BeneluxSpoor.net forum
Vraag en antwoord => Elektronica en analoog => Topic gestart door: marklingek op 05 May 2012, 14:16:06
-
Ik heb bij de spoelen van mijn Marklin c-wissels de eindschakelaars eraf gehaald omdat die steeds storing gaven. ik ben nu de wisselmeldingstand op de Marklin schakelkastjes kwijt. (rood/groen)
Nu wil ik parallel aan de drukknoppen op het schakelkastje een bi-stabiel relais zetten met een rode en een groene Led.
Moet ik hiervoor een bi-polair relais met één of twee wisselcontacten hebben.
-
Wat wil je weten? Waar zo'n relais te krijgen is? Hier bijvoorbeeld:
http://www.reichelt.de/Miniaturrelais/HFD2-L-12V/index.html?;ACTION=3;LA=446;ARTICLE=101943;GROUPID=3292;artnr=HFD2-L+12V
-
Moet ik hiervoor een bi-polair relais met één of twee wisselcontacten hebben.
Hangt er vanaf wat je er mee wil doen. als je alleen maar een rood of een groen ledje wil laten branden, dan is 1 wisselcontact genoeg.
-
Persoonlijk zou ik, als het alleen om LEDjes gaat, geen relais gebruiken maar bijvoorbeeld een CMOS flipflop ofzo...
-
Het nadeel van een CMOS flipflop is dat die bij inschakelen van de spanning niet perse in de goede stand komt te staan.
Dan zou je al je wissels eerst een keer heen en weer moeten schakelen om alles in de pas te krijgen.
Een ander nadeel is dat een CMOS flipflop voor de vraagsteller geen optie is. Als hij daar verstand van had, dan had hij hier de vraag helemaal niet gesteld.
-
Het is maar een suggestie en bij het eerste nadeel had ik nog niet stilgestaan... Weer wat geleerd! ;)
-
Je moet inderdaad een bi-polair relais hebben. Een "normaal" moet je blijven bekrachtigen om in de andere stand te staan.
Timo
-
Bedankt. Maar die relais zijn 12V DC en mijn stroomtrafo voor o.a. de wissels is 16-18V AC.
Met een gelijkrichter is het dan 16-18V DC. Dat is dan nog 4V teveel.
Moet ik er dan een weerstand voorzetten.
Inderdaad heb ik geen verstand van flip-flop e.d. Relais snap ik wel.
-
Maar die relais zijn 12V DC en mijn stroomtrafo voor o.a. de wissels is 16-18V AC.
Wat voor relais zijn dat? (fabrikaat, type)
-
Dat is de Omron G6AK-234P
Spoelspanning 12 V DC
-
Zet een diode in serie met elke spoelwikkeling. Dan krijg je enkelzijdig gelijkgerichte spanning op de spoel. Daar doet hij het uitstekend op, en je hebt dan effectief nog maar 9 volt op de spoel.
Je kunt ook gelijkspanning maken door je wisselspanning dubbelzijdig gelijk te richten. Dan krijg je wel 18 volt, maar daar kunnen ze tegen. Volgens de datasheet mag je maximaal 200% van de nominale spanning op de spoel zetten.
Bovendien stuur je met een korte puls, dus dan is het helemaal geen probleem.
-
Oké. Domme vraag, maar moet de diode dan vanaf de pulsschakelaar naar de spoel doorlatend zijn.
Is de diode 1n4148 hiervoor geschikt?
Kan ik het relais ook laten schakelen op 16-18V AC of gaat hij dan brommen.
Ik heb namelijk mijn Märklin ontkoppelrails via een gelijkrichter en een condensator. Die bromden heel erg op wisselspanning. Nu is het alleen maar klik zonder brom.
-
Ik neem aan dat je je wissels met wisselstroom aanstuurt. Dan maakt he niet uit welke kant je de diode op zet, in allebei de richtingen wordt de wisselspanning 'gehalveert'. Volgens de specs die ik heb gevonden is van de 12V versie van de Omron G6AK-234P de spoelweerstand 800 Ohm dus bij 12 Volt gaat daar 15 mA lopen. De 1N4148 kan 100mA verwerken (nieuwe versies 150 mA?) dus dat gaat goed. Als je een ander, zwaarder relais gaat gebruiken eerst de stroom door de spoel checken en dan eventueel een 1N4001 (1 A diode) gebruiken als het meer dan 100mA wordt.
-
Nog een aanvulling op het bericht van Hans:
In de datasheet heb ik gezien dat bij de spoelaansluitingen een + en - zijn aangegeven. Je moet de diode dus zo plaatsen dat de stroom door de spoel in de goede richting loopt.
Het zou nl. kunnen dat het relais precies andersom schakelt als de stroom verkeerdom door de spoel loopt. Daar maakt de fabrikant overigens slim gebruik van. Ze hebben ook relais met maar 1 spoel. Stroom door de spoel in de normale richting levert een set van het relais, stroom in de tegengestelde richting levert een reset.
Een DC relais kan je niet met wisselstroom aansturen. Dan gaat hij inderdaad brommen en weet niet goed wat te doen.
-
Ah, het is er een waarbij de stroomrichting de stand bepaalt. Dan moet je dus de 1e diode voor de aansturing vanaf de ene knop er net andersom tussen zetten als de 2e diode die vanaf de andere ondere drukknop voor de wissel komt. Waarschijnlijk is even testen gemakkelijker om uit te zoeken hoe ze moeten zitten dan van te voren proberen te bepalen... (voor mij in ieder geval ;-).
