BeneluxSpoor.net forum
Algemeen => Ditjes en datjes => Topic gestart door: TreintjeDelft op 15 January 2011, 19:45:17
-
Hallo,
Voor mijn PTA (Programma van toetsing en afsluiting) is nodig dat ik voor Geschiedenis een historisch betoog schrijf.
Als eerste moeten we natuurlijk een onderwerp verzinnen. We moeten een stelling verzinnen en daar mag je het dan wel of niet mee eens zijn. En die mening moet dan worden verdedigd.
Nu dacht ik eraan om iets te doen met treinen, maar ik heb eerlijk gezegd niet veel ideeën behalve zoiets als 'De komst van de trein heeft ervoor gezorgd dat het vervoer in Nederland sterk verbeterd is', of iets in die richting. Met ongeveer datzelfde kwamen mijn vader en geschiedenisleraar ook al.
Nu was mijn vraag of er mensen zijn die ideeën hebben voor een stelling omdat ik er niet echt uitkom en ik liever het over een andere stelling dan bovenstaande wil hebben. Alvast bedankt voor de reacties!
-
Oorzaken en gevolgen van de spoorwegstaking van 1903, dat is volgens mij wel een leuk en interessant onderwerp voor iets als dit.
Eelco
-
De rol van de overheid bij de ontwikkeling van het openbaar vervoer. Stelling: een sterke rol van de overheid is onontkombaar bij ontwikkeling van het openbaar vervoer
-
Heb je al een tijdvak in gedachten? Dat perkt de keuze al wat in.. 19e eeuw? Voor de 2e wereldoorlog? Recente geschiedenis?
-
Niet iedereen in Nederland liep in de jaren voor 1839 warm voor de spoorwegen. Men dacht waarschijnlijk dat met al dat water de trekschuit het ultieme vervoermiddel was. Koning Willem I daarentegen was er een groot voorstander van.
Nu de stelling: stel dat er in Nederland in 1839 geen spoor gekomen was, dan zou NL nu nog steeds spoorloos zijn. Vervoer zou uitsluitend over de weg en het water, door de lucht plaats vinden.
Kun je hier iets mee?
Leen.
-
In 1839 was Nederland straatarm en achtergebleven gebied in vergelijking met de Engeland, Pruisen en Frankrijk. Ik denk dat de omslag voor Nederland in de jaren 1880-1914 is gekomen. Dat is precies de bloeiperiode van de spoorwegen van Nederland. Was die omslag er ook zonder spoorwegen gekomen? Als ik ongelijk heb, hoor ik het wel van de kenners op het forum
-
Beste TS
Nederland was na de Napoleontische tijd inderdaad zeer arm vergeleken met de ons omringende landen en ook de zuidelijke Nederlanden. Dat bevorderde echter ten zeerste onze concurrentie positie. Ik geloof, in 1864 komt de eerste stoommachine naar Nederland, naar de textielfabriek in Tilburg om precies te zijn. Vanaf dat moment zit er ook behoorlijk schot in de Nederlandse economie.
Je moet je wel bedenken dat dat juist mogelijk was door goedkope arbeidskrachten die bijvoorbeeld de infrastructurele werken in Nederland mogelijk hebben gemaakt. Er werden kanalen gegraven, er werd spoor aangelegd en ondergeschoven kindjes in de economie, zoals bijvoorbeeld de landbouw kreeg in deze periode meer aandacht en groeide daardoor.
De rol van het spoor is hierbij enorm. Door het spoor kon in relatief korte tijd verse producten naar het achterland vervoert worden. Denk aan zeevis, groenten, fruit, aardappelen en zuivelproducten.
Er is dan sprake van een wisselwerking. Het spoor bevordert deze zaken en vice versa. Het ontstaan en de ontwikkeling van het spoor in Nederland heeft een veel grotere impact gehad dan wij ons nu kunnen voorstellen. Ook op sociaal gebied bracht het grote veranderingen met zich mee. Vakbonden, etc.
