BeneluxSpoor.net forum

Vraag en antwoord => Elektronica en analoog => Topic gestart door: Piet K op 11 October 2016, 17:13:13

Titel: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Piet K op 11 October 2016, 17:13:13
Beste modelspoorders,

Heb een Busch 5974 knipperrelais aangeschaft voor mijn Nederlandse AKI.
Het probleem is dat mijn baan tijdperk III is en toen knipperden de AKI nog een stuk langzamer dan de nieuwere versies, heb mij laten vertellen, zo'n 40 maal per minuut tegen huidige 90 maal per minuut ( weet dat er nu helemaal geen AKI meer zijn).
De 5974 is volgens mij ontwikkeld voor een Duits knipperlicht en het lijkt wel een race flitslicht als deze op de AKI is aangesloten.
Heb ooit gelezen, dat de knipperfrequentie  aan te passen is, door zwaardere weerstanden te plaatsen, nu mijn vraag:
Kan dit, zo ja welke moeten dan vervangen worden of waar moet iets bij geplaatst worden, of is er nog een andere oplossing?

Mvgr,

Piet
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Klaas Zondervan op 11 October 2016, 17:38:56
Is er een schema van dat knipperding?
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Maarten.T op 11 October 2016, 17:43:29
Op de volgende pagina is het schema te vinden: http://forum.ab-treinen.nl/Beursbanen/Bergbaan/Bergbaan.htm => techniek => Het andreaskruis
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: henk op 11 October 2016, 17:46:36
Volgens mij zitten er onder andere twee 10 K weerstanden op (bruin zwart oranje). Als je die verhoogt naar bijvoorbeeld 22 K (rood rood oranje) zou de frequentie ongeveer moeten halveren.

Het is een simpele schakeling met twee r/c netwerkjes Klaas.
Edit, zoals blijkt uit het schema waar Maarten naar verwijst. Ik heb er eentje hier voor me liggen. Die dingen zijn al minstens 30 jaar hetzelfde.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Klaas Zondervan op 11 October 2016, 18:43:48
Inderdaad, de klassieke a-stabiele multivibrator met twee transistors.
Vergroten van R3 en R4 zou de truc moeten doen. Alternatief is het vervangen van C2 en C3 door elco's van 100uF.

Overigens knipperden de oude AKI's met 45 pinkeltjes per minuut.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: ruudns op 11 October 2016, 18:53:07
Je kunt die twee weerstanden ook aan één kant los solderen en er een 10k instelpotmetertje achter solderen. Kun je het zelf instellen ;) (y).
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Piet K op 11 October 2016, 19:18:49
Ga het eerst even proberen met 22 weerstanden, die heb ik nog liggen, als dit niet werkt probeer ik een potmetertje, maar waar moet de 3e poot dan gesoldeerd worden?
Piet
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: 72sonett op 11 October 2016, 19:30:11
Citaat
Ga het eerst even proberen met 22 weerstanden
22k = 22000 ohm.
Citaat
waar moet de 3e poot dan gesoldeerd worden?
Nergens, die sluit je niet aan, je neemt de middenste en één van de buitenste (eventueel neem je de middenste samen met één van de buitenste + de andere buitenste).

De knippertijd is recht evenredig met R*C; weerstandjes 2x zo groot = tijd 2x zo lang.
Met 2 potmetertjes kun je ook de aan/uit tijd varieren.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Piet K op 11 October 2016, 20:30:18
Ga eens kijken of ik een potmeter met de opgegeven waarden kan kopen, en dan volgens de omschrijving van wat ik hier lees er in zetten, ben niet zo elektrotechnisch wonder, ( waarschijnlijk wel al gemerkt uit mijn opmerkingen hier  ;) )dus dit zal wel even prutsen worden.
Maar het zou mooi zijn als de precieze frequentie te regelen is.
Piet
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Piet K op 12 October 2016, 12:01:03
Zit toch een beetje te prutsen met het plaatsen van de potmeter, zal vast iets fout doen, maar niets werkt meer.
Heeft iemand een klein schetsje of schema, hoe ik deze potmeter bij de 2 weerstanden moet plaatsen/aansluiten?
Piet
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Bert Sprinter op 12 October 2016, 12:20:37
Piet,

Kan je een foto maken, dat zou helpen. In principe moet je één van de voorste pootjes (welke maakt niet uit) en het achterste pootje van de trimpotmeter op de plek van de weerstand solderen. Die weerstand moet er wel uit anders werkt het niet.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/BP-BIASPOT-2.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/BP-BIASPOT-2.jpg)

Bert
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: henk op 12 October 2016, 12:28:59
Piet,

Kan je een foto maken, dat zou helpen. In principe moet je één van de voorste pootjes (welke maakt niet uit) en het achterste pootje van de trimpotmeter op de plek van de weerstand solderen. Die weerstand moet er wel uit anders werkt het niet.

