BeneluxSpoor.net forum

Vraag en antwoord => (Her)beginners => Topic gestart door: Sanderr op 27 April 2010, 18:52:57

Titel: Solderen
Bericht door: Sanderr op 27 April 2010, 18:52:57
Hallo,

Ik heb al op het forum gezocht maar ik kon niks vinden over mijn vraag.
Ik heb interesse in het solderen van bouwpaketten (printplaatjes) maar ik heb hier nog geen enkele ervaring in. Hoe kan ik wat ervaring opdoen zonder kapitalen aan spullen ermee "kwijt te raken"?

Sander
Titel: Re:Solderen
Bericht door: JaJo op 27 April 2010, 18:56:45
Gewoon beginnen met een eenvoudig bouwpakketje van Conrad. Bijvoorbeeld zoiets: http://www.conrad.nl/goto.php?artikel=190128

Groet Jaap
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Matheus 18 op 27 April 2010, 19:39:23
Hallo Sander,
Het solderen van plintplaatjes is heel makkelijk.
Gebrijk hiervoor een lichte soldeerbout, maximum 25W, indien in bezit van een elektronische, temperatuur instellen zoals bij het tin vermeld, koop deze in een elektronika zaak speciaal voor printplaten, dit is wel iets duurder maar je moet dan ook geen toevoeg prullen te gebruiken.
Steek het komponent dat je wil solderen in de printplaat en steek op het uiteinde van het vast te solderen pootje een metalen krokodillen klemmetje, houd de soldeertijd zo kort mogelijk en niet te veel tin gebruiken.
Het krokodille klemmetje is voor sommige componenten niet vereist maar als je het toch hebt gebruik je het maar.
Let op met IC's, deze zijn zeer gevoelig voor statische elektrisiteit, iemand rade mij ooit aan om met een mass kabeltje te werken tijdens solderen, maar dit is inmiddels al meer dan 15 jaar geleden, dit is misschien niet meer van toepassing bij de huidige generatie van IC.
Groetjes Matheus.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Hans van de Burgt op 27 April 2010, 19:40:55
@Sander,

Kijk eens in de encyclopedie:
http://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php/E11.17_-_Solderen

grzz,

Hans
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Ivo tB op 27 April 2010, 20:39:58
Beste Hans,

De tekst klopt, maar volgens mij zou het beste zijn een klein filmpje te maken, waarin iemand ziet hoe je een goede en een slechte verbinding maakt. Nu ben ik geen held in dit soort filmpjes maken, maar plaatjes en filmpjes zeggen vaak veel meer dan tekst.

Heeft iemand zo'n filmpje?

mvg,
Ivo
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Sanderr op 27 April 2010, 21:12:16
Ik heb nu een 60W soldeerbout. Wat is de reden dat het een lager vermogen moet hebben, gaat het uiteindelijk niet om de temperatuur? Ik geloof jullie daarin natuurlijk wel, maar ik vroeg het me toch af. Welke soldeerbout is aan te raden (geen al te dure maar wel een goede, met regelbare temperatuur als dat gewenst is voor elektronica solderen)? En welke tin is goed? Elke willekeurige soort met harskern of zit daar nog verschil tussen?

Alvast bedankt,
Sander
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Hans van de Burgt op 27 April 2010, 21:19:30
@Ivo,

Jouw suggestie om in de encyclopedie te gaan werken met instructiefilms is een uitstekend idee. We zouden daar eigenlijk een apart team voor moeten oprichten.
Er zijn natuurlijk veel meer items die zich er voor lenen om op deze manier verduidelijkt te worden.
Het artikel over solderen zal overigens nog voorzien worden van foto's.
We hebben zojuist toestemming gekregen van Conrad om hun fotomateriaal te gebruiken.

@Sanderr,

Je wijst ons op een aantal punten die we nog kunnen toevoegen aan het artikel.
Met het toevoegen van de illustraties, zullen we tevens jouw vragen beantwoorden.

