BeneluxSpoor.net forum

Vraag en antwoord => Digitaal => Topic gestart door: Bierwagen op 23 February 2021, 10:46:51

Titel: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: Bierwagen op 23 February 2021, 10:46:51
Hoi allemaal:
Maar weer eens een vraag van een onwetende:
Ik rijd tweerail digitaal met z21 en koploper.
Ik ben bezig om in al mijn rijtuigen ledstrips aan te brengen, dan wel het vervangen van al die gloeilampjes door leds.
Heel simpel; een op maat gemaakt stukje ledstrip ( 12 volt ) en een weerstandje naar gelang de felheid, welke ik wil hebben en een elco. Werkt perfect en is zo gepiept. Nu lees ik overal, dat je er ook een gelijkrichter tussen moet zetten. Waarom??? Ik zie het nut niet. Het werkt toch gewoon, hoe ik het rijtuig ook op de baan zet; ik hoef toch geen gelijkstroom??
Ik laat mij graag wijzer maken door de op dit forum aanwezige kennis, welke ik niet heb.
Alvast mijn dank!
groeten,
Marius
Titel: Re: gelijkrichters
Bericht door: NL-modelspoor op 23 February 2021, 10:58:27
Bij het digitale signaal wissel de polariteit (+ en -) constant heel snel. Daardoor werkt het. Als je de elco niet zou plaatsen zie je de verlichting waarschijnlijk wel knipperen. De gelijkrichter is handig om te hebben want dan gebruik je onafhankelijk van de polariteit van het signaal altijd de aangeboden spanning. Tevens is een gelijkrichter nooit weg al zou je de rijtuigen ooit een keer op een analoge baan willen gebruiken.
Uhhh ben wel benieuwd hoe je nu de elco hebt zitten. Want als je die direct over de rail aansluitingen zou hebben zitten zonder een gelijkrichter ertussen dan gaat die elco geen lang leven hebben. Elco is gevoelig voor + en - en verwisselen daarvan.
Titel: Re: gelijkrichters
Bericht door: henk op 23 February 2021, 11:05:33
Elco’s zijn polariteitsgevoelig. De elco is nu een deel van de tijd verkeerd aangesloten en daar gaan ze op den duur van stuk, bij voorkeur door met een flinke knal uit elkaar te spatten.  ;D

Direct op de railsspanning aansluiten kan ook niet, omdat het digitale signaal dan wordt vervormd.
Titel: Re: gelijkrichters
Bericht door: VvKan op 23 February 2021, 11:05:59
Er zijn eigenlijk 2 redenen om een gelijkrichter te gebruiken:
a/  omdat digitale spanning wisselend is, zie hierboven
b/ omdat je niet weet wat de sperspanning van de gebruikte leds is. Als die te hoog is voor de leds, dan loop je het risico dat er op (korte) termijn een defect optreedt, maar daar ben ik niet helemaal zeker van, omdat hier een aantal in serie staan ?  Of parallel ? Maar daarvoor zou ook een diode volstaan. 

Plus de elco, had ik  niet in de gaten.
Titel: Re: gelijkrichters
Bericht door: 72sonett op 23 February 2021, 11:27:10
Je hebt geluk dat de leds en de elco het tot nu toe hebben overleefd, maar misschien zit er al een gelijkrichter op de ledstrip zonder dat je dat wist.
Voor antwoorden op hoe en waarom zie de encyclopedie (https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php?title=Rijtuigverlichting).
Titel: Re: gelijkrichters
Bericht door: bask185 op 23 February 2021, 11:29:03
Citaat
en een weerstandje naar gelang de felheid
Hoewel je vraag goed beantwoord is, wil ik deze toevoeging geven. Let op dat je niet teveel vermogen door je weerstand laat lopen. Ik zou voordat je hem inbouwt eerst even de stroom meten. In alle waarschijnlijkheid zit je wel goed, maar weten is weten.

Als je bijvoorbeeld 100mA aan stroom trekt over ~6V (spanning over de weerstand = ~18V baanspanning - ~12V ledstrip) dan verstook je ~0.6Watt aan vermogen. Als je dan een 1/4Watt weerstand gebruikt heb dan zal je misschien wel of niet op een slechte dag een gesmolten gat in het dak van een rijtuig aantreffen. :-\

Als je dan een 1Watt weerstand heb, zit je goed  (y)

Mvg,

Bas
Titel: Re: gelijkrichters
Bericht door: 72sonett op 23 February 2021, 12:10:28
Of je nu een 0,25 W of 1 W weerstand neemt, je blijft 0,6 W aan warmte verstoken en bij beide heb je kans op een gat in het dak. Je kunt dan beter meerdere leds of ledstrips in serie zetten.
Titel: Re: gelijkrichters
Bericht door: HansQ op 23 February 2021, 12:41:01
Nou... ik denk dat een 1W weerstand een stuk minder heet wordt dan een 1/4W bij 0,6W vermogen.
Verschil tussen handwarm en een elektrisch kacheltje? Probeer es uit, lachen, vooral met koolweerstanden!   ;D
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: 72sonett op 23 February 2021, 13:23:15
Een 1 W weerstand is ook een koolweerstand maar fysiek groter dan een 0,25 W weerstand en kan door het grotere oppervlak zijn warmte beter kwijt dan een klein weerstandje.
Het opgenomen vermogen is hetzelfde, hier in het voorbeeld 0,6 W.

