BeneluxSpoor.net forum

Vraag en antwoord => Elektronica en analoog => Topic gestart door: Beusi op 27 December 2007, 12:17:07

Titel: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Beusi op 27 December 2007, 12:17:07
Ik wil 8 of meer leds aansluiten op een 12 volt voeding. Is dat op deze manier mogelijk? Dus zonder weerstanden.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/leds_parelel_in_serie.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/leds_parelel_in_serie.jpg)


Dit dacht ik omdat er 20 ledjes parallel zitten op 2x1.5 volt batterij

Ledjes vragen 3 volt
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Wim Ros op 27 December 2007, 12:31:27
Geen bezwaar, dit doe je ook als je meerdere verlichte rijtuigen op je rails zet.

Mvg
Wim.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Bruno op 27 December 2007, 12:33:57
Je kan vier 3 volt led's zonder weerstand aansluiten op een 12 volt voeding, alleen moet je die verbinding tussen de 2 rijen led's weghalen ;)
Zo dus
(http://www.spoorpunt.nl/leds.jpg)

Veel succes!
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Beusi op 27 December 2007, 12:52:21
Waarom zegt wim dat het gaat, en jij maakt een bezwaar dat het niet kan? Dus het mag allebei?
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Bruno op 27 December 2007, 12:56:24
Als ik het goed onthouden heb:
Stroom neemt altijd de kortste/makkelijkste weg, en dat is in jou geval door de middelste verbinding, daardoor zullen de ledjes niet of zwak branden.
Het zou heel goed kunnen dat het met die middelste verbinding ook werkt, maar zeker weten doe ik het niet.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: V200-G2000 op 27 December 2007, 13:02:30
Waarom zegt wim dat het gaat, en jij maakt een bezwaar dat het niet kan? Dus het mag allebei?
Nee. Volgens jouw schema verbind je de plus van de voeding direct met de min en heb je dus een volledige kortsluiting. De leds zullen niet branden, het enige dat brand is hopelijk de zekering van de voeding (kortstondig) of anders de voeding zelf.
Het tweede schema is beter, maar zelf zou ik toch met een voorschakelweerstand werken om de stroom te beperken. En dan zou ik 3 leds in serie zetten in 3 parallelle takken. Elke tak met een eigen weerstand. Leds kunnen kwa eigenschappen wel eens kleine afwijkingen hebben en als je ze zonder weerstand parallel zet heb je de kans dat ze niet allemaal even helder branden.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Beusi op 27 December 2007, 13:05:51
Maar hoe reken je de weerstand uit als de LED's parallel staan? In serie is het appeltje eitje, maar parallel is toch weer andere koek?
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Klaas Zondervan op 27 December 2007, 13:35:12
Ik denk dat Wim zijn antwoord heeft gegeven zonder naar je tekening te kijken.
Want daar zit inderdaad een volle kortsluiting in.
De eerste vraag is, wat voor leds heb je? Witte, of een andere kleur.
En hoe stabiel is je 12V voeding? Pas dan is er een zinnig antwoord te geven.

Enne, leds nooit aansluiten zonder stroombegrenzing. Die stroombegrenzing is in het simpelste geval een weerstand, maar als je voedingsspanning te veel varieert kun je ook een stroomregelaar met transistors bouwen.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Wim Ros op 27 December 2007, 16:14:08
Beusi,

Ik heb inderdaad niet goed of eigenlijk helemaal niet naar de tekening gekeken. En alleen maar antwoord gegeven op het parallel aansluiten van in serie geschakelde leds.

In jouw tekening zit een volledige kortsluiting.

Sorry had beter moeten opletten.

Mvg
Wim.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Wim Ros op 27 December 2007, 16:18:08
Maar hoe reken je de weerstand uit als de LED's parallel staan? In serie is het appeltje eitje, maar parallel is toch weer andere koek?

Voor iedere serie schakeling bereken je de weerstand, en die serie schakelelingen zet je parallel. Dus iedere serie schakeling heeft een stroomverbruik van ongeveer 20mA.

Mvg
Wim.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Casey Jones op 27 December 2007, 19:25:57
Hallo Beusi

Je moet 12-(3x3)=3 Volt wegwerken.
De weerstand die Wim noemt moet zijn R=3/0,020=150 Ohm.