-
Kan ik ook een relais met één spoel gebruiken en aansturen met twee pulsschakelaartjes. Die zijn beter verkrijgbaar. De pulsschakelaartjes moeten teven de wisselspoelen bedienen die werken op 16-18V AC. Maar hoe sluit ik dat aan, want ik heb begrepen dat je dan de polariteit moet omdraaien met één spoel. B.v. + voor reset en - voor set. Met twee spoelen heb je dat probleem niet.
Kan iemand wellicht een schema tekenen voor een relais met één spoel.
-
Even geduld, ik had hier een schema geplaatst, maar toen ik er nog eens goed naar keek bleek er een hikje in te zitten.
Nieuwe poging volgt.
-
Alvast bedankt. Ik had ook wat getekend, maar ik krijg het plaatje niet toegevoegd in dit bericht. Althans niet het icoon. voeg afbeelding toe.
-
Ik kom er even niet uit, tenminste niet op een eenvoudige manier.
Dit had ik bedacht:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/bistabiel1spoel_a.gif) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/bistabiel1spoel_a.gif)
Maar daar zit een probleem in. Als je op de setknop drukt, dan gaat er spanning naar de linker wisselspoel.
Via de diode gaat er gelijkstroom naar de relaisspoel, en die loopt van + naar -.
Maar nu het probleem: via de rechter diode gaat er ook gelijkstroom naar de rechter wisselspoel, en dat is niet de bedoeling.
Een oplossing zou zijn om in de draden naar de wisselspoelen ook diodes te zetten, maar ik weet niet wat dat voor effect heeft op de werking van het wissel.
Een betere oplossing lijkt me om toch maar een bistabiel relais met 2 spoelen te nemen.
Of is er iemand anders met een briljant idee?
-
Hartelijk bedankt voor het schema.
Als je op de set drukt dan loopt er inderdaad ook gelijkstroom door de rechter wisselspoel.
Dus je zou in de draad van de rechterspoel een diode kunnen zetten tegengesteld aan de rechter diode.
Bij set schakeld dan de linkerhelft van de wisselspoel op wisselstroom en de rechter doet niets, want die is door die extra diode gespert. Maar bij reset doet de rechter wissel ook niets. Op www.forum.3rail.nl/index.php?topic=36641D heb ik ook iets gevonden en ik denk dat je advies juist is en een relais met één spoel moet vergeten. Een relais met twee spoelen maakt het wel eenvoudiger.
Nogmaals bedankt voor de moeite.
-
Hallo Klaas,
Van waar naar waar loopt die gelijkstroom dan?
Groet,
Tjalling
-
Als je voor allebei de diodes een weerstand van 100 Ohm zet, is het probleem dan niet opgelost? Er lekt dan door de totale extra weerstand van 200 Ohm nog steeds een stroom van maximaal zo'n 90 mA (bij 18 V wisselspanning) naar de wisselspoelen, maar dat is nooit genoeg om ze om te zetten, die dingen trekken zowat 1 Ampere. Voor de relais-spoel maakt het niet zoveel uit, het totaal van de 100 Ohm van de weerstand en de 800 Ohm van de relaisspoelzelf levert een stroomverlies door de relaisspoel van nog geen 10% op... En je 100 mA 1N4148 diodes blijven heel!
...maar dubbelspoel relais lossen het fundamentele probleem op, dus dat is altijd beter... :)
-
Van waar naar waar loopt die gelijkstroom dan?
Vanaf de linker drukknop via de linker diode, dan via de rechter diode en via de rechter wisselspoel naar de onderste wisselspanningsdraad.
Bij de reset gebeurt overigens hetzelfde, maar dan met de andere spoel, want het schema is symmetrisch.
-
2-polig drukknopje (als die bestaan)?
-
Ja, die bestaan. Maar zijn wat prijzig.
-
Aan een tweepolig drukknopje heb ik ook al gedacht. Maar bij navraag in de electronicawinkel, deze bestaan niet.
Ik heb een bi-stabielrelais met twee spoelen gevonden. AXICOM V23079-serie voor € 5,40.
Dus dat valt wel mee.
Trouwens bij de resteknop doet het probleem van een gelijkstroom door de wisselspoel zich niet voor, want de setdiode spert de stroom.
-
Trouwens bij de resteknop doet het probleem van een gelijkstroom door de wisselspoel zich niet voor, want de setdiode spert de stroom.
Begrijpelijke vergissing, maar toch een vergissing.
Als je de resetknop bedient, dan loopt de stroom door de spoelen in omgekeerde richting.
Dus vanaf de onderste wisselspanningsdraad via de linker wisselspoel, de diodes en de resetknop naar de bovenste wisselspanningsdraad
-
Hier nog een mogelijkheid voor een bistabiel relais, nog steeds prijzig: http://www.dickbest.nl/index.php?_a=viewProd&productId=1866
-
Ik heb inmiddels 14x bi-stabielrelais met twee wisselcontacten kunnen bestellen.
Die kleintjes van 14,5x7,2x9,9 mm.
Ik wou bij deze de discussie sluiten en iedereen vriendelijk bedanken voor het meedenken.
Ik heb er veel van opgestoken.
Trouwens mijn Märklin C-wissels schakelen nu zonder storing nadat ik de eindschakelaars van de wisselspoelen verwijderd heb. Slecht produkt van Märklin vind ik. Maar zodoende was ik wel de terugmelding kwijt. Vandaar deze oplossing met bi-stabiele relais. Een elektronische oplossing gaat boven mijn pet. Gewone relais (2x per wissel)en dan met overneemcontact had ook wel gekund. Veel lastiger om het schema te tekenen, bovendien staat er dan altijd spanning op een van de relaisspoelen.
Relais zijn wel wat duurder, maar dat kan ik nog begrijpen.