BeneluxSpoor.net forum

Vraag en antwoord => Algemeen => Topic gestart door: Pauldg op 19 April 2007, 14:51:50

Titel: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Pauldg op 19 April 2007, 14:51:50
Hallo allemaal,

Voor een zelfbouw aandrijving heb ik twee wormwielen nodig met een boring van 3mm. Conrad (toch hét adres als het om tandwielen gaat) heeft helaas niet wat ik nodig heb. Wie weet er nog een goed adres waar je als particulier tandwielen kan afnemen in enkele stuks, liefst via internet?

Met vriendelijke groet,

Paul
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Floris Dilz op 19 April 2007, 14:56:37
GM&S had je zeker al geprobeerd?
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Pauldg op 19 April 2007, 15:02:41

Sukkel dat ik ben.....  :-X  Nee, dat had ik niet. Ligt toch wel voor de hand, ga ik gelijk even achteraan!

Bedankt!

Paul
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Floris Dilz op 19 April 2007, 16:03:40
succes!  ;)
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Klaas Zondervan op 19 April 2007, 19:17:38
Paul,

wat zoek je eigenlijk (ja, een wormwiel, dat is duidelijk ;D), maar wat voor afmetingen, overzetverhouding? Misschien heb ik iets liggen.
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: M-R-co op 19 April 2007, 19:25:46
Klaas,

En niet te vergeten de modulus!
Overbrengverhouding is niet van belang bij een wormwiel, aantal tanden van een wormwiel is oneindig.

Marco
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Klaas Zondervan op 19 April 2007, 19:54:41
Overbrengverhouding is niet van belang bij een wormwiel, aantal tanden van een wormwiel is oneindig.
??? ??? ??? ??? ???
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Marijn op 19 April 2007, 20:34:26
Volgens mij heeft een wormwiel slechts een tand, met een vooraf bepaalde lengte, die in een spiraal om een cilinder is gelegd  ;D
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: M-R-co op 19 April 2007, 20:38:38
Klaas,

Een wormwiel is een tandwiel met een oneindige straal, derhalve is het aantal tanden dus ook oneindig. (2*Pi*r=n * m; r=straal cirkel, n=aantal tanden, m=modulus)
Bepalend voor de overbrengverhouding is in dit geval dus de spoed van het wormwiel en het aantal omwentelingen per tijdseenheid.

Citaat Wikipedia:
"Worm en wormwiel

Een worm en wormwiel is een tweetal tandwielen. Wordt de worm aangedreven, dan zal het wormwiel traag draaien (één tand per omwenteling van de worm), maar met een hoog koppel. Afhankelijk van de hoek waaronder de tanden staan kan het systeem omgekeerd echter niet in beweging gekregen worden, alleen een heel schuin wormwiel kan met enige moeite in beweging gebracht worden. Wordt een dergelijk systeem bijv. gebruikt bij garagepoorten, waarbij de motor verbonden is met de worm, en de poort met het wormwiel, zal de poort niet naar beneden gaan wanneer de motor uitslaat."

Belangrijk voor een goede afwenteling van tandwielen is de modulus van de tandwielen, die moet voor beide tandwielen gelijk zijn. Anders kunnen er problemen optreden met de afwikkeling, waardoor o.a. tanden kunnen afbreken, met alle gevolgen vandien.

Marco
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: prutser op 19 April 2007, 21:08:39
Een wormwiel heeft dus niet een of twee tanden maar is enkel of dubbelgangig.
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Floris Dilz op 19 April 2007, 21:10:04
nee, das een worm. Een wormwiel is het tandwiel waar de worm tegenaan rammelt. (in feite een gewoon tandwiel dus, maar vaak wel met schuine vertanding zodat de worm er soepeler doorheen loopt)
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: prutser op 19 April 2007, 21:15:36
Klopt, ik maak deze fout elke keer opnieuw ik bedoel dus worm. ::), en als ik wormwiel lees denk ik aan een worm en ik leer dit maar niet af. :-|
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Marijn op 19 April 2007, 21:25:33
Hmmm dat heb ik dus blijkbaar ook.

 
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: prutser op 19 April 2007, 21:35:10
Klaas,

Een wormwiel is een tandwiel met een oneindige straal, derhalve is het aantal tanden dus ook oneindig. (2*Pi*r=n * m; r=straal cirkel, n=aantal tanden, m=modulus)
Bepalend voor de overbrengverhouding is in dit geval dus de spoed van het wormwiel en het aantal omwentelingen per tijdseenheid.