Jay Jay

Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Koos Kranenburg op 29 December 2007, 23:08:46
3 V en 20 mA zijn geen vaste waarden, de brandspanning varieert van circa 1,6 tot circa 3,2 V en 20 mA is alleen nodig voor volle lichtopbrengst. Voor de standaardkleuren rood geel en groen zijn "lowcurrent" leds aan te bevelen die slechts 2 tot 3 mA vergen.
Om de variatie in brandspanning te compenseren verdient het aanbeveling voorschakelweerstanden te gebruiken. De berekening is simpel; trek de brandspanning die de fabrikant opgeeft maal het aantal leds dat je in serie wilt zetten af van de 12 V, je houdt dan de te vernietigen spanning over, in het voorbeeld van Jay Jay 3 V. Die waarde deel je door de stroom, door uit te gaan van 20 mA (= 0,020 A) krijg je de minimale waarde van 150 Ohm. Ikzou echter een grotere waarde nemen, dat beperkt de lichtopbrengst maar het maximum heb je meestal niet nodig. Als je lowcurrent leds gebruikt wordt de minimale waarde van de weerstand tienmaal zo groot!
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: MRP_Peter op 30 December 2007, 02:51:31
Een trafo die 12 Volt gelijkspanning afgeeft, geeft in werkelijkheid iets meer dan 12 volt af.
Het verhaal met 4x3 volt leds 'zomaar' in serie te schakelen en rechtstreeks aansluiten gaat niet helemaal op.
De meetbare spanning is inderdaad 12 Volt, doch dit is in de meeste gevallen een effectieve waarde.

De werkelijke waarde bedraagt bij een ongestabiliseerde 12 Volts gelijkspanningsvoeding een factor 1,44 hoger, de zogezegde ' topwaarde', welke bij 12 volt dan ongeveer op 18 volt zal liggen.
Dit verklaart dan ook dat als je een redelijk grote elco op je 12 volt gelijkspanningsvoeding aansluit dat de spanning ' omhoog' gaat.

Een goed gestabiliseerde voeding geeft een exacte waarde af, de meeste, laat ik voor het gemak maar zeggen 'gewone' treintrafo's zijn botweg 12 volt gelijkgerichte voedingen welke niet gestabiliseerd zijn.

Bereken je het led-in-serie verhaal op basis van de vermenigvuldigingsfactor van 1,44 voor je spanning dan zit je beter.
Scheelt je ook nog in de levesduur van je leds.
Een led 'ruikt' namelijk ook de topwaarde van een spanning.

Met vriendelijke groet,

Peter.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: henk op 30 December 2007, 10:37:18
En bij serieschakeling van leds kan het gebeuren dat ze niet allemaal werken. Ben vergeten hoe dat ook alweer kwam. Het komt in de praktijk ook weinig voor, maar het kan wel gebeuren heb ik inmiddels met twee smd-leds gemerkt.
Het zou te maken kunnen hebben met het feit dat deze leds op een wel erg lage stroom moeten werken om als frontverlichting te gebruiken. Ze staan inmiddels parallel en dan hebben ze een voorschakelweerstand van 15K nodig en dan nog moet de decoder dimmen.
Kortom, niet de meest geschikte leds voor frontverlichting. Weer wat geleerd.  ;D
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Casey Jones op 30 December 2007, 17:51:11
Hallo

Dat ze in serie niet allemaal even fel of niet branden komt door het feit dat leds individueel niet evenveel stroom trekken. Dus een verschillende inwendige weerstand hebben. Er is altijd spreiding in de produktie.
Indien in serie geschakeld trekken ze elk uiteraard wel evenveel stroom.
Volgens de wet van ohm zal dan over de ene led iets meer spanning staan dan over de andere.
Als de ene led te veel van de andere afwijkt krijg je het het probleem dat er over de led die de laagste weerstand heeft de minste spanning staat en dus het minste brand of misschien wel helemaal niet. Het heeft eigenlijk meer te maken met de lage spanning waarop ze werken waardoor er procentueel grotere verschillen ontstaan.
Ik denk dat bovenstaande eigenlijk alleen gebeurd met leds met verschillende kleuren.