Ik denk dat Nederland zonder de grote aandacht voor de infrastructuur in de 19de eeuw nooit zo goed aan de 20ste eeuw had kunnen beginnen. De ontwikkeling van het spoor is daarbij van zeer grote betekenis geweest.
Dit alles gezegd hebbende kun je wellicht stellen dat in de tweede helft van de 19de eeuw het spoor de levensader van Nederland was.
Gr
Geert-Jan
-
Zo, dat was een hoop reacties in korte tijd. Ik heb alles even doorgelezen en ook wat dingetjes opgezocht. Bedankt voor de reacties. (y)
De spoorwegstaking in 1903 waar NS8714 het over heeft is denk ik een goed onderwerp. De afgelopen twee maanden hebben we het o.a. over staatskunde gehad bij geschiedenis en het onderdeel over die stakingen kwam ook even voor, dus weet ik er al iets van.
De stelling van Geert-Jan vind ik ook interessant, ik ga eens nadenken welke van beide ik ga doen en het dan voorleggen aan mijn geschiedenisleraar.
-
In 1839 was Nederland straatarm en achtergebleven gebied in vergelijking met de Engeland, Pruisen en Frankrijk. Ik denk dat de omslag voor Nederland in de jaren 1880-1914 is gekomen. Dat is precies de bloeiperiode van de spoorwegen van Nederland. Was die omslag er ook zonder spoorwegen gekomen? Als ik ongelijk heb, hoor ik het wel van de kenners op het forum
Belangrijk punt zelfs! Er is verder een groot verschil tussen de ontwikkeling van het spoor in de landen waar de industriële revolutie grotendeels aan voorbij is gegaan (Nederland) of landen/gebieden die er volop in zaten (Engeland, Wallonië, Ruhrgebiet).
-
Ik weet uit mijn hoofd niet zo goed welke eisen er precies aan je historisch betoog zijn gesteld. Als je echter een goede beurt wilt maken, dan probeer je in je betoog echt antwoord te geven op een vraag in plaats van een droge beschrijving van oorzaken en gevolgen te geven. Je doet dan immers 'onderzoek' (analyse) in plaats van dat je een uittreksel maakt van verschillende bronnen.
Pas verder op voor het beantwoorden van vragen die te ver in het verleden liggen. Je moet immers makkelijk je informatie kunnen vinden, en voor een scholier denk ik dan aan de schoolbibliotheek, de plaatselijke bibliotheek en internet. Pas met internet wel op, informatie komt en verdwijnt soms snel. Ik zou vooral alleen sites van officiële instanties gebruiken, zoals beeldbanken en online bestanden van gemeentelijke archiefdiensten. Wikipedia is leuk voor een eerste oriëntatie, maar niet altijd betrouwbaar qua informatie.
Om terug te komen op het voorbeeld van de spoorwegstaking: ik zou oppassen voor een betoog over oorzaken en gevolgen, omdat dat dat vaak een te beschrijvend verhaal oplevert. Probeer een echte onderzoeksvraag te vinden waar jij redelijk makkelijk antwoord op kunt vinden:
- In hoeverre maakten de spoorwegstakers gebruik van media om hun standpunten kracht bij te zetten? Hierbij kun je onderzoeken op welke manieren er aan 'reclame' werd gedaan, bijvoorbeeld door middel van affiches. En in hoeverre waren er nog verschillen tussen de affiches van de verschillende vakbonden, zoals tussen socialistische en christelijke bonden? Materiaal moet je kunnen vinden in boeken over reclame en affiches, beeldbanken en musea.
Een andere onderzoeksvraag, meer moderner van aard, zou bijvoorbeeld zijn: In hoeverre veranderde na de spoorwegramp bij Harmelen (1962) het denken over veiligheid bij de Nederlandse Spoorwegen? Je kunt dan bijvoorbeeld kijken naar de ontwikkeling van ATB (Automatische Trein Beïnvloeding) om botsingen te voorkomen, het gebruik van opvallende kleuren zodat treinen beter zichtbaar zijn en het vergrendelen van deuren boven een bepaalde snelheid zodat passagiers niet tijdens de rit de deuren kunnen openen. Niet alles is direct te herleiden op de ramp zelf, maar sinds de jaren '60 zijn er veel zaken veranderd ten behoeve van de veiligheid. Informatie kun je vinden in verschillende boeken over Nederlandse treinen, in knipselmappen en archieven en bij NS zelf.
