BeneluxSpoor.net forum
Vraag en antwoord => Elektronica en analoog => Topic gestart door: FLinn op 03 April 2021, 18:35:00
-
Geachte deskundigen,
In de BeneluxEncyclopedie heb ik gezocht naar een schakeling om op een analoge TrixExpressbaan rijtuigen gedurende het (vooruit)rijden met één of andere vorm van condensator spanning te laten opladen, die gedurende stilstand of achteruitrijden (goed gezekerd dus met diodes), ervoor kan zorgen dat de rijtuigverlichting nog een tijdje blijft branden. Mij is verteld dat bijvoorbeeld met GoldCaps daarvoor allerhande mogelijkheden bestaan. Ik kon de oplossing niet vinden. Met mijn neus gezocht? Of ligt het ingewikkelder? Graag hulp.
Groet,
FLinn
-
Wellicht heb je op Trix Express gezocht. Echter Trix Expess is gewoon 3-rail gelijkstroom, zondermeer te vergelijken met 2-rail gelijkstroom. En voor 2-rail gelijkstroom zijn voldoende voorbeelden te vinden. Kijk eens in de encyclopedie. In de basis werken de binnenverlichtingen allemaal op dezelfde principe. Een gelijkrichter om de gelijkspanning onafhankelijk te maken van de rijrichting. Dan een laadweerstand, dan een elco, om de spanning op te slaan, en vervolgens een weerstand die de stroom door de lichtdioden bepaalt. I.p.v. een elco kan je ook een goldcap gebruiken echter heeft een goldcap een maximale spanning van 5,5V (of 2,7V in smd uitvoering). Dan moet je er voor zorgen dat de spanning dus niet boven die 5,5V uitkomt anders is het knal.
(https://encyclopedie.beneluxspoor.net/images/9/92/Binnenverlichting04.gif)
Heb je niet veel verstand van elektronica, zou ik met mijn eerste oplossing beginnen (met een gewone elco). De schakeling staat in de encyclopedie. Overigens als je alleen analoog rijdt kan de weerstand R1a vervallen. Die is er alleen om de inschakelstroom van de elco te verminderen zodat de boosters niet op tilt gaan.
Succes Frits
-
Ja, voor knippervrije binnenverlichting is een gewone elco effectief genoeg. Op deze pagina staat het goed uitgelegd.
https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php?title=Rijtuigverlichting (https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php?title=Rijtuigverlichting)
-
Ik las het originele bericht alsof het de bedoeling was om bij stilstand ook licht te laten branden. Dat houdt een (gewone) elco niet heel erg lang vol denk ik. Maar een goldcap wel?
Mvg,
Robert
-
Nu ik de vraag herlees, denk ik dat je gelijk hebt. Met goldcaps kan ledverlichting een paar minuten branden. Jaap heeft daar een schema voor.
https://modeltreinbaan.nl/?p=1874 (https://modeltreinbaan.nl/?p=1874)
-
Ik bezit een paar (oudere) coaches van Rapido. Deze hebben een stand-alone LED binnenverlichting. Gevoed door twee knoopcellen en schakelend met een magneetschakelaar (magneetstokje even boven het dak houden geeft aan/uit schakeling).
Rian
-
Klopt dat ts wil dat zijn binnenverlichting blijft branden. Echter om een goldcap te gebruiken komt er meer elektronica bij kijken en of dat lukt is een beetje afhankelijk van de handigheid/kundigheid van de ts.
De schakeling met een batterij van Rian is simpel en effectief. De schakeling uit de link van Henk gebruikt een 7805. Ik heb altijd geleerd dat de capaciteit op de uitgang niet hoger mag zijn dan de capaciteit op de ingang. Die dingen schijnen nl te sneuvelen als de spanning op de uitgang hoger is dan die op de ingang. En dat is hier het geval. Wellicht dat een diode op de uitgang van de 8705 dit probleem kan voorkomen (nooit geprobeerd). Dan blijft nog over dat er wat warmte opgewekt wordt in de 7805.
