BeneluxSpoor.net forum

Vraag en antwoord => Elektronica en analoog => Topic gestart door: Berttrein op 08 April 2014, 15:28:01

Titel: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Berttrein op 08 April 2014, 15:28:01
Hallo,
Ik heb een setje straatlantaarns van govers models gekocht en op de baan gezet (gm 85020). Vervolgens geïnstalleerd en ze werkten alle drie. Na een korte tijd ging er een kapot en gisteren heeft de tweede het begeven. Ik twijfel nu of ik de aansluiting op een correcte manier heb gedaan.
De lampjes hebben een rode en een zwarte draad. Aan de rode zit een weerstand vast.

Ik heb nu de drie lampjes (met een verlenging van de kabels) aangesloten op een verdeelblokje. De rode met weerstand aan 1 kant en de zwarte draden aan de andere kant. Vervolgens met een rode draad vanaf het verdeelblokje naar de witte aansluiting op de fleischmann 6730 aangesloten (wisselstroom).
De zwarte draad heb ik vanaf het verdeelblokje achter aangesloten op de fleishmann schakelkast voor lampen.

De schakelkast is aan de zijkant verbonden met de trafo (zwarte aansluitknopje).

Ik ben niet echt technisch onderlegd en vraag mij af of dit de goede manier is of dar de kwaliteit van deze lantaarns gewoon onvoldoende is.

Alvast bedankt voor jullie reactie.

Mvgr Bert
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: HansQ op 08 April 2014, 15:40:04
Hi Bert, Het klinkt alsof dit LED lampjes zijn die worden voorzien van een te hoge voedingsspanning...
Zo'n Fleischmann trafo geeft volgens mij iets van 16 Volt wisselspanning af op de witte en zwarte aansluiting.
Wat zegt de handleiding van de lampjes over de te gebruiken voedingsspanning?
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: MarcNL op 08 April 2014, 15:42:56
Zijn het lampjes of LEDjes?
LEDjes sluit je als regel op gelijkspanning aan; voor lampjes maakt wissel- of gelijkspanning niet uit.
Klopt het voltage van je trafo met wat de lampen+weerstanden nodig hebben?

Zo'n Flm trafo kan al gauw 18 V afgeven (bij lage belasting); als de lampjes dan bv. 12 V vragen, zullen ze niet lang leven.

Ik heb zelf een paar nog ongebruikte setjes van Goover liggen. Heb met de kwaliteit dus nog geen ervaring.
Maar 't is Chinees spul. LEDjes doen het meestal wel probleemloos, gloeilampjes geen idee.
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Berttrein op 08 April 2014, 18:56:17
Hallo,
Ik denk dat het ledjes zijn maar weet het niet zeker. Er zit een weerstandje aan gebouwd. Ik was in de veronderstelling dat een trafo van fleischmann 14 tot 16 volt was. Ik meen dat er bij de lampjes stond 12-14 volt.

Als je het aansluit op gelijkstroom kan je dan de lichtschakelaar van fleischmann wel gebruiken?

Hoe krijg ik dit dan goed zonder grote technische ingrepen te hoeven doen?
Groeten Bert
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Ronaldk op 08 April 2014, 19:20:22
Ja dat kan gewoon. Voor de schakelaar maakt het niet uit of het gelijkstroom of wisselstroom is.

Als er 14volt - 16volt op de trafo staat en de lampjes / leds voor 12v tot 14v dan zit je inderdaad tegen overbelasting aan.

Een gewone 12v trafotje is dan voldoende om aan te sluiten. Zie ook dit artikel  Straatverlichting (http://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php/Straatverlichting#Hoe_moet_u_meerdere_lampjes_aansluiten.3F)

Succes!

Groet Ronald.
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Berttrein op 08 April 2014, 19:27:49
Hallo Ronald, bedankt voor de tip. Ik ga het eens goed doorlezen en daarna de kapotte lantaarns vervangen.
Groet,
Bert
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Bert van Gelder op 08 April 2014, 23:00:29
Hoi andere Bert,

Led's kunnen niet zo goed tegen wisselspanning. Wel het deel dat ze licht geven (geleiden), maar niet het deel dat ze de stroom moeten tegenhouden (sperren). Daarom kun je het beste een 2e diode in serie zetten, die daar wel tegen kan.

Meer daarover in onderstaande link:
http://www.linetec.nl/electronics/leds/led_4.html (http://www.linetec.nl/electronics/leds/led_4.html)

Gr, Bert
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Martin Welberg op 09 April 2014, 01:03:34
Site van Goovers zegt 12V DC.....oftewel gelijkspanning...niet zo gek dat ze bi 14 tot 16V wisselspanning niet zo lang leven
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Dirk J op 09 April 2014, 08:38:00
Daarom kun je het beste een 2e diode in serie zetten, die daar wel tegen kan.

