BeneluxSpoor.net forum

Vraag en antwoord => Algemeen => Topic gestart door: ex44 op 26 June 2017, 23:48:31

Titel: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: ex44 op 26 June 2017, 23:48:31
Op DSO vond ik een beschrijving van een redelijk eenvoudig na te maken apparaatje met behulp waarvan men wielen (van stoomloks, of meer in 't algemeen: wielen waaraan drijf- of koppelstangen bevestigd worden) onder een hoek van 90o ten opzichte van elkaar op de as gezet kunnen worden.

Zie hier (https://www.drehscheibe-online.de/foren/read.php?010,8222156,8222156#msg-8222156)
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: VictorPM op 27 June 2017, 23:41:29
Mooi :)
Maar zoals iemand in het DSO-draadje ook zegt: niet de precieze hoek is belangrijk, als het 88 of 85 graden is werkt het ook en ziet niemand... belangrijk is dat de gekoppelde assen dezelfde hoek hebben.
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: ingenium op 28 June 2017, 02:01:55
https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=59135.0
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: ex44 op 28 June 2017, 10:44:55
Inderdaad, er is eerder aandacht geweest. Niet zozeer voor en kartonnen versie, maar toch.
Niet de eerste keer dus, maar vast en zeker ook niet de laatste.
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: Wim Ros op 28 June 2017, 12:05:07
Ik denk dat de tandwielen een grotere rol spelen in het in sync lopen van de wielen en de aandrijfstangen.  ::)
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: ingenium op 28 June 2017, 12:08:35
Niet als de gekoppelde wielen ook daadwerkelijk door de koppelstangen aangedreven worden. Zoals bij veel kleinserie of zelfbouwstoomlocs voorkomt.  ::) (met rollende ogen praten kan ik ook)
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: Klaas Zondervan op 28 June 2017, 12:14:12
Volgens mij wordt bij de meeste modelstoomlocs maar 1 as via tandwielen aangedreven. De overige assen worden door de drijfstangen meegenomen.
Ik heb maar 1 keer een stoomloc gezien waarbij meerdere assen werden aangedreven door een lange as met meerdere wormen. Was een Trix loc, meer dan 50 jaar geleden.
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: ingenium op 28 June 2017, 12:16:57
Welnee Klaas, al die grote merken gebruiken een hele berg tussentandwielen voor de echte aandrijving. De koppelstangen zitten dan met enorme overmaats gaten aan de krukken.
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: Klaas Zondervan op 28 June 2017, 13:44:06
Voorbeelden?
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: Peter Kleton op 28 June 2017, 14:30:00
Marklin. ;D
 In ieder geval vroeger was dat zo.
Peter
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: tothebeach op 28 June 2017, 14:34:56
De Tigerli van Liliput is ook zo'n gevalletje:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_4093_6.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/IMG_4093_6.jpg)
Maar is ook al een tijdje geleê

Groet,
Michel
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: ingenium op 28 June 2017, 20:24:18
Ik heb er div gezien Klaas uiteraard locs die niet de aandrijving in de tender hadden. Ik zou zeggen houd er eens wat ondersteboven als je zaterdag naar Houten gaat.
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: Klaas Zondervan op 28 June 2017, 21:00:09
Ik ben niet zo Märklinachtig, dus daar had ik nog niet gekeken, maar inderdaad, ze blijken te bestaan. Wat een armoe zeg, eerst moet je zorgen dat ze door de tandwielen synchroon draaien. Wat natuurlijk nooit gaat lukken  door de spelingen in de tandwielen. En dan moet het ook nog eens in de pas lopen met de koppelstangen.

Ik ga nooit naar Houten, en zeker niet om alleen een paar Märklin locs ondersteboven te houden. En zaterdag al helemaal niet omdat ik bezig ben met de voorbereiding van een fietstocht de komende twee weken.
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: ingenium op 28 June 2017, 21:02:28
Je mist een leuk tijdverdrijf dan, locjes omdraaien. Je kan daarna zo in een poffertjeskraam aan de slag. :D
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: ex44 op 28 June 2017, 21:16:59
Ach, als bij Märklin de wieltjes niet goed gekwarteerd zijn kun je ze met een beetje goeie wil met je vingers wel weer in positie krijgen. Zo nauw komt dat allemaal niet.
Niet te vaak doen, trouwens, want op een gegeven moment zitten die wielen helemaal los op de as. Moet je die as weer vierkant gaan tikken.
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: MOVisser op 28 June 2017, 21:41:18
Ja, en dan krijg je ze zeker niet meer met je vingers in positie gedraaid/verdraaid. Verdraaid!

Ronald Visser
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: Tomasso op 28 June 2017, 22:43:39
Tsja, ik vind het niet wat. Het blijft dan op het oog kwarteren, waarbij de kans op onderlinge verschillen groot blijft. Desalniettemin is het aardig bedacht...