De mooiste oplossing in mijn optiek is een buckdownconverter van Aliexpress die de ingangsspanning op 5V brengt. Vervolgens de goldcap en daarachter weer een stepup converter die de uitgang op 5V houdt. Daarmee bereik je dat de leds gedurende (vrijwel) de gehele ontlaadtcyclus van de coldcap op dezelfde sterkte blijven branden. Aandachtspunt is nog dat geen standaard ledstrips gebruikt kunnen worden. Bij standaard strips staan er steeds 3 witte leds in serie. Aangezien de spanning over de led zo'n 3,5V is gaat dat niet branden op 5V. Alle witte leds (van dezelfde soort) moeten dus parallel gezet worden met minimaal één gemeenschappelijke voorschakelweerstand om de stroom door de leds te bepalen.
Stel dat je 2mA door de led hebt en je hebt 9 leds dan loopt er door de weerstand 18mA. Aangezien er over de weerstand ongeveer 1,5V zal vallen is de waarde van de weerstand 1,5V/18mA=82Ohm.
Gr. Frits
-
Nog een optie: Permaloog. Zie mijn website (https://people.zeelandnet.nl/zondervan/)
Je moet er wel wat elektronica-ervaring voor hebben.
-
Hallo
Of gewoon een oude Trix EMS trafo tussen je baan zetten.
Heb ik zo op mijn analoge marklinbaan, maar werkt natuurlijk ook met gelijkstroom.
Bart
-
Eigenlijk is er een voor de hand liggende oplossing met Trix Express. De rijspanning op de linker en middelste rail. De verlichtingsspanning op de rechter en de middelste.
-
Heren,
Dank. Hiermee kan ik uit de voeten. Ikzelf ben niet de treinliefhebber. Ik help een vriend die helemaal geen verstand van elektronica heeft. Voorbeeld: Ik heb hem weten uit te leggen dat een condensator vergelijkbaar is met 'ruimte voor de rivier' hier bij ons in Zutphen. Door een smalle opening in de rivierdijk kan bij plotseling hoog water de uiterwaard vollopen; bij plots weer laag water stroomt het water snel terug door de geul. Als je in die geul een watermolentje zou zetten, kan je pulsen gebruiken. Een paar maanden geleden heb ik met hulp van het forum, ook u Klaas Zondervan, een schakeling gemaakt om met aan/uit van continue spanning op baanvakken toch pulsen te krijgen om armseinen met een relais aan te sturen. Het werkt feilloos, overigens wel met een grote condensator, 10.000uF) Maar dat alles terzijde.
Het artikel in de Encyclopedie had ik gelezen, en het schema ook gezien, maar ik kreeg de indruk dat het vooral ging om knipperen van de verlichting te voorkomen en niet om ervoor te zorgen, dat de interieurverlichting na stilstand nog een tijdje zou blijven branden. Met andere woorden, ik nam aan dat een elco snel op- en ontlaadt, te snel voor mijn doel. Vandaar mijn vraag naar de goldcap, waarmee ik geen ervaring heb. Ik heb de goldcap-klok wel geluid horen geven, maar was op zoek naar de klepel. Fritsprt, u heeft in tweede instantie mijn vraag opgepikt.
Overigens ging ik, teruglezend, in de fout door ook de behoefte aan licht bij achteruitrijden te noemen. Niet aan de orde natuurlijk vanwege de gelijkrichting, waarvoor ik vier diodes inelkaar ga draaien.
Fritsprt, uw suggestie om de andere rail te gebruiken voor verlichting, kan ik niet gebruiken, omdat mijn treinvriend graag echt met het drierailsysteem wil rijden. En overigens ook niet omdat op de treinen niet drie stroomafnemers zitten, voor plus linker, rechter én min op middenrail. Het zou overigens gekund hebben voor het treinstel dat ik nu als eerste onder handen heb, een ouderwetse groene hondenkop met één motorbak en twee rijtuigen. Die op bovenleiding gaat rijden. Dus zou ik de railafnemer kunnen gebruiken voor licht. Maar niet in het drierailsysteem dus.