Zet de diode liever niet in serie, maar anti-parallel aan de LED. Op de bladzijde waar je link naar verwijst tekenen ze het gelukkig ook anti-parallel.

Bij serie schakelen weet je niet hoe de spanning zich zal verdelen over LED en diode, en loopt de LED nog steeds risico.
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Berttrein op 09 April 2014, 16:57:22
En ik maar denken dat het zo eenvoudig was.
Ik zal de link eens goed bekijken en begrijp dat de wisselstroomuitgang voor deze lampjes geen goed idee is geweest.
Ik zal ze aansluiten op de gelijkstroomuitgang.

Wederom bedankt!

Groet Bert
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Menno op 09 April 2014, 19:13:32
Zet de diode liever niet in serie, maar anti-parallel aan de LED. Op de bladzijde waar je link naar verwijst tekenen ze het gelukkig ook anti-parallel.
Even een extra kant-tekening bij dit verhaal, zonder tekeningen gelezen te hebben of ervaring te hebben met dit merk:
Zorg dat de anti-parallel geplaatste diode NA de weerstand geplaatst is. Anders krijgt de diode een volle sluiting voor z'n kiezen.

Het is voor velen misschien wel duidelijk, maar ik kan me voorstellen dat iemand die minder technisch onderlegt is dit leest en denkt 'even een diode anti-parallel zetten'
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Timo op 09 April 2014, 20:52:00
Laten we alsjeblieft niet moeilijker maken dan het is / onnodig warmte verstoken. Gewoon één diode (1N4007 ofzo of als het er maar drie zijn voldoet een 1N4148 ook) in serie voor alle straatlampen is prima. Diode zal sperren dus alle spanning komt over de diode. Zo wordt het vaak genoeg toegepast en je hebt maar één component nodig. Maar beter nog, richt het echt gelijk. Bruggelijkrichter ervoor. Zie je het ook niet knipperen. (En ja, 50Hz knipperen is (voor veel mensen) te zien, 100Hz niet.) In beide gevallen mag de wisselspanningbron niet hoger zijn dan 8,5V. Wil je hoger dan zal je toch een weerstand ervoor moeten plaatsen (en houdt wat meetwerk of gokwerk in  ;D Maar meten is weten.

Bij gebruik van een 16V wisselspanningsbron staat er al pieken van 22,5V over de LED, inderdaad niet raar dat hij stuk gaat. Zoals al vaak gebleken gaan LEDjes niet zo heel snel stuk van de sper spanning maar beter is natuurlijk dit wel binnen de perken te houden.

Maar de makkelijkste/minst technische oplossing is het aanschaffen van een extra trafo. Of een rij trafo te gebruiken en ze op de rail aansluiting aan te sluiten. Draai hem dan niet verder open dan +-halve snelheid (of meet het na).


Timo
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Dirk J op 09 April 2014, 21:32:53
... Diode zal sperren dus alle spanning komt over de diode.

Kun je dat "dus" uitleggen? De diode zal inderdaad sperren, maar de LED spert ook! Hoe zorg je dan dat de volle sperspanning over de diode staat en niet over de LED?
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Timo op 10 April 2014, 12:07:52
In sper zal er nagenoeg geen stroom gaan lopen, de spanning over de LED zal dus gelijk willen zijn als in een niet aangesloten LED en dit is bij benadering 0V. (Er zal nog wat spanning ontstaan door invallend licht.) Het stuk tussen de de LED en diode float eigenlijk. Deze zou je eventueel nog naar GND kunnen trekken met 1M maar die is in praktijk niet nodig.

Je hebt ook eigenlijk gewoon een enkel gelijkgerichte wisselspanning. Maar zoals ik al zei, pak een "echte" gelijkrichter (bruggelijkrichter). Zie je de boel iig niet knipperen. 50Hz is best vervelend en voor de prijs hoef je het ook niet te laten... Twee vliegen in één klap, geen sper spanning en geen geknipper.

Maar ik denk dat het doorbranden komt door de te hoge spanning (pieken van ruim 22V), niet zo zeer door de sper spanning.


Timo
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Dirk J op 10 April 2014, 12:17:26
In sper zal er nagenoeg geen stroom gaan lopen, de spanning over de LED zal dus gelijk willen zijn als in een niet aangesloten LED en dit is bij benadering 0V.

Interessant. Aangezien een LED een diode is kan ik datzelfde verhaal dan ook op de serie diode toepassen: "In sper zal er nagenoeg geen stroom gaan lopen, de spanning over de diode zal dus gelijk willen zijn als in een niet aangesloten diode en dit is bij benadering 0V." Maar waar staat dan de spanning over?