Ik heb hier in huis een grote radiatorkachel en een klein ventilatorkacheltje, maar ze produceren beide evenveel warmte; 1000 W, de radiator wordt heet, de ventilator niet echt.
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: Bierwagen op 23 February 2021, 15:51:37
Beste allemaal:
Bedankt voor jullie reactie tot dusver. Het duizelt mij.
Op mijn ledstrips is een "zwart blokje "te zien om de drie leds. Wat zijn dat ? Zie fotootje
Voorts kan ik bij Conrad Bruggegelijkrichters kopen B40C1500 Art.nr. 501433. Zijn dat de goede voor mijn inbouwdoel??
Hopelijk ga ik het ooit eens snappen.
Mijn dank
https://images.beneluxspoor.net/bnls/20210223_151508-2_2.jpg
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: Wijbe op 23 February 2021, 15:57:02
Bekijk ook eens dit draadje:
https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=54726.msg3222082677#msg3222082677

Wij hebben printjes gemaakt met 4 diodes, condensator en weerstanden voor toepassing met genoemde ledstrip.
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: 72sonett op 23 February 2021, 16:08:32
... Op mijn ledstrips is een "zwart blokje "te zien...
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/20210223_151508-2_2.jpg)
Er staat "R5"  bij het blokje, de "R" betekent dat het een weerstandje is. De opdruk "181" betekent een waarde van 18 * 101 = 180 ohm.
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: henk op 23 February 2021, 16:25:54
Beste allemaal:
Bedankt voor jullie reactie tot dusver. Het duizelt mij.
Op mijn ledstrips is een "zwart blokje "te zien om de drie leds. Wat zijn dat ? Zie fotootje
Voorts kan ik bij Conrad Bruggegelijkrichters kopen B40C1500 Art.nr. 501433. Zijn dat de goede voor mijn inbouwdoel??

Het is niet nodig dat het duizelt. Als je een elco voor antiknipper gebruikt, kan die alleen via een gelijkrichter op de railstroom worden aangesloten. Twee redenen: 1. een elco heeft een vaste plus en min en die rijstroom niet; 2. die elco verpest anders de digitale informatie voor je hele baan.  ;D
Op sommige ledstrips zit die gelijkrichter al ingebouwd. Anders zelf eentje aanschaffen.

Die gelijkrichter is bruikbaar. Dit is dezelfde in een wat compactere bouwvorm.
https://www.conrad.nl/p/tru-components-tc-b40d-bruggelijkrichter-dil-4-80-v-1-a-eenfasig-1581967 (https://www.conrad.nl/p/tru-components-tc-b40d-bruggelijkrichter-dil-4-80-v-1-a-eenfasig-1581967)
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: Bierwagen op 23 February 2021, 16:35:10
Beste allemaal:
Beste Henk:
Heel,heel veel dank op jouw reactie zat ik te wachten, zonder uiteraard de anderen tekort te willen doen.
Ik ga ze meteen bestellen. Ik blijf er gelijktijdig op "studeren", want ik wil het ook echt gaan begrijpen!
vriendelijke groeten,
Marius
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: bellejt op 23 February 2021, 16:38:03
ik gebruik de db107S vanuit china.50 cent voor 20 stuks.Wel wat wachten hé.Bestel er meteen ook SMD condensatoren bij.Die zijn kleiner dan de gwone
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: bask185 op 23 February 2021, 16:51:02
Wij hebben printjes gemaakt met 4 diodes, condensator en weerstanden voor toepassing met genoemde ledstrip.
Opzich wel leuk en handig ook maar ik vraag me af, konden jullie hem niet nog kleiner maken? Ik vind hem een beetje 'bulky' voor wat het  is en wat er op zit.

Voorts kan ik bij Conrad Bruggegelijkrichters kopen B40C1500 Art.nr. 501433. Zijn dat de goede voor mijn inbouwdoel??
Ja die volstaan prima maar, deze (https://www.conrad.nl/p/tru-components-tc-b250s-slim-bruggelijkrichter-so-4-slim-600-v-1-a-eenfasig-1581971) zijn iets kleiner. Het maakt verder niet veel uit.