Verstuurd vanaf mijn SM-T815 met Tapatalk

Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: Peter Kleton op 28 June 2017, 22:48:04
Maar als alle krukken aan een zijde van de lok in dezelfde positie staan ,maakt het helemaal niet uit of de krukken  geen hoek van 90 gr maken -ALS - er tandwielen tussen alle wielassen zitten.  :police:

Ja ,Klaas ,heel lang geleden had ik Marklin treinen, o.a. een BR 44 met veel tandwielen ,van daar . ;)
Groeten ,Peter
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: ingenium op 28 June 2017, 23:45:12
Ja, maar bij de tool voorgesteld op drehscheibe, is het niet mogelijk alle assen gelijk op te spannen om ze gelijk te maken, ongeacht of je ze op 88gr of 92gr zet. Het blijft Eye-balling. Ik zou ten alle tijde een tool willen waarbij je elke as gelijk krijgt. Zoals met de tool die ik bv. voorstel (ja door Hobo John in het draadje dat ik voorstel bedoel ik). Die heeft een fysieke aanslag voor beide zijden.
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: Silvolde op 29 June 2017, 19:28:27
Het is allemaal nog te doen als de assen individueel gekwarterd kunnen worden, dat wil zeggen dat ze na het kwarteren weer zo in het frame geplaatst kunnen worden. Zijn één of meer assen voorzien van tandwielen zoals bij tenderlocs voorkomt dan kan de tandwielpositie - naar eigen ervaring - ook nog voor de nodige problemen zorgen als de loc in eerste instantie de proef doorstaat maar na montage van de koppelstangen 'waggelt' of nog erger. Dan rest niets anders dan de assen eerst op de tandwielen uit te lijnen en vervolgens de wielen te kwarteren. En bekijk hierbij nu eens een 5-assige rangeerloc waarbij alle assen door tussentandwielen gekoppeld zijn. Dit geeft dan zowel speling tussen de tandwielen als in de openingen in de koppelstangen. Voeg daarbij dan nog de 'speling' in de aslagering en het feest is compleet.
Mijn slechtste ervaring gaat naar de 5-assige DB smalspoorloc serie BR 99 64-71 van kleinspoorfabrikant Merker & Fischer. De totale speling in het frame leverde uiteindelijk een statisch model op..Dat het ook anders kan bewijst Bemo met haar model van hetzelfde loctype.

Lastiger wordt het als de wielen pas gemonteerd worden als de assen - al dan niet voorzien van een tandwiel - eerst in de lagers van het frame worden geplaatst. Voor wielsets met een naaf isolatie zoals bij voorbeeld bij de BR 094 stoomloc van Fleischmann kunnen de assen na tandwiel uitlijning in het frame aangebracht worden waarna de geïsoleerde wielen (optisch) gekwarterd gemonteerd worden. Als hulpstuk kan hier een strip met nauwkeurig op afstand geboorde gaten dienen die met paspennen, -stiften of -schroeven (afhankelijk van de bevestiging in de spaakwielen) op de wielen bevestigd wordt. Als de geïsoleerde wielen en de koppelstangen gemonteerd zijn kan een 'losse' test (zonder verdere aandrijving) op een stukje rails uitwijzen of de inspanning geslaagd is geweest.
   
Naast een aandrijving met tussentandwielen tussen de drijfwielen komen varianten met aandrijving op één as - meestal de aandrijfas - alsmede een (directe) aandrijving op meerdere assen voor. Een uitleg van de laatste variant volgt later.
Bij een aandrijving op één as worden de andere assen door koppelstangen meegenomen. Vanzelfsprekend moeten de koppelstangen voor een waggelvrije loop zodanig geconstrueerd zijn dat zij zowel qua sterkte als nauwkeurigheid voldoen, zeker als de assen afgeveerd zijn.  Bij een star, niet afgeveerd onderstel gaat dit ten koste van de rij eigenschappen; onder andere de eerste versie van de NS 6300 van DJH gaf hierbij aanleiding voor een aanpassing. Bij deze constructies moesten de veelal geëtste koppelstangen versterkt worden.     

Om tandwiel toleranties e.d. te vermijden passen kleinserie fabrikanten zoals Gerard en M&F een wormwielaandrijving op meerdere assen toe. Zo worden bij het h0 model van de naoorlogse DB BR 082 vijfassige stoomloc twee assen met een wormwiel aangedreven. Om de dubbele wrijving van de wormwiel toepassing te compenseren is de motor van een vliegwiel voorzien. Gerard maakte het nog bonter met een viervoudige wormwieloverbrenging op de ÖBB 399 smalspoor loc.

Voor dit laatste model is niet alleen een krachtige motor - een Faulhaber klokankermotor - voorgeschreven maar zal een vliegwiel zeker nodig zijn om dynamisch
rijden mogelijk te maken. Het kwarteren voor het laatste model is echter niet zo moeilijk....

Groet, Rob

Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: Sven op 29 June 2017, 22:30:13
Ik kwartier de wielen nu al een paar jaar op het oog. Gewoon aan de wielen draaien met de vingers, gaat prima. Ik heb ook een speciaal gereedschapje gemaakt om beter grip op de wielen te krijgen, maar vaak gaat het al met de vingers. Het zou mooi zijn als er een gereedschap bestond die het allemaal meteen perfect africhtte, maar dat is natuurlijk lastig te maken, omdat de meeste mensen niet elke keer dezelfde soort en dezelfde diameter wielen te draaien hebben.
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: Noordernet op 29 June 2017, 22:57:23
Sommige fabrikanten (Fleischmann, Roco, enz.) hebben ribbeltjes op de assen van hun materieel. Het wordt dan lastig om wielen nog een beetje fijngevoelig te verdraaien.
Je kunt dit soms oplossen door de geribbelde assen te vervangen door gladde assen. Dat, gevoegd bij wat speeksel, maakt dat je best goed kunt kwarteren.

Wolter
Titel: Re: Gereedschapje voor het kwarteren van (stoomlok)wielen
Bericht door: ingenium op 29 June 2017, 23:00:25
Meestel is de verdeling van de ribbeltjes dan zo, dat je een 90gr verdraaiing kan maken door de wielen er juist op te steken. Indien niet juist, eraf halen en opnieuw opsteken, maar dan beter. ;D