BeneluxSpoor.net forum

Vraag en antwoord => Elektronica en analoog => Topic gestart door: Noordernet op 16 April 2023, 20:46:07

Titel: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Noordernet op 16 April 2023, 20:46:07
Ik wil wat weerstanden gaan halen. Om sommige van mijn (analoog bestuurde) locomotieven wat minder snel te laten rijden. En om lampjes wat temperen.

De BNLS-Encyclopedie geeft gedetailleerde informatie, maar niet over wat ik nodig heb.

Uit mijn vraagstelling is wel duidelijk dat ik qua electronica een volledige onbenul ben. Ik hoef trouwens geen uitleg over de Wet van Ohm, maar wél graag wat tips over veel gebruikte waarden.
Dank alvast!

Wolter
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Voske op 16 April 2023, 21:07:54
beste
er worden geen weerstanden gebruikt om locs trager te doen rijden ze zouden veel te warm worden en die dat het wel aan kunnen zouden veel te dik zijn en te veel verbruiken voor je modelbaan, kun je gewoon de snelheid niet regelen met de draaiknop van je transfo
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: bask185 op 16 April 2023, 21:10:00
Ik zou dan eerder diodes gebruiken in serie met de motor, maar zoals Voske scherp opmerkt. Waarom wil je dit precies?

Bas
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Menno op 16 April 2023, 21:14:10
Dat is vrijwel onmogelijk te zeggen. Besef vooral dat weerstanden een hele slechte manier zijn om de snelheid van een motor, zeker die van een modeltrein, te temperen. Dit omdat de spanningsval over een weerstand bepaald wordt door de stroom erdoor (helaas, de Wet van Ohm), en die is bij een modeltrein alles behalve gelijk: zou je de lok van spanning voorzien terwijl je deze opgetild hebt, dan heb je een andere weerstand nodig dan wanneer 'm met 1 of 2 rijtuigen op de baan zet. Hang je er een flinke sleep achter, dan wordt het gedrag wéér anders. Gaat de trein een helling op, dan zou het zelfs kunnen dat 'ie stil komt te staan.

Daarnaast wordt een weerstand in deze toepassing al snel vrij warm, zodanig warm dat plastic er van kan vervormen. De vraag is of je dat moet willen in een (vaak) klein behuisde modeltrein met weinig luchtkoeling.

Lampjes minder fel laten branden kan veel beter met weerstanden, maar ook daar gaat op dat ze behoorlijk warm kunnen worden.

De beste tip is om wat weerstanden van 1 tot 3 Watt te kopen in het bereik van 1-47 Ohm. Dat geeft je genoeg speelruimte om te experimenteren met verschillende waardes en te kijken of het naar je zin is.

Een andere oplossing is het gebruik van een bruggelijkrichter, waarvan de gelijkspannings-aansluitingen met elkaar verbonden zijn. Op die manier wordt de maximum-snelheid beperkt, maar het nadeel is dat ook de startspanning hoger komt te liggen (in simpeler taal: tussen punt waarop de knop opengedraaid wordt en waarop de motor daadwerkelijk begint te draaien komt meer afstand te zitten)
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Noordernet op 16 April 2023, 21:18:25
Dank voor jullie reacties.

Er zit nogal wat verschil in het temperament van mijn locomotiefjes.
De DB V36 en NS 500 van Roco laten zich prima regelen.
Maar de Fleischmann Anna is nogal een snellopend geval, waarschijnlijk ook omdat het bewust als speelgoed is ontworpen.

Ik heb ooit gelezen dat iemand een locomotief geschikt maakte voor het bedienen door kinderen. Hij bouwde een weerstand, in wat voor vorm ook, in. Dat bracht de maximumsnelheid van de lok wat terug. En dat bracht mij bij mijn vraag in het eerste bericht in dit draadje.

Maar, gelet op jullie antwoorden, zie ik dat een weerstand in een lok een slecht idee is. Met die uitkomst kan ik goed leven.




Wolter
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Klaas Zondervan op 16 April 2023, 21:32:25
Om de motorspanning te verlagen zijn diodes beter geschikt dan weerstanden. Maar bedenk wel dat diodes ook warm worden.
Hoe dan ook, weerstanden of diodes, het blijven paardenmiddelen. De reden waarom sommige locs veel te snel rijden ligt in de tandwieloverbrenging. Maar om dat aan te passen vereist andere vaardigheden.
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Noordernet op 16 April 2023, 21:39:06
Dank je, Klaas. Dit is ook een helder antwoord.
Dan ga ik niet aan het sleutelen aan Anna.