In principe kunnen parallel geschakelde leds ook met verschillende lichtsterkte branden.
Jay Jay
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Klaas Zondervan op 30 December 2007, 21:37:24
Wat moet ik daar nou weer op zeggen.
Ik zeg maar zo, ik zeg maar niks.  :-X
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Casey Jones op 31 December 2007, 09:04:05
Hallo Klaas

Ik zeg maar zo, ik zeg maar niets dan kan ik altijd nog wat zeggen.
Dus?

Mijn idee is misschien niet goed maar ik refereer aan de radiobuizentechniek waarbij U buizen allemaal dezelfde stroom moesten trekken.

Jay Jay
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Klaas Zondervan op 31 December 2007, 10:16:31
Jay Jay,

ik vind het hele verhaal ongeloofwaardig. Henk heeft een aantal leds in serie (ik neem even aan dat ze identiek zijn) en dan zegt hij dat er soms een niet brandt. Daar kan ik even niet bij. Zoals je zelf zegt, bij een serieschakeling voeren ze allemaal evenveel stroom, en aangezien een led een stroomgestuurd ding is zouden ze dus allemaal ongeveer evenveel licht moeten geven. Als er een bij is die geen licht geeft, dan is er een grote kans dat die gewoon kapot is.

De spanning is bij een led van ondergeschikt belang. Er staat wel spanning over de led, dat is het gevolg van de z.g. sperlaag die in elke diode doorbroken moet worden om er überhaupt stroom door te krijgen.

Een led heeft een zeer steile stroom-spanningskarakteristiek. D.w.z. dat een kleine variatie in de spanning een grote verandering in de stroom veroorzaakt. Of andersom gezegd, een verandering van de stroom veroorzaakt een zeer kleine verandering van de spanning. En dat is dus de reden dat je bij een led altijd de stroom moet beheersen, d.m.v. een weerstand of een elektronische stroomregelaar.

De wet van ohm heeft hier ook weinig toepassing. Die werkt alleen maar voor weerstanden waarbij het verband tussen stroom en spanning praktisch lineair is. En dat is bij leds absoluut niet het geval.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: henk op 31 December 2007, 10:49:44
Jay Jay,

ik vind het hele verhaal ongeloofwaardig. Henk heeft een aantal leds in serie (ik neem even aan dat ze identiek zijn) en dan zegt hij dat er soms een niet brandt. Daar kan ik even niet bij. Zoals je zelf zegt, bij een serieschakeling voeren ze allemaal evenveel stroom, en aangezien een led een stroomgestuurd ding is zouden ze dus allemaal ongeveer evenveel licht moeten geven. Als er een bij is die geen licht geeft, dan is er een grote kans dat die gewoon kapot is.

Tja, je mag zelf weten wat je gelooft Klaas. Maar ik heb twee identieke ledjes, gehaald uit zo'n bandverpakking voor smd. In serie geschakeld brandde er eentje wel en eentje niet. Niet soms, maar altijd. Ze staan nu parallel en branden beide prima.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Wim Donker op 31 December 2007, 10:50:16
Klaas,

toch zie ik dit verschijnsel ook bij mijn Kruidvat-ledjes.
Zet ik er 4 in serie en sluit ik ze als test aan op een 9V spanning dan branden ze niet allemaal. Verhoog ik de spanning dan doen ze het wel alle 4.
Dat lijkt er toch op dat het ene ledje meer spanning of stroom nodig heeft dan het andere, toch?


Gr. Wim
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Wim Ros op 31 December 2007, 10:56:47
Klaas,

toch zie ik dit verschijnsel ook bij mijn Kruidvat-ledjes.
Zet ik er 4 in serie en sluit ik ze als test aan op een 9V spanning dan branden ze niet allemaal. Verhoog ik de spanning dan doen ze het wel alle 4.
Dat lijkt er toch op dat het ene ledje meer spanning of stroom nodig heeft dan het andere, toch?


Gr. Wim


Wat zegt Klaas hier dan?