Dit zijn slechts voorbeelden die ik even uit de losse pols heb geschreven en die waarschijnlijk wel wat verbeterd kunnen worden. Echter: maak het verhaal niet te groot, je schrijft immers een betoog voor school en geen levenswerk in tien delen.
Mocht je nog meer info willen, laat het dan even weten.
Groeten, Geoffrey
(gaat zo meteen weer eens achter zijn eigen scriptie zitten... zucht :) )
-
Ik weet dat het geen beschrijvend verhaal moet zijn maar mijn mening ook duidelijk naar voren moet komen. Ik moet er wel bij zeggen dat we minimaal 3 boeken moeten gebruiken en verder wel overige bronnen mogen gebruiken maar dat is niet verplicht. Ook is het zo dat we alle informatie van te voren op moeten zoeken om eenmaal in de examenweek binnen anderhalf? uur het hele betoog te schrijven. We mogen de bronnen er dan niet bij houden en alleen een korte lijst van maximaal 200 woorden er bij houden. Dus van te voren moet ik dus eigenlijk bijna het hele betoog schrijven en het daar dus weer opschrijven. Het moet trouwens tussen de 1000 en 2000 woorden zijn. We mogen ook geen afbeeldingen gebruiken.
Het moet voor de duidelijkheid dus een stelling worden waar je het wel of niet mee eens ben en moet in het betoog moet naar voren komen of de schrijver (ik dus) het wel of niet eens is met die stelling.
Ik was een beetje vergeten dat ik me aan deze regels moest houden en ik hoop dat het daarmee duidelijk wordt wat ik moet maken.
Persoonlijk vind ik het leuker om een wat actueler onderwerp te hebben, mijn leraar zei al dat je bijvoorbeeld ook een onderwerp kan kiezen wat zich in de geschiedenis heeft afgespeelt en nu weer bezig is. (Als heel eenvoudig voorbeeld: Is Wilders te vergelijken met Hitler? Ja of nee.)
-
Ik heb samen met mijn geschiedenisleraar besloten om onderstaande stelling te doen:
In 1839 was Nederland een arm en achtergebleven gebied in vergelijking met Engeland, Pruisen en Frankrijk. De omslag is voor Nederland in de jaren 1880-1914 gekomen. Dat is precies de bloeiperiode van de spoorwegen van Nederland. Die omslag heeft alleen kunnen plaatsvinden omdat de spoorwegen bestonden.
Met die stelling ben ik het eens, en moet dus daarom argumenten gaan geven waarom ik het daarmee eens ben.
Nu moet ik de argumenten uit drie boeken gaan halen. Zijn er mensen die boeken weten die hierover gaan? Ik ben nu aan het beginnen met zoeken naar boeken op het internet, als mensen iets weten hoor ik het graag.
-
Ben dan benieuwd wat voor een argumenten je daarvoor gaat geven, want ik ben het vooralsnog oneens met deze stelling.
-
Berigt aan 's Heeren reizigers. 400 jaar openbaar vervoer in Nederland Schrijvers: Piet Brouwer, Gerard van Kesteren m.m.v. Antia Wiersma SDU 2008 ISBN 978 90 12 11480 6
-
Nou, als je "tongen wilt losmaken" en je bij redelijk recente geschiedenis wilt houden, dan weet ik nog een "leuke", in ieder geval wel gemene: PRIVATISERING/SPLITSING...
Een redelijk aantal jaren geleden in het Verenigd Koninkrijk beoefend met catastrofale gevolgen, inmiddels daar weer een behoorlijk eind teruggedraaid, maar WIJ "vinden het wiel opnieuw uit"...
