BeneluxSpoor.net forum

Vraag en antwoord => Elektronica en analoog => Topic gestart door: Bierwagen op 03 January 2021, 13:03:13

Titel: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Bierwagen op 03 January 2021, 13:03:13
Hallo allemaal:
Ik heb nog behoorlijk wat oudere rijtuigen van o.a. Fleischmann, waarin de binnenverlichting standaard is ingebouwd; de welbekende strips met "gewone " gloeilampjes 12-14 volt. Ik rijd tweerail digitaal, dus de lampjes worden gloeiend heet, hetgeen vaak niet bevorderlijk is voor de kunststof daken. Nu kan ik alles vervangen door led's, maar kan ik nu ook ongestraft de bestaande verlichting voorzien van de welbekende weerstanden, zodat de digitale railspanning van 16-17 volt teruggebracht wordt tot een acceptabele waarde voor de ouderwetse lampjes? En zo ja, welke waarde zouden de weerstanden dan moeten hebben?
Bedankt alvast voor het meedenken / advies.
vr. groeten, Marius
Titel: Re: VERLICHTING EN WEERSTANDEN
Bericht door: Martin Hornis op 03 January 2021, 13:45:53
Twee vragen, dus twee antwoorden:
1) Ja;
2) Wet van Ohm toepassen. Per wagon de stroom meten; b.v. 0,15 ampère. Het spanningsverlies moet ongeveer  17 - 12 volt = 5 volt zijn. De weerstandswaarde is dan 5 / 0,15 = 33 ohm. Afgerond wordt dat 32 ohm in de E12-reeks. Het vermogen van die weerstand moet dan minimaal 5 x 0,15 = 0,75 watt zijn. Afgerond wordt dat 1 watt.
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Martin Hornis op 03 January 2021, 13:51:28
maar kan ik nu ook ongestraft de bestaande verlichting voorzien van de welbekende weerstanden
Dat denk je maar. De straf is dat de digitale centrale maar een zeer beperkt aantal treinen kan laten rijden. Want gloeilampjes slurpen vermogen.
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Bert van Gelder op 03 January 2021, 13:55:20
Volgens mij is het eerste antwoord NEE, want dat vermogen stook je ook op in de weerstand. Dus het lampje wordt minder warm, maar die warmte wordt geproduceerd in de weerstand.

Net zo slecht voor de daken... ;)

Dus, toch maar ledjes, daar loopt veel minder stroom doorheen, en dus minder warmte.

Gr, Bert
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Haradigi op 03 January 2021, 13:56:40
En de eventueel extra weerstanden slurpen ook ik zou dan toch voor LED's kiezen.

Groet
Harald
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: MOVisser op 03 January 2021, 14:55:34
Ik weet niet hoe de lampjes hun voeding toebedeeld krijgen.

Staan ze parallel dan kan je ze in serie schakelen,  dus dan niet 16 volt per lampje, maar 16 volt verdeeld over 2 of 3 lampjes

Warmte en Ledjes is beter.

Ronald Visser
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: ArjanB op 03 January 2021, 15:34:25
Ik weet niet wat voor soort lampjes er in de rijtuigen zitten. maar je kunt tegenwoordig ook De ouderwetse gloeilampjes vervangen door een zelfde type Led lampje. Ik weet niet precies de benaming maar ik heb het hier over schroefdraad lampjes, bajonet lampjes en die Langwerpige types (Soffitte?)

Zoiets:

https://www.modellbahnshop-lippe.com/Accessory/Accessories/gb/liste.html?spur=H0&hersteller=Schönwitz&grup=Lamps


Lijkt mij in iedergeval het proberen waard en soort van plug and play oplossing

Arjan



Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Klaas Zondervan op 03 January 2021, 15:36:42
Volgens mij is het eerste antwoord NEE, want dat vermogen stook je ook op in de weerstand. Dus het lampje wordt minder warm, maar die warmte wordt geproduceerd in de weerstand.
Niet helemaal waar. Door de weerstand wordt de stroom minder, dus ook het totale vermogen. Er wordt dus uiteindelijk minder warmte geproduceerd, en een deel van die warmte zit in de weerstand. En die kun je monteren op een plek waar die warmte geen kwaad kan.

Maar er is nog een ander effect, door de lagere stroom verandert de lichtkleur van de lampen. Die wordt geler en uiteindelijk zelfs rood.
Een betere oplossing is leds gebruiken, die veroorzaken veel minder warmte.
Een simpele oplossing: de verlichting uitschakelen. In een personentrein brandt weliswaar overdag ook de verlichting, maar als je buiten de trein staat valt dat helemaal niet op.
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Mug op 03 January 2021, 15:37:19
Volgens mij is het eerste antwoord NEE, want dat vermogen stook je ook op in de weerstand. Dus het lampje wordt minder warm, maar die warmte wordt geproduceerd in de weerstand.
Gr, Bert

Het 1e antwoord is JA, door een weerstand in serie te plaatsen zal de totale weerstand van het circuit hoger worden wat bij gelijkblijvende voedingspanning resulteert in een lagere stroom door het circuit en dus een lager vermogen.
en dus een lagere warmte productie van de lampjes.
Wet van Ohm: U =I x R en voor het vermogen: P = U x I.




Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Mug op 03 January 2021, 15:43:38
Een simpele oplossing: de verlichting uitschakelen. In een personentrein brandt weliswaar overdag ook de verlichting, maar als je buiten de trein staat valt dat helemaal niet op.
Tot in de jaren 70 was de treinverlichting in treinstellen overdag in principe uitgeschakeld.
Vanaf mat 64 werd er in de cabine daarvoor een schakelaar tunnelverlichting geplaatst zodat de machinist voor het inrijden van de
Velsertunnel de treinverlichting in kon schakelen.
Later met de toename van het aantal tunnels werd de treinverlichting steeds minder tot niet meer uitgeschakeld.
Titel: Re: VERLICHTING EN WEERSTANDEN
Bericht door: 72sonett op 03 January 2021, 16:06:12
... Per wagon de stroom meten; b.v. 0,15 ampère.
Maar 'digitaal' is een soort wisselspanning, hoe ga je die stroom meten?

Ik zou die gloeilampjes allemaal vervangen door leds, met diodebrug en condensator.
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Mug op 03 January 2021, 16:59:02
Je hoeft de stroom niet te meten, je kunt ook de weerstand van het circuit meten en dan daarop de weerstand kiezen. Wil je bijv. De halve sterkte dan kies je een weerstand van ongeveer dezelfde waarde.
Overigens zou ik ook voor LEDjes gaan.
Bij lampjes veranderd ook de kleur.


Verzonden vanaf mijn iPad met Tapatalk
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Klaas Zondervan op 03 January 2021, 17:10:13
De weerstand van gloeilampjes meten is een beetje tricky. In koude toestand is de weerstand van een gloeilamp ongeveer een tiende van de weerstand in hete toestand.
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Mug op 03 January 2021, 17:13:07
Heb je ook weer gelijk in. LEDjes dus ;)
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Bierwagen op 03 January 2021, 17:43:17
Beste allemaal:
Bedankt voor jullie reacties; ik ga het allemaal eens op me in laten werken. Ik heb al eens eerder laten weten dat ik van dit soort zaken eigenlijk weinig of niets weet. Ik heb onlangs een heleboel verschillende ledjes, weerstanden, condensators, etc in huis gehaald, omdat ik hier ook iets van wil gaan snappen in het kader van "je bent nooit te oud ( 70 ) om iets te leren" . Die oude rijtuigen zijn geen "must", want ik heb zat modern spul, maar het dient goed voor de experimenten. ( zo lelijk zijn ze trouwens nou ook weer niet. ;D) Ik heb ook al veel van internet gehaald en uitgeprint, om te bestuderen en daarop zijn jullie reacties een mooie aanvulling. Van spelen met de baan komt ook niet veel terecht, om nog maar niet te spreken over Koploper, want daar ben ik ook al tijden mee aan het vechten . Nogmaals bedankt (y) (y)
vriendelijke groeten,
Marius
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: henk op 03 January 2021, 17:50:44
Om welke binnenverlichting gaat het? Fleischmann had er nogal wat.
De laatste varianten die nog met gloeilampje werden geleverd, verbruikten volgens opgave van Fleischmann ongeveer 30 mA. Als het stroomverbruik dan nog met een weerstand wordt verminderd, valt het allemaal reuze mee in vergelijking met de gangbare ledstrips.

Fleischmann zelf bood als oplossing 24 volts wissellampjes aan voor gebruik op digitale banen.

Zelf heb ik nog wel Roco Blokkendozen met de af fabriek ingebouwde binnenverlichting met twee gloeilampjes. Daarbij heb ik die twee lampjes in serie gezet met een fraai resultaat.
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Haradigi op 03 January 2021, 17:54:50
Er is ook een mogelijkheid om een of meerdere dioden in serie te zetten met de lampjes die hebben een spannings val van gemiddeld 1,2 Volt.

groet
Harald
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Fritsprt op 03 January 2021, 18:30:20
TS rijdt tweerail digitaal. Volgens mij is dus 1 diode is al voldoende om de baanspanning te halveren................
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Haradigi op 03 January 2021, 18:36:25
..... Volgens mij is dus 1 diode is al voldoende om de baanspanning te halveren................
Onzin, gewoon twee diodes anti parallel en alleen (of meerdere keren) in serie met een lampje (of groep van lampjes).

groet
Harald
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Fritsprt op 03 January 2021, 18:41:13
Waarom is dat onzin? Het DCC signaal is een pulserende blokspanning die tussen plus en min gepolariseerd wordt. Volgens mij als je er dus 1 diode voorzet houd je effectief de helft van de blokspanning over.
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: 72sonett op 03 January 2021, 18:47:43
Onzin, gewoon twee diodes antiparallel...
Maar als de wagon dan andersom op de rails wordt gezet, doen leds het niet meer...

Zie de encyclopedie (https://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php?title=Rijtuigverlichting) voor aansluiten ledverlichting.
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Fritsprt op 03 January 2021, 19:12:46
Maar als de wagon dan andersom op de rails wordt gezet, doen leds het niet meer...

Dat maakt bij een DCC signaal niets uit want het is een soort van wisselspanning
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: 72sonett op 03 January 2021, 19:35:07
Ja, maar dan branden de leds ook maar op een halve fase (gedimd).
Titel: Re: Binnenverlichting (gloeilampjes) dimmen door weerstanden?
Bericht door: Bert V op 03 January 2021, 19:37:26
Volgens mij zitten er nog helemaal geen leds in..................

Groeten,
Bert
Titel: Re: VERLICHTING EN WEERSTANDEN
Bericht door: Martin Hornis op 04 January 2021, 00:49:29
... hoe ga je die stroom meten?
Met de oorspronkelijke (analoge) voeding die 12 .. 14 volt gelijkspanning afgeeft. Dan omzeil je het meetprobleem met de digitale blokspanning.