend uit. Altijd leuk zo'n bord vol met knopjes en lamjes, die dan ook nog precie sdatgene doen zoals je het bedacht had!
Bedankt allemaal voor het meedenken!
(y)
-
Timo,
Van welke spanning maak je gebruik?
Ik heb een Marklin trafo gekocht in Houten voor 5 Euro. Volgens het typeplaatje zou deze 18VDC (1A) moeten uitspuwen, maar mijn (cheapo!) multimetertje geeft steevast 22 Volt aan.
Sommige 1/4W weerstandjes worden bijzonder warm.
Twijfel nu of ik een andere trafo moet aanschaffen [zo'n Conrad 12V/18V) van een euro of 30.
Groetjes,
Harm
-
Harm,
Meet je die 22 Volt aan de trafo onbelast ? In dat geval klopt het wel dat je een wat hogere spanning meet. Probeer de meting nog maar eens met een lampje (of andere verbruiker) aangesloten. Kans is groot dat je dan in de buurt van de 18 Volt zult komen.
Als de weerstandjes erg warm worden, dan loopt er kennelijk een fikse stroom. Dat los niet zomaar op met een andere 18 Volt trafo.
Sander
-
Het is idd makkelijk uit te breiden, dit is zeg maar het schema per duoled. Het kan eigenlijk tot het oneindige worden uitgebreid. Per stuk is het niet zo groot, incl knopjes zit het nu op iets van 10 rijtjes breadboard. Op een printje is het dus helemaal klein. Je hebt per extra noodzakelijke wisselstand (dus een wissel die in een bepaalde stand MOET staan om de rijweg te bereiden die je groen wilt aangeven) 2 extra diodes nodig. Je kan dit schema dus los per rijwegmelding opbouwen om zo het overzicht te bewaren.
Zelf heb ik het aangesloten op 16V, dit omdat dit de spanning is die de meeste fabrikanten aangeven. Dat je uit je 18VDC trafo een spanning meet van 22V is helemaal niet zo gek. Een trafo zonder belasting heeft een iets hogere spanning. Pas als je hem echt gaat belasten zal dit terug zakken naar 18V. Niets geks dus aan je meting.
De enige weerstand die echt last kan hebben van deze hogere spanning is de 1k8 onder de ledjes. Door de rest loopt echt een te verwaarlozen stroom. Je zou deze trafo wel gewoon kunnen gebruiken (mits je wissels deze trafo leuk vinden) en dan de 1k8 kunnen ophogen naar 2k2. Het vermogen in in de weerstand zal dan ongeveer 150mW worden (107mW bij 16V) dus de weerstand zou wel lauw warm kunnen worden. Bij gebruik van 1k8 zit het in de buurt van 220mW, al redelijk in de buurt van de max 1/4W. Best te begrijpen dat hij dus aardig warm kan worden. Is het wel een andere weerstand die heet wordt zou ik het toch nog een keer nalopen.
Timo