Misschien kun je dat in je betoog een beetje meenemen, want met jouw stelling kan ik wel wat: Menigeen heeft al geroepen: als de wereld vergaat, vlucht ik naar Nederland; daar gebeurt alles 50 jaar later...
Succes (en laat ook hier horen hoe het afliep...
Frans
-
Sicco,
In het citaat hieronder lijk je het juist eens te zijn met de stelling. Hoe komt het dan dat je het er niet mee eens bent?
Belangrijk punt zelfs! Er is verder een groot verschil tussen de ontwikkeling van het spoor in de landen waar de industriële revolutie grotendeels aan voorbij is gegaan (Nederland) of landen/gebieden die er volop in zaten (Engeland, Wallonië, Ruhrgebiet).
-
Sicco,
In het citaat hieronder lijk je het juist eens te zijn met de stelling. Hoe komt het dan dat je het er niet mee eens bent?
Nou, er is volgens mij een oceaan van verschil tussen de constatering dat de industriële revolutie aan NL voorbij is gegaan (met de gevolgen voor het verschil in ontwikkeling van infrastructuur) en een 'arm en achtergesteld' land zijn, want dat is in mijn ogen veel te overdreven. Ja het is erg interessant de verschillende ontwikkelingen van de infrastructuur en de Nederlandse samenleving te linken aan de industriële revolutie en het feit dat die aan ons voorbij ging, Nederland als straatarm en achtergesteld betitelen gaat veel te ver.
Voor wat betreft de inhaalslag in de twintigste eeuw is het in elk geval is het onzin op te zeggen dat dat aan de spoorwegen lag, omdat dus éérst gezegd wordt dat de ontwikkelingen van de spoorwegen achterbleef. Kortom: in de andere landen waren óók spoorwegen, en wel meer, want dat is juist het punt van het eerste deel van de stelling. Er was dus hoogstens sprake van een inhaalslag en zeker geen voorsprong.
Maar puntje bij spreekwoordelijk paaltje: overtuig mij met argumenten van het tegendeel :)
-
Maar dat de uitbouw van de spoorwegen vanaf de jaren zestig van 19e eeuw een een belangrijk aandeel hebben gehad aan de inhaalslag lijkt mij wel juist te zijn. Het is een van de factoren die mogelijk hebben gemaakt, naast andere natuurlijk (aanleg Noordzeekanaal en Nieuwe waterweg) dat Nederland een belangrijk transitoland werd.
-
Inderdaad, daarom waren de meeste hoofdlijnen aanvankelijk ook op het buitenland gericht.
Dat er toch een verschil is, is verklaarbaar. De gebieden waar de industriële revolutie heerste lagen vol met spoorlijnen. Niet alleen naar de fabrieken en mijnen, maar ook naar elk dorp dat er te vinden was. Dat vind ik dus een interessant onderwerp om uit te diepen, zonder dan in de overdrijfmodus te gaan ;D
Zoek op google maps maar eens op Fauroeulx, diep in het zuiden van Le Centre in België. Een absoluut gat tenmidde van eigenlijk alleen maar andere gaten. Maar kijk dan maar eens naar de duidelijk zichtbare restanten van spoorlijnen: naar alle windrichtingen, verbindingsbogen, sporendriehoeken etc. Wat heeft ooit iemand bewogen dat de investering van al die lijnen en vooral al die verbindingsbogen tússen die lijnen het waard was in zo'n regio. Een ontwikkeling die zo anders was dan in Nederland. Was dat écht omdat het vervoer dat noodzakelijk maakte? Was dat omdat die gebieden zo rijk waren? Was het politiek?
-
landen waar de industriële revolutie grotendeels aan voorbij is gegaan (Nederland) of landen/gebieden die er volop in zaten (Engeland, Wallonië, Ruhrgebiet).