Citaat
Een led heeft een zeer steile stroom-spanningskarakteristiek. D.w.z. dat een kleine variatie in de spanning een grote verandering in de stroom veroorzaakt. Of andersom gezegd, een verandering van de stroom veroorzaakt een zeer kleine verandering van de spanning. En dat is dus de reden dat je bij een led altijd de stroom moet beheersen, d.m.v. een weerstand of een elektronische stroomregelaar.

Mvg
Wim.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Klaas Zondervan op 31 December 2007, 11:02:55
Zet ik er 4 in serie en sluit ik ze als test aan op een 9V spanning dan branden ze niet allemaal. Verhoog ik de spanning dan doen ze het wel alle 4.
Hier is het wel belangrijk te weten wat de verdere gegevens zijn. Welke kleur leds? Heb je ook nog een weerstand in serie, en hoe groot is die?
Bij 4 leds in serie is 9V toch wel een beetje krap. Je zou ook eens kunnen meten hoeveel stroom er daadwerkelijk loopt.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Wim Donker op 31 December 2007, 11:19:33
Het zijn witte kruidvat-ledjes en natuurlijk is 9V te weinig, was ook alleen even om te kijken of ik de ledjes niet verkeerd om had ingesoldeerd.
Maar het geeft wel aan dat het ene ledje eerder licht geeft dan het andere (althans zichtbaar), want door alle 4 loopt toch dezelfde stroom.

Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Louis Holleman op 31 December 2007, 11:21:22
toch zie ik dit verschijnsel ook bij mijn Kruidvat-ledjes.
Zet ik er 4 in serie en sluit ik ze als test aan op een 9V spanning dan branden ze niet allemaal. Verhoog ik de spanning dan doen ze het wel alle 4.
Dat lijkt er toch op dat het ene ledje meer spanning of stroom nodig heeft dan het andere, toch?

Foute conclusie. In dat geval heeft het ledje wat niet brandt al een optater gehad, laat keurig stroom door maar brandt niet meer. Bij opvoeren van de stroom gaat ie het mogelijk wel weer doen, maar het is een onbetrouwbaar ding geworden. Stel die ledjes hebben allemaal een brandspanning van 2.25V, dan kom je met 4 stuks keurig aan de 9V. Over de stroom moet je het niet hebben, die kan 10mA zijn maar net zo goed 50mA, wat voor die dingen gewoon te veel is. Er zit nog steeds verschil in brandspanning van simpele rode, groene en gele ledjes, dan heb je nog low-current types om niet te spreken over die hi-intensity dingen die vaak 3.5 tot 4V nodig hebben. Ook al zet je leds in serie, nooit opvullen tot je bronspanning maar een restant spanning gebruiken om dmv een serieweerstand je stroom te begrenzen.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Wim Donker op 31 December 2007, 12:19:43
Foute conclusie.

Lijkt me niet. Jouw verklaring kan best waar zijn maar dan nog heeft het ledje met die optater dus blijkbaar meer stroom nodig om het nog te doen. Meer zei ik toch niet?
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: MRP_Peter op 01 January 2008, 08:12:34
Grappig allemaal om te lezen over dezelfde soort leds waarvan sommigen het wel en niet doen, met de daarbij genoemde mogelijke oorzaken.

Ook de meeste SMD leds zijn gevoelig voor ESD, solderen met een on-geaarde soldeerbout is dan ook veelal de boosdoener om de led in kwestie omzeep te helpen wat je zo op het eerste gezicht niet ziet.
Elke led, hoe groot of hoe klein ook heeft een zogezegde PN-overgang.
Deze PN-overgang kan zelfs al door alleen maar beetpakken met de handen beschadigd raken waardoor de led niet meer goed functioneert.
De ontlading van ESD zie je niet omdat het veel te snel gaat om met het menselijk oog waar te nemen maar de mogelijke schade die ermee veroorzaakt wordt is meestal afdoende om een led niet meer goed te laten functioneren.
De PN-overgangen in leds verschillen iets per aangemaakte ' batch ' in de fabriek.
Ook is het zo dat er afgekeurde leds in omloop zijn voor de verkoop.
Deze leds functioneren wel maar hebben niet het 'class 1' waarborg certifikaat.
Hierdoor kan de levensduur van dergelijke bijna-goede leds ook niet gegarandeerd worden.
Deze afkeur-leds worden massaal bij de fabrieken opgekocht tegen elk aannemelijk bod door een opkoper en worden dan vervolgens tegen dump-prijzen verkocht op de markt, of worden in artikelen verwerkt waar men snel geld mee wil verdienen, helaas maar het is zo.
Hier in zuid-oost Azie (lees Maleisie) ondervinden vele mensen de nadelen van spotgoedkope led-produkten.
De prijzen die voor dergelijke afkeur-leds in de winkel gevraagd worden zijn dezelfde als dat ik voor 1e klas kwaliteit gegarandeerde leds betaal bij de fabrieken waar ze gemaakt worden.
Dus voor mij is de keuze erg makkelijk denk ik  ;)