Grzz,

Hans
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Matheus 18 op 27 April 2010, 21:27:53
Hallo Sander,
Een 60W soldeerbout daar kun je al een sigaret mee aansteken en is niet bevorderlijk voor printplaat en de op te solderen componenten.
Voor een 13€ zijn er al boutjes te koop bij de Hema of andere degelijke wikels van 20-25W.
Het soldeertin uit de elektronika zaak om solderen op een printplaat is zeer dun en snel vloeibaar, bevat alles wat nogig is.
Warmte is voor sommige componenten gewoon Moord, vandaar een lichte soldeerbout en mijn aanraden om een metalen krokodilletje te gebruiken, na solderen knip je dan de pootjes gewoon weg.
Matheus.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: henk op 27 April 2010, 21:32:06
Ik heb nu een 60W soldeerbout. Wat is de reden dat het een lager vermogen moet hebben, gaat het uiteindelijk niet om de temperatuur?

Electronische componenten en printsporen zijn niet altijd bestand tegen de temperatuur die nodig is om het soldeer te laten smelten. Daarom heb je liever een lichtere bout die de warmte zoveel mogelijk op de feitelijke soldeerplek afgeeft. Een zwaardere bout verspreidt de warmte veel sneller over een veel groter oppervlak.
Een regelbaar soldeerstation is ideaal voor uiteenlopende klussen, maar zelf heb ik al jaren een gewone 15 watt bout van Ersa. Ooit bij Conrad aangeschaft voor een paar tientjes.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Sanderr op 27 April 2010, 21:43:33
En regelbare temperatuur, is dit handig? Zo ja, tussen welke temperaturen moet je dan zo'n beetje kunnen instellen voor het solderen van elektronica?
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Wim Ros op 27 April 2010, 21:48:51
Gewoon een soldeerbout gebruiken van ongeveer 50W dus die van 60W kan heel goed, daar kun je snel en kort, maar wel lang genoeg de te solderen verbinding mee verhitten. Soldeer erbij laten vloeien en soldeerbout wegtrekken. Met een te lichte bout moet je deverbinding te lang verwarmen, en dit geeft meer schade dan met een zwaardere bout waarmee je snel en kort kunt verwarmen en werken.

Mvg
Wim.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Matheus 18 op 27 April 2010, 21:59:14
Ja de ervaring doet het hem, wij maar voorzichtig aandoen met ons licht boutje en voorzichtig aan.
Denk dat ik maar op deze weg blijf.
Voor mij is dit zeker.
Matheus.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Wim Ros op 27 April 2010, 22:03:36
Sander, ik gebruik een Weller WTCP-S is een soldeerbout met een vaste punt temperatuur van 370 gr. (TP-B7) Via een magnestat geregeld.

Mvg
Wim.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Ivo tB op 27 April 2010, 22:32:19
Ik gebruik dezelfde WTCP-S. Maar volgens mij is die allang niet meer te koop (die van mij is al meer dan 20 jaar oud en staat nu aan voor de laatste Blokkendoos vlonder) en vervangen door een ander type. Maar om te beginnen met solderen is dat veel te duur. En ja, met 60W kan ik ook elektronica solderen, maar het risico dat een transistor door de hitte het loodje legt is gewoon iets groter dan met een kleine bout. Althans dat hebben de elektronica winkels in verschillende steden mij altijd uitgelegd en dat vind ik nog steeds plausibel.

Een regelbare temperatuur soldeerbout heb ik nog nooit nodig gehad. Behalve bij het solderen aan witmetaal en dan zet ik gewoon een dimmer op een simpele 60W Weller soldeerbout van een paar tientjes.

mvg,
Ivo
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Klaas Zondervan op 27 April 2010, 23:55:12
De discussie over het vermogen van de soldeerbout laat zien dat het voor sommigen moeilijk is om onderscheid te maken tussen warmte en temperatuur.
Waarom wordt voor het solderen van elektronica meestal een bout van 20 à 30W gebruikt? Omdat dat voldoende is.
Maar er is geen enkel bezwaar tegen om een (veel) zwaardere te nemen. Het voordeel van een bout met groter vermogen is dat de stift daarvan groter is. Die bevat dus meer warmte dan de stift van een klein boutje en zal tijdens het solderen minder snel afkoelen. Daardoor warmt de soldeerplaats sneller op en is de soldeerlas sneller gemaakt en krijgt de warmte minder tijd om door te dringen op plaatsen waar je die niet wil hebben.
Bedenk daarbij dat de soldeerplaats minstens de smelttemperatuur van het soldeer moet bereiken, anders krijg je een z.g. "koude las".
Dus ik kan Wim helemaal bijvallen, er is niks op tegen om een bout van 50 of 60 watt te gebruiken.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Karst Drenth op 28 April 2010, 00:06:34
Idem hier,