Dat eerste is nonsens. De IR is niet aan Nederland voorbij gegaan. Verre van, zelfs! Feit is wel dat Nederland wat later werd mee gesleept in de vaart der volkeren. En maar goed ook, want na verloop van tijd viel de industrie van Engeland en Belgie zwaar ten prooi aan de wet van de remmende voorsprong, dat ging redelijk aan Nederland voorbij.
Eelco
-
Ik blijf bij mijn stelling. Er is bijna geen enkele plek in Nederland ook maar een beetje te vergelijken met de gigantische fabrieks- en arbeidersregio's die er sinds de negentiende eeuw zijn ontstaan in Mersey- en Tyneside in Engeland, Borigane en Centre in België en het Ruhrgebiet. Ja, Nederland heeft later in de twintigste eeuw op belangrijke terreinen een rol gespeeld in de industrie en handel, maar zéker niet zoals de industriële revolutie. De naam zegt het zelf al: de industriële revolutie was de opkomst van de industriële massaproductie. Dat Nederland dus later pas werd meegesleept is eens te meer reden om aan te geven dat we aan die revolutie aanvankelijk nauwelijks deel hadden (vooral door het gebrek aan grondstoffen). Waar wel wat voor te zeggen is, is dat je wellicht kan spreke van een tweede industriële revolutie in de 20e eeuw, die veel groter van schaal was (opkomst zeehavens) en waar Nederland wel grondstoffen voor had (olie en gas).
-
Nederland was in de eerste helft van de negentiende eeuw niet eens bijzonder arm of achterlijk, zoals ik hier ergens eerder las. De vroege industrialisatie concentreerde zich in Europa in een paar gebieden die bovenop steenkool en erts zaten en Nederland hoorde daar niet bij. Vanaf 1850 begon ook Nederland de modernisering (veel meer dan alleen industrialisatie) en Nederland sloot vanaf pakweg 1880 moeiteloos aan bij de tweede industriele revolutie, die van chemie en electriciteit. De spoorwegen waren inmiddels het aangewezen vervoermiddel. Onderdeel van de modernisering, geen oorzaak.
-
@Sicco: Je ziet het verkeerd. De industriele revolutie houdt alleen in dat men van handwerk overging op machinale productie. Dat dat massalere productie tot gevolg had is logisch, maar niet het uitgangspunt van de industriele revolutie. Elk land waar, bijvoorbeeld, alle weverijen die werkten met handkracht verdrongen werden door machinale productie, is beinvloed door de industriele revolutie.
En nee, Nederland heeft niet dezelfde mate van zware industrie gekend zoals Engeland en Belgie, maar kijk voor de gein eens naar de textielproductie zoals die hier gebloeid heeft. Dat was een heel duidelijk voorbeeld van de het meegaan in de IR. Dat Nederland er pas later in is meegegaan, is geen reden te zeggen dat de IR hier geen rol heeft gespeeld. Dat heeft deze wel degelijk namelijk. Neem dat maar aan van een historicus met een interesse voor 19e eeuws Nederland ;)
Terwijl ik dit tikte reageerde Henk. Helemaal eens met zijn betoog.
Eelco
-
Ja, zelfs een gepromoveerd historicus met interesse in de 19e en 20e eeuw. ;)
-
Maar wat Henk zegt is toch precies wat ik aangeef als ik zeg dat ik het oneens ben met de stelling dat Nederland arm en achtergesteld was in die periode...?
-
Volgens mij kwam Rotterdam in de tweede helft van de 19 eeuw op als wereldhaven. De Landbouwindustrie begon toen (Koninklijke Scholten bijv.). Ik geloof dat in 1845 70% van de Nederlandse zeevloot ingeschreven stond in de Veenkoloniën, in wereldberoemde plaatsen als Gasselternijeveen, Veendam, Oude en Nieuwe Pekela. Dat zegt iets over het belang van de Veenkoloniën destijds, maar ik vraag me af of het ook iets zegt van de situatie West-Nederland. Toen na de Franse bezetting Generaal Van den Bosch in Nederland kwam, nam hij snel het initiatief voor de Maatschappij van Weldadigheid om de armen in de steden de kans te geven een nieuw bestaan als boer op te bouwen de Fries-Drents-Overijsselse grensstreek. Ik denk dat hij hiertoe gekomen is doordat hij getroffen werd door de grote armoede hier. Het viel werkelijk niet mee. Midden 19e eeuw klaagde Potgieter nog over de Jan Salie-geest alhier. Na de landbouwcrisis begon de het merkbaar beter te gaan. Mede door de spoorwegen, denk ik. Wezenlijk onderdeel van het verhaal en een van de factoren die een belangrijke rol hebben gespeeld.