Tot slot wens ik hierbij alle forum-gebruikers en moderators een goed 2008 toe  :)

Met vriendelijke groet,

Peter.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: henk op 01 January 2008, 09:43:27
Het is inderdaad best grappig.
Maar ik heb er verder geen bijzondere kennis over en kan slechts mededelen wat ik waarneem.
Ik heb een strip smd-leds bij Conrad gekocht en bepaald niet tegen dumpprijzen.
Ze moeten onder een erg lage stroom werken en ik heb een voorschakelweerstand geprobeerd van 10K tot 15K.
Twee stuks in serie geschakeld en dan doet één led het wel en één led het niet.
Parallel geschakeld doen beide leds (dezelfde exemplaren) het prima en geven zo op het oog evenveel licht.

Ik heb overigens al heel vaak leds in serie geschakeld en daar verder nooit een probleem mee gehad.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Louis Holleman op 01 January 2008, 10:50:38
Goedemorgen en iedereen natuurlijk de beste wensen.

Peter, je hebt helemaal gelijk. Gisteren nog bij de lokale elektronikaboer geweest voor een nieuw zootje 3mm groen en rood leds. Die man plukt ze stuk voor stuk uit z'n voorraadbakje, telt ze nog eens af voor de zekerheid en dat gaat gewoon met z'n vingers en hij heeft echt niet een geaard polsbandje om. Als ik een zootje Sunny Whites bij Conrad bestel, en die kosten echt iets meer, dan vrees ik dat het net zo gaat.
M.a.w.: als het spul bij jouw op de werktafel ligt kan het goed al tig keer "gemolesteerd" zijn en is je eventuele garantie al lang vervallen. En om je de waarheid te zeggen: ik doe het zelf ook nooit hoor, geaard werken. Valt met menig priegelwerk ook niet echt lekker meer te doen ook.

En Henk, ik heb een aantal jaar geleden van die 15,000 mcd dingen (4 volt brandspanning) in serie op 16 volt geprikt. Dat ging een tijdje prima, vervolgens ging ik ze los met weerstandjes gebruiken op 12V en toen kwam ik rare dingen tegen. Niet branden, wel 15-20mA stroom eten. Vervolgens ging ik een 5k potmeter gebruiken om te kijken wat ik voor weerstand moest gebruiken bij 12V, regelde het ding in op 20mA, verving de pot door een vaste weerstand, sloot 'm aan en dan brandde ie weer niet. Nog steeds 20mA eten. Ze liggen nu in een rommelbakkie, eigenlijk moet ik ze gewoon wegflikkeren maar ja, ze hebben wel ooit 4 euro gekost en we zijn tenslotte Hollander, nietwaar?  ;D
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Klaas Zondervan op 01 January 2008, 11:01:50
Ook de meeste SMD leds zijn gevoelig voor ESD,

Nog nooit van gehoord. Geldt dat alleen voor SMD leds? Waarin verschillen die dan elektrisch van gewone leds?
En waarom zijn gewone diodes dan niet ESD gevoelig? Die hebben toch ook een PN overgang?
Kortom, ik zou wel eens wat meer "bewijs" willen zien.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: MRP_Peter op 01 January 2008, 12:36:37
Komt ie dan Klaas:

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/general_info_leds.gif)

https://images.beneluxspoor.net/bnls/general_info_leds.gif

Bron: Huey Jann Electronics Ltd. Taiwan

Ter info: Bijna alle (super)heldere leds bevatten het genoemde materiaal, ook de SMD leds.
Overtuigd?