80W Soldeerstation. Wel regelbaar tussen 150 en 450' :)

Soldeer daar gewoon SMD mee op een (loc)decoder ;) en/of lakdraad aan 0804 SMD leds  :P

Grtzz,

Karst
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Matheus 18 op 28 April 2010, 00:47:44
Toch interesant een Forum,
Je denkt bij jezelf dat je redelijk wat kennis hebt van bepaalde zaken en dan hoor je het plots eens op een andere manier.
Doet soms je mond openvallen en het enigste dat je hoort van jezelf is HE!.
Leve het forum zou ik zo zeggen.
Matheus.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Menno op 28 April 2010, 02:45:33
Hallo Sander,
Voor een 13€ zijn er al boutjes te koop bij de Hema of andere degelijke wikels van 20-25W.
Inderdaad... dat is dan ook wel meer dan eens op teleurstellingen uitgedraaid: de punten van dergelijke bouten zijn vaak vastgeschroefd: na een tijdje wordt het thermisch contact tussen element en punt zo slecht dat zelfs het tin aan de punt niet meer vloeibaar wil worden.

Koop een bout waar de punt opgeklemd zit, of op zijn plaats gehouden wordt met een opschroefbare huls.

@ Ivo: de WTCP-S is bij mijn weten vervangen door de WTCP-51, die ik anderhalf-twee jaar geleden kocht: het principe is exact hetzelfde, ook daar wordt de magnastat-techniek voor gebruikt.

Ik ben het met je eens dat zowel de S als de 51 veel te duur zijn voor een beginner.

Voor de topicstarter: als je nog nooit gesoldeerd hebt is het raadzaam om wat te oefenen met sloop-onderdelen of onderdelen die je zo goed als onmogelijk stuk kan solderen.

Vooral zogenaamde vermogensweerstanden (weerstanden die 3 (of meer) Watt kunnen verstoken zijn ideale oefencomponenten: je moet echt heeel veel uithalen wil je die stuksolderen door te lang verhitten.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: FransOmatic op 28 April 2010, 11:19:52
Voor printjes te solderen pak ik meestal mijn good old Wellertje van 25 Watt.
Die zijn niet zo duur en in een elektronica zaak meestal wel te verkrijgen.
Die van Weller zijn verkrijgbaar met een mooi klein soldeerpuntje.
Zorg dat je deze altijd een beetje vertint en nooit uren aan laat zonder er wat tin bij te doen om de punt fijn te houden.
Spulletjes als S39 of andere zuren NOOIT gebruiken. Dat kost je je soldeerpunt op termijn en je printje zal na een paar jaar ook mooi gaan oxideren.

Ow, nog 1 tip: als je een printje soldeerd maak eerst je printspoortje of pootje van het component (bv weerstand) warm en laat dan de tin erbij vloeien. Het gaat er niet om dat je alleen maar tin smelt maar juist om de tin op metaal te laten vloeien om een mooie soldeer verbinding te maken. Soldeer met geduld.

Succes !

Gr
Frans
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Wim Ros op 28 April 2010, 12:52:32
Ow, nog 1 tip: als je een printje soldeerd maak eerst je printspoortje of pootje van het component (bv weerstand) warm en laat dan de tin erbij vloeien.

Frans, het spijt me maar dit is niet echt een handige tip.

Bij het solderen maak je niet OF het soldeereiland OF het component warm.

Bij het solderen maak je EN het soldeereiland EN het component gelijktijdig warm, en voer je het soldeertin bij aan de andere zijde waar je beide verhit. Dus niet op de soldeerpunt zelf.

