BeneluxSpoor.net forum
Vraag en antwoord => Elektronica en analoog => Topic gestart door: Arjen52 op 17 June 2023, 22:58:54
-
Voor een schakeling wil ik een regelbare weerstand 3296 gebruiken.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls_2023/100-Ohm-Multiturn-Trimpot-Trimming-Potentiometer-Through-hole-3296W-648e1ccb442e4.png) (https://images.beneluxspoor.net/bnls_2023/100-Ohm-Multiturn-Trimpot-Trimming-Potentiometer-Through-hole-3296W-648e1ccb442e4.png)
Bron: Sunrobotics (https://www.sunrobotics.in/shop/11120-100-ohm-multiturn-trimpot-trimming-potentiometer-through-hole-3296w-20853#attr=)
Als elektro-leek heb ik een vraag over de aansluiting in een gelijkstroomschakeling.
Klopt het dat pin 1 de plus (+) is, pin 2 de uitgang met geregelde spanning en pin 3 op de min (-) moet worden aangesloten?
En is er dan geen kortsluiting tussen de pinnen 1 en 3?
-
De boog tussen 1 en 3 is geen draad, maar een weerstand. Dus geen kortsluiting.
-
Dank Klaas, ik hoopte al dat jij mij zou geruststellen ;)
-
Nog twee vragen over trimmers.
Bij statische weerstanden maakt het niet uit of je DC ompoolt of dat je AC gebruikt, maar in het bovenstaande plaatje staat expliciet pin 1: VCC en pin 3: GND.
- Als ik zou ompolen dan wordt pin 1: GND en pin 3: VCC. Heeft dat effect op de werking van de trimmer?
- Kan je trimmers ook gebruiken bij wisselstroom (AC)?
Alvast bedankt voor de reactie(s).
-
Gezien de getallen die er bij staan is het een lineaire potentiometer. Dan maakt het niet uit als je 1 en 3 verwisselt.
Het enige effect is dat de draairichting van de instelschroef verandert. In het ene geval is rechtsom hoger, in het andere geval is linksom hoger. Is maar net wat je handig vindt.
Kun je laten zien in welke schakeling dit ding moet komen?
-
Nogmaals dank Klaas voor je snelle antwoord.
Voorlopig wil ik een zeer eenvoudige regelbare gelijkrichter maken om de lichtsterkte van een aantal LEDs van lantaarnpalen te kunnen regelen. Die LEDs hebben al een eigen weerstand van 1K Ohm (staat niet in onderstaand schema), maar ik wil met dit eenvoudige schakelingetje het licht kunnen dimmen tot de gewenste sterkte. De wisselstroombron is 14V AC van een Fleischmann-trafo.
(https://images.beneluxspoor.net/bnls_2023/Schermafbeelding-2023-06-19-122207-64902c74292dc.png) (https://images.beneluxspoor.net/bnls_2023/Schermafbeelding-2023-06-19-122207-64902c74292dc.png)
De laatste twee vragen zijn meer uit belangstelling en om weer wat te leren. :)
-
Nog een leervraag (in het kader van 'ervarend leren'): om de gelijkstroom na de gelijkrichter af te vlakken las ik ergens om een condensator tussen de + en - te plaatsen.
Moet dat een elco zijn of mag dit ook een keramische condensator zijn?
In mijn rommeldoosje heb ik namelijk nog keramische condensatoren 105 (1uF, 50V) liggen.
(https://i.ebayimg.com/images/g/TT8AAOSwU4JZiwWt/s-l1600.jpg)
Bron: eBay.de (https://www.ebay.de/itm/10-x-Kondenstor-1uF-105-Keramik-50V-Industriequalit-t/182709922947?pageci=e4a56ece-f95b-4788-9a1a-6e9771e0cb3b&redirect=mobile)
-
Met keramische condensatoren gaat het ook. 1uF zal voor een enkele led genoeg zijn, maar bij grotere stromen heb je meer microfarads nodig.
Het voordeel van elektrolytische condensatoren is dat je daar grote waarden mee kunt maken. Het nadeel is dat ze gepolariseerd zijn, je mag plus en min niet omkeren.
-
Top Klaas (y)
Vooral jouw opmerking over het aantal LEDs is erg belangrijk.
-
In mijn rommeldoosje heb ik namelijk nog keramische condensatoren 105 (1uF, 50V) liggen.
105 is volgens mij 10 tot de vijfde, en dat is 100 nF. Ook het plaatje lijkt daarop.
Dat zijn typische ontstoor condensatoren voor miscrocontrollers en andere elektronische componenten. Voor LEDs hebben die in het algemeen een te beperkte capaciteit.
Groet, Aiko
-
Hi Aiko,
Als ik deze website (https://retrocomputerverzamelaar.nl/condensator-waarden/) goed begrijp is 105 gelijk aan 1.000.000pF = 1.000nF = 1uF.
Klopt dit dan niet?
En zoals Klaas al aangaf kan ik beter een elco gebruiken voor het afvlakken.
-
105 op een condensator betekent: 10 met nog 5 nullen, dus 1.000.000. Dat is doorgaans de waarde in picofarads, tenzij anders aangegeven.
Arjen, als je 14V wisselspanning gelijkricht en afvlakt, dan krijg je 20V gelijkspanning. Over een led valt ongeveer 3V, dus je staat 17V is de weerstanden te verstoken.
Het is efficiënter om meerdere leds in serie te zetten.
-
Hoi Klaas, in dit geval gaat het om zelfgebouwde lantaarnpalen die ik ieder van een weerstand van 2,2K, resp. 1K heb voorzien.
Bij een volgend project zal ik jouw opmerking zeker ter harte nemen.