Althans zo beschouw ik de ontwikkelingen in de 19e eeuw. Ik ben ook maar een amateur en ik laat me graag verbeteren.
-
Help, nu raak ik een beetje in de war.
Het zou dus eigenlijk betekenen dat het grote spoorwegennet dat in die tijd is aangelegd een gevolg is van de vele fabrieken die toendertijd werden geopend. Dit komt eigenlijk heel logisch (en bekend) over op mij, alleen nu weet ik niet meer wat ik met mijn stelling aan moet.
En nu denk ik ineens weer dat het natuurlijk wel zo is dat alle producten die moesten worden aangevoerd om te produceren en de eindproducten ook allemaal moesten worden vervoerd en dit in die tijd niet te doen was met ander vervoer dan de trein op de meeste plekken.
-
Maar wat Henk zegt is toch precies wat ik aangeef als ik zeg dat ik het oneens ben met de stelling dat Nederland arm en achtergesteld was in die periode...?
Dat klopt ook wel, tot op zekere hoogte, maar je uitspraak dat de Industriele revolutie aan Nederland voorbijging was fout.
Eelco
-
Rond 1860 was de aanleg van de spoorwegen in Nederland tot stilstand gekomen. De overheid nam toen zelf het initiatief om spoorwegen aan te gaan leggen. Een belangrijke beslissing.
-
Tja TreintjeDelft, modernisering is heel wat meer dan alleen industrie. Spoorwegen waren niet gebonden aan industriegebieden. Het huidige hoofdnetwerk bestond al voor de industrialisatie hier op stoom kwam.
Een mijns inziens geinig onderwerp is al genoemd zag ik. Waarom heeft men eigenlijk ooit besloten om het spoor aan de overheid over te doen en wat kunnen we daar van leren.
Toen na de Franse bezetting Generaal van de Bosch in Nederland kwam, nam hij snel het initiatief voor de Maatschappij van Weldadigheid om de armen in de steden de kans gaf een nieuw bestaan op te bouwen de Fries-Drents-Overijsselse grensstreek.
Dat er bittere armoede was staat vast MR, maar dat was in de rest van Europa niet veel anders. Wat Van den Bosch precies dreef kun je verschillend over denken, maar de stadsbesturen werkten vooral mee in de hoop dat die armen zo ver mogelijk ophoepelden.
-
Volgens mij had het continentaal stelsel de Nederlandse economie de nek omgedraaid. De 18e eeuw was al heel beroerd geweest en toen kwam dit er ook nog eens overheen. Het draadje over de modelbaan over de Civil War. Daar staan allerlei foto's in van de spoorwegen in die tijd. Van het Nederlandse Breedspoornet is er precies 1 bekend. Ik denk dat Nederland echt achter liep in de ontwikkelingen.
-
Dat de ontwikkeling van het spoorwegnet traag verliep tot 1860 zijn we het snel over eens. Maar dat Nederland ongewoon arm was in vergelijking met het grootste deel van continentaal Europa klopt niet. Er was bittere armoe ja, en de bovenlaag gebruikte zijn geld liever niet om spoorwegen mee te financieren en uit puur bedrijfseconomisch punt hadden ze daar vermoedelijk nog gelijk in ook. En dus nam de overheid die taak ter hand, want spoorwegen hoorden er inmiddels bij. In heel veel landen zijn zelfs de vroegste spoorwegen door de overheid aangelegd.
