Fleischmann BR 65 met nieuwe motor en digitaal

[Bart Sanders]

Beste Spoorders,

Een op een beurs gekochte Fleischmann BR 65 was en is optisch nog heel mooi, maar de motor bleek volledig versleten te zijn. De lok reed nog wel, maar met veel krijsen van de originele FLM motor. Smeren e.d. hielp maar even. Toen de lagerspeling maar eens opgemeten: met 0,5 mm echt te veel van het goede....

Een video van mijn klaarblijkelijk succesvolle poging om deze mooie BR 65 te redden staat hier:

https://youtu.be/vsHNsK3_9qM

De gehele operatie - inbouw van een Mabuchi DC-motor uit een CD-ROM drive en de inbouw van een Uhlenbrock 76425 decoder - staat hier:

http://alte-modellbahnen.xobor.de/t39311f125-Fleischmann-BR-mit-neuem-Motor-und-digital-I-II.html

Veel plezier ermee!

Groet,

Bart

[wob]

Mooi werk Bart!
De radio wordt nu tenminste niet meer verstoord door herrie van de oude motor

Groet, Bas

[Ruud K]

Uitstekend gedaan! Zelfs als de oude rondmotor in deze loc nog zo goed als nieuw is, maakt deze veel herrie, veel meer dan in andere modellen. Zal wel iets met resonans te maken hebben. Dit is dus de ideale oplossing.

Groet,
Ruud

[frederik19630]

Dit is een aardig alternatief voor een SB-setje: gister net op Rail een br65 gekocht, 's avonds een decoder erin,
het rijdt aardig maar niet super. Er lijkt in het drijfwerk wat te haken, dan helpt een motor niet veel, maar je kunt
wel zien dat de motor niet het toonbeeld van fijnzinnigheid is. Ik hou dit in mijn hoofd al mogelijk verbeterplan

fred

[wob]

Ik ben overigens wel benieuwd wat een SB-setje doet (de Flachläufer), in vergelijking met het werk van Bert.

Voorwaarde is overigens inderdaad wel dat er verder niets in het drijfwerk of de overbrenging hapert.

Ik heb by the way een tamelijk nieuwe 65er die weinig herrie maakt. Mijn ervaring met F* rondmotoren is dat de verschillen per exemplaar enorm kunnen verschillen. Je moet het gewoon treffen.
Maar mijn 65er loopt niet zo mooi als die van Bert. Dat moet gezegd.

Groet, Bas

[henk]

Ja, mijn minstens 20 jaar oude loc loopt echt prima. Ik had een SB ombouwsetje, maar dat heb ik weer van de hand gedaan.

[wob]

Toen de lagerspeling maar eens opgemeten: met 0,5 mm echt te veel van het goede....

Hoe is de de lagerspeling eigenlijk gedefinieerd?
Is dat de bewegingsmogelijkheid van de motoras in de lengterichting (van de as)?

[Bart Sanders]

Hoe is de de lagerspeling eigenlijk gedefinieerd?

Hallo!

Ook de zgn. axiale speling die jij noemt is van belang. Maar die wordt vaak met vulschijfjes ("shims") afgesteld. Als je zo'n FLM of ook oudere PIKO motor opent dan vindt je er vaak enkele van op de as tussen collectorzijde en soms ook aan de andere kant. Het zijn hele dunne kunststof schijfjes.

Maar, veel belangrijker voor het niet huilen/krijsen van de FLM motor is de zgn. radiale speling. Dat is de lagerspeling die overblijft als je de as tegen het loopvlak van het sinterlager aandrukt. Dat is niet te meten, behalve met een meetklok. Punt van de meetstift op de as, dicht bij het lager en dan de rotoras heen en weer drukken. Uiteraard staat de meetklok dan vast opgesteld samen met het motorhuis/lokframe. Dit soort sinterlagers wil een speling van zeker minder dan 0,1 mm hebben, eerder 0,05 mm of nog minder.

Om het verhaal helemaal compleet te maken: deze heel kleine spleet tussen as en lagerwand zorgt ervoor dat de in het sinterlager aanwezige olie een oliefilm opbouwt én als de as gaat draaien er zgn. hydrodynamische smering ontstaat. Dat gebeurt in de glijlagers van de krukas van je auto, maar net zo goed in dat kleine glijlager van een FLM motor. Je kunt hydrodynamische smering meemaken als je op het strand op een glad, vlak stuk met een bordplaat en fiks snelheid maken op dat waterfilmpje gaat glijden. De boeggolf wordt steeds onder de plank gedrukt en tilt de hele boel op. Precies datzelfde gebeurt ook in een glijlager. De oliefilm vormt door het draaien van de as een boeggolf met drukpunt en tilt de as op. De as raakt dan niet meer het glijlagervlak maar draait rond in een oliefilm.

Een goed FLM motortje hoor je dan ook bijna niet lopen. Wat je hoort is het lawaai van de drie ankerpolen die rondvliegen en lucht verplaatsen, de collectorkoolborstels maken ook lawaai. En natuurlijk de tandwielen verderop.

Als die genoemde spleet te groot wordt, dan kan die boeggolf zich niet opbouwen. De as stuitert dan door het te grote gat en dát geluid hoor je als de motor "krijst". Je kunt dat zelfs zien. Met een goede loep zie je de as niet mooi centraal draaien, maar je ziet een vage cirkel waarin de as weliswaar draait, maar ook op en neer stuitert.

En dan is het einde oefening. Je kunt een nieuw lagerschild kopen, maar er is nóg een sinterlager, namelijk aan de andere zijde. En die zit vast geperst in het metaal van het frame. Ook die is dan meestal net zo versleten als zijn broertje. Het helpt even om hele dikke olie er in te doen. Maar, die is snel weg en dan ben je toch weer bij af.

Here endeth the lesson.... 

Bart

[wob]

Duidelijk verhaal.
Die 0,5mm die jij noemt is dan echt gigantisch. Logisch dat de zaak gaat zwabberen.

[Bart Sanders]

het rijdt aardig maar niet super. Er lijkt in het drijfwerk wat te haken,

Hallo Fred,

Als je het al niet gedaan hebt: het complete drijfwerk goed in de petroleum uitwassen. Vooral de tandflanken van alle (!) tandwielen controleren op vastzittend/verharst smeermiddel e.d. en dan schoonmaken. Het zijn maar heel kleine vermogens die geleverd worden (rond de 10 Watt) en nodig zijn. Dan is elk hobbeltje al een berg. Misschien is er ook een tandrand beschadigd. Dat kan met een scherp mesje "glad" gemaakt worden en werkt dan weer gewoon.

Overigens: ik heb de CV waarden hier niet genoemd, maar veel moderne decoders kunnen qua regelgedrag helemaal worden ingesteld. Daar is heel veel te halen. De af-fabriek instelling was voor mijn Mabuchi motor absoluut verkeerd - behalve als je van race-loks houdt....

Bij interesse wil ik wel even de CV-waarden geven die ik heb veranderd. In elk geval niet de P, I, D instelling van de regelaar. Alleen de snelheids-CV's.

Groet!

Bart