Nee, Ruud bedoelde dat een instelpotmeter van 10K in serie wordt gezet met de 10K (10.000 ohm) weerstanden. Het is niet de bedoeling dat de weerstand tot nul kan worden geregeld. Het heeft ook geen zin een weerstand van 10K te vervangen door een potmeter van 10K. Dan kan je de knipperfrequentie alleen maar opvoeren.

Een foto van de soldeerzijde van het printje zou handig zijn. In ieder geval zie je dan dat de twee 10K weerstanden aan één kant op hetzelfde soldeereilandje zitten. Daar maak je ze los. Vervolgens verbindt je beide losse uiteinden van de weerstanden met het enkele pootje op de potmeter. Eén van de andere pootjes van de potmeter verbindt je weer met het soldeereilandje waarvan je de weerstanden hebt losgemaakt.

Misschien is het ook wel een idee om eens te kijken of je tevreden bent als je de 10 K weerstanden hebt vervangen door 22 K weerstanden.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Klaas Zondervan op 12 October 2016, 12:44:58
Ik zou ook niet gaan rommelen met potmeters. Gewoon grotere weerstanden en/of grotere elco's en kijken wat het resultaat is.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: 72sonett op 12 October 2016, 13:09:49
Aangepast schema, met potmeters;

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/astabmv.jpg)

10k weerstanden laten zitten!
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: ruudns op 12 October 2016, 13:11:31
Zo dus:

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/effe_40.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/effe_40.jpg)
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: henk op 12 October 2016, 13:59:58
Aangepast schema, met potmeters;

Voor een Aki is 1 potmeter volgens mij genoeg.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Piet K op 12 October 2016, 14:17:13
Hiermee moet ik toch een heel stuk verder komen, zie in ieder geval wat ik fout heb gedaan, vanavond even opnieuw proberen.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: 72sonett op 12 October 2016, 14:22:53
Citaat
Voor een Aki is 1 potmeter volgens mij genoeg.
Ja, maar met 2 kun je zowel de aan- als uittijd aanpassen.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: henk op 12 October 2016, 15:15:41
Ik kan me vergissen, maar wat voor de ene uitgang aan is, is voor de andere uitgang uit en omgekeerd. Dat moet gelijk zijn, zoals het hoort bij een Aki zeg maar.  :)
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Klaas Zondervan op 12 October 2016, 15:20:28
Precies, en daarom moeten de weerstandswaarden en de elco's aan beide kanten gelijk zijn.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: 72sonett op 12 October 2016, 16:17:18
Citaat
... wat voor de ene uitgang aan is, is voor de andere uitgang uit en omgekeerd. Dat moet gelijk zijn.
Dat kan, een duty cycle van 50%.

Ik stelde me voor dat meerdere lampen/LEDs (op één uitgang) aan zijn voor een bepaalde tijd en uit voor een andere, langere, tijd, b.v. 25% aan+75% uit, maar wat jij bedoelt, dat de lampen aan weerskanten 50% aan en 50% uit knipperen, kan ook.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Piet K op 12 October 2016, 22:49:55
Het werkt, voorlopig nog even met de zwaarde  22kohm weerstanden, het potmetertje was een oud exemplaar  en wellicht niet goed meer, ga daar later nog wel eens verder mee stoeien.
Maar nu wil ik de uitdaging nog wat groter maken, zit mijn hoofd er over te breken hoe ik dit aan moet sluiten, veel schemaatjes getekend, maar ik zie het denk ik te ingewikkeld en wie weet is er een veel eenvoudige oplossing die hier iemand weet?

Wil nu dus de overweg digitaal laten schakelen, heb hiervoor een gewone schakel decoder  en kan hier vrij makkelijk de schakeling van het wit knipperlicht, naar het rode knipplicht maken, maar nu komt het probleem, dit is maar een zijde die dan knippert  en de rode lampen branden om en om.  Heb toen een 12 volt relais genomen  zodat ik beide lampen ( totaal 4 lampen) gelijktijdig kon schakelen, en had even simpel gedacht dat ik dit relais dan via de decoder kan laten schakelen ... dus wit aan, decoder schakelt en geeft signaal naar relais en dan zouden de beide rode lampen moeten gaan knipperen.
Tot zover hoop ik dat het nog te volgen is. Maar nu komt het probleem, via de decoder schakel ik het signaal, wat van eerder omschreven knipperlicht automaat komt  en ja, daar kun je dus helaas geen relais mee schakelen, dat had ik even over het hoofd gezien.
Er zal vast wel een mogelijkheid zijn om dit op te lossen zodat het geheel digitaal kan schakelen, maar ik zie het op het moment even niet.
Heeft iemand een idee??