Klaas Zondervan, uw Permaloog zou een hele uitdaging zijn, maar ruim een brug te ver voor mijn treinvriend, zoals u nu zult begrijpen.
Nu ga ik dus voor de schakeling van Jaap, aangereikt door Henk. Met de spanningsregelaar. Die heb ik nog liggen. Erachter per rijtuig twee led's parallel, omdat twee al te veel is voor de 5,5V. En per rijtuig een gelijkrichterdiodeset en een gold-cap, omdat ik door de rijtuigen heen wel de rijrichtingafhankelijke kop- en sluitlichten moet kunnen voeden.
Denk dat ik zo uitkom,
Nogmaals dank,
Groet,
FLinn
-
Klaas Zondervan, uw Permaloog zou een hele uitdaging zijn, maar ruim een brug te ver voor mijn treinvriend, zoals u nu zult begrijpen.
Dat begrijp ik. Ik noemde het voor de volledigheid, maar zei er direct bij dat het niet voor beginnelingen is. Iemand zonder elektronica-ervaring zou het kunnen nabouwen, en misschien zelfs foutloos. Maar het probleem komt dan als het niet blijkt te werken. Om dan de fout te vinden moet je echt wel snappen hoe het hoort te functioneren.
Ik hoor ook maar zelden dat iemand dit heeft nagemaakt.
-
Nu ga ik dus voor de schakeling van Jaap, aangereikt door Henk. Met de spanningsregelaar. Die heb ik nog liggen. Erachter per rijtuig twee led's parallel, omdat twee al te veel is voor de 5,5V. En per rijtuig een gelijkrichterdiodeset en een gold-cap, omdat ik door de rijtuigen heen wel de rijrichtingafhankelijke kop- en sluitlichten moet kunnen voeden.
Beste FLinn,
Ik heb bovenstaande gelezen en vraag me af of ik nu begrijp wat je bedoelt. Voor de duidelijkheid noem ik een paar aandachtspunten met het risico dat ik je verkeerd begrepen heb. Maar dan hoor ik dat wel.
Wat de betreft de spanningsregelaar, daarvoor heb ik reeds een waarschuwing geplaatst. Wellicht dat ze tegenwoordig beschermd zijn maar vroeger gingen ze echt stuk als de spanning op de uitgang hoger was dan de ingangsspanning. Ik leerde op school dat de capaciteit op de uitgang kleiner moet zijn dan op de ingang. Dat gaat in jouw schakeling echter niet werken want je wil juist een grote capaciteit op de uitgang ;D. Je kan het gewoon proberen, bij Jaap schijnt het ook te werken. Mocht het sneuvelen, dan kan je proberen om een diode in de uitgang op te nemen vóór de goldcap.
Waarom slechts 2 leds parallel? Parallel kan je ook 10 leds plaatsen! Daarmee verlicht je het rijtuig veel mooier. Over de parallel geschakelde leds staat immers zo'n 3,5V.
De spanning die jij tot je beschikking hebt is 5V, uit de regelaar. Deze spanning wordt geen 5,5V omdat de goldcap toevallig maximaal 5,5V kan verdragen.
De bruggelijkrichter of de 4 diodes zijn er om er voor te zorgen dat de binnenverlichting altijd brandt, ongeacht de rijrichting.
Als je de kop- en sluitseinen richtingsafhankelijk wil laten branden heb je juist geen bruggelijkrichter nodig. Dan heb je alleen één diode nodig met daarachter een extra spanningsregelaar en goldcap voor de kop- of sluitlichten.
Succes, Frits
-
Hallo Flinn,
Misschien is dit iets.
Lauer DZB 50 Dauerzugbeleuchtung
Is wel niet goedkoop, maar werkt goed.
Jos
-
Geen echte treinliefhebber, zoals ik al schreef, maar verder voel ik mij heel erg thuis op uw forum.
Eerst Klaas Zondervan: Mijn handen jeuken om met uw Permaloog te kunnen expermenteren. Ik begrijp het principe en zou het een uitdaging vinden om praktische probleempjes op te lossen. Maar....geen eigen baan en mijn twee treinenvrienden, Märklin en TrixExpress zou het ruim boven hun pet gaan.