Met vriendelijke groet,

Peter.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Klaas Zondervan op 01 January 2008, 12:42:37
Peter,

dit is voldoende bewijs.
Maar zoals gezegd, ik had er nog nooit van gehoord.

PS: net even wat verder gezocht. Op de Conrad site staat in de datasheet van sommige leds ook een waarschuwing voor elektrostatische spanningen. Weer wat geleerd.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: MRP_Peter op 01 January 2008, 15:39:22
Je hebt wel gelijk Klaas als je zegt dat een led ook een diode is.
Een led is dat ook, maar is dan een hele bijzondere diode.
De meeste diodes bestaan uit silicium, germanium of metaal oxyde lagen(mos technologie), en zullen in de praktijk geen, voor het oog zichtbaar licht uitstralen, indien we ze van binnen zouden kunnen bekijken.

De diodes die van silicium of germanium gemaakt zijn, zijn over het algemeen niet gevoelig voor statische spanningen, veroorzaakt door ESD, en behoeven dan ook geen extra voorzorg voor het voorkomen van ESD tijdens verwerking van deze diodes in een circuit.

De leds daarentegen zijn van onderandere een (extra) ander soort materiaal gemaakt die wel gevoelig zijn voor ESD.
De eerste generaties leds hebben dergelijke componenten niet verwerkt, wat in een lage licht-opbrengst resulteerde.
Echter, een paar jaar terug (minstens 10 jaar of zo), kwam men tot de ontdekking dat men de leds vele malen meer licht uit konden laten stralen door gebruik te maken van andere soort materialen.
Het nadeel van gebruik van deze materialen is en was de gevoeligheid voor ESD.
Dat maakt het dat de leds snel beschadigd kunnen raken indien er geen of nauwelijks voorzorgsmaatregelen zijn genomen om tijdens de verwerking ervan ESD zo veel mogelijk te voorkomen.

Met vriendelijke groet,

Peter.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: GerritM op 01 January 2008, 15:58:42
En hoe verklaar je hiermee dat bij serie schakeling een LED het niet doet en bij parallel schakeling diezelfde LED het wel doet?

Groet Gerrit
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Louis Holleman op 01 January 2008, 22:40:25
Gerrit, dat is denk ik niet logisch te verklaren. De enige logika die ik kan bedenken is dat het ding "aangetast" is, ofwel door beetpakken ofwel door niet geaard solderen of te heet solderen. Ik verwijs nog een keer naar mijn verhaal over die hi-intensity leds. Ik heb de specsheet nog liggen, If = 20 mA, Vf = 3,2 V, Imax = 50 mA. Op 12V bron zouden ze dus een 440 ohm weerstand moeten hebben. Die kun je krijgen, weerstanden zijn per 5 of 11 ohm oplopend te krijgen. 432 is de eerste waarde, 453 de volgende. Je douwt er een 432 in en het ding eet keurig z'n 20 mA maar brandt niet. Je zakt naar een 330 ohm exemplaar en hij brandt wel, met iets meer stroom (27 mA) en dat mag ie hebben. Maar let op: de ene keer wel, de andere keer toch weer niet. Of hij gaat ineens na 3 uur in het circuit te hebben gezeten toch branden. En een volgende keer weer niet, of toch wel. Wat ik ook zie is dat de intensiteit allang niet meer is wat het zou moeten zijn. 20,000 mcd, daar hoef je niet in te kijken want dat is hetzelfde als voor 2 euro een oosteuropese ooglaserbehandeling ondergaan. Als ze het doen, komt er nog geen kwart van die intensiteit uit. Dat kan ik wel weer opfokken door 'm 30-40 mA door z'n lijf te sturen maar origineel gaf ie bij 20 mA al het licht van een schijnwerper (ik heb er ooit een op een lok gezet in het donker en die lok scheen 2-3m voor zich uit). Met dit soort leds (witte/warmwitte hi-intensity dingen) ben ik tegenwoordig iets voorzichtiger. Het kan best zijn dat SMD leds net zo gevoelig zijn, met "ouderwetse" groen/rood/gele leds heb ik nog nooit problemen gezien.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Klaas Zondervan op 01 January 2008, 23:20:52
Ik zat nog eens door te denken over die ESD gevoelige leds.
Ze zouden er bij de fabricage een interne weerstand bij kunnen bakken van zo'n 10 Mohm. Daar merk je in het normale gebruik niks van en het ESD probleem is opgelost.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: GerritM op 01 January 2008, 23:39:17
@Louis
Als die LED zo raar reageert zou ik niet meer zeggen dat ie nog werkt, ik zou hem met een sierlijk boogje in de afvalbak deponeren. Onder het motto opgeblazen is opgeblazen.
Een maandje of 2 geleden heb ik ook een dure warmwitte LED opgeblazen die ik met enig elektronisch geweld nog een beetje licht uit kon laten stralen, maar dan werkt ie in mijn visie dus niet meer.
Het zou dus inderdaad wel prettig zijn als ze wat beschermd zouden worden.