Het probleem met serieschakeling is, dat wanneer ergens in de keten een LED de geest geeft, de andere lichtpunten ook doven en dat je met moeite (uitbouwen :( ) de bron van de storing kunt vinden. Bij een parallelschakeling weet je 'de dader' gelijk.
-
Dat storingzoeken hoeft niet moeilijk te zijn. Als je alle aansluitpunten bereikbaar houdt kun je de fout vinden door de lantaarns in de keten stuk voor stuk kort te sluiten. Als de overige weer aan gaan, dan zit je op de defecte.
Een led gaat ook niet zo gauw stuk. Zeker als je met de stroom ver onder het maximum blijft gaat een led jaren mee.
-
Dat snap ik, maar gezien mijn leeftijd en het feit dat de aansluitingen onder de tafel zitten en de lantaarnpalen er op, heb ik hier niet zoveel zin in. Elke keer onder de tafel om kort te sluiten en er dan onder uit kruipen voor de controle :(
Ik heb overigens wel (door schade en schande) geleerd dat, als ik ooit nog eens een Cranicher Altbahn 2.0 ga maken, ik het veel efficiënter ga aanleggen met modules in plaats van één grote tafel. 8)
-
Wil je de leds blijvend kunnen regelen wat betreft lichtsterkte?
Zelf zou ik liever 1 simpele weerstand voor de led plaatsen. Hoef je in principe maar 1 keer per kleur led uit te vogelen.
Verder zou ik de potmeter zo niet toepassen, er loopt zinloze stroom door de potmeter van de + naar de -
Ik zou de verbinding aan de rechterkant van de potmeter weglaten of nog beter verbinden met de loper.
En ik zou een simpele 5V voeding gebruiken, zonde dat verlies in de weerstanden. Dan ben je ook de, denk ik niet zichtbare, 100Hz rimpel af.
-
Bedankt Bert voor je reactie.
Één ding snap ik niet:
Ik zou de verbinding aan de rechterkant van de potmeter weglaten of nog beter verbinden met de loper.
Bedoel je dat ik de pin rechts en de pin midden moet kortsluiten? En wat is hiervan het voordeel?
-
Dat snap ik, maar gezien mijn leeftijd en het feit dat de aansluitingen onder de tafel zitten en de lantaarnpalen er op, heb ik hier niet zoveel zin in. Elke keer onder de tafel om kort te sluiten en er dan onder uit kruipen voor de controle :(
Precies om die reden heb ik zo weinig mogelijk onder de tafel zitten. Alle draden die ergens onder de tafel aangesloten zitten komen bij mij direct naar de voorkant en daar worden de onderlinge verbindingen gemaakt. Om er aan te werken zit ik op een krukje en dan heb ik alles recht voor mijn gezicht zitten.
Dat deed ik zo op mijn vorige baan "Uit en Thuis" en nu, op een iets andere manier, ook op mijn nieuwe baan "Dubbelom".
Wat Bert bedoelt: de stroom vertakt zich nu langs twee wegen. De ene is van de plus via de loper naar de led en dan naar de min. Dat is een nuttige stroom.
Maar er loopt ook een stroom door de potmeter direct van plus naar min. Dat is een nutteloze stroom die misschien wel groter is dan de stroom door de led en alleen maar de potmeter opwarmt.
-
Als ik het dus goed begrijp kan ik die rechter pin (GND) dus net zo goed niet aansluiten.
-
Die aansluiting heeft inderdaad weinig zin.
-
Dan gaat die verwijderd worden.
Bedankt voor alle hulp.
-
Kon ff niet reageren doordat de site onbereikbaar was.
Klaas heeft het goed uitgelegd.
Zelf zou ik de open kant wel met de loper verbinden.
Maakt niet veel uit, is wat theoretisch maar indien bij verdraaien de loper even geen verbinding maakt kan de stroom beperkter doorlopen.
Verder viel me op dat er een 100K potmeter op de tekening staat. Die is minimaal een factor 10 te groot
-
Bedankt Bert.
Het plaatje was alleen als voorbeeld. Ik heb 1K en 500R potmeters, dus dat is geen probleem.
Klaas en jij hebben mij weer het één en ander bijgebracht. (y)
-
1K is te klein…
Stel er komt 17V DC uit de voeding en de Led zit op 2V en heeft genoeg aan 5mA
Dan is zit je op 15V:0,005=3K
-
Hi Aiko,
Als ik deze website (https://retrocomputerverzamelaar.nl/condensator-waarden/) goed begrijp is 105 gelijk aan 1.000.000pF = 1.000nF = 1uF.
Klopt dit dan niet?
En zoals Klaas al aangaf kan ik beter een elco gebruiken voor het afvlakken.
Zie ook https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Nanofarad#:~:text=Een%20nanofarad%20(symbool%20nF)%20is,(10%E2%88%929%20F). (https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Nanofarad#:~:text=Een%20nanofarad%20(symbool%20nF)%20is,(10%E2%88%929%20F).)
-
De (witte) LEDs hebben een spanning van 3V, stroomsterkte is 20 mA.
Elke LED heb ik al voorzien van een eigen weerstand van 1K, resp 2,2K.
De voeding is 14V AC, gelijkgericht: ~20V DC (zie opmerking van Klaas (https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=107692.msg3222401757#msg3222401757))
Dan wordt de berekening: 20 - 3 = 17V.
Voorschakelweerstand = 17 : 0,02 = 850R
De eigen weerstand van de LED is dus al voldoende, maar met de potmeter kan ik de lichtsterkte regelen.
-
Ok. 20mA is tegenwoordig erg veel voor Leds maar indien dat zo bij jou is prima.
Zelf gebruik ik veel leds. Voorschakelweerstand minimaal 1K maar ook wel 2-3K bij 5V voeding.
-
Bert, toch bedankt voor het meedenken (y)