Fritsprt, Die diode had ik genoteerd. Ik was al van plan die voor de zekerheid ertussen te plaatsen. Die extra spanningsval valt te verwaarlozen. Wat het aantal led's betreft: Ik ga inderdaad eerst eens het effect bekijken. Meer led's is zeker een optie om te proberen. Als het te veel licht wordt (die warmwitte led's hebben een nogal hoge mcd-waarde, heb ik op Conrad gezien) kan ik altijd iets met verhoogde weerstand proberen, zolang ik maar net boven de drempelspanning blijf, dunkt mij. Van een constante stroombron ben ik verzekerd met die spanningsregelaar. Ik ga eerst experimenteren, natuurlijk.
De gelijkrichters maak ik zelf met vier 1N4001-diodes. Hoe meer ik zelf kan maken, hoe leuker. En des te goedkoper voor mijn vrinden. Ik heb verteld aan een oude hondekop met drie 'bakken' te werken. Daarin zit al een systeem van rijrichtingafhankelijke kop- en sluitlichten, met eigen oude gelijkrichting dus. Dat wil ik lekker laten zitten. Tussen de wagons gaan twee draadjes met kleine stekkertjes. Ik wil daar niet meer van maken. Dus moet ik per rijtuig de voeding voor de led's afpikken, die de de gloeilampjes gaan vervangen die er nu zitten en die nu werken bij beide stroomrichtingen. Het klopt dus wat u in uw laatste alinea schrijft.
Josephes, Ik maakte al duidelijk zo veel mogelijk zelf te willen knutselen. Uw oplossing is wel heel erg duur. Ik denk nu per rijtuig zo'n zeven euro kwijt te zijn.
Dank voor bijdragen,
Groet,
FLinn
-
Eerst Klaas Zondervan: Mijn handen jeuken om met uw Permaloog te kunnen expermenteren. Ik begrijp het principe en zou het een uitdaging vinden om praktische probleempjes op te lossen.
Als je zover bent, laat het even weten. In de tussentijd heb ik wat aanpassingen gemaakt aan het ontwerp, maar er nog niet aan toe gekomen om dat op mijn website te verwerken.
-
Zeker, Dankjewel.
-
Geachte Rian,
Een tijdje geleden reageerde u op een vraag van mij over verlengd brandende rijtuigverlichting. U had het over een magneetschakelaar, te bedienen met een magneet, door het dak van het rijtuig heen. Ik heb gezocht, onder andere op Conrad, maar niet gevonden. Kunt u mij er wat meer over vertellen en waar ik eventueel die dingetjes zou kunnen kopen?
Dank en groet,
FLinn
-
Beste Flinn,
Deze rijtuigen zijn van Rapido, een Amerikaans merk. Volgens mij worden deze rijtuigen niet meer gemaakt. Je kunt per email contact zoeken met Rapido en vragen of zij zulke LED setjes los leveren. Richt je email aan Robin; hij heeft mij goed geholpen met eerdere vragen.
Je zou zo'n stand-alone verlichting ook zelf kunnen maken: 2 LED lampjes, kleine magneetschakelaar (reed-contact), knoopcelbatterij. Daar zal ws nog wat 'bij' moeten (weerstand, diode?), maar daar ben ik niet in thuis.
Rian
-
Dank RBlok,
Begrijp nu wat u bedoelde met 'magneetschakelaar' Een reed-contact dus, dat aangaat als een magneet in de buurt gehouden wordt (uit/(aan), maar niet ingeschakeld blijft. Ik hoopte op een magneetschakelaar uit/aan, dat met de magneet te switchen zou zijn. Jammer, niet dus.
Het reed-contact zou ik kunnen inzetten door het bevestigen aan de binnenkant van het rijtuig op een metalen ring. Voldoende metaal om aan de buitenkant een klein knoopmagneetje op zijn plaats te houden terwijl het het reed-contact aanschakelt.
Iets om te onthouden.
Dank
-
Volgens mij zijn er wel hallsensors die bijvoorbeeld met een zuidpool in geleiding komen en met een noordpool uit gaan.