Gr Piet
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Piet K op 12 October 2016, 22:53:19
Nog even ter aanvulling, het betreft dus 2 stuks AKI ( niet die van Busch, vermoedt dat het Henckens is ) per paal zitten er 4 rode lampen en 2 witte op, maar dit maakt verder niets uit voor de bedrading. De paal heeft een gemeenschappelijke + en  2 draden voor om en om rood en 1 draad voor de witte lamp.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: 72sonett op 12 October 2016, 23:11:37
Citaat
... via de decoder schakel ik het signaal, wat van eerder omschreven knipperlicht automaat komt  en ja, daar kun je dus helaas geen relais mee schakelen...
Ik begrijp nog niet helemaal wat je precies wil, maar met de knipperautomaat kun je ook een relais schakelen, tussen de collector van T1 en de + (dus  in plaats van, of parallel over de lamp en de 470 ohm weerstand en met nog een vrijloopdiode over de relaisspoel).
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Piet K op 13 October 2016, 10:04:44
Maar de puls is maar 3 v vor led en een Omron relais is minimaal 12 volt , maar denk dat ik er uit ben, heb een schema gevonden , dat ga ik vanavond eens proberen, denk dat dit de simpele oplossing is, die ik gisteren door alle ingewikkelde ideeën even over het hoofd heb gezien.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: 72sonett op 13 October 2016, 10:34:58
Citaat
... schema gevonden.
Hoe ziet dat er uit?
Er zijn overigens ook wel 5 V relais, die doen het op 3 V ook wel.

Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: ruudns op 13 October 2016, 11:04:38
Laat eens zien...dat schema ;).
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: henk op 13 October 2016, 11:05:01
De knipperschakeling van Busch werkt op 12 tot 16 volt. De voorschakelweerstanden van 470 ohm voorkomen dat de stroom te hoog wordt. Voorschakelweerstand plus led kan je dus door een relais vervangen.

Alleen snap ik niet goed wat Piet daarmee wil. Alle lampen door de schakeling laten knipperen?
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: ruudns op 13 October 2016, 11:34:11
Daar was ik ook benieuwd naar Henk. Volgens mij kan hij het geheel beter voor een paar euro vervangen door een MARDEC. Kan hij er gelijk nog een boel andere dingen mee schakelen ;).
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: 72sonett op 13 October 2016, 11:41:24
Ik kan me voorstellen dat je de lampen bij een overweg snel rood of langzaam wit wil laten knipperen, afhankelijk van of een blok bezet is of niet. Dat zou kunnen met een schakeldecoder, een relais en 2 knipperautomaten, je moet dan wel de gemeenschappelijke + voor rood en wit onderbreken.

Als principeschema:

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/aki_2.jpg)
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Bert Sprinter op 13 October 2016, 12:44:12
In plaats van een gewoon relais kan je beter deze gebruiken, het relais zelf heeft wel 12V voeding nodig maar het aanstuursignaal mag flink lager zijn, en voor de prijs hoef je het ook niet te laten:

https://www.conrad.nl/nl/kemo-b197-relaiskaart-bouwpakket-12-vdc-190363.html (https://www.conrad.nl/nl/kemo-b197-relaiskaart-bouwpakket-12-vdc-190363.html)

Het relais kan fink wat hebben want ik gebruik ze in combinatie met een timer om stopspoelen van het Faller Car system in te schakelen.
Titel: Re: Verlagen knipperfrequentie van B 5974 knipperrelais
Bericht door: Piet K op 13 October 2016, 22:27:26
Heren,
Het werkt, heb toch de relais variant geprobeerd, heb hier voor wat diodes en een elco geplaats, zodat hij direct op de ac spanning van de decoders kan schakelen, het relais wordt nu geschakeld door een LDT decoder, waarvan ik 2 posities gebruik, nl een voor de rechts spoor en een voor de links spoor, zodat bij het gelijktijdig passeren van 2 treinen het relais gesloten blijft, als een spoor al vrij gave geeft.
De knipper frequentie laat ik voorlopig zo, de 22kohm weerstanden hebben een vrij realistische snelheid, misschien zet ik er later nog wel een een potmeter tussen.

Hartelijk dank voor de adviezen, de uitleg en de schema's hierdoor ben ik zeker verder geholpen.

Groet,

piet