Ik heb zelf in het verleden direct aan de pootjes van een gelijkrichter een elco en een extra weerstandje gesoldeerd. Beetje creatief buigen en kliederen met tin maar het werkte prima  (y)

Bas



Titel: Re: gelijkrichters
Bericht door: Fritsprt op 23 February 2021, 19:20:32
Met het risico de topic starter te verwarren wil ik toch even reageren op deze (in mijn optiek) onrealistische aanname:

Als je bijvoorbeeld 100mA aan stroom trekt over ~6V (spanning over de weerstand = ~18V baanspanning - ~12V ledstrip) dan verstook je ~0.6Watt aan vermogen.

Moderne ledjes geven bij een paar mA al heel veel licht. stel dat 3mA voldoende is. Op een ledstrip staan 3 ledjes in serie. Deze 3 ledjes staan dan weer parallel aan de volgende 3 ledjes. Door elke streng van 3 ledjes loopt dus 3mA. stel dat je 12 ledjes in het rijtuig hebt dan heb je dus 12/3= 4 x 3mA = 12mA door de voorschakelweerstand. De spanning over de voorschakelweerstand is zo'n 6V. Het vermogen van de weerstand is dan 6V x 12mA = 0,07W = 70mW. Een doodgewone weerstand van 1/4Watt (250mW) is dus ruim voldoende.

Als mijn aannames een beetje kloppen dan moet de weerstand een waarde hebben van 6V / 12mA = 500Ohm. Een gebruikelijke waarde zou dan 560Ohm zijn.

Overigens is het een beetje experimenteren met de weerstandwaarde. met die waarde kan je nl de helderheid van de leds bepalen.

Gr. Frits
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: Marcel112 op 23 February 2021, 20:48:13
Ik vind hem een beetje 'bulky' voor wat het  is en wat er op zit.

Valt mee Bas. Past vaak mooi in het toilet.
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: Bierwagen op 23 February 2021, 20:53:10
Hoi allemaal:
Ik ben heel blij met alle info van jullie. Ik heb al  gelijk 100 van die dingen besteld; ik kan niet wachten, tot ik aan de slag kan.
Toch nog een ding, dat mij bezighoudt. Alle rijtuigen, waarin af fabriek ingebouwde verlichting zit ( stammend uit mijn toen nog analoge gelijkstroom periode ), moet ik dus ook aanpassen; ik denk hierbij bijvoorbeeld aan mijn TRIX RHEINGOLD SET, die ingebouwde (tafel)-leds heeft en in het bagage rijtuig sluitseinen en de FLM-rijtuigen met sluitverlichting en de ROCO blokkendoos rijtuigen en zo heb ik er nog wel meer.
Verder wil ik jullie voorlopig met dit topic niet meer lastigvallen.
Bedankt i.i.g. voor alle interesse en moeite.
vriendelijke groeten,
Marius



Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: Marcel112 op 23 February 2021, 20:56:31
Daar zou best al wel ergens een gelijkrichter tussen kunnen staan Marius.
Zet je de trein namelijk andersom op de rails komt de stroom ook andersom bij de LED binnen, en die brand dan namelijk niet.
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: Klaas Zondervan op 23 February 2021, 21:18:40
In de Roco blokkendoos zitten waarschijnlijk gloeilampjes. Die doen het ook op wisselspanning dus daar zit geen gelijkrichter voor.
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: VvKan op 23 February 2021, 22:17:53
Waarschuwing voor Marius:  als je het hebt over wat ouder materieel, waar verlichting in zit, gaat het vaak om gloeilampjes van 14 of hooguit 16 volt.  Je zult wel begrijpen, dat op een digitale baan, waar de spanning een stuk hoger is, deze lampjes veel feller gaan branden en vooral veel heter worden.   Totdat ze kapot gaan.
En het is te hopen, dat dat gebeurt voordat er delen van je wagons/treinen  totaal beschadigd raken door smelten van kappen en andere onderdelen.  Vooral bij lampjes onder het dak van een wagon kreeg je geweldige vervormingen.

In het begin van het digitale tijdperk op de baan zijn zo vele modellen gesneuveld, tenzij meteen overgegaan werd op 19 volt lampjes, en zo nodig een afscherming (hitteschild) geplaatst werd.
Bron:  mezelf, schade en schande dus, maar wel wijzer.
Titel: Re: Binnenverlichting in rijtuigen, is een gelijkrichter nodig voor led-strip?
Bericht door: Bierwagen op 24 February 2021, 09:32:36
Dank jullie wel. Als het oude materiaal op de baan komt ga ik eerst op onderzoek uit. Ik weet nog wel dat ik links en rechts wat zwaardere lampjes geplaatst heb en ook dak isolatie. Dus wat dat betreft ben ik niet zo bang voor verdere schade.
groet,
Marius