Gaat het hier ook niet over een worm? Een wormwiel heeft wel degelijk een bepaald aantal tanden anders kan je nooit de overbrengingsverhouding bepalen.
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Klaas Zondervan op 19 April 2007, 21:54:17
Jaja, daar was ik al bange veur. De steeds weer voorkomende verwarring tussen worm en wormwiel.

(http://people.zeelandnet.nl/zondervan/wormwielset.jpg)

Marco, niet rottig bedoeld, maar je verhaal over de oneindige straal slaat nergens op. Als je een worm één omwenteling draait schuift de spiraal 1 gang op, dus kun je een worm beschouwen als een tandwiel met 1 tand.
Echter, dit geldt alleen voor een enkelgangige worm.
Als je het plaatje goed bekijkt zie je dat de worm daar 2-gangig is, dus 2 spiralen. Dus bij 1 omwenteling schuift het spiraalpatroon 2 stappen op. Het wormwiel heeft 20 tanden. De overbrenging van deze set is dus 2:20, dat is hetzelfde als 1:10.

De modul is 0,5mm, dus de steekcirkel van het wormwiel is 10mm. En van deze sets heb ik er een paar over die Paul mag hebben als hij ze gebruiken kan.
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Lokwerkstatt_DRG op 19 April 2007, 23:14:45
 ;D
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Pauldg op 20 April 2007, 09:38:29
Iedereen bedankt voor het meedenken en Klaas bedankt voor het aanbod! Wellicht kom ik er op terug, maar vooralsnog heb ik mijn plan veranderd. Ik heb nu gekozen voor een haakse tandwieloverbrenging. Dat had ik nog liggen en is nog efficienter ook. Of het werkt is een tweede. Ik zet hier wel even een schetsje neer dan kunnen de technici er op schieten

Oh ja: ik zocht dus een worm, maar als je googled op worm krijg je vooral hints van virussen en pieren, met 'wormwiel' (hoe fout dan ook) zoek je een stuk specifieker  ;D

mvg Paul
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Duikeend op 28 February 2019, 00:01:32
om dit oude topic maar is een klein rotschopje te geven :)) ik probeer te achterhalen hoe je nu de modulus van een wormwiel bepaalt. ik ben aan het experimenteren met verschillende wormen en tandwielen maar dat gaat alleen goed als ik weet wat de modulus is. een stuk lastiger wordt het als ik die niet weet. nu probeer ik de modulus van het wormwiel van de elotrains 1500 te bepalen maar ik weet niet hoe.

ik heb inmiddels geprobeerd of de modulus 0.5 van ali werken maar die zijn te grof. iemand een idee?
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Gerrit F op 28 February 2019, 09:03:14
Het word even meten en rekenen maar hier (http://www.tandwiel.info/vertandingen/cilindrische-worm-en-wormwiel-keelwiel/) zijn de formules. Suc6  ;)
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: ruudns op 28 February 2019, 09:04:57
 Heb je hier (http://www.tandwiel.info/vertandingen/cilindrische-worm-en-wormwiel-keelwiel/) iets aan?

oeps, Gerrit was me net voor  (y)
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Duikeend op 28 February 2019, 09:42:04
dank jullie wel! ik had die inderdaad ook gevonden maar vond het nog niet erg duidelijk. ik zal er straks nog is een poging aan wagen :))
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: Klaas Zondervan op 28 February 2019, 10:24:49
De bepaling van de modulus werkt bij een wormwiel op dezelfde manier als bij een gewoon recht tandwiel.
Meet de buitendiameter van het wormwiel, bij voorkeur met een schuifmaat. Tel het aantal tanden en tel daar 2 bij op.
Deel de gemeten diameter door het aantal tanden+2 en je hebt de modulus. Meestal krijg je dan niet een mooi rond getal, maar als er bijvoorbeeld 0,39845 uit komt dan kan je rustig aannemen dat het 0,4 is.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Te 2/2 op 28 February 2019, 18:38:44
 (y) Jaren geleden in Rijswijk gekocht voor € 1,50 voor het rommeldoosje.
10000 toeren, 12 vDC. Weg gelegd tot begrip zou zijn ingedaald.