Ergo: het verhaal klopt niet. Het gaat vaak wel goed, omdat een LED andere eigenschappen heeft dan een gewone diode en ook wel wat sperspanning kan hebben. Maar wil je de garantie dat de spanning volledig over de sperrende diode komt te staan en niet over de sperrende LED terwijl deze twee in serie staan, dan moet je een weerstand parallel aan de LED zetten. En dat was geloof ik niet helemaal de bedoeling. Vandaar mijn voorkeur voor een gewone diode anti-parallel aan de LED. Gegarandeerd en goed.

Maar het beste blijft in dit geval: voeden met gelijkspanning.
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Timo op 10 April 2014, 12:46:24
Tuurlijk, je bent eigenlijk me zwevende delen bezig en alle rare parameters. Maar de sperstroom van een diode is kleiner dan die van een LED (factor 1000). 100M naar GND is al groot genoeg om deze stroom af te voeren en alles over de diode te zetten. De genererende werking van de LED pakt nu de overhand. De stromen zijn allemaal zo klein... Niet eens te meten met een (huis tuin en keuken) multimeter  ;D Ben het met je een dat het parallel niet anders kan dan dat het over de diode valt maar vind ik wel zonde om het te verstoken. En groter nadeel, je hebt voor iedere LED een diode nodig.


Timo
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Patrick Smout op 10 April 2014, 20:55:28
Voor plaatsing in serie is de juiste keuze van de diode cruciaal.  Bij een 1N4007, zoals verder naar boven gemeld is, is de goede afloop op lange termijn heel wat minder zeker.

Voor een 1N400x is de Peak Reverse Current @TA = 25°C namelijk gelijk aan 5.0 μA.
Die van een LED ligt in de grootte orde van 10uA.

Bij een 1N4148 signaal diode in serie is er geen probleem.

Bij een LED antiparallel is de lekstroom geen aandachtspunt bij de keuze van de diode.

mvg,

Patrick Smout


Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Timo op 10 April 2014, 21:14:08
Okay, toegegeven dat ik de 1N4148 opgezocht heb. Deze heeft een lekstroom van 25nA.

Timo
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Dirk J op 10 April 2014, 23:03:16
Maar die kun je weer niet gebruiken als je een groter aantal LEDs wilt voorzien van een gemeenschappelijke sperdiode, zoals je eerder voorstelt.
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Timo op 11 April 2014, 11:04:20
Dat is waar. Maar iets kan alleen stuk gaan door een vermogen. Aangezien je de reverse current al beperkt door een diode (ook de 1N4007 zit er factor 2 vanaf) zal het voltage al niet boven de breakdown uit komen. Zeker niet als je meer dan 1 LED aansluit op een diode.  De reverse current is namelijk bepaald bij maximale reverse voltage. Cree, die toch wel wat van LEDjes af weet, vindt een diode in serie ook prima voor reverse voltage protectie (http://www.cree.com/~/media/Files/Cree/LED%20Components%20and%20Modules/XLamp/XLamp%20Application%20Notes/XLamp_Elec_Overstress.pdf). Dit is eigenlijk ook de manier waarop alle loc's die ik ken het doen als ze LED verlichting gebruiken.

Dirk, vat dit niet persoonlijk op alsjeblieft  ;) Maar ik ben van mening dat het voldoende bescherming geeft tegen reverse voltage. Tuurlijk, het is niet de mooiste methode, maar wel de simpelste. Maar ivm knipperen zou ik er toch een gelijkrichter voor zetten en/of een condensator. Beide lossen op dat er helemaal geen reverse voltage over de LED komt en lossen het irritante geknipper op.

Wat ik me overigens vandaag pas bedacht (soms zijn dingen te simpel  ::) ) Het probleem dat de voedingsspanning te hoog is kan je ook oplossen door 2 van die lantaarns in serie te zetten. De pieken zijn ruim 22V (bij 16VAC). Dit is dan 11V per lantaarn. Wel beide weerstanden eraan laten. Dit doet niets tegen het reverse voltage probleem of het knipperen. Diode (met condensator), gelijkrichter (eventueel met condensator) of iedere LED voorzien van antiparalle diode verhelpt dit. (Laatste niet tegen knipperen.)


Timo
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Patrick Smout op 11 April 2014, 12:53:18
Met een 1N4007 in serie en een weerstand van 4K7 naar 0V is het ook helemaal ok (en kan je toch wel wat LED verlichting achter schakelen).
De weerstand beperkt de reverse voltage die de nageschakelde LEDs voor hun kiezen krijgen.
 