-
Ja, ik heb een discussie daarover op het forum gevonden. En daarin werd de Honeywell SS 443 A genoemd. Ik ga wat verder studeren. En daarna experimenteren.
Dank
-
Beste respondenten,
Met uw steun heb ik aan de hand van bijgaand schema de rijtuigen van mijn treinenvrind voorzien van verlichting die blijft branden als de trein stopt aan het perron. Per rijtuig heb ik acht ledjes gebruikt. Het werkt feilloos. Vóór de gelijkrichter wordt de voeding van de kop- en sluitlichten afgenomen, die keurig rijrichtingafhankelijk van kleur verschieten.
Nogmaals dank. Bij een volgend vraagstuk weet ik u te vinden.
Groet,
FLinn
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Rijtuigverlichting-608bf83481a5e.png) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Rijtuigverlichting-608bf83481a5e.png)
-
Vóór de gelijkrichter wordt de voeding van de kop- en sluitlichten afgenomen, die keurig rijrichtingafhankelijk van kleur verschieten.
Die gaan dan uit als de trein stilstaat.
-
Inderdaad. Door de gelijkrichting vóór de GoldCap kunnen de rijtuiglichtjes in de drie wagons blijven branden. Per wagon dus zo'n setje, per rijtuig de voeding opgepikt hebbend van de originele bedrading, die naar de rijrichting ompoolt. Origineel in deze oude hondekop lopen door de trein de voedingsdraden voor de kop- en sluitlichten, naar de rijrichting gericht door de originele diodes. Het lijkt mij heel ingewikkeld om die ook bij stilstand brandend te houden. En dan ook nog brandend in de laatstgekozen rijrichting.
-
Hoe wordt de laadstroom van de goldcap begrensd?
-
....Het lijkt mij heel ingewikkeld om die ook bij stilstand brandend te houden. En dan ook nog brandend in de laatstgekozen rijrichting.
Inderdaad tamelijk ingewikkeld, maar niet onmogelijk.
PS, het blijkt niet eens zo erg ingewikkeld te zijn. Daarvoor pik ik even een idee wat Roco toepast in zijn TEE treinstel.
Een bistabiel relais (in dit geval type TQ2-L-6V) staat met zijn spoel parallel aan de motor. Het schakelt om met de polariteit van de motor, dus de rijrichting. Bij spanningsloze toestand blijft het in de laatste stand staan. Het relais heeft 2 wisselcontacten, daarmee kun je de front- en sluitseinen omschakelen. Voeding komt dan uit dezelfde supercap.
-
Interessant. Het relais moet dus wel eindafschakeling hebben om te voorkomen dat de continue rijstroom doorbranden van de spoel veroorzaak.
-
Beste Henk,
Van u kreeg ik het schema van Jaap aangereikt, dat ik hierboven weergegeven heb. Daarin de spanningsregelaar 7805, die de Goldcap behoedt voor hogere spanning dan 5V.
-
Ah ja, je jebt gelijk. :)
-
Interessant. Het relais moet dus wel eindafschakeling hebben om te voorkomen dat de continue rijstroom doorbranden van de spoel veroorzaak.
Nee hoor, dat is niet nodig (blijkbaar). In het Roco TEE stel is de relaispoel permanent verbonden met de motor. En hoewel het een 6V spoel is blijft hij toch heel.
In dat treinstel dient het relais overigens voor de omschakeling van de stroomafname.
-
Een verlaat bericht en totaal andere oplossing. Misschien toch geschikt:
https://www.dcpexpress.com/traintech-automatic-coach-lighting-c-52_66.html (https://www.dcpexpress.com/traintech-automatic-coach-lighting-c-52_66.html)
Rian
-
Beste Rian,
Bedankt voor de tip. Dit is een uitgebreide webshop die ik nog niet kende. De oplossing voor rijtuigverlichting is een stuk eenvoudiger dan de zelfbouw die ik nu één keer voor drie rijtuigen gemaakt heb. Ik heb er nog een paar voor de boeg. Dan zal ik zeker deze optie bekijken.
Groet, FLinn