-
Rond 1860 waren er allerlei geïndustrialiseerde gebieden in Engeland, België, Frankrijk en Duitsland. In Nederland niet.
-
Rond 1860 waren er allerlei geïndustrialiseerde gebieden in Engeland, België, Frankrijk en Duitsland. In Nederland niet.
Waarmee je aan wil tonen dat... ?
Overigens, de keuze voor 2 meter breedspoor heeft hier niet zozeer met industriele achterlijkheid te maken maar meer met de angst dat de treinen om zouden vallen. Kijk naar de Britse mega-industrieel Isambard Kingdom Brunel die ook een groot voorstander was van breedspoor vanwege het grotere volume dat je daarmee kon vervoeren.
Eelco
-
Dat de Nederlandse economie blijkbaar meer steunde op de traditionele landbouw dan die van de ons omringende landen.
Het gaat mij niet om de keus voor breedspoor, maar om het ontbreken van foto's van dat net. In Amerika had de fotografie blijkbaar al meer ingang gevonden.
Ik meen trouwens dat de HSM een normaalspoornet wilde aanleggen maar dat ze door de regering zijn gedwongen.
-
Ik denk dat een geoloog je precies kan vertellen waarom Nederland rond 1860 geen geïndustrialiseerde gebieden kende.
Al de gebieden in het buitenland waren rond kolen- en of ertsvoorraden gesitueerd en die hebben we hier nu eenmaal niet.
Door de aanwezigheid van goede en voldoende waterwegen was de noodzaak voor spoorlijnen ook minder aanwezig.
Dus in die zin inderdaad afwijkend van de ons omringende landen, maar ik vind het wel erg kort te bocht om daarmee aan te tonen dat Nederland buitengewoon arm was.
Huub
-
Precies, zoals al eerder vermeld. Vroege vormen van zware industrie waren typisch te vinden daar waar kolen en erts gemakkelijk voorhanden waren. Eerdere vormen van industrialisatie hebben overigens wel bestaan. De eerste grote fabrieken in Engeland dreven op waterkracht en vervoer ging per kanaal. In de tweede helft van de achttiende eeuw was er in Engeland net zo'n kanaalgekte als er later een spoorweggekte was.
Het gaat mij niet om de keus voor breedspoor, maar om het ontbreken van foto's van dat net. In Amerika had de fotografie blijkbaar al meer ingang gevonden.
Amerikaanse foto's uit die jaren zijn net zo schaars als Nederlandse foto's. Maar oorlogen hebben nu eenmaal de neiging het nieuwste van het nieuwste aan te trekken.
-
Nederland kende inderdaad geen geïndustrialiseerde gebieden en Nederland was inderdaad relatief arm. Maar we moeten ook niet overdrijven. De haven van Amsterdam bijvoorbeeld ontving wekelijks nog zeer regelmatig schepen. Daarnaast beschikte Nederland dankzij de overzeese gebiedsdelen wel degelijk over veel grondstoffen (net zoals ook Engeland veel grondstoffen uit zijn kolonies betrok).
De meeste van onze toen bereikbare grondstoffen vond je in Limburg. Limburg hoorde er niet echt bij. Het spoor maakt de ontsluiting van Limburg mogelijk, omgekeerd maakt het spoor het mogelijk om over meer eigen grondstoffen te beschikken.
Ik denk ook dat het zeer belangrijk is dat je je moet realiseren dat de Nederlanders van de 19de eeuw, vooral terug keken naar de gouden eeuw. Handel betekende rijkdom en er werd veel gedaan om de handel te stimuleren. Men was dan ook veel minder bezig met het industrialiseren van de noordelijke nederlanden. Daar komt nog bij dat Nederland en België samengevoegd waren en dat de toenmalige zuidelijke nederlanden wel degelijk over grondstoffen en industrie beschikte. Er was dus nauwelijks tot geen noodzaak om de noordelijke nederlanden te industrialiseren.