Nu begrijp ik eindelijk hoe ik het kan aanpakken:

(https://images.beneluxspoor.net/bnls/motor1.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/motor1.jpg)

en de aansluiting:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/motor2.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/motor2.jpg)

Dat het om een worm en wormwiel ging, begreep ik al.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/worm-wormwiel.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/worm-wormwiel.jpg)

Maar het opmeten en berekenen van de moduul nog niet helemaal.
Dat ga ik dan toch maar eens doen.
Titel: Re: wormwielen
Bericht door: VictorPM op 28 February 2019, 20:03:26
Als je alleen de worm hebt, is de moduul dus ook te berekenen door de steek op de worm zo goed mogelijk op te meten, en dat delen door pi.
Die steek is geen mooi rond getal, want dat is pi ook niet. Op elkaar gedeeld moet het afgerond wel een rond getal opleveren, de moduul.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Duikeend op 28 February 2019, 22:50:42
allereerst bedankt voor de reactie allemaal! de tanden van de worm liggen hart op hart 1,3mm uit elkaar. als ik het goed heb is de modulus dan 1,3/pi= 0,4. klinkt vrij aannemelijk :)

edit: ook maar meteen op een ander wieltje de methode van klaas geprobeerd.. kom ik op 0,3.. op het oog klopt die ook wel. zo leer je elke dag weer wat bij :)
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: VictorPM op 28 February 2019, 23:22:38
allereerst bedankt voor de reactie allemaal! de tanden van de worm liggen hart op hart 1,3mm uit elkaar. als ik het goed heb is de modulus dan 1,3/pi= 0,4. klinkt vrij aannemelijk :)
(y)

Citaat
ook maar meteen op een ander wieltje de methode van klaas geprobeerd.. kom ik op 0,3.. op het oog klopt die ook wel. zo leer je elke dag weer wat bij :)

hoeveel tanden heeft dat andere wieltje?
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Duikeend op 28 February 2019, 23:25:22
16 tanden, doorsnede 5,4 mm.. hoezo? heb je die nodig?  ;D ;D
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: VictorPM op 28 February 2019, 23:56:23
Nee, gewoon check  ;)
moduul 0,3 klopt dan inderdaad precies.
16x0,3=4,8 steekcirkeldiameter
+2x0,3=5,4 buitendiameter.

En nu ik het zo opschrijf zie ik ook waarom Klaas zijn methode "aantal tanden+2" ook precies klopt, dat zag ik nog even niet  (y)
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Klaas Zondervan op 01 March 2019, 09:55:19
Dat komt doordat de hoogte van een tand gerekend vanaf de steekcirkel tot de kopcirkel gelijk is aan de modul.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Duikeend op 01 March 2019, 13:12:15

is er ook iets wat jij niet weet Klaas?  ;D ;D ;D
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Klaas Zondervan op 01 March 2019, 13:18:42
Ja hoor, maar dat verklap ik niet.  :angel:
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: RetroJack op 01 March 2019, 18:24:55
Ik heb de REGEL_VAN_KLAAS al vaak gebruikt.
Stond ooit in RailMagazine, meen ik.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Klaas Zondervan op 01 March 2019, 21:17:40
Dat hele verhaal heb ik inderdaad in Railmagazine beschreven. Kwam op het idee door de verbouwing van mijn Hippel waar ik een extra tandwielset in had gebouwd omdat dat ding af fabriek veel te hard reed. Volgens mij hebben ze dat verhaal bij Roco ook gelezen want de latere versie van de Hippel rijdt een stuk langzamer.
En de kennis voor dat alles heb ik uit de bibliotheek gehaald, daar hebben ze boeken, ja, die bestaan nog steeds.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Sven op 01 March 2019, 23:50:35
Het is heel jammer dat dat plaatje van die gelinkte website van zo'n ongelooflijk slechte kwaliteit is en de afkortingen er op moeilijk te lezen is. Begrijp niet helemaal waarom de auteur van die pagina niet een nieuw plaatje getekend heeft, want zo heb ik aan die webpagina niet zo veel.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: gvandersel op 04 March 2019, 21:00:20
Misschien een domme vraag, maar wat is nu de Moduul.

Groet,

Gerard van der Sel.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Klaas Zondervan op 04 March 2019, 21:16:33
De moduul is de diameter van de steekcirkel gedeeld door het aantal tanden.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Tulpendaal op 05 March 2019, 06:16:11
Ehm, als ik de worm op de as van de motor zet maakt dan de richting uit ??? met het wormwiel op de as van de wielen.
gr Joke (die toevallig haar eerste aandruiving bouwt)
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: gvandersel op 05 March 2019, 06:41:56
Ik bedoel eigenlijk wat betekend de moduul. Dus bv kleine moduul dan wiel en worm niet zo diep in elkaar.

@joke
Zover ik wormen ken zijn ze allemaal rechtsdraaiend. Dus hoe je ze op de as monteert maakt niet uit.