Groet Gerrit
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: willem22 op 01 January 2008, 23:54:31
Ik heb dit draadje gevolgt maar toch nog een tip misschien.
Waaarom gebruiken jullie geen stroom begrenzing (20 ma) bij in de serie schakeling dan ben je toch van alle serie weerstanden en spannings onafhankelijk af.
Het is ook nog te koop bij Conrad simpel toch.

wil.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: GerritM op 01 January 2008, 23:58:45
Een stroombron toepassen is ook ideaal en het liefst nog instelbaar, 20mA is vaak wat aan de hoge kant. Echter een weerstandje toepassen is vaak wel goedkoper.

Groet Gerrit
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: willem22 op 02 January 2008, 00:05:15
Beste Gerrit,
Zoals je al aangeef stroombegrenzing zou ideaal zijn nu ook dit kan simpel
gebeuren door een aanpassing op de schakeling 5.10 .15 ma is mogelijk.

wil.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Klaas Zondervan op 02 January 2008, 00:12:45
Een stroomstabilisatie is eenvoudig zelf  samen te stellen. Zie voor een voorbeeld deze pagina (http://people.zeelandnet.nl/zondervan/frontsein.html) op mijn website, en dan scrollen naar schakeling 6.

Maar als de spanning niet al te veel varieert is een enkele weerstand veel simpeler.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: MRP_Peter op 02 January 2008, 00:21:53
Beste Gerrit,

De meesten onder ons hebben een zogezegde ' hobby ' soldeerbout waar mee gesoldeerd wordt.
Hiermee is een led die ESD gevoelig is heel gemakkelijk te beschadigen, maar.......dat wil niet zeggen dat dat ook daadwerkelijk ineens gebeurt.
Het is bij mijn eigen ervaring zo dat in het ene geval een led wel werkt en in het andere geval niet bij serieschakeling.
Vaak was opnieuw verwarmen voldoende doch dit bekortte de levensduur van de led.
Bij verandering van een schakeling kan, als dit met een soldeerbout gebeurt, een niet werkende led ineens weer wel werken.
Het is van groot belang dat bij solderen de maximaal toegestane soldeertijd en soldeer temperatuur van een led niet overschreden worden.

Ik werk dagelijks met leds, zowel voor modelspoor produkten als voor de consumenten industrie, ledverlichting voor auto's, binnens-en buitenshuis verlichting en nog een aantal toepassingen waarbij ledverlichting gebruikt wordt.

Met vriendelijke groet,

Peter.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: henk op 02 January 2008, 10:00:56
Gerrit, dat is denk ik niet logisch te verklaren. De enige logika die ik kan bedenken is dat het ding "aangetast" is, ofwel door beetpakken ofwel door niet geaard solderen of te heet solderen.

Okay, misschien de volgende keer maar niet de 15 watt bout gebruiken voor die rijstkorrels.
Ik laat de led voorlopig zitten en zie wel wat er gebeurd. Vervangen kan altijd nog.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Klaas Zondervan op 02 January 2008, 10:16:25
Okay, misschien de volgende keer maar niet de 15 watt bout gebruiken voor die rijstkorrels.