Wolter

Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Klaas Zondervan op 16 April 2023, 21:43:36
Je kunt wel wat gaan experimenteren met diodes. Gewoon om een gevoel te krijgen bij wat er gebeurt. Voor de zekerheid laat je het kapje er af, om te voorkomen dat daar blaren op komen.
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Station W op 16 April 2023, 21:48:16
Ik vind het heel legitiem dat je sommige loks wat wil temperen. De oude Limaatjes zijn snellopers, maar de Anna kan er ook wat van. Niet iedereen is bereid om de oudjes te digitaliseren (of aan de kant te zetten).
Lekker eenvoudig zoals ik (gekke analoge Henkie) dat ook doe is een handvol diodes in serie zetten, zie ook de reactie van Bas (en nu ook Klaas zie ik) hierboven. Die geven een spanningsval die min of meer onafhankelijk is van de variërende stroom door de motor. Om een beetje effect te bereiken moeten het er wel een stuk of 3 zijn, en natuurlijk anti-parallel om twee richtingen te kunnen rijden, dus 6 in totaal. En niet al te krap in de maximale stroom. Ik denk dat een 1N4001 wel voldoet. Kijk wel goed hoe je ze aan elkaar zet want ze zijn polariteit-afhankelijk. Een tekeningetje voor de duidelijkheid zou nu handig zijn maar lastig om dat even op te laden.

Succes en groeten,
Henk
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Noordernet op 16 April 2023, 21:56:18
Dank jullie, het is het proberen waard.

Morgen maar even naar Okaphone.

Groet,

Wolter



Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: bask185 op 16 April 2023, 21:59:02
Wolter,

Nog een vraagje. Als je rijdt, rij je dan met 1 trein tegelijk of met meer? De reden waarom ik het vraag, ik heb een overgebleven PWM regelaar die je kan aansturen met een multimaus. En ik wil er graag van af, maar niemand wilt hem hebben  :P

Behalve wat relais en servo's aansturen kan het ding ook met meerdere snelheidsschalen werken. Dan kan je de 10 lok functies gebruiken om de gevoeligheid van de draaiknop aan te passen. Dit werkt natuurlijk alleen goed als er op de regelaar maar 1 trein tegelijk rijdt. Als je dan met drie treinen op dezelfde spanning rijdt, lost het niks op natuurlijk. Mocht je interesse, laat het me weten.

Mvg,

Bas
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Noordernet op 16 April 2023, 22:11:07
Bas,

Het klinkt als een mooi apparaat, maar biedt voor mijn gebruik eigenlijk te veel mogelijkheden. Volgens mij is daar bij andere ‘bewust analoge rijders’ best belangstelling voor.

Ik wil het temperen van de snelheid het liefst in de lok zelf doen.

Groet,

Wolter
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Noordernet op 16 April 2023, 22:29:36
Op mijn verzoek heeft de ‘dienstdoende’ moderator de titel van dit draadje aangepast. Moderator: dank daarvoor.

Wolter
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Piet Groot op 16 April 2023, 22:34:27
Je wilt natuurlijk voor- en achteruit kunnen rijden.
Dan moet je de diodes antiparallel schakelen in serie met de motor, dus steeds twee diodes parallel naast elkaar, met het ene streepje op de diode naar links en de andere naar rechts. Ik zou met de Anna beginnen met 2x 2 of 3 diodes boven op de motor in het machinistenhuis, op deze plek heb je echt voldoende ventilatie.
Er is niets experimenteels aan, velen zijn je in het verleden voorgegaan, ik ook.



Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Noordernet op 16 April 2023, 22:50:51
Piet,

Dank voor het meedenken.
Ik had dit schemaatje inmiddels ook bedacht.

Groet,

Wolter
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Lolke Bijlsma op 16 April 2023, 23:05:52
Ik heb dit vroeger met een Lima loc gedaan. Ik had drie IN4001 diodes in serie en dat levert een spanningsval van 4,5V 2.1V op. Ik had geen probleem met warmte want de 1N4001 kan best wel wat hebben.

Groeten,
Lolke
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Klaas Zondervan op 16 April 2023, 23:08:51
Ik had drie IN4001 diodes in serie en dat levert een spanningsval van 4,5V op.
Daar  heb ik mijn twijfels bij. Dat is 1,5V per diode, dan zit hij over de grens van wat hij aankan.
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Blausee-Mitholz op 16 April 2023, 23:14:22
Spanning val is toch 0,7 volt per geleider (diode in dit geval).