Mvg
Wim.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: henk op 28 April 2010, 13:02:58
De discussie over het vermogen van de soldeerbout laat zien dat het voor sommigen moeilijk is om onderscheid te maken tussen warmte en temperatuur.
Waarom wordt voor het solderen van elektronica meestal een bout van 20 à 30W gebruikt? Omdat dat voldoende is.
Maar er is geen enkel bezwaar tegen om een (veel) zwaardere te nemen. Het voordeel van een bout met groter vermogen is dat de stift daarvan groter is. Die bevat dus meer warmte dan de stift van een klein boutje en zal tijdens het solderen minder snel afkoelen. Daardoor warmt de soldeerplaats sneller op en is de soldeerlas sneller gemaakt en krijgt de warmte minder tijd om door te dringen op plaatsen waar je die niet wil hebben.

Dat snap ik wel, maar het veronderstelt een snelheid van handelen die je door ervaring opdoet. Een beginner kan mijns inzien beter niet gelijk met een bout van 60 watt beginnen.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Johan Trix op 28 April 2010, 13:03:49
Hieronder een kort filmpje:

http://www.youtube.com/watch?v=QglCYhf1-Ig

deze soldeerbout is erg warm. hij houd hem eerst kort een halve seconde op het soldeer-eiland tegen het component aan, soals wim zei, en dan voegt hij de tin toe die mooi op het eilandje uitvloeit.

Je ziet wanneer tin niet goed is gevloeid het is dan een bolletje, die je ook weer makkelijk kan verwijderen met de nagel ofzo.

Je moet zelf gewoon een paar keer solderen om de juiste verhouding in warmte en tijd te vinden, het is iets gevoelsmatig. Zolang het eindresultaat maar goed is en de componenten niet te heet worden.

ikzelf soldeer altijd op ongeveer 300 graden, dit is vrij warm maar omdat ik het al zo ontzettend veel gedaan heb op mijn werk verbrand ik zo goed als niks.

en henk: daarom moet je ook eerst oefenen.  ;D

Johan.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Klaas Zondervan op 28 April 2010, 13:10:42
Dat snap ik wel, maar het veronderstelt een snelheid van handelen die je door ervaring opdoet. Een beginner kan mijns inzien beter niet gelijk met een bout van 60 watt beginnen.
Juist wel. Door die zwaardere bout kun je sneller werken,en krijg je ook een beter resultaat.
Veel erger is het als een beginner met een te lichte bout aan de slag gaat. Dan duurt het veel te lang voor de soldeerplaats goed is opgewarmd, en heb je grotere kans op schade.
Nogmaals, het gaat niet om het vermogen van de bout, maar om de temperatuur van de soldeerstift. En die is bij een zwaardere bout niet per definitie hoger dan bij een klein boutje.
De temperatuur moet ruim hoger zijn dan de smelttemperatuur van het soldeer, maar niet overdreven hoog.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: henk op 28 April 2010, 13:20:03
Hoe hoger het vermogen hoe sneller de warmte zich verspreid en hoe sneller de boel dus op temperatuur is, toch Klaas?
Dat is een voordeel, maar alleen als je de snelheid van handelen hebt om dat voordeel te benutten. Heb je dat nog niet, dan worden ook de componenten sneller heet dan bij een lichtere bout.
Mijn eerste pogingen staan me nog vrij goed bij.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Ivo tB op 28 April 2010, 13:34:45
Als het gaat om te leren beginnen met solderen en als ik de vraag van Sander goed lees wil hij beginnen met het in elkaar zetten van elektronica bouwpakketjes. Dan gaat het om het solderen van 1/4 Watt weerstanden, keramische of MKM condensatoren, laag vermogen transistoren, een enkel IC of IC voetje en misschien LED's. Als het geen printplaat is met een enorm massavlak of vermogenstransistoren heeft of zware diodes, dan is een bout met een hoog vermogen helemaal niet nodig, omdat het om heel weinig materie gaat die verhit moet worden. Het kan wel, maar te lang op een punt houden gaat dan toch echt eerder fout dan met een kleine bout. Met een klein boutje gaat het prima en kun je minder verknoeien. Ten onrechte wordt hier verondersteld dat het vermogen best hoger kan, want hoe meer warmte hoe sneller het gaat. Een hoog vermogen bout heeft het voordeel dat de tip zelf niet zo snel afkoelt als er veel metaal moet worden opgewarmd. Bij een simpel kitje zal dat vrijwel nooit het geval zijn. Ik soldeerde vroeger elektronica altijd met een kleine bout en dat gaf nooit problemen. Messing kits soldeer ik liever met een zwaardere bout, omdat deze beter in staat is de plek van de las snel op warmte te krijgen zodat de verbinding snel tot stand komt. Voor een ervaren soldeerder is een hoger vermogen prima, maar een beginner zou dat beter niet kunnen gebruiken.