---|>|----------> Naar Led verlichting
             |       
             -
            | |
            | |
             -
             |
-----------------

mvg,

Patrick Smout
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: zuylen op 11 April 2014, 12:55:03
Zo deed ik het ook altijd! (y)
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: koekepeers op 11 April 2014, 16:35:43
Ik heb dit draadje met interesse gevolgd, hoewel ik niet veel af weet van elektronica.
De voorgaande berichten riepen dan ook wat vragen op.
Zelf gebruik ik een overgebleven 60VA transformator van Märklin, daar komt als het goed is 16V wisselspanning uit, voor mijn baanverlichting, wissels en seinen.
Ik sluit ze volgens onderstaand schema aan, moet ik dan echt vrezen dat de ledjes geen lang leven zullen hebben? De andere gelijkstroom transformator die ik heb geeft ook wisselstroom op de secudaire aansluiting (13V). Hoewel het hele zaakje nu wel werkt (het staat wegens ziekte niet vaak en lang aan) maak ik me nu toch wel zorgen.
Het schema heb is ingevuld voor 22V piekspanning?, voor standaard rode LEDs denk ik.
De rode waarden zijn voor 16V. Ik gebruik voor iedere LED een 1000Ω weerstand.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/leds_aansluiten.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/leds_aansluiten.jpg)
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Timo op 11 April 2014, 17:05:06
@Patrick, zelfde meldde ik ook in me bericht :) Zo is alle sperspanning wel weg :)

@Marc, Heb je er nu een 1000ohm (= 1k) weerstand tussen zitten? Dan zal het nu prima gaan. het voltage bij wisselspanning wordt gegeven als "gemiddelde" (RMS waarde). De pieken van wisselspanning liggen wortel 2 (ongeveer 1,4) hoger. Deze spanning komt wel over de LED-weerstand combinatie en op de piek zal er dan ook de bijbehorende stroom gaan lopen. Om van wisselspanning naar de piek waarde te gaan (dus belangrijk bij gelijkspanning) moet je de waarde met 1,4 vermenigvuldigen.

Er valt me alleen wel wat anders op, je verstookt 328mW in de weerstand. De meest gebruikte weerstand is 1/4 Watt (= 250mW). Ik hoop dus dat je minimaal 1/2 Watt (=500mW) weerstanden gebruikt. Anders maak ik me meer zorgen om de weerstanden. Overigens mag je altijd een hogere weerstand gebruiken dan de wizzard aangeeft. Er gaat dan wel minder stroom lopen en de LEDjes branden (ietsjes) minder fel maar je zit wel meer in het veilige gebied. Lager moet je alleen niet doen, dan gaat de levensduur wel hard achteruit. Kijk anders of je meer LEDjes in serie kunt zetten met één weerstand (Number of LEDs in your array). Zo hoef je minder warmte te verstoken in de weerstand. Helemaal bij rode ledjes is het totaal geen probleem om er een stuk of zes in serie te zetten. Witte LEDjes tot een stuk of 3-4.

Hele eieren eten met LEDje is dat als je op het randje zit van de specificaties (of er net over heen) je dit niet gelijk terug ziet, het LEDje gaat niet gelijk stuk maar wel veel sneller. Beter is dus wel om er een gelijkrichter (en eventueel een condensator) ervoor te zetten. Zie hiervoor de encyclopedie (http://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php/Elektronica_basis) onder het kopje "Afvlakking van de uitgangsspanning". Ben je ook van het geknipper af, misschien zie jij die niet maar veel andere mensen wel...


Timo
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: koekepeers op 11 April 2014, 18:11:27
Timo bedankt voor de snelle reactie.
Het roept echter wel weer een nieuwe vraag op, hoe herken ik het wattage van een weerstandje?
Ik kan alleen maar vinden dat je het aan het formaat kan zien, die ik in gebruik heb zijn 6mm lang en een kleine 2mm dik. Met de code bruin zwart rood goud.
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: Timo op 11 April 2014, 19:02:54
Op de kleine types staat het er vaak niet op. De afmeting is dan inderdaad de enige indicatie. Zie bijvoorbeeld hier bij 1.2 Resistor Dissipation (http://www.mikroe.com/old/books/keu/01.htm). Grote kans dus dat je huidige weerstanden dus max 250mW aan kunnen. Ze zullen waarschijnlijk ook behoorlijk warm worden. Ik weet niet waar ze in zitten maar ik zou eens kijken of je ze in serie kunt zetten.


Timo
Titel: Re: Verlichting goversmodels aansluiten en dan kapot gaan...
Bericht door: koekepeers op 11 April 2014, 19:14:41
Ik denk nu ook dat het 0,25W is, bij Conrad op de site vond ik een plaatje met de afmetingen van een 0,5W weerstand en die was 9mm lang.
Als ik het goed begrepen heb kan ik 2 weerstanden achter elkaar solderen. Er is nog ruimte zat onder de tafel. Anders is het vervangen door 0,5W exemplaren ook niet al te duur. :)