Mvg, Johan
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Klaas Zondervan op 17 April 2023, 08:46:05
Inderdaad, ongeveer 0,7V per diode. Bij 1,5V loopt er zo veel stroom door dat hij stuk is of bijna stuk.
Titel: Re: Weerstanden: gebruikte waarden
Bericht door: Theo Mol op 17 April 2023, 09:39:51
Morgen maar even naar Okaphone.
Daar heb ik kort geleden een paar pwm-regelaars gekocht om mijn analoge locjes te regelen. Dat gaat beter dan met een trafo en zo'n regelaar is niet duur (en voor klunzen zoals ik: al in elkaar gezet dus makkelijk).  Let op, de regelaar werkt maar één kant op dus om achteruit - of vooruit - te rijden moet je een schakelaartje er tussen zetten voor het ompolen.
Altijd de moeite waard om even naar te kijken en te bespreken.
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Noordernet op 17 April 2023, 09:50:04
Eerlijk gezegd was jouw bericht over het kabeltje bij je PWM-regelaar reden om even verder te zoeken naar die regelaar. Hij blijkt op loopafstand te koop te zijn. Niet bij de Chinees, en ook niet in een Brexitland. Ik had intussen bij forumgenoot Jacob getest - en goed bevonden - wat een PWM-regelaar kan. Ik kende het ompoolverhaal al.

En toen kwam de diodevraag bovendrijven …

Dank voor je reactie.

Groet,

Wolter
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Scratchbuilt op 17 April 2023, 09:56:18
Ik ben ook geen deskundige op dit gebied, maar voor wat het waard is:

In mijn geval, om een loc op een batterijtje (lipo 3,7V) te kunnen laten rijden, verving ik de motor voor een exemplaar wat daarvoor geschikt was.

Zou dat ook niet kunnen in jouw geval? Een andere motor er in met betere eigenschappen? Duitse firma's, voor zover ik weet, doen dit op verzoek. Daar hangt dan wel een niet kinderachtig prijskaartje aan...... Maar wellicht kan je wat experimenteren met een motortje van bijvoorbeeld de Tramfabriek? Ik denk dat Sven je daar wel wat over kan vertellen?

Albert
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Noordernet op 17 April 2023, 10:48:20
Dat zou wel kunnen. Het probleem is echter niet dat het motortje te snel draait, maar dat de wielen te snel draaien. De vertraging is dus te klein.
Zou ik een locomotief from scratch opbouwen, dan kwam er standaard zo’n mooi Brits vertragingskastje tussen. Dus doe ik dus niet bij een Anna.

Maar dank voor het meedenken!

Groet,

Wolter
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Piet Groot op 17 April 2023, 19:49:25
Wolter, je kunt onder een Anna ook kleiner wielen monteren, dat heb ik vaak gedaan.
En wanneer die uitstulping voor bescherming van het tandwiel onder de bodemplaat van een Anna de baan raakt, kan je deze afzagen.
Die is overbodig, en is eigenlijk alleen nodig bij tapijtrijders.
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Noordernet op 17 April 2023, 21:26:17
Klopt, ik heb wel eens de uitstulping weggehaald. Het kon wel eens 3 mm schelen in wieldiameter. Hmm, heb nog wielen van een T3 liggen.

Dank dus.

Groet,

Wolter
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Wil uit ZO drenthe op 18 April 2023, 11:16:59
Ik heb mijn IRM van Rivarossi getemperd met diodes.
En verschillende Lima locomotieven.
Bij een vervangingsmotor uit Australië voor Lima en Fleischmann locomotieven wordt een diode schakeling zelfs standaard mee geleverd.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls_2023/diode-spanningsval-643e5eb506af7.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls_2023/diode-spanningsval-643e5eb506af7.jpg)

Ja, je moet de regel knop wat verder open draaien, maar hij rijdt met de regelknop helemaal open minder hard.

Groeten
Wil
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: Noordernet op 18 April 2023, 16:24:51
Dank je.  (y). Dit is het schema dat ik ook bedacht had.

(https://images.beneluxspoor.net/bnls_2023/image-643ea7adafa6c.jpg) (https://images.beneluxspoor.net/bnls_2023/image-643ea7adafa6c.jpg)

En basismateriaal heb ik inmiddels thuis.

Groet,

Wolter
Titel: Re: Snelheid analoge locomotieven verlagen
Bericht door: bask185 op 18 April 2023, 16:38:03
succes met inbouwen  (y)