De tip voor het filmpje vond ik al heel goed en dat laat naar mijn mening het juiste zien, maar Youtube biedt dan zoveel gerelateerde aan dat ik een nog veel betere vond, waarin vooral ook wordt getoond wat er allemaal fout kan gaan en waarom en tips om dat te vermijden. Het leuke van de foute verbindingen is dat die met een lichte en een zware bout fout gaan.

Zie dit filmpje (http://www.youtube.com/watch?v=I_NU2ruzyc4&feature=fvw)

Nogmaals, ik soldeer tegenwoordig alles met een zware bout, maar voor simpele elektronica is dat toch niet meteen het beste om mee te beginnen. Maar dat is slechts mijn mening  ;)

mvg,
Ivo

P.S., Sander, na zoveel goed advies in dit draadje moet je nu maar beginnen!
Titel: Re:Solderen
Bericht door: FransOmatic op 28 April 2010, 14:58:27
Frans, het spijt me maar dit is niet echt een handige tip.

Bij het solderen maak je niet OF het soldeereiland OF het component warm.

Bij het solderen maak je EN het soldeereiland EN het component gelijktijdig warm, en voer je het soldeertin bij aan de andere zijde waar je beide verhit. Dus niet op de soldeerpunt zelf.

Mvg
Wim.


Ja ok, misschien niet duidelijk uitgelegd door mij. Wat ik bedoelde is dat je het te solderen stuk warm maakt en geen tinsmelterij begint. Zie wel eens bij de vliegclub waar ik ook actief ben wel eens stekkertjes met een klont tin er aan die maar half hecht of dikke pukkels tin onder op een printplaatje.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Klaas Zondervan op 28 April 2010, 15:03:05
Dat laatste filmpje laat inderdaad goed zien wat je wel en niet moet doen. Mits je in staat bent om het Engels gesproken commentaar te volgen.
Maar er zitten twee dingen in waar ik vraagtekens bij heb.
Hij zegt dat je de draadeinden van componenten moet afknippen voordat je gaat solderen, omdat anders de verbinding kan schrikken. Ik doe het altijd andersom omdat ik dan beter kan zien waar ik moet zijn, en ik heb daar nog nooit problemen mee gehad.
Verderop beveelt hij aan om bij sommige componenten een z.g. heatsink toe te passen om te voorkomen dat de component te heet wordt. Ik vind dat een overbodige maatregel, en het is bovendien weer iets wat de opwarming van de draad vertraagt en dus averechts werkt.

In het filmpje dat Johan Trix laat zien zie ik een andere fout. Die man wil graag laten zien dat hij heel snel kan werken, met als gevolg dat sommige verbindingen geen tijd krijgen om netjes uit te vloeien.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Ivo tB op 28 April 2010, 15:36:06
Klaas,

Die draadeinden knip ik ook pas na solderen af. Dat advies kon ik ook niet volgen, maar ik vond het filmpje mooi omdat het veel verschillende aspecten laat zien met do's en dont's die verder allemaal kloppen. Al is het maar om te zien hoe een soldeerverbinding eruit moet zien en hoe (snel) die tot stand komt. Boutpunt tegen print en draadje, soldeerdraad ertegen duwen, kijken of het vloeit (fractie van een seconde) en klaar. En geen bolle verbindingen  ;D Volgens mij moet een beginner hiermee aan de slag kunnen. Iets wat me verder opviel was dat IC's verbinding na verbinding werd gesoldeerd. Doe ik ook wel, maar als je twijfelt kun je dat beter om en om doen of van de ene naar de ander kant. Waar helaas niet op wordt gewezen zijn onbedoelde draadbruggen. Je moet een print na solderen altijd nog even controleren of er niet ergens tin een verbinding overbrugt, die vrij moet blijven. Vooral bij IC voetjes, waar ook nog een printspoortje tussendoor loopt moet je even voorzichtig zijn.