Zoals ik eerder al betoogde maakte het spoor de ontsluiting van grote delen van Nederland mogelijk en daarmee ook het vervoer van verse agrarische producten. De ontwikkeling van het spoor verschilt in deze zin niet zoveel van de ons omringende landen, inclusief Engeland. Verse producten van Noord-Engeland naar Londen brengen valt zonder snel vervoer, zoals het spoor immers nog niet mee. Verse producten van Drente en Overijssel naar Amsterdam brengen gaat per trekschuit, paard en wagen ook niet zo snel.
De ontwikkeling van het spoor in de ons omringende landen kent inderdaad verschillen, maar vertoont ook verrassend veel overeenkomsten.
De ontwikkeling van het spoor tussen 1860 en 19114 ophangen aan de industrie is in het geval van Nederland dus niet zo'n goed idee, mijns inziens.
De ontwikkeling van het spoor vanaf 1860, ter hand genomen door de overheid, heeft alles te maken met de wens van de overheid om een Nederland te creëren, daartoe moesten alle verder weg gelegen gebieden worden ontsloten. De agrarische sector, de post, kleine industrie, maar ook het verspreiden van de Nederlandse taal zouden hiervan profiteren.
Wanneer we nu terugkijken gaf ons spoornetwerk de Nederlandse economie wel een degelijke uitgangspositie in de 20ste eeuw. De groei van onze havens en het spoor ontsloten het achterland. Nederland transporteerde goederen naar alle denkbare plekken in Europa vanuit onze havens, over het spoor.
Ik hoop voor de TS dat mijn bijdrage je niet verder in verwarring brengt. Maar vele zaken liggen vaak genuanceerder dan je op het eerste gezicht zou denken.
mvg
Geert-Jan
-
Geinteresseerden in de historische betekenis van het spoor in Nederland zou ik het boek "Een Nieuwe Wereld" van Auke van der Woud willen aanraden. 20 euro.
-
Dus een van de oorzaken van het uitbreiden van het spoorwegnet was dus wel dat er fabrieken kwamen, en de Nederlandse regering wilde dit dus ook.
Ik krijg trouwens sinds het bericht dat ik gisteren heb geplaatst volledig geen bericht meer via de mail als er reacties zijn.
-
als je je beperkt tot een bepaalde regio kan je daar wel boeken over vinden en artikelen op het internet(wiki).
Over de bijvoorbeeld GOLS is veel materiaal aanwezig en over de spoorwegen in Twente en achterhoek zijn boeken geschreven.
Daar staat heel veel van de geschiedenis al uitgezocht.Reden aanleg, effect van de aanleg, ondergang van de spoorwegen en wat het de regio heeft gebracht
Groet,
Hans
-
Dat kan natuurlijk ook, maar ik moet nu echt gaan beginnen met het verzamelen van informatie want anders gaan we het niet halen voor 18 Februari.
Toch blijf ik maar zitten te twijfelen wat ik nou als beste stelling kan gebruiken.
-
In 1839 was Nederland een arm en achtergebleven gebied in vergelijking met Engeland, Pruisen en Frankrijk. De omslag is voor Nederland in de jaren 1880-1914 gekomen. Dat is precies de bloeiperiode van de spoorwegen van Nederland. Die omslag heeft alleen kunnen plaatsvinden omdat de spoorwegen bestonden.
Zijn er mensen die boeken weten die hierover gaan?
Wel, in dat geval is het boek:"De Breedspoorlocomotieven van de H.IJ.S.M." en must.
In de inleiding wordt puntsgewijs grofweg vanaf 1930, de opbouw van de (breed)spoorwegen in Nederland en de omringende landen, beschreven. Ook komen de onderwerpen als de diligence en de trekschuit als vervoersmiddel in beeld.
Een aanrader.
-
Afgelopen vrijdag heb ik het betoog moeten schrijven op school, het is ging redelijk goed, ik verwacht wel een leuk cijfer. Als ik de uitslag binnen heb laat ik het nog horen.
De stelling is dus dit geworden:
De omslag naar de industrie in Nederland was vooral te danken aan de spoorwegen.