Groet,

Gerard van der Sel.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: VictorPM op 05 March 2019, 12:38:14
De moduul is een grootte-factor, het bepaalt de grootte van de tanden. Meer of minder diep in elkaar heeft niet veel met de moduul te maken... de tanden moeten zover in elkaar zitten dat de steekcirkels elkaar precies raken.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Klaas Zondervan op 05 March 2019, 13:25:43
De moduul is een rekenmaat. Je zou de tandafstand hart-op-hart gemeten langs de steekcirkel kunnen aangeven maar dat is onpraktisch. Het meten van de buitendiameter is makkelijker dan het meten van de omtrek van een cirkel.
Verder helpt de moduul bij het bepalen van de asafstand.
Voorbeeld: je hebt een tandwiel met 12 tanden en een tandwiel met 20 tanden die tegen elkaar lopen. de moduul is 0,4 mm.
De diameters van de steekcirkels zijn dan resp. 4,8 en 8 mm. Opgeteld 12,8 mm. Delen door 2 geeft 6,4 mm. Dat is dan de asafstand
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: gvandersel op 05 March 2019, 13:44:13
Bedankt beide. Kijken of ik er met mijn worm en wormwiel wat mee kan om deze beter af te stellen.

Groet,

Gerard van der Sel.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Silvolde op 05 March 2019, 19:17:43
Bedankt beide. Kijken of ik er met mijn worm en wormwiel wat mee kan om deze beter af te stellen.
Groet,
Gerard van der Sel.

Gerard, ik ga ervan uit dat je een motor met worm wil bevestigen. Voor een goede afstand tussen worm en wormwiel kun je hiertussen een stukje keukenrol aanbrengen waarna je de motor met 2-componentenlijm kunt fixeren. SB Modellbau hanteert de methode om een 0,2 of 0,3 mm koperdraadje om de worm te wikkelen en deze na uitharding weer te verwijderen. De laatste methode werkt goed bij M0,4 en M0,5; bij een kleinere module wordt het kritischer.

Ik ben overigens ook linksdraaiende wormen tegengekomen.

Groet,

Rob

Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: gvandersel op 06 March 2019, 09:55:43
Het is niet zo'n geavanceerde constructie. Ik wil eigenlijk gewoon weten of ik ze niet te los/strak heb zitten.
Hier de opstelling:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Worm_wormwiel.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Worm_wormwiel.jpg)
Worm inderdaad op de verlegde as van de stappenmotor, terwijl het wormwiel de brug van een draaischijf aandrijft.
Het is allemaal wat krap daar in het hoekje door de servo's van de wisselsen de terugmelder.

Groet,

Gerard van der Sel.

PS: De worm en wormwiel komen uit een set van € 7,00 van Conrad.nl
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Sven op 06 March 2019, 10:27:46
Ik begrijp hoe je de moduul van een tandrad kan berekenen. Maar hoe bereken je de moduul van een worm?
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Klaas Zondervan op 06 March 2019, 10:33:09
Meet de onderlinge afstand van de gangen en deel door pi.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Floris Dilz op 06 March 2019, 10:38:43
Het is niet zo'n geavanceerde constructie. Ik wil eigenlijk gewoon weten of ik ze niet te los/strak heb zitten.
Hier de opstelling:
(https://images.beneluxspoor.net/bnls/Worm_wormwiel.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls/Worm_wormwiel.jpg)
Worm inderdaad op de verlegde as van de stappenmotor, terwijl het wormwiel de brug van een draaischijf aandrijft.
Het is allemaal wat krap daar in het hoekje door de servo's van de wisselsen de terugmelder.

Groet,

Gerard van der Sel.

PS: De worm en wormwiel komen uit een set van € 7,00 van Conrad.nl
zo op t oog vind ik de boel er wat losjes uitzien.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Klaas Zondervan op 06 March 2019, 10:43:44
Dat steuntje rechtsboven waar het einde van de motoras in is gelagerd kan je verstelbaar maken. Boor de schroefgaten 1 millimeter groter en zet het dan weer vast met een sluitring onder de schroefkoppen. Je kan dan heel subtiel verschuiven.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: gvandersel op 06 March 2019, 14:20:13
@Floris,

Wat draden betreft ziet het er nu al wat strakker en vaster uit. Als je naar worm en wormwiel kijkt in deze toestand, dan zit het wormwiel circa 5 mm boven de worm. Dit komt door de 6 draads draaipunt. Dit is 5 mm hoger dan gepland.

@Klaas,

Goed idee. Ga ik toepasse om te kijken of ik de boel goed strak kan zetten.

Groet,

Gerard van der Sel.
Titel: Re: Worm en wormwielen, technische vragen.
Bericht door: Floris Dilz op 06 March 2019, 14:23:03
ow, neuh de draden hek t niet over, die zijn bij mij nog erger. Nee t ging mij om de worm/wormwielafstand maar als de boel niet hetzelfde vlak ligt is er weinig van te zeggen zo inderdaad.