Het perfecte filmpje zal wel niet bestaan, tenzij we dat gaan maken voor onze encyclopedie!!

mvg,
Ivo
Titel: Re:Solderen
Bericht door: rjr op 28 April 2010, 16:02:06
....
Hij zegt dat je de draadeinden van componenten moet afknippen voordat je gaat solderen, omdat anders de verbinding kan schrikken. Ik doe het altijd andersom omdat ik dan beter kan zien waar ik moet zijn, en ik heb daar nog nooit problemen mee gehad.
....

Ik doe dit ook, maar ga dan achteraf nog wel even alle pootjes langs om de schrikverbinding weer te herstellen.
Heb er in het verleden al wel eens last van gehad, zeker als de printen wat ouder worden.

Heb ook een specialle tang die de draadeinden afknipt, en gelijk het resterende stukje een beetje buigt zodat de componenten er niet uit kunnen vallen. Werkt op zich ook wel handig, want dan ben je all die lange draadeinden kwijt en kun je overal goed bij.

Groet,
Roelco
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Sanderr op 28 April 2010, 22:32:22
Bedankt voor de filmpjes, vooral de laatste was erg behulpzaam. Ik zit nog met een vraag: wat zijn IC's (ik weet wel dat dit Integrated Circuits zijn, maar verder niets) en de bijbehorende IC voetjes, waarvan sommigen zeggen dat je deze weg kan laten?
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Ronaldk op 28 April 2010, 22:47:41
Hoi Sander,

Even met google gezocht: http://nl.wikipedia.org/wiki/Ge%C3%AFntegreerde_schakeling daar kan je wel wat lezen over IC-tjes..

Groeten Ronald
Titel: Re:Solderen
Bericht door: RobGood op 28 April 2010, 22:54:48
ik heb 4 maanden geleden een soldeer station gekocht, vroeger en voor mijn werk altijd van die onbetaalbare weller stations gebruikt.... dit is een Velleman koste net 5 tientjes... dacht "zal wel nie veelzijn"  maar niks is minder waar is een uitstekend apparaat lekker veel capaciteit, soldeer er zelfs kippegaas mee. en een keramische punt dus de kans dat je de IC's sloopt tijdens het solderen is nihil... aanradertje..

Rob
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Menno op 28 April 2010, 23:14:34
Rob, een Velleman van 5 tientjes zal vast voldoen, maar kan niet op tegen een Weller kwa duurzaamheid: ik weet zeker dat ik over 40 jaar nog nieuwe punten kan krijgen voor m'n WTCP-51, zoals die al jaren verkrijgbaar. Bij Velleman wil ik niet eens aan een dergelijke vervang-actie denken...

Dat die keramische punt geen schade toebrengt aan IC's is pure kul: het gaat er alleen maar om hoelang je je IC verwarmt, en hoe warm je bout is.
Tenzij je ESD-aspecten meeneemt wat betreft de punt is het een argument dat kant noch wal raakt.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: RobGood op 29 April 2010, 22:56:08
ja, natuurlijk is een Weller een veel betere bout, waar ik op doel is dat Sander volgens mij met zo een Praxis bout aan de gang gaat op de bouwpakketjes, al die soldeerbouten die met hun snoer direct in de 220 gaan maken je IC's kapot omdat er altijd wel een zwergspanningkje op de punt staat, die velleman heeft een keramische prunt dus 100% geisoleerd en potentiaalvrij... natuurlijk moet je de IC ook niet kapot bakken.... maar daar doelde ik niet op...
Heb trouwens wel een paar extra punten gekocht toen ik dat stationnetje kocht...
Ach ik ben der wel blij mee....
Rob
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Klaas Zondervan op 29 April 2010, 23:28:54
...al die soldeerbouten die met hun snoer direct in de 220 gaan maken je IC's kapot omdat er altijd wel een zwergspanningkje op de punt staat,
Hoe kom je daar nou toch bij. Al die directe bouten zijn voorzien van een aardaansluiting, en die moet je dus ook geaard gebruiken, al was het alleen maar voor je eigen veiligheid.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: henk op 29 April 2010, 23:29:26
al die soldeerbouten die met hun snoer direct in de 220 gaan maken je IC's kapot omdat er altijd wel een zwergspanningkje op de punt staat,  

Eigenlijk ook al nooit wat van gemerkt. Nog niet bij het solderen van SMD-IC's.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Rob Bogers op 01 May 2010, 13:12:18
De IC's (vooral CMOS) gaan vooral kapot door het pakken met de hand, wanneer je geen polsbandje gebruikt en/of dus niet geaard werkt. Door het pakken van CMOS IC's zonder eerst de statissche lading van je lichaam te hebben afgevoerd wordt het IC "opgeblazen" door de enorme hoge statische spanning. (ESD) Dus eigenlijk niet door het solderen op zich.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Matheus 18 op 01 May 2010, 13:54:18
Dus Rob,
Zoals ik eerder vermelde in een van mijn antwoorden is een raad van 15 jaar geleden, het werken met een mass draadje voor het afvoeren van statische elektrisiteit nog steeds aan te raden?
Verder werd mij toen ook verteld van niets van nylon te dragen omdat dit zeer grote ladingen statische elektrisiteit opslaat op het lichaam.
Wat is er waar?
Matheus.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Rob Bogers op 01 May 2010, 14:10:49
Het probleem is niet alleen het nylon maar hoe beweeg je je. Als je bijvoorbeeld nylon vloerbedekking hebt, kun je aan de gang blijven, ook wanneer je nylon kleding draagt. Jouw ontlading van statische elektriciteit naar het IC o.i.d. is dodelijk voor de meeste CMOS IC's. Het ergste is dat zich het probleem/storing niet eens gelijk hoeft te openbaren maar kan ook na verloop van tijd optreden en dan weet je niet meer wat je gedaan hebt en zoek je je wezenloos. Gewoon een draadje naar aarde is een beetje link, je moet ook zorgdragen voor jouw eigen veiligheid. Ik zou bij bijvoorbeeld Conrad een ESD veilig polsbandje bestellen en die verbinden met een goede randaarde van een wandcontactdoos of CV (als die tenminste met een aardedraad verbonden is aan aarde, dat hoort namelijk zo te zijn). Vaak zie ik wel eens computerhobbyisten voordat ze in het inwendige van een PC aan de gang gaan even de CV aanraken en dan componenten verwisselen. Volgens mij is dat vragen om problemen. Dit soort karweitjes moet je volgens mij toch echt met een polsbandje en nog liever op een anti-statische mat of tafel uitvoeren. Kortom, zorg dat er gedurende "de werkzaamheden" geen potentiaalverschil is tussen jou en het IC. Toen ik nog bij Defensie werkte had ik de gelegenheid om zo'n setje (ani-statische mat + polsband en de nodige snoeren) voordelig aan te schaffen. het is ook zaak dat je zeker weet dat de aardeverbinding goed is, dus echt fysiek verbonden met een aardpen in de grond. Het komt wel eens voor dat je wel een geaarde wandcontactdoos hebt maar dat inwendig de aardedraad niet aanwezig is en dan heeft het dus geen zin. CMOS IC's worden ook altijd verkocht op anti-statisch schuim of in een ESD-veilige koker.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Klaas Zondervan op 01 May 2010, 18:34:46
het is ook zaak dat je zeker weet dat de aardeverbinding goed is, dus echt fysiek verbonden met een aardpen in de grond.
Sorry Rob, maar dit is dus onzin. Het gaat erom dat alles op een gelijk potentiaal ligt. Bij een echte antistatische opstelling werk je met een soldeerstation waar een trafo in zit. De soldeerbout zelf werkt dan op een lage spanning, b.v. 12 of 24V. Op het soldeerstation zit een massabus die via het snoer verbonden is met de soldeerstift. De mat waar je op werkt en het polsbandje zijn beide via een weerstand van ongeveer 1Mohm aan deze massabus verbonden. Daarmee komen de werkmat, je hand en de soldeerstift op een gelijk potentiaal en dat is voldoende. Het is helemaal nergens voor nodig dat het aan de echte aarde zit.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Henk Boshuyzen op 01 May 2010, 22:29:47
Ooit heb ik in mijn werkzame leven voor de electronica afdeling van ons bedrijf meegeholpen om een opleiding solderen electronica op te zetten.

Een paar punten daaruit waarover hier discussie is/was:
- Een polsbandje NOOIT met de installatie aarde verbinden!!!
Reden? Neem maar eens een verlengkabel waarvan de aarde in de aansluitsteker onderbroken is en hou een spanningzoeker tegen de aarde van de contrasteker/doos.
In 99% van de gevallen zal je zien dat er een (inductie) potentiaal ontstaat.

- Componenten op maat maken en aansluitingen afknippen VOOR de soldering plaatsvind om het "schrikeffect"te voorkomen.
Als je de aansluitdraden na de soldering afknipt vlakbij de soldering vindt er een vervorming van de draad plaats waardoor de soldering onder druk komt. Een goede soldering bedekt ook het afgeknipte uiteinde van de aansluiting van de component.
De optie om na het afknippen de solderingen nog even na te lopen met de soldeerstift is een optie.
Bij ons bedrijf werden printen hersteld die in toepassingen gebruikt werden die soms nogal aan trillingen onderhevig waren. Dan kan het schrikeffect wel degelijk gevolgen hebben.

Voor onze toepassing zal het schrikeffect niet zoveel uitmaken, alhoewel printen gemonteerd onder een modeltafel toch wel aan enige trilling onderhevig kunnen zijn.

Groet,

Henk B
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Ivo tB op 02 May 2010, 09:08:26
Dankzij deze discussie begin ik te begrijpen waar het omgaat met het zogenaamde schrikeffect. Nu soldeer ik al zo'n 32 jaar printjes in elkaar waaronder radiobesturingsonderdelen in bijvoorbeeld RC motormodellen, die dus aan behoorlijke trillingen onderhevig zijn veel meer dan ooit zal gebeuren met modelspoor. Printen maak ik bij voorkeur ook zelf. Ik heb in die 32 jaar nog nooit last gehad van het schrikeffect en ik knip de draden nooit af voor het solderen, maar altijd erna. Ik werk ook nooit met een polsbandje en de problemen met de statische spanning trad vooral op met de eerste generaties CMOS IC's. Die dingen zijn tegenwoordig veel beter bestand tegen statische spanningen. Zo'n oude zul je nergens meer tegenkomen.
Er zijn vroeger wel meer problemen geweest. Ook allerlei computerinterfaces die niet gebufferd waren en die gevoelig waren voor aansluiting onder spanning en wat te denken van het aansluiten van een beamer op een PC. Dat moest vroeger ook in een bepaalde volgorde voor het kon werken.

Als dit een draadje is voor een beginner met solderen, laten we het dan niet te moeilijk maken en laten zien hoe een goede soldeerverbinding eruit moet zien. De rest volgt met het groeien van de ervaring. Zoals hier al eerder stond door een moderator: lees de bijdrage in onze encyclopedie en kijk naar de filmpjes op Youtube en aan de slag.

mvg,
Ivo
Titel: Re:Solderen
Bericht door: RobGood op 02 May 2010, 10:20:29
Ik bedoelde ook alleen maar te zeggen dat die V... Bout van mij eenn fijn ding is voor relatief weinig geld....
En SMD solderen met zo een Praxis pistool bout? Dat zou ik toch echt wel eens willen zien hoe je dat doet...
Rob
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Rob Bogers op 02 May 2010, 10:46:17
Zo zie je maar weer, valt er toch weer wat te leren. Goed, dat aansluiten op een aarde doe ik niet meer. Klaas je hebt helemaal gelijk.
Titel: Re:Solderen
Bericht door: dito op 02 May 2010, 15:16:48
Hallo
Al jaren soldeer ik printjes met een oud(ong 25j)  soldeerapparaat van weller.Wel eerst eens op de hoogte gebracht van een ervaren soldeerder en dat is van heel groot belang
dat men persoonlijk iemand kent die de kneepjes kent.Een detail die ik in dit draadje niet hoor is het feit (van mijn leraar) dat men na elke soldeer goed de stift dient af te wrijven op een nat sponsje dat immers bijgeleverd is bij een weller,dit om verbrande residus weg te nemen die bij een volgende soldeer er in terecht zouden komen.Een goede raad:niet bang zijn om te doen,want na enkele keren heb je het wel door.
Dito
Titel: Re:Solderen
Bericht door: Klaas Zondervan op 02 May 2010, 15:22:33
Dat schoonvegen van de stift wordt wel genoemd in een van de video's waarnaar in dit draadje gelinkt wordt.