Ik weet niet precies wat je hiermee bedoelt, maar het is juist gunstig om bij het solderen een zo zwaar mogelijke bout te gebruiken. Je moet de te solderen vlakken nl. opwarmen tot minstens de smelttemperatuur van het soldeer. Dat gaat met een zware bout sneller dan met een lichte. Dus duurt de "pijn" voor de component korter.
Als je met een te lichte bout werkt moet je veel te lang verwarmen om de soldeertemperatuur te halen, en krijgt de warmte meer kans om in het inwendige van je led door te dringen.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: henk op 02 January 2008, 11:00:29
Het gaat om SMD 0603 leds met soldeervlakjes die in tienden van milimeters worden gemeten. Normaal gebruik ik daar een 8 watt boutje voor en dat gaat snel genoeg. Maar ja, de 15 watt bout ligt altijd klaar.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: MRP_Peter op 02 January 2008, 12:13:43
Het is wel goed om een soldeerbout te gebruiken met een groot vermogen, doch de soldeerbout zal dan niet de maximale soldeertemperatuur welke geldt voor de led mogen overschrijden, evenals de soldeertijd.
De meeste- niet temperatuurgeregelde soldeerbouten zijn over het algemeen rond de 350-400 graden celcius, iets wat voor een led zowieso botweg te warm is omdat het het inwendige van een led mogelijk vele malen sneller kan beschadigen.
Ook de soldeertijden zijn heel kort bij hoge soldeertemperaturen en er kan geen her-berekende soldeertijd ontleend worden aan de hand van de soldeer-gegevens die voor lagere soldeer temperaturen gelden, maar dat mag duidelijk zijn denk ik.

Ik gebruik SMD leds in bepaalde produkten waarbij de soldeertijden korter dan 2 seconden zijn, en dat gaat altijd goed.

Het is van groot belang dat je soldeerpunt goed 'schoon' is zodat soldeer gemakkelijk smelt en vloeit, dat scheelt namelijk in verwarmingstijd en het houdt je led heel.

De meeste ' led dots', en zeker bij SMD leds, zijn gemaakt van een bepaalde soort kunsthars,bij mijn weten een bepaalde soort acryl hars.
Deze hars geleidt warmte supersnel naar de verbindingen/overgangen binnenin de led waar zich de lichtgevende componenten bevinden, los-staand van de metalen verbindingen(pootjes of soldeervlakjes) die de warmte nog net even iets sneller geleiden.

Juist daarom is het van groot belang je soldeertijden zo kort mogelijk te houden omdat anders de verbindingen/overgangen van deze verschillende inwendig gebruikte componenten van de led ernstig beschadigd kunnen raken, wat het niet functioneren van de led tot gevolg heeft, los van het feit dat ook nog eens de led-dot zelf los kan komen van de kleine printplaat waar deze op bevestigd zit in geval van een SMD led.

Met vriendelijke groet,

Peter.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: Louis Holleman op 02 January 2008, 13:41:03
Misschien ook wel ff goed om hier te vertellen wat Yoldal (fabrikant van de Conrad Sunny & Golden Whites) over het solderen vertelt: max temp 260 graden en max 5 sekonden. Plus dat ze Class 1 ESD sensitive zijn. Dat kun je denk ik voor alle vergelijkbare 3 en 5mm exemplaren aanhouden.
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: GerritM op 02 January 2008, 18:55:51
Ik gebruik SMD leds in bepaalde produkten waarbij de soldeertijden korter dan 2 seconden zijn, en dat gaat altijd goed.

Als ik een LED soldeer en het zou langer dan 2 seconde duren duurt het naar mijn gevoel al veel te lang.
Dan zit ik niet te solderen maar te braden en dat gaat niet goed.

Groet Gerrit
Titel: Re: LED's in serie parallel geschakeld
Bericht door: rail4marcel op 18 January 2008, 21:16:13
Ik las ergens dat je bij de action en de kruitvat ook ledjes kon kopen. Nu heb ik in mijn ruituigen 2 gloeilampjes zitten. Kan ik deze gewoon vervangen door 